Жұмыс күшінің миграциясы

      Дамыған елдерде еңбек табыстардың шамамен 9/10 барлық төлеулерi шетелдiк жұмыс дәл келедi - резидент еместерге және төленбеген аудармалардың 2/3 барлық бөлiндiлерi, барлық дамитын елдерге сонда - тек қана, сәйкесiнше 1/10 және 1/3. Бұл дамыған елдерде негiзгi еншi уақытша жұмыс жұмылдырғанын бiлдiредi - мигранттар, және резидент болып қалыптасатын өтпелi экономикасы бар елдi қоса сонда тап дамитын елдерден еңбекке жарамды қызметкерлерiн эмиграциялайтын. Еңбектiк миграциямен сабақтас шеңберiнде ақшалай ағындардың жұмысшыларды ауыстыруларында 62% шақты орналасады, еңбек табыстар - 31% шақты және мигранттардың орын ауыстыруы - 7% шақты.

Тұлға-резидент еместерге бөлiндiнi еңбек табыстарды өте iрi төлеулер Швейцария, ФРГ, Италия, Жапония, Белгiя, АҚШтарды жүзеге асырады. Шетелдiк еңбек күшiн дамитын  әлемде өте белсене ОАРды пайдаланады, Израиль, Малайзия, Кувейт. Сипаттың бөлiндiсiнiң  өте iрi аудармалары (АҚШ, Германия, Жапония, Ұлыбритания) негiзгi дамыған елдер  және жаңа индустриалды және мұнай-газ  өндiрушi дамитын (Корея, Сауд аравия және Венесуэла) елдерден iске асады. Негiзгi аударманың алушыларымен дамыған елдер  шетелден болып табылады, тнктiң  шетелдiк бөлiмшелердiң қызметкерлерiнiң  еңбекақылардың бiр бөлiгi, загранаппаратаның  қызметкерлердiң шетелде орналастырылған  әскери қызметкерлерi негiзiнде аударма  есебiнен. Көпшiлiгiнде дамитын елдердiң  сипаттың бөлiндiсiнiң аудармаларының масштабтары 25-50% табыстардың (Бангладеш, Буркина, Мысыр, Греция, Түркия тағы басқалар) тауарлық экспорттарынан құрайды. Иорданияларда, онда, аудармалар Йемен 10-50% ВНПтерге жетедi.

Олардың негiзгi еншiсiн ол құрайтындығыменнен, жұмысшы  күштiң ел-экспортшысының табыстары  теориялық көзқарастармен эмигранттардың аудармаларымен шетелден емес шектеледi. Басқа елдердiң эмигранттары үшiн жамылатын әлеуметтiк сипаттың тағы басқа шығындарының үйрену, денсаулық сақтауға шығындарының түзулер және туған елдi экономикаға, қысқартуды эмигранттардың портфель инвестициясының жұмысқа орналастыру бойынша фирмада шетелде үстiне қойылатын салықтары - Қалған жиынтық ВНПтарды үлкейтетiн және төлем баланстарында қолайлы бiлiнген табыстардың санында,- деп. Мигранттар, бағалар бойынша, оған банк арқылы ауыстырған жинақталулар әлi соншама отанға қайтарыла өзiңiзбен бiрге әкеледi. Керiсiнше, мигранттар елге бұл тәжiрибелердi жұмыс шетелде тәжiрибе жинай және бiлiктiлiктi жоғарылатылып әкеледi, ел нәтижеде не қосымша квалификациялы кадрлар тегiн алады.

    Қызметкерлердiң жолға шығуы жұмыссыздықтың масштабтары шетелде қысқартатындығынан, эмиграция жұмыс қолы мол елдердiң экономикасына тiптi елеулi оң әсерде болады. Осылай, үкiмет мысыр жылдар е 70-шi, эмиграцияның ынталандыруының оларындағы парсылық шығанақтың бойларында жұмыссыздықпен күрес бойынша бағдарлама қабылдай әдейi қыстырды. Ең төменгi еңбекақы туралы заң пуэрто-рикоға жұмысшы күштiң үштен бiрi кiшiрек шара бойынша АҚШта қайта жеген шықты.

   Мамандардың шет елге кетуi дамитын елдердiң көпшiлiгi үшiн маңызды проблема болып саналады, (Малави, Судан, Заир, Замбия) Африкада әсiресе. Мамандардың шет елге кетуi дегенмен елдiң экономикалық жағдайы асылданатында жағдайлардың көпшiлiгiнде тоқтайды. Осылай, бiрнеше жыл олар отанға сияқтығаннан кейiн жоғары технологиялы американдық корпорациялардың Силикон Жазықтығының аудандарында жұмыс iстеуге қайтып келген үндi ғалымдары жаңа компьютер бағдарламаларының жасауы бойынша үндi өнеркәсiбiнiң дамытуының бастаушы болды.

   Әлбетте, ең алдымен, терiске шығаруға болмайды және дамыған елдерде квалификациясыз жұмысшы күштiң нақтылы жалакилерiнiң иммигранттары төмендеумен құйылудың нәтижесiнде байланатын иммиграцияның келеңсiз салы. Мысалы, бiлiммен әрбiр төрт бос емес 12 класстан кемдердi бiрдi АҚШта - иммигрант. Иммигранттар басқа жағдайда сауда жасалатын тауар су бұрғыш сектор ығыстырылған сауданың нәтижесiнде бола тұра жергiлiктi жұмыстарға өте алар ма ейтiн тауарлар неторгуемые су бұрғыш секторлардағы орын алады.

    Миграцияның бағыттары Арқасында экономикалық себептердiң мигранттардың негiзгi ағындары аласа дербес табыстары бар елдерден биiгiрек табыстары бар елге әрдайым бағытталды. Халықаралық миграцияның бағыттары жинағы соғыстан кейiн уақыттың бойысында iзiнше өзгеретiн экономикалық шарттармен үздiксiз өзгердi. Халықаралық қоныс аударуды сенiмдi санақ және жасырын миграцияның кең дамытуының жоқтықтары салдарынан миграцияның негiзгi бағыттарының сатылылылығы тура орнатылсын күрделi жеткiлiктi.

Келесi елдер  және басқа елдерден мигранттардың  тартуының нүкте болатын өлкелер  ерекшелеуге болады.

АҚШ, Канадалық, Австралия. Мамандандырылған жұмысшы күш те, квалификациялы да бола. Сонда жылма-жыл бiрге алған барлық өңге елге қарағанда иммигранттар көбiрек келедi. Төмен квалификациялы жұмысшы күштiң негiзгi ағындары таяудағы латын американдық елдерден АҚШтарында бағытталады - Мексика, Кариб хауызының елдерi. Мамандандырылған қызметкерлер әлемнiң елдерi, батысты, Латынша Американы, Ресейдi, Индияны және тағы басқаларды қоса АҚШта iс жүзiнде барлығымен көшiп кетедi. АҚШтағы иммигранттарының құйылуы және 90-шi жылдардың ортасындағы Канадалықты егде 900 мың адамға бағаланады. АҚШта егде 740 мың адамдар ресми көшiп кетедi және егде 160 мың адамдарды эмиграциялайды. (миграциялы сальдо) таза иммиграция 580 мың адамды құрайды.

Батыс. Ең алдымен, өте дамыған батыс еуропалық елдер, және Еуропалық одақ кiретiн елдер Африка Северндерiнiң (Портуғалия, Мальта, Испания) батыс еуропалық елдер, араб елдерiнiң дамығаннан кемдерiнен және таяу шығысты жұмысшы күштердi тартады. Африка елдерiнiң қанттар, бұрынғы Кеңес Одағының шығыс еуропалық елдер және республикаларынан оңтүстiккесi. Африкалық елдерден қызметкерлердiң миграциялары - батыс еуропалық мемлекеттердiң бұрынғы отарлары тiлдiң ортақтықтарының мүмкiндiк туғызады, пайда болатын дәстүрлi саудалық және басқа байланыстар тарихи. 90-шi жылдардың ортасындағы батысқа иммигранттарының құйылулары егде деңгейде 180 мың адамдар бағаланды. Керiсiнше, шеңберiнде батыс еуропалық кiрiгу жасалған және жұмысшы күштiң Еуропалық одақ және заңның Трудовое бейiмдеуiн елдердiң арасындағы қызметкерлердiң орын ауыстыруын бостандық тиесiлi ортақ базары дамиды.

Таяу  шығыс. Бұл өлкенiң мұнай-газ өндiрушi елдерi ауыр төмен төленетiн жұмыстарға арзан шетелдiк еңбек күштерiн қызықтырады. Жұмысы көршi араб елдерiнен, сонымен бiрге Индия, Пақыстаннан, Бангладеш, Корея, Филиппиныларды келедi. Сауд аравия жұмысшы күшiнiң жартылары, Баэ, Катар, Бахрейн, Кувейт және Оман көп шетелдiк жұмыс құрайды.

Басқа дамитын елдер. 90-шi жылдардың жаңа феноменi - өздерiнiң дамитын елдерiнiң арасында еңбектiк миграцияның интенсификациясы. Қызметкерлердiң ағындары әдетте сол тез алға басады экономикалық реформалар жол-жөнекеетiн елдерде бағытталады. Осылай, маусымды жұмыс және жұмыс құрама кәсiпорындарында Латынша Америкада Аргентинаны және Мексикаларға бағытталады. Пiл сүйегi, Нигерияны және ОАР қанттар Африкада оңтүстiкке жағаға барлық иммигранттарды құйылуды жарты көп дәл келедi. Мысырлықтар 1 шақты миллион 1991 жылда парсылық шығанақта соғыстың нәтижесiнде Ирак, 800 мың йемендiктер тастап кеттi Сауд аравиялардан кеттi және 500 шақты мың палестиналық жұмыс олардың орынына Индияның және Мысырдың жұмыстарын келген Кувейт тастап кеттi.

Жаңа  индустриалды елдер. Сонда бұл мемлекеттердiң Азия оңтүстiк-шығысы дәуiрлеумен байланысты уақытша жұмыс жалданушы иммигранттардың құйылуы едәуiр үлкейдi. Бұл оңтүстiк корея жағдайында елеулiлер және Малайзия әсiресе. ВНПпен жоғары өркейген мемлекеттер - егде 25iрек мың адамдар көшiп кететiн түгелдей дерлiк елдер,- деп 6900iрек доллар әр адамға шаққанда. Эмиграцияның көзi - бас дамитын елдер Мексика және Азия елi. 
 

3.2. Иммиграцияның реттеуi

Қабылдаушы елдердiң  көпшiлiгi таңдаулы жол иммиграцияның  реттеуiнде қолданады. Оның мағынасы мемлекет осы елде керек дәрежелер  кiруге сол кiру барлық өңге шек қоя  кедергi келтiрмейтiндiгiнде. Қажет иммигранттардың  тiзiмi елге елден өзгертiледi, бiрақ  олар әдетте келесi дәрежелердiң бiрлерi жатады:

• - Қызметкерлер, дайын ең төменгi төлеулерге ауыр, зиянды, айғыз және квалификациясыз жұмысты  орындау,- деп құрылыс, көмекшi, маусымды, вахтанг, муниципалдық жұмыс;

• жаңа және перспективалы  салалар үшiн мамандар - бағдарламашылар, тар мамандандырылған инженерлер, банктiк  қызметшiлер;

сирек мамандықтардың өкiлдерi - картинг, емдеудiң дәрiгерлер, қолданатын дәстүрлi емес әдiстерi алмастарды бағалы тас өңдеушiлер, қалпына келтiрушiлер;

 • дүниелiк  атпен мамандары - музыканттар,  артисттар, ғалымдар, спортшылар, дәрiгерлер, жазушылар; • қабылдаушы елге  капитал және құратын жаңа  жұмыс орын инвестиция салатын  өз қызмет тасымалдау iрi кәсiпкерлер.

     Иммиграцияның еңбек мәселесi қабылдаушы елдердiң екi жақты және көпжақты келiсiм қол қойылған ұлттық заңдардың негiз жұмыс iстейтiн мемлекеттiк институттарымен шұғылданады. Иммиграциялар мәселелердiң шешуiнде әдетте үш мемлекеттiк мекемелердiң минимумы сияқты жұмыс iстеген: иммиграция немесе тiкелей кiрудi заң нақтылы тәртiптердi орындаған шекаралық бақылаудың басқа органдары бойынша оның қызметiнiң әдiлетiнiң министрлiгi өз консулдiқ басқаруы арқылы кiру визаларының беру бiлетiн сыртқы iстер министрлiгi және еңбектiң шетелдiк еңбек күшiнiң қолдану күзететiн министрлiгi.

      Арнайы дағдылар талап етiп немесе басқа себептер бойынша, жергiлiктi жұмыс орындала алмайтындығынан, иммигрантқа кiруге шешудiң елдерiнiң көпшiлiгiнде оның жұмысқа орналастыруы туралы жалдаушысы бар негiзде қол қойылған шарт шығып тұрады және осы жұмыс болған туралы еңбектiң министрлiгiнiң шешiмi. Оның жұмыс берушiсiнiң потенциалдық иммигрантының кiруiне кейбiр елдердегi шешулердiң берудi алдында iшкi iстер министрлiгiнiң келiсiмi және осы саланың кәсiподақтары алуға мiндеттi. Қабылдаушы елдердiң көпшiлiгiндегi иммиграция үшiн нормативтiк - заңға сүйенген базасы заңдар және заңға тәуелдi акттердiң көптiгiмен елестеткен. Иммиграция заңының негiзгi сызықтары келесi:

Кәсiби бiлiктiлiк. Барлық қабылдаушы елдердiң заңдары мамандық бойынша бiлiмнiң деңгейiне және жұмыс стажына қатты талаптар орнатады. Бiлiмге ең төменгi талаппен орта мектептiң толық курсi немесе тиiстi дипломмен расталуы керек болатын кәсiби-техникалық училищенiң аяқтауы болып есептеледi. Диплом жағдайлардың көпшiлiгiнде жұмысшы күштiң ел-экспортшысындағы осы мамандық арналған бiтiрушi көрсеткен талаптарға тиiстi саладағы маманға талаптардың сәйкестiгi жөнiнде қабылдаушы елде осы елде растап немесе бағалауға керек. Жұмысқа басымдылық жалдауда мамандық бойынша жұмыс стажы 3-5 жылдар болатын минимум мамандарға қабылдаушы елдермен берiледi. Кепiлдеме хат сонымен бiрге талап ете алады.

Дербес  сипаттың шектеулерi. Әлбетте, қабылдаушы елдердiң заңы иммигранттардың денсаулық жағдайына қатты талаптардың көрсетедi. Елдерде адамдар, спид вирус қағынған адамдар құмарпаздар, психикалық ауруларға рұқсат етiлмейдi. Иммигранттар консулдық мекемемен қабылдаушы куәланған елдер өз денсаулығының күйi туралы мәлiметтi көрсетуi, немесе арнайы дәрiгерлiк тексеру өте алуы керек. Иммигранттардың жасына қарай шектеуi заңмен оларда жұмыс iстеуге оқталатын өнеркәсiп саласына байланысты бекiтiледi. Әдетте ол 20-40 жылдар шектердегi толқиды. Әйтеуiр, өте маңызды иммигранттардың саяси және әлеуметтiк әлпетiне заң шығару талаптары болып табылады. Террорлық және профашист ұйымдарының мүшелерiне қылмыс iс бұрын сотталатын тұлғаларға көшiп кетуге тыйым салылу жиiрек заң шығаруы. 

Сандық  квота беру. Иммигрант қабылдаушы елдердiң көпшiлiгi олардың максимал сандары орнатады. Сандық квоталар барлық экономика негiзiнен қорлардың барлық Трудовоелерiн сандағы шетелдiк еңбек күшiнiң максимал еншiсiн анықтай шеңберiнде жүргiзiле алады; шетелдiк жұмыс сандарындағы максимал еншiсiн барлық бос емес осы салада анықтай шеңберiнде жеке салалар; шетелдiк жұмыс бiр кәсiпорындарындағы максимал еншiсiн анықтай шеңберiнде нақтылы кәсiпорындар; немесе елге жылдың iшiнде бардың алдындағы иммигранттардың жалпы санына шектеу қалай. Сандық квота беру жұмысшы күштiң импортының мемлекеттiк реттеуiн тiптi қатты әдiс болып табылады және орындалуына құқық қорғау органдарын күзететiн тиiстi заңдармен әдетте анықталады. 

Уақытша шектеулер. Олардың аумағындағы шетелдiк қызметкерлердiң болуының максимал мерзiмдерi елдердiң көпшiлiгiнiң заңдары, олар өтуi арналған немесе қабылдаушы елдi тастап кетуi керек болған, немесе онда өз болуын ұзартуға шешудiң құзырлы органдарынан алуға орнатады. Құқық олар тек қана содан кейiндер стажерлер немесе студенттердiң мәртебесiн қабылдаушы ел алған тұлғалардың ондағы минимум отанды, болуда сөзсiз шығу анда бiрнеше жылдар ағымында талап ететiн өз болулары созылуға мүмкiндiк бермейтiн қатты ережелерi үшiн көбiнесе не қабылдаушы елдерге қайта келуге алуға ескерiледi. 

Тыйымдар. Анық және бүркеме тыйымдар шетелдiк еңбек күшiн жалдап алынсын шетелдiктерге шұғылдану тыйым салынған мамандықтар туралы заңдардағы әдетте болады. Анық тыйымдар сала немесе шетелдiктерге жұмыс iстесiн мүмкiн емес мамандық тiкелей қайта санайды. Бүркеме тыйымдар, керiсiнше, салалар немесе осы елдiң тек қана азаматтары шетелдiктердiң онына рұқсат нақ сол қайта жаба жұмыс iстей алатын мамандықтардың тiзiмi орнатады. Иммигранттың кез келген орын ауыстырулары, мамандық, жұмыс орынының ауысымының өзгерiстерi үшiн әдетте және оның беруiнде бетiн қайтара алатын иммиграция өкiметтерiнiң қосымша шешуi алуға керек болады. Әлбетте, елдердiң көпшiлiгiнде полицей әдiстерiмен кесiп өтетiн жасырын иммиграция тыйым салынған, расында емес әрдайым тиiмдi. 
 
 
 
 

Қорытынды. 

Миграцияның мәселелерi әлемнiң барлық дерлiк елдерi тиiседi. Саяси негiздер де, экономикалық та мигранттардың негiзгi ағындары АҚШта, Канадалықты, Австралияны, батысты  және таяу шығыс, миграцияның сонша  үлкен масштабтарының себептерiмен  бағытталады болып табылады. Әр түрлi дәрежедегi әлемiнiң барлық елдерi халықаралық еңбектiк миграцияға тартқан. Қалай айырбас халықаралық Трудовоедегi өз қатысуымен қалай қамтамасыз ету. Айырбастың халықаралық Трудовоедегi әлемнiң елдерiнiң қатысуын дәреже әр түрлi және қазiргi шарттардағы олардың дамытуының негiзгi экономикалық параметрлерiнен тәуелдi болады. Бұл дүниелiк процесстiң Ресей қатысуы сөзсiз. Көшi-қон саясатының түрлердi енгiзуi әлемнiң елдерi саясат жүргiзетiнiн, дүниелiк миграциялы ағындардағы мерзiмдi олардың жағдай көрсеттi. Осылай, еншiнiң жұмысшы күштiң ел-экспортшыларында экономикалық ахуал жұмыс орындарының жасауына мүмкiндiк туғызатын белгiмен қызмет көрсететiн ел-импортқа қарағандасы төменде негiзiнен экономикалық тұрғыдан белсендi халық. Егер экономикалық тұрғыдан белсендi халық ел-экспортшыларда шетелде болатын олардың тұрғыны қосылса, сонымен бiрге, онда деңгей ел-экспортшыларда экономикалық тұрғыдан белсендi халық жоғарылайды, соңғы, қарыз еңбек ресурстерiн шегермеге, ел-импорттарды деңгейге тарта төмендетедi. Екiсi топ және де гармониялық деңгейге демографиялық қисынды санауға болатын 35 40% ұмтылады. Сонымен бiрге көруге болатын, қатысушы процесс бұлар миграция түгелдей дерлiк елдердiң әлеуметтiк-экономикалық және демографиялық дамытуына маңызды ықпалы тятын. Жұмысшы күштiң дүниелiк мемлекеттерiнiң өзi негiзгi топтарында жұмысшы күштiң экспорт болған туралы нақтылы жылжулар, аумалы-төкпелi бiздiң орнықты ұсыныстарымызда болады, тек қана дамымаған елдер үлестi жердi. Керiсiнше, ең iрi экспортшылар - бұл орташа ашық пiкiрлi дамитын елдер, сонымен бiрге өнеркәсiптiгiрек дамыған елдерде жұмысшы күштердi қоятын әлемнiң өнеркәсiптiк дамыған елдерi. Сайып келгенде, жұмысшы күштiң экспортқа араласуын тиiмдiлiк кез келген мемлекет, оның дамытуын деңгейден тәуелсiз үшiн тартымды. Жұмыс күшiнiң көшi-қон кiрiгудiң ажырамас бөлiгi әрдайым болды.