Азаматтық істер бойынша сот актілерінің заңдылығына прокурорлық қадағалауды ұйымдастыру туралы

9. Прокурорлар  апелляциялық тәртіпте қаралатын барлық істерге қатысады (Қазақстан Республикасының Азаматтық іс жүргізу кодексінің 350-ші бабының 2-тармағы). Апелляциялық сатыда қарауға тағайындалған азаматтық істерді зерттегеннен кейін негізделген қорытынды жасалып, оны осы салаға жетекшілік ететін орынбасар бекітеді. 
      Департамент прокурорлары Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының азаматтық істер жөніндегі алқасының барлық мәжілістеріне қатысады.      

10. Сотта қаралған осы Нұсқаулықтың 4-бөлігінде көзделген істер бойынша сот шешімдерінің заңдылығы мен осы істер бойынша бұзылған сот шешімдерінің санынан есептелетін апелляциялық наразылық келтірудің тиімділігін ескере отырып, азаматтық сот ісін жүргізудегі прокурорлық қадағалау жағдайына баға беріледі. 
      Қадағалау қалпына баға берудің өлшемі ретінде апелляциялық наразылық келтірудің тиімділігі, жұмыс нәтижелеріне қанағаттандырылған және келтірілген (соның ішінде, қаралған, қайтарып алынған және қараусыз қайтарылған) наразылықтардың жалпы санының ара қатынасы негізінде баға берілетін, көлік және өзге мамандандырылған (әскерилерді қоспағанда) прокурорларға қолданылмайды.      

11. Прокурорлардың жұмысының сапасы қанағаттандырылған апелляциялық, қадағалау наразылықтарының және келтірілген (соның ішінде, қаралған, қайтарып алынған және қараусыз қайтарылған) наразылықтардың жалпы санының ара қатынасы негізінде, сондай-ақ апелляциялық шағымдардың негізінде бұзылған, прокурордың өз бастамасымен қатысқан істер бойынша қабылданған сот шешімдерінің жалпы санынан анықталады.      

12. Прокурорлар  облыстық және оларға теңестірілген соттардың қадағалау алқаларының барлық мәжілістеріне, тараптар мен басқа тұлғалардың қадағалау шағымдарын алдын ала қарау жөніндегі мәжілістерін қоспағанда, міндетті түрде қатысады (Қазақстан Республикасының Азаматтық іс жүргізу кодексінің 398-бабының 1-тармағы). Қадағалау алқасында қарауға тағайындалған азаматтық істер зерттелгеннен кейін, нәтижесі бойынша негізделген қорытынды жасалып, оны осы салаға жетекшілік ететін орынбасар бекітеді. 
      Облыс, Астана, Алматы қалаларының және оларға теңестірілген прокурорлар Бас прокуратураның наразылықтарын облыстық және оларға теңестірілген соттардың қадағалау алқаларының мәжілістерінде білікті қолдап, қарау нәтижесі туралы Департаментке хабарлап, олардың көшірмелерін кідіріссіз жіберуді қамтамасыз етеді.     

13. Прокуратура  органдарына келіп түскен азаматтар мен заңды тұлғалардың өтініштері бойынша заңды күшіне енген сот актілерінің заңдылығын прокурорлар істерді талап ете отырып тексереді. 
      Өтінішті қанағаттандырусыз қалдырған жағдайда заңда белгіленген мерзім ішінде дәлелдеу қорытындысы жасалып, өтініш иесіне жауап беріледі. Қорытындыны облыс прокуроры (оған теңестірілген прокурор) не болмаса оның осы салаға жетекшілік ететін орынбасары, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Бас Прокурорының осы салаға жетекшілік ететін орынбасары бекітеді. Қадағалау тәртібінде наразылық келтіруге өкілетті адам, атап айтқанда облыс прокуроры немесе оған теңестірілген прокурор, және Бас Прокурордың осы салаға жетекшілік ететін орынбасары өтініш иелеріне берілетін жауаптарға қол қояды. 
      Тараптардың азаматтық іс бойынша қадағалау тәртібінде наразылық келтіру туралы өтінімдерін қарау кезінде мемлекеттік емес шаруашылық жүргізуші субъектілерінің арасындағы сот дауларына негізсіз араласуға жол берілмейді. Мемлекет мүддесіне қатысты емес азаматтық істер бойынша қадағалау тәртібіндегі наразылық тек соттар жіберген едәуір заң бұзушылықтар анықталған жағдайда (Қазақстан Республикасының Азаматтық іс жүргізу кодексінің 387 бабы) және іс бойынша тарап жеке дербес қадағалау шаєымын бергені, оны қадағалау сатысындағы соттың негізсіз қанағаттандырусыз қалдырғаны туралы мәліметтер бар болған жағдайда ғана келтіріледі. 
      Облыс, Астана, Алматы қалаларының және оларға теңестірілген прокурорлар істердің облыстық және оларға теңестірілген соттардың қадағалау алқаларының мәжілістерінде қаралғанына қарамастан, олардың юрисдикциясындағы соттар қабылдаған барлық сот актілеріне шағымдарды (өтінімдерді) қадағалау тәртібінде қарауға міндетті. Наразылық келтіру үшін негіздемелер анықталған жағдайда Қазақстан Республикасы Бас прокуратурасына заңсыз сот актілеріне наразылық келтіру туралы ұсыныс енгізіледі. Ұсыныс жасау туралы мјәселені шешу кезінде олар Қазақстан Республикасының Азаматтық іс жїргізу кодексінің 387-бабының 3-тармағының талаптары мен Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының нормативті қаулыларын басшылыққа алады.     

14. Азаматтық істердің сотта жүргізілуіне прокурорлық қадағалау мен сот әділдігін жїүеге асыру туралы ақпараттар, сондай-ақ осындай талдауларға негізделген азаматтық дауларды дұрыс шешу үшін нормативті құқықтық базаны жетілдіру жөнінде, прокурорлық қадағалауды ұйымдастыру туралы ұсыныстар Бас прокуратураға тоқсанына бір рет жолданады. 
      Өз қызметін жетілдіру мақсатында аймақтық прокурорлар және оларға теңестірілген прокурорлар өзекті категориялар бойынша және осы Нұсқаулықтың 4-бөлігінде көрсетілген азаматтық істердің сотта жүргізілуіне прокурорлық қадағалау тәжірибесін жүйелі түрде зерделейді және жинақтап қорытындылайды, талдау жасайды, олар бойынша ақпаратты (бақылау тәртібінде) жоғары тұрған прокурорларға жартыжылда бір рет жолдайды. 
      Аталған ақпараттар Бас прокуратураға есепті мерзім аяқталғаннан кейін келесі айдың 7-ші күніне дейін жіберіледі. Көрсетілген категориядағы істерді сотта қарау тәжірибесіне талдау жасаудың нәтижесі бойынша Бас прокуратура Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының Пленарлық мәжілісінде қарауға ұсыныстар енгізуге құқылы. 
      Бағынышты прокурорлар ұйымдастыру-әдістемелік сипаттағы құжаттармен қамтамасыз етіледі, озық тәжірибе таратылады. Прокуратура қызметкерлерінің іскерлік және құқықтық біліктіліктерін жоғарылату жөнінде оқу-әдістемелік іс-шаралар жүйелі түрде жүргізіледі, прокурорлар сынақтан өткізіледі.      

15. Азаматтық істер бойынша сот актілерінің заңдылығын қадағалау жөніндегі қызмет Қазақстан Республикасының "Прокуратура туралы" Заңыныѕ 27-бабының талаптарына сәйкес жариялылық негізінде жүзеге асырылады.     

16. Департамент  азаматтық істердің сотта жүргізілуіне қадағалау жұмысының тиімділігін жоғарылатуға мүмкіндік туғыза отырып, осы салада қадағалауды жүзеге асыру жөнінде төмен тұрған прокуратуралардың қызметіне басшылық пен бақылауды қамтамасыз етеді, Бас прокуратураның басқа құрылымдарымен, Қазақстан Республикасының Жоғарғы Сотымен, ғылыми және оқу мекемелерімен өзара байланыс іс-әрекеттерін жүзеге асырады.