Микро-макроэкономика

     Ұлттық экономика. Қазақстан экономикасының қазіргі кездегі салалық құрылымы. Салалар жіктелуі. Нарықтық қатынастар қалыптасуы жағдайындағы Қазақстан Республикасының мемлекеттік құрылымдық саясаты: ұзақ мерзімді басым бағыттары және іске асыру стратегиясы. Қоғамның әлеуметтік экономикалық дамуындағы өніркәсіптің рөлі. 2015 жылға дейін Қазақстан Республикасының индустриалдық-инновациялық саясаттың басым бағыттары.

     Нарықтың мәні және негізгі категориялары. Нарық түрлері, олардың ерекшеліктері және өзіне тән қасиеттері, оның элементтерінің бірлігі және қайшылықтары. Нарықтар құрылымы.

     Нарық механизімі: мәні, құрамдық элементтері. Нарықтық инфрақұрылымының негізгі элементтері. Нарықтық қатынастар қалыптастыру жағдайындағы Қазақстандағы нарық инфрақұрылымын дамыту.

     Нарықтық экономиканы мемлекеттік реттеудің мәні және әдістері. Дамыған мемлекеттердегі жоспарлаудың тәжірибесі (индикативті, стратегиялық жоспарлау, бағдарламалар, болжаулар). Экономиканы әлеуметтік-экономикалық жаңарту жағдайында мемлекеттің рөлі.

     Экономиканы мемлекеттік реттеудің экономикалық тетікрері: салықтар, бағалар, еңбек ақы, импортты және экспортты лицензиялау, кеден ережелері, қаржы және несиелік қатынастар, амортизациялық саясат. Қазақстан Республиканы индустриялық-инновациялық дамыту жағдайында өндіріс факторларының бәсекеге қабілеттілігін арттыру жөніндегі мемлекеттік реттеудің шаралары. Қазақстан Республикасының ұлттық экономиканы басқару органдарының құрылымы және олардың функциялары.

    Кәсіпкерлікті дамыту. Кәсіпкерлік: нысандары және түрлері. Кәсіпкерлік қызметтегі тәуекел, оны бағалау әдістері.

Кәсіпорын шаруашылық объектісі ретінде

      Кәсіпорын – шаруашылықты жеке жүргізетін субъект және нарықтық қатынастардың негізгі жүргізушісі. Кәсіпорындар қалыптастырудың негізгі қағидалары. Кәсіпорынның басты міндеттері және функциялары. Кәсіпорынның кәсіпкерлік міндеттемелері және құқықтары. Әр түрлі белгілері және меншік нысандары бойынша кәсіпорындардың жіктелуі. Кәсіпорындардың жаңа түрлері – халықтық кәсіпорындар, әлеуметтік-кәсіпкерлік корпорациялар. Кәсіпорын құрылымы. Кәсіпорындар бірлестіктері. Банкроттың түсінігі және белгілері. Банкроттық және дағдарыс кезіндегі кәсіпорынды қайта құру және басқару.

Өндірістің экономикалық және әлеуметтік тиімділігі

Өндіріс тиімділігінің мәні, тиімділікке әсер ететін факторлар және көрсеткіштер жүйесі. Өндірістік қызметінің тиімділік көрсеткіштері. Кәсіпорын өтімділігін сипаттайтын көрсеткіштер. Қаржы тұрақтылық көрсеткіштері. Салыстыру базасын таңдау. Салыстырылған варианттардың дербес жағдайлары. Ілесетін салаларда тиімділік пен капитал салымдарын есепке алу. Инвестициялардың экономикалық тиімділігін анықтаудағы (көрсеткіштерді дисконттау) уақыт факторын есептеу әдістері. Таза ағымдық құн және табыстың ішкі нормасы деген көрсеткіштерін сипаттау. Варианттарды салыстырудағы сапалық талдау. Кәсіпорындар қызметінің тиімділікті бағалау экологиялық аспектілері. 

Кәсіпорынның негізгі капиталы

Кәсіпорынның негізгі қорларының экономикалық мәні, олардық құрамы мен құрылымы. Ұдайы өндірістің нысандары және негізгі капиталды жетілдіру.

Негізгі қорлардың амортизациясы және тозуы. Негізгі өндірістік қорларды бағалау әдістері. Негізгі қорлары қайта бағалау. Амортизацияны есептеу әдістемелер: біркелкі, өндірістік, жеңілдетілген (кумулятивтік, қалдық құнын азайту). Нарықтық қатынастар қалыптасу кезіндегі Қазақстан Республикасындағы аммортизациялық саясат.

Негізгі капиталды пайдалану көрсеткіштері. Негізгі өндірістік қорларды тиімді пайдаланудың факторлары және жолдары. Негізгі капиталдың бәсекеге қабілеттілігін арттыру шаралары.

Кәсіпорынның тіркелген активтер. Кәсіпорынның материалдық емес активтер: түсінігі, түрлері. Материалдық емес активтердің аммортизациясы. 

Шикізат, материалдық және отын-энергетикалық ресурстар

     Шикізат және отын-энергетикалық ресурстар түсінігі және жіктелуі. Пайдалы қазбалар қорлардың жіктелуі және оларды экономикалық бағалау.

     Қазақстан Республикасының шикізат базасы және оны дамыту бағыттары. Қазақстан Республикасының индустриалды-инновациялық даму жағдайындағы отын энергетикалық кешенді дамыту.

     Кәсіпорынның энергетикалық ресурстарын пайдалануды жақсарту жолдары. Ауыл-шаруашылық базасын дамыту. Шикізаттың химиялық түрлерінің өндірісін дамыту. Қоршаған ортаны қорғау және өндіріс тиімділігін көтеруді есекере отырып материалдық ресурстарды ұтымды пайдаланудың жолдары.

     Шикізат таңдаудың экономикалық негіздеуі, шикізатты кешенді түрде пайдалану, өндіріс қалдықтарын өндіру, шикізатты алғашқы өңдеуден өткізу және толықтырудың экономикалық тиімділігі. Кәсіпорынның шикізаттық, материалдық және отын-энергетикалық ресурстарды басқару. Табиғи ресурстарды ұтымды пайдалануды ынталандыру.

     Материалдық ресурстарды пайдалануды талдау әдістері, көрсеткіштері, факторлары және мәні.  

Айналым капитал

     Айналым капиталы: оның құрамы және құрылымы. Айналым капиталды қаржыландыру көздері.

     Айналым қаржылардың айналымдылығын жеделдету факторлары. Кәсіпорын жұмысының экономикалық көрсеткіштерін жақсартудағы айналым қаржылардың айналымдылығын жеделдетудің мәні. Айналым қаржылар қажеттілігін анықтау: өндірістік қор, аяқталмаған өндірісжәне дайын өнімді қалыптасу үшін. Айналым қорларды пайдалануды бағалау. Кәсіпорындағы айналым қаржылардың элементтерін үнемдеу.

     Кәсіпорын жұмысының нәтижесіне айналым капиталды басқаруының әсері. Кәсіпорынның айналым қаржыларды пайдалануды жақсартудың негізгі бағыттары.

Еңбек ресурстары

Еңбек нарығы: мәні және қызмет ету механизімі. Еңбек нарығын мемлекеттік реттеу. Қазақстан Республикасындахалықты әлеуметтік қорғау тұжырымдамасы. Міндетті әлеуметтік сақтандыру және еңбек қауіпсіздігін қорғау.

      Кәсіпорынның еңбек ресурстары, олардың құрамы және құрылымы, қалыптасу көздері. Кадрлардың құрамы және құрылымы.

     Кәсіпорынның еңбек ресурстарына қажеттілігін анықтау. Кәсіпорындағы кадрлық жұмыс. Кәсіпорындағы персоналды басқару тұжырымдамасы. Кәсіпорынның қызметін тиімді істеу үшін ұйымдастырушылық мінез-құлықтың мәні және маңызы.

Еңбек өнімділік және оны есептеу әдістері. Еңбек өнімділік өсуінің резервтері және факторлары

Кәсіпорында еңбек ақы төлеу

     Еңбек мотивацияның формалары және мәні. Еңбек ақы төлеудің мәні және қағидалары, еңбек ақыны дифференциялаудың экономикалық негіздері. Тарифтік жүйе, оның мазмұны және еңбек ақыны ұйымдастырудағы мәні. әлеуметтік әріптестіктің дамуы: генералдық (бас), салалық және тирифтік келісімдер, ұжымдық келісім. Жұмысшылардың еңбек ақы жүйелері және формалары. Мамандардың, жұмыскерлердің, басшалардың еңбек ақысын ұйымдастыру. Еңбек ақыны мемлекеттік реттеу. Міндетті әлеуметтік сақтандыру. Әлеуметтік салықты есептеу әдістемесі. Жеке табыс салықтың сипаттамасы.

Еңбек ақыны ұйымдастырудың шетелдік тәжірибесі. Еңбек ақының тарифсіз жүйесі. Кәсіпорынның капиталында қатысу жүйесі.

Кәсіпорынның инвестициялық және инновациялық саясаты

       Нарық және инвестициялық процесс. Инвестициялар: мәні мен түрлері.

     Инвестициялық қызметті мемлекеттік реттеу. 2003-2015 жылдарға арналған Қазақстан Республикасының индустриалдық – инновациялық даму Стратегиясы, оның мақсаты, мазмұны және ескеру шаралары. Мемлекеттік даму институттар. Қазақстанның инвестициялық қоры. Қазақстанның Даму Банкісі. Инновациялық қор. Экспортты сақтандыру корпорациясы. Инвестициялық қорлар.

     Инвестицияларды талдау бағыттары. Жобалық талдаудың тұжырымдамасы.

     Кәсіпорынның инвестициялық қызметінің стратегиясы: мәні және әзірлеу қағидалары. Кәсіпорынның инвестициялық тартымдылығын бағалау әдістемесі. Басшылық инвестициялық ұсыныстар көрсеткіштері. Инвестициялардың тиімділігін анықтау әдістемесі.

     Инвестицияларды қаржыландыру көздері.

     Қаржы инвестициялар. Лизинг - өндірістік инвестициялау құралы.

     Қазақстан Республикасының ғылыми-техникалық саясаты. Инновация (жаңашылықтар): табиғатының циклділігі және жайылуы. Жаңашылықтарды басқару және инвестициялау.

     Кәсіпорындардың инновациялық менеджменті: мәні және міндеттемелер. Инновациялық жобалардың портфелін қалыптасу, мәні, қағидалары және бағалау факторлары. Инновациялық лизинг

Өнімді өткізу және өндіріс шығындары

              Шығындар түсінігі, түрлері және құрамы, тұрақты және өзгермелі шығындар Кәсіпорынның шығындарын құрайтын шығындар жіктелуі. Кәсіпорындағы шығындар құрамы. Кезең шығындарға және статьялар бойынша өнімнің өзіндік құнына кіретін шығындар.

     Калькуляциялау, оның түсінігі және қағидалары. Өндіріс және өнімді өткізу шығындарды есепке алу әдістері. Калькуляциялаудың үрдістік, шекті және тапсырмалық әдістері. Шығындарды есепке алу нақты және нормативтік әдістері.

     Қосымша шығындар олардың құрамы және бөлу белгілері. Қосымша шығындарды бөлу әдістемесі. Өндіріс шығындарын анықтаудағы шетел тәжірибесі. Өнімнің өзіндік құнын азайтудың мәні, көздері және факторлары.

Кәсіпорынның маркетингтік және өндірістік қызметі

Маркетингтік тәсіл және стратегиялық жоспарлау. Маркетинг стратегиясын таңдау және өткізу жолдары. Маркетингтің өндірісті ұйымдастыруға және кәсіпорынның негізгі функцияларына әсер етуі.

     Кәсіпорын қызметін жоспарлаудың әдістемелік негіздері. Кәсіпорынның жоспарлау құрылымы. Ішкі өндірістік жоспарлау. Нарық жағдайындағы кәсіпорынның өнім шығаруды жоспарлауды ұйымдастыру. әсіпорынның өндірістік бағдарламасын әзірлеу. Өндірістік бағдарламаны жасау үшін оның нарықтық – ресурстық тәсілі. Кәсіпорын дамуының циклділігін есеркере отырып, өндірістік бағдарламасын жоспарлау. Нарықтық экономика жағдайындағы кәсіпорынның өндірістік бағдарламасын жасау әдістемесі.

     Кәсіпорынның өндірістік қуаты және оны анықтау әдістері.

Өнімнің бәсекеге қабілеттілігін қамтамасыз ету

     Өнімнің бәсекеге қабілеттілігі: түсінігі, оның деңгейін көтерубағыттары. Қазақстан Республикасының индустриялық – инновациялық дамуы және өнімнің бәсекеге қабілеттілігіне жетуіге әсері.

     Өнімнің сапасы: түсінігі, көрсеткіштері және деңгейін өсіру жолдары. Кәсіпорындағы өнім сапасын басқару жүйесі. Өнімді стандартқа келтіру. Өнімді сертификаттау.

     Өнімнің бәсекеге қабілеттілігін өсірудегі бағаның рөлі. Өнімнің, жұмыстың және қызметтің баға түрлері. Кәсіпорындағы баға құрудың механизімі. Нарықтық экономика жағдайындағы бағаны мемлекеттік реттеу.

Табыс және өндіріс рентабельділігі

Табыс – кәсіпорыннын шаруашылық қызметінің қаржылық нәтижесінің жиынтық көрсеткіші ретінде. Табыстар түрлері. Кәсіпорынның табысын бөлу тәртібі. Кәсіпорын төлейтін салықтардың сипаттамасы.

     Қазақстан Республикасының Салық кодексі бойынша салық салу табысты анықтау кезіндегі шегерулердің сипаттамасы. Корпаративті табыстық салықты анықтаудың жалпы ережелері. Корпаративті табыстық салықты анықтау кезіндегі салық салу табысты анықтау әдістемесі. Қосымша құн салықты және басқа салықтарды есептеудің жалпы  ережелері.

     Кәсіпорында табысты арттыру резервтері.

     Өндіріс рентабельділігі – кәсіпорын жұмысының тиімділік көрсеткіші ретенде. Рентабельділік деңгейін көтеру     жолдары.

Кәсіпорын қаржысы

     Кәсіпорын қаржысы түсінігі және функциялары. Кәсіпорындағы қаржы қатынастар нысандары. Кәсіпорынның қаржы қызметінің негізгі қағидалары мен ұйымдастыру бағыттары. Қаржы механизімі: құрамдық элементтер, құқықтық, нормативтік және ақпараттық қамтамасыз ету.

    Кәсіпорынның қаржы жағдайын талдау әдістемесі. Кәсіпорындарда салық салу: мәні, түрлері және қағидалары.

     Кәсіпорынның қаржы ресурстары. Қаржы жоспарлау. Кәсіпорындағы қаржы ресурстарды қалыптасу көздері. Заемды қаржыларды алу әдістері. Несиелер, оларды берудегі негізгі қағидалар.

Халықаралық экономика

1. Халықаралық экономиканың қалыптасуы және құрылымы

      Халықаралық экономиканың  құрылымы. Халықаралық экономикалық  қатынастардың нақты формалары. Халықаралық еңбек бөлінісі. Ұлттық және халықаралық  деңгейде халықаралық  экономиканы реттеу. Халықаралық макро- және микроэкономика.

2. Халықаралық  сауданың классикалық теориялары

    Халықаралық    сауданың классикалық теорияларының негізгі алғышарттары. Салыстырмалы  артықшылықтар  моделі. Сауда кезіндегі   бағалардың  арақатынасы.   Өзара сұраныс теориясы  салыстырмалы бағаның қалыптасуы және елдердің мамандануы.    Халықаралық  сауда теориясындағы салыстырмалы  артықшылықтар  теориясының  шектеулілігі.

3.  Өндіріс факторлары арақатынасы теориясы

Халықаралық сауданы талдаудың неоклассикалық  әдіснамасы. Хекшер- Олин теориясының мәнісі, моделіндегі негізгі  кемшіліктер. Өндіріс  факторларының  арақатынасы теориясын  эмпирикалық тексеру және олардың шектеулілігі мәселесі, Леонтиев  парадоксы.

  4. Халықаралық саудадағы жалпы  тепе-теңдік.

       Халықаралық сауда теориясындағы сұраныс пен ұсынысты  талдаудың мәнісі. Сдантартты модельдің негізгі белгілері. Саудаласушы елдердің әрқайсысындағы ішінара мамандану. Айырбастан түсетін ұтыс және  маманданудан түсетін  ұтыс. Талғамдардағы  айырмашлоық негізіндегі  сауда. Жалпы тепе- теңдік  теориясындағы халықаралық сауданың стандартты моделінің дамуы.