Қонақ үйлерді классификациялау, оның түрлері

4. Мотель  – автобустерге арналған қонақ  үйлер.Қаланың сыртында ірі автомобиль  жолдарының бойында орналасады немесе туристік орта – 
лықтар құрамына кіреді.Тұрақтары, автожағармайлары,техникалық қызмет орындары бар.Ғимараттын сиымдылығы орташа және шағын деңгейге тән.Ең бастысы бұнда клиенттер өз өзіне жұмыс жасайды.

5. Кемпинг  – бұл авто, мото туристерге, вело туристерге арналған қаланың сыртында орналасатын кейде мотельдердің жанында орналасатын лагер типті қонақ үйлер.Туристер жазғы айларда палаткаларда түнеп шығу үшін ғана орналасады.Электрмен, сумен, автомашиналарды жуумен және жөндеумен қамтамасыз етіледі. 
Автомашиналар қоятын орындар бар.Бұл жерде қосымша қызмет 
орындары болуы мүмкін.Кейбір кемпингтер қонақ үйлердің, турбаза – 
лардың, мотельдердің құрамына кіреді.Кемпингтер туристік маршруттар бойында, курорттық аудандар мен туристік орталықтарда салынады.

6. Түнеу  және таңғы ас типіндегі жеке  меншік қонақ үйлер – бұл  АҚШ – та кең таралған.Сиымдылығы  жағынан орташа болып келеді.

7. Пансион  – бұл қарапайым стандартты  қызметі шектеулі кәсіпорын. 
Бірақ бұнын басты ерекшелігінен қонақтарға толық пансион көрсетіледі, яғни 4 уақыттық ас береді. 
2.3 Жұлдыздық жүйе

Жұлдыздық жүйе – бұл қонақ үйлердің классификациясы  француз ұлттық классификациясы  болып табылады.Барлық қонақ үйлер  комфорттылығына байланысты категорияларға бөлініп, жұлдыздық жүйемен белгіленеді, әрбір « жұлдыздар » саны да бірқатар көбейеді. 
Жұлдыздық жүйе – қонақ үйлік қызметтер нарығын толық қамтуға мүмкіндік. Қонақ үйлік кәсіпорын категориясында міндетті түрде қойылатын шегі қарастырылады:

Қонақ үйлік кәсіпорын категориясында міндетті түрде қойылатын шегі қарастырылады: 
• бөлмелер саны 
• ғимараттың көлемі 
• отельдің құрал – жабдықтары 
• жайлылық 
• қызмет көрсетулері 
• мүгедектерге және қимыл қозғалысы шектеулі болған адамдарға 
жағдайдың болуы

Жұлдызды  қонақ үйлердің сипаттамасы мынандай: 
1 жұлдызды қонақ үйлер – ғимараты ескі, 1 – 2 қабатты. 
Бөлмелерінде терезелері ашылмайды, тек қана барлығына да ортақ коридор, бөлмелердің кіре беріс жері жоқ, полы ағаштан жасалған, холы және сервистік қызмет түрлері жоқ, душы мен дәретханасы бірге орналасқан,саханасы бөлек ғимаратта орналасқан, барлығына да ортақ. 
Бөлмелері жиһаздалиаған, 1 – 2 төсек орны бар, үлкен столы, орын – 
дықтары, айнасы, кондиционері, телефоны, тоңазытқышы,радиосы жоқ, электор жүйесі ортақ, төсек орын 12 күнге 1 рет ауыстырылады.Қонақ үй ішінде кезекшілік тек қана күндіз, күнднлікті күзете тін күзеті жоқ. 
2 жұлдызды қонақ үйлер – ғимараты бетоннан немесе кірпіштен 
салын –ған, 1 – 2 қабатты ғимарат.Терезелері ашылады, лоджасы мен балконы жоқ, жалпы кішігірім холы бар.Холы телевизормен және жұмсақ жиһазбен жабдықталған, тек қана жүк тасуға арналған лифті бар.Бөлмелері кішігірім, жиһаздары стандартқа сай емес: төсек, қолдан жасалған гардероб, ванна бөлмесінде айнасы бар; душы дәретханасымен біргеорналасқан.Төсек орын келген мерзімнен бастап 2 рет ауыстыры – 
лады; климаты ыстық елдердегі қонақ үйлерде кондиционерлері бар; 1қол 
сүртетін орамал мен сабын беріледі; стол, орындықтар, тоңазытқыш, телевизор, қонақ үй ішіндегі телефон, қала бойынша телефон кезекшіде бар;электр жүйесі ортақ.Бөлмені жинау күнделікті жүргізілмейді, асха – 
насы бөлек ғимаратта орналасқан, сервисі көп түрлі емес және ақылы түрде жүргізіледі, қонақ үй ішінде тәулік бойы кезекшілік жүргізіледі.

3 жұлдызды  қонақ үйлер – ғимараты бетоннан  немесе кірпішен салынған; 2 – 7 қабатты ғимарат, қонақ үйдегі ортақ холы едәуір үлкен; холда бірнеше телевизоры, кішігірім журналды столдары, ыңғайлы жұмсақ креслолары бар.Қонақ үйде тәулік бойы бар жұмыс істейді.Холы және әрбір қабаты жақсы жарықпен қамтамасыз етілген; қабаттарында кілем төселген; жылдам лифті ( жүк және адам тасымалдауға ) бар.Міндетті түрде қонақ үйдің сыртына аты жазылады.Бөлмелер кішігірім жиһаздар – 
мен жабдықталған; стандартты жиһаз, стол мен орындықтардың болмауы да мүмкін.Төсек орны бар; электр жүйесі бөлме бойынша барлығына да ортақ. Терезелері ашылады,балкон мен лоджы міндетті түрде емес, қонақ үйдің қабырғалары суреттермен безендірілген, телевизор пультпен; кон – 
диционер,тоңазытқыш,радиоапаратура бар ( тек қана « люкс » нөмірлер – 
інде ); қонақ үй бойынша телефон тегін, ал қала бойынша ақылы, дәрет – 
хананың ішіне: дәретхана қағазы, орамал ( қол сүртетін және моншалық ) сабын ( күнделікті ауыстырылады ). Бөлмені күнделікті жинайды, төсек орын күнделікті ауыстырылып отырылады; туристердің жеке құнды зат –

тарына  арналған сейф ұсынылады.Қонақ үйде тәулік бойғы кезекшілік және күзет  жүргізіледі. 
4 жұлдызды қонақ үйлер – ғимараиты міндетті түрде кірпіштен, 
бетоннан салынады.Міндетті түрде сыртқы бетінде қонақ үйдің аты жазылып және демеушілердің жарнамасы болуы шарт.Қонақ үйдің көп қабаттылығы 17 қабатқа дейін болуы мүмкін.Қонақ үйде жылдам лифті 
( 2 жүк тасымалдауға және 4 – 5 адамдарға арналған ).Холы қазіргі заман талабына сай жиһаздалған, қабырғалары әдемі дизайынды, гүлдермен әсемделген, жалпы жақсы жарықпен және радио – видео – телеаппарату – 
раларымен жабдықталған.Қонақ үйде кешкі мейрамхана, бөлек кафе және түнгі бар жұмыс істейді. 
Бассейні қонақ үйдің қасында и орналасқан және бильярд ойнайтын 
жері бар.Әр қабатта және холында кілем төселінген.Бөлмелері – үлкен кіреберісі жиһаздармен және толық жиһазбен жабдықталған.Міндетті түрде: телевизор, магнитола, кондиционер, тоңазытқыш және төсек асты кілемі бар.Қонақ үй ішінде және қала бойынша телефон соғуға болады.Душы дәретханасымен орналасқан, 2 орамал ( қол сүртетін және моншалық ) беріледі.Төсек орнын күнделікті ауыстырылады, бөлме күн – 
делікті жинастырылып отырады.Қонақ үй бойынша кезекшілік пен күзет тәулік бойы жүргізіледі.Буклеттер, визиткалар, қала бойынша проспектілер 
тегін таратылады. 
5 жұлдызды қонақ үйлер – ғимараиты қазіргі заманға талабына сай, көп қабатты.Міндетті түрде сыртқы және ішкі бөлімшелері қымбат соң- 
ғы үлгідегі құрылыс материалдарынан салынған.Кіре – берісі есігінде міндетті түрде швейцар тұрады.Кіретін есікткрі бірнеше, территориясы қоршалған және өте жақсы күтілген ( төсеніштер, гүлдер,клумбалар және тағы басқа ), міндетті түрде туристердің және қонақ үйдің көліктері тұратын орын болады.Бір қабаты қызмет көрсетушілерге арналған орын- 
дардан, қызмет көрсетуге арналған құрал – жабдықтар ұратын бөлме кеңістіктері мен бөлмелерден тұрады. 
Егер де қонақ үйдің қасында теңіз болса, онда бассейн қонақ үйдің қасынан салынады және теңізге шыға алады.Төбесі жабылған бассейн қорғалмалы қақпамен салынады.Бассейн жағалауында көптеген столдар, тербелмелі креслолар, жатқыштар және тағы басқа нәрселер барлығы тегін.Бұл жерде солярий ( ауа ваннасы ) болуы мүмкін.Массаж және тағы басқа қызмет көрсету түрлері бөлек ақылы түрде жүргізіледі. 
Дүниежүзілік стандартқа сай, көп қабаттардың бірінде теннис корты, пинг – понг ойынына арналған корт салынады.Сонымен қатар, бильярд және гольф ойындарына арналған залдары бар.Міндетті түрде 2 кон – 
церттік залдары, біреуі – холдың қасында орналасқан, барлығына да ашық.Бұл концерттік залы едәуір үлкен, бірақ саханасыз, түнгі бағдар – 
ламасыз, орындықсыз, тегін, ал екінші концерттік залы ақылы.Орталық 
холл өте үлкен ( ол бүкіл қонақ үйді көрсетеді ): қабырғаларының дизайны, жиһазы, жарықөпен қамтамасыз етілуі жақсы ойластырылған. 
Қонақ үйдің тұрғындары үшін би кештері тегін, әрбір қабатта барлар тәулік бойы жұмыс істейді.Бөлменің электронды карточкалары беріледі, үлкен каридор, кіре – беріс және нөмерлер дыбыстартқыш жүйесімен жабдықталған.Бөлмелерде әдемі кілемдер мен төсек асты кілемшелері төселген.Ванна, душ, дәретхана бөлек; ( 3 орамал, бөлмеге киетін аяқ – киім, халат, тіс пастасы, сабынсу – бөлмеде міндетті түрде бар ).Нөмірлер қымбат жиһаздармен жабдықталған.Теле – бейне апаратуралары, конди – 
ционер, тоңазытқыш, телефон, сейф – дүниежүзіндегі ең жақсы деген фирмалардың өнімдері осы қонақ үйлерде бар.Кезекшілік пен күзетші қонақ үйде тәулік бойы жұмыс істейді.Бөлмені жинау мен төсек орын ауыстыру күнделікті.Ал « люкс » нөмерлерінде бөлмені жинау және төсек 
орын ауыстыру қонақтың сұрауы бойынша жүргізіледі.

2.4 Елдер бойынша қонақ үй классификациясының жүйесі.

Әр елдегі қонақ үй жүйелегіне тоқталатын болсақ, ол төмендегідей: 
Австралия мемлекетінің қонақ үйлері – 5 жұлдызды Европа қонақ үй жүйесіне жатады.Ауылды елде мекендерде кішігірім қонақ үйлер кате – 
гориясыз ең арзан орналасу және түнеу орны болып саналады. 
Ұлыбритания қонақ үйлері өте жиі тараған қонақ үй классификация жүйесіндегі тәжі ( корона ) немесе кілт сипатында болып келеді. Европа 
елдеріндегі қонақ үйлерге қарағанда тәжі жұлдыздық жүйеліктен бір сан жоғары болып есептелінеді ( 5 жұлдызды – алты тәжіге ).Сонымен қатар 
мұнда Британдық Туристік Агенттілік классификациясы жиі пайдаланылады.Бұл қонақ үй бағасына байланысты әдемі, арнайы турис – 
тік топтарға арналып жасақталған қонақжай орындары. 
Аргентина қонақ үйлері ұлттық жүйеге енген.Бес жұлдыздық катего – 
рияға сай мынандай бес категория белгілері енгізілген: 
« Т » – туристік класс.Ол екі жұлдыздық қонақ үй болып есептелінеді. 
« F » – бірінші класс.Бұл үш жұлдыздық қонақ үй деп есептелінеді. 
« FS » – супер класс. Бұл төрт жұлдыздық қонақ үйге сай келеді. 
« L» – люкс 
« DL » – өте жайлы ең жоғарғы қонақ үй категориясы болып бес жұлдыз- 
бен тең. 
Германия қонақ үйлерінің жүйелігі мемлекеттік бес жұлдызды белгіге 
ие.Орналастыру тәртібінің іс шаралары: қонақ үйлер,курортты, қонақжай мекемелері, отель – пансиондар және отель – гарнн деп аталады.Осылар 
орта ауқатты демалушыларға арналған. 
Греция мемлекеті қонақ үйлеріне әріппен белгілеу негізге алынған. 
Олар төрт категорияға жатады.Жоғарғы, сапалы қонақ үйге – « DL » , ал 
бес жұлдыздыға сай – А, үш жұлдыздыға – В, екі жұлдыздыға – С, бір 
жұлдыздыға – Д әрпімен белгіленген.Сонымен қатар қарапайым орналас – 
тыру орындарына кішігірім аппартаменттер, жеке пәтер үйлер және қонақтарға арналған орындар.Олар негізінен әуежай, автобекет, теміржол 
бекеттері, порттар маңында шоғырланған. 
Египет жерінде бес жұлдызды жүйелік барлық қонақ үйлерге тән.Бірақ 
кез келген қонақ үйлер жұлдыздары Европа елдеріндегі қонақ үй жұл – 
дыздарына 1 не 2 жұлдызға артығырақ, көрсетілген.Европадағы екі жұл – 
дызды қонақ үй қызметі Египеттегі төрт жұлдызды қонақ үйгетән. 
Египет мемлекетінің бес жұлдызды қонақ үйі ( қосымша 1) көрсетілген. 
Испания категориялық деңгейі жұлдызды болып келген, қонақ үйлер – 
дің топтарының ерекшеліктері бар.Қонақ үйлерге арналған жұлдыздық 
жүиелік 1 – 5 жұлдызға дейін белгіленген.Бунгало, жеке аппартаменттер 
1 – 4 жұлдызды белгілерге сай қызмет көрсетеді.Пансиондар мен қонақ – 
тарға арналған жайлар 1 – 3 жұлдызды категорияға сай жұмыс істейді. 
Өте қарапайым орналастыру орындар 1 – 2 жұлдызды болып келеді. 
Италия қонақ үйлері Европа қонақ үй белгілерінің үлгілеріне сай үш 
категориядан тұрады.Бірінші категория – 4 – 5 жұлдызды қонақ үйлері біріктіреді.Екінші катенорияға – 3 жұлдызды қонақ үй, үшінші кате – 
горияға – 1 – 2 жұлдызды қонақ үйлерді топтастырады. 
Қытай мемлекетінде жұлдызды классификация қарапайым қонақ үй – 
лерден бастап 5 жұлдызды конфортты қонақ үйлер кешендерін кездестіруге болады.Өте арзан тұраққа хостельдер жатады.Студенттік жатахана сай қонақ үйлер көп тараған. 
Мальдив аралдары қонақ үйлері өте жайлы,жоғары сапалықызмет көр- 
сете алады.Ең жоғарғысы « Стандарт » ауқатты демалушыларға арналған. 
« DL » қонақ үйлер орта ауқатты адамдарға арналса, « Балалар кешені » 
жанұялық топтарға арналған арнайы тұрақтар. 
Мальдив жері туристік рекреациялық аймақ болғандықтан лауазымды 
адамдарға арналған – « Президенттік кешен », – деп аталатын қонақ үйлері 
де кездеседі. 
Мальта мемлекетінің қонақ үйлері – бес жұлдызды классификациялық жүйе, жаңа ұлттық құрылымды ендірген кезде сақтала отырып оларды үш категорияға бөледі: 
1 категория « Алтын » 
2 категория « Күміс » 
3 категория « Қола » 
Мексикада бес жұлдызды классификациялық жүйелік Европаға ұқсас. 
Кластың деңгейі бірнеше критерий негізінде ерекшеленген. Олардың саны – 52 – 108 дейін.Сонымен қатар бес жұлжыздан да жоғары кате – 
гория «Гранд туристо», – деп аталады.Мексикадағы бес жұлдызды қонақ үйі ( қосымша 2 ) көрсетілген. 
Біріккен Араб әмірлігіндегі қонақ үйлер бес жұлдызды классифика –цияға жатады.Сонымен қатар жекеленген вилла, аппартаменттер өте көп кездеседі.Оған себеп киматтық және тағы басқа жағдайлар.Қала шетінде категориясыз жататын орындакр кездеседі.Онда негізінен өндіріс жұмыс- 
шылары және әр түрлі сала қызметкерлері тұрады. 
Ресей Федерациясында бес жұлдызды қонақ үйлер 1995 жылдан бас – 
тап пайда болды.Ресейдің ұлттық қонақ үйлерассоциациясына қабыл – 
дануымен тікелей т байланысты.Қазір де Кеңестік кзеңнен қалған разрядтық қонақ үйлер әлі сақталған. 
Франция қонақ үйлері жұлдызды жүйесі тарихи аспектіге ие.Ең алғаш 
жұлдыз жүйелігіне көшкен Француздар болып табылады.Сондықтан мұнда барлық қонақ үйлер толығымен жұлдыздық бірлікке енгізілген. 
Қорытынды

Курстық жұмысты қорыта келе, туризмнің валюталық  кірістердің көзі, халықаралық байланыстарды  нығайту, халықты жұмыспен қамту құралы ретіндегі рөлі күннен күнге артып келуде. 
Туризм саласында қонақ үй шаруашылығы маңызды рөл алады. 
Өйткені, келген туристерге жоғары сапалы қызмет түрлерін ұсынады: орналастыру, тамақтандыру, бос уақытты ұйымдастыру, көлікпен қамтамасыз ету, экскурсиялар ұйымдастыру және т.б. 
Қонақ үй классификациясы – бұл белгілі бір қонақ үйлері мен нөмерлерінің қызмет көрсету критерийлері немесе стандарттары бойынша сай келінуінің анықтамасын айтамыз.Қонақ үйлер жұлдызды 
короналық және разрядты жүйе болып бөлінеді.Сондықтанда, бұл әр елде әртүрлі жағдайға байланысты болып келеді.Оның ауқымдылығы мен туризм және саяхаттаудың кезекті көп түрлігінің келісімділігімен туристерді орналастырумен айналысатын мамандардың үйлесімді іс әрекетіне қарай саяхаттың әртүрлі мақсатына адамдардың материалдық сипатына, ұлттық құрамына географиялық жағдайына және табиғат ерекшелігіне байланысты.Қонақ үй классификациясы – қонақ үйдің қызмет көрсету сапасын қандай дәрежеде екенін ажырату үшін қажет. 
Қонақ үйге деген сұраныс әрқашанда жоғары болады.Қонақ үй бір орында тұрмайды, ол күннен күнге даму үстінде.Әртүрлі жаңа идеялармен және жаңа жоспарлармен өзгеріп отырады.Әр бір қонақ үйдің өзіне тән орны, өз тарихы, өз өрнегі болады. 
Жалпы қонақ үй шаруашылық бизнесін туристік бизнестен қарастыру мүмкін емес.Өйткені, қонақ үй шаруашылығы халықты жұмыспен қамтамасыз етеді және пайда табу көзі болып табылады. 
Қонақ үй шаруашылығы – қазіргі кезде табысы жоғары және серпінді дамып келе жатқан қызмет көрсетулердің сауда сегменттерінің бірі 
болып табылады.

Пайдаланылған әдебиеттер:

1. «  Қонақ үй шаруашылығы » Мазбаев  О.Б., Омаров Қ.М. 
Оқу құралы. 2007 жыл. 
2. « Туризм және өлкетану негіздері » Мазбаев О.Б., Атейбеков Б.Н., 
Асубаев Б.К. Оқу құралы. 2006 жыл 
3. Қазақстан Республикасының « Туризмді дамыту тұжырымдамасы » 
Астана 2001 жыл. 
4. Интернет www.google.ru.