Туоистік өнімге құнтізбек құру

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия Ұлттық Университеті 
 

Экономикалық  факультет

«Туризм»  кафедрасы 
 
 
 
 

№2  

ТАҚЫРЫБЫ: Туристік өнімге құн  тізбек құру. 
 
 
 
 
 
 
 
 

Орындаған: Кемелова М.А.

Тур 43 қ.

Қабылдаған: Ниязбаева А.Т. 
 
 
 
 

Астана  2011 

Туристік  өнімге құн тізбегін құру. 

     Туристік өнім дегеніміз – саяхат барысында туристің қажеттілігін қанағаттандыру үшін қажетті туристік қызмет көрсетулер жиынтығы. Туристік өнім үш элементтен тұрады: тур, қосымша туристік экскурсиялық қызметтер және тауарлар. Осының ішінде қосымша туристік экскурсиялық қызметтердің құрамы келесідей болады:

• тағайындалған орын;
• транспорт;
• орналастыру;
• трансфер;
• міндетті экскурсиялық және мәдени бағдарламалар.

   Кез келген туризм саласында жұмыс жасайтын кәсіпкер ұсынатын қызметінің бағасын белгілеуі қажет. Бұл өте маңызды болып табылады.

   Баға - нарық реттеушісі. Ол тауардың нақты түрін өндіруге мүмкіндік береді немесе ол порцесті тежейді, сұранысты шектейді немесе ұлғайтады, осындай процестермен белгілі бір өнімнің өндірісіне тікелей немесе жанама әсер етеді.

     Туризм саласындағы баға саясаты жалпы баға қалыптастыру жүйесінің маңызды элементі болып табылады. Баға – ол тұтынушының демалысы үшін төлеуге қабілетті ақша сомасы болып табылады. Сондықтан да, менің ойымша, егер фирма өзінің өніміне тым жоғары баға қоятын болса, онда ол фирма өз клиенттерінен айырылуы мүмкін. Ал егер фирма өзінің өніміне тым төмен баға қоятын болса, өз табысынан айырылуы мүмкін.  Табысынан айырылатын болса, онда өз өмір сүруін тоқтатуға мәжбүр болады.  

     Сондықтан да туризм саласындағы баға қалыптастыру бәсекелестік нарықтағы өте маңызды фактор болып табылады. Баға көптеген критерийлерге байланысты қалыптасады. Туризм саласындағы баға: турфирманың географиялық орны, транспорттық қызмет көрсету формасы, көрсетілетін қызметтердің маусымдылығы және т.б. факторларға байланысты қалыптасады.

     Майкл Портер «баға құрушы тізбек және бәсекелестік артықшылық» деген бөлімінде  баға құрушы  тізбектің мәнін, компаниядағы рөлін, атқаратын қызметін қарастырған  болатын. Яғни Портердің концепциясына  сүйенсек баға қалыптастыру үшін мына мәселелерді шешу керек:

•       Бағаны қалыптастыруға әсер ететін негізгі және қосымша қызмет түрлерін;
•      Сатып алушылар үшін баға қалыптастырушы тізбекті анықтау;
•       Бәсекелестік масштабты анықтау;

Турөнімге құн тізбек жасап көретін болсам, оның құн тізбегін құруда әр түрлі  салада қызмет көрсетуші салалар  өз әсерін тигізеді. Олар:

«Туристік өнімнің  құнын құруда» есептелетін құн тізбектері.

         Кез келген туристік мекеме  көптеген қызмет көрсетуші салалармен  байланысты болады. Яғни қызмет  көрсетуші фирмалар мен компаниялардың  қызметтерінің бағасы турөнімнің  бағасына өз әсерін тигізеді. Ол фирманың өніміне құн тізбек құруда онда көрсетілетін қызмет түрлері анықталады, яғни, фирманың тарихы, бәсекелестіктегі пайдаланған стратегиясы, ішкі бөлімдерінің шаруашылық қызметтері т.б. болып табылады.

     Құн тізбек құрудағы схема  ұсынсам:

     Менің ойымша, кез келген турөнімге  құн құрған кезде  оның бәсекелестерімен  салыстырып қарау керек. Сонда  ғана дұрыс әрі, клиент үшін  де фирма үшін де  тиімді  шешім қабылданады.