Қазақстан Республикасының  Білім  және Ғылым  Министрлігі

Ш. Есенов атындағы  Ақтау Мемлекеттік  Университеті

Инженерлік  – техникалық институты 
 
 
 
 

«Экология және өмір қауіпсіздік» кафедрасы 
 
 
 
 
 

РЕФЕРАТ 

Тақырыбы: Еңбекті қорғаудың  басқарудың тапсырмалары. 
 
 
 
 
 

                                                                  Орындаған:ГН-03-3 тобының

                                                              студенті  Қонысбаева А. Қ.

                                                                  Тексерген:   Сағындықова Н. 
 
 
 
 
 
 
 

Ақтау –2007ж. 
 
 
 
 
 
 
 
 

Жоспар 
 
 

      Кіріспе

1. Кіріспе бөлімі:    Құрылыс жағдайындағы еңбек

                                              қауіпсіздігі проблемаларын           

                                              шешудегі  бағыттар. 

     II. Негізгі бөлім:     Ұжымдық келісім шарт пен

                                                   қарастырылған еңбекті қорғау  

                                                   сұрақтары. 

     III. Қорытынды бөлім:     Еңбек гигиенасы туралы жалпы

                                                   мағлұмат 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Кіріспе 
 

     Құрылыс саласы  - өндірісті  дайындау процесстегі  көптеген ұйымдастыру  - технологиялық және  күрделі  жұмыстарды  орындауды талап етеді. Құрылыс  өндірісі әр түрлі жұмыс орындарымен сипатталады. Еңбекті қорғау  бойынша мемлекеттік шаралар жүйесін жүзеге асыру нәтижесінде өндірістік аппаттық жағдайлар жылдан жылға төмендеп еңбек жағдайы қауіпсіз болып келеді. 

Өндірістік  аппаттық  жағдайларының себептеріне талдау жасау

оларды  түрлері бойынша классификациялауға мүмкіндік береді.

     Ұйымдық –құрылыс алаңында жұмыс дұрыс ұйымдастырмау,  жұмысшыларды  дұрыс оқытпау, өндіріс  технологияның  бұзылуы, еңбек және демалыс  режимінің бұзылуы, жұмысшыларды өз мамандығы  бойынша пайдаланбау;

     Технологиялық  құрылғылар  мен құрал жабдықтың  бұзылуы, сондай-ақ құрылыс машиналарының  агрегаттардың,  жабдықтардың  конструктивтік  кемшіліктері;

     Санитарлы–гигиеналық - жұмыс орнының дұрыс жарақаттанбауы  ауаның ластануы;

     Психологиялық  дензиологиялық – жұмыстың орындалуына дұрыс мән бермеу,  жұмысшылардың  өз қызметіне дұрыс  көңіл аудармау. Сондықтан  профилактикалық  шараларды  жоспарлаудың  маңызы  өте зор. Жаңа техника  еңбек             қауіпсіздігінің  ғылыми негізделген ережелері,   қызметкерлердің   жоғары   білімділігі техникалық  құрылғыларды  пайдаланудың  дұрыс жағддайлары   еңбек   қауіпсіздік    проблемалары шешудегі                     қажетті факторлар болып табылады.  
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

1. Құрылыс жағдайындағы еңбек қауіпсіздігі  проблемаларын шешудегі  бағыттар

     Шараладың сипаттағы шаралар  жұмысшыларды әр түрлі  өндірістік  аппаттардан  және бағытсыз жағдайлардан  сақтауды , еңбек жағдайын жеңілдетуді қарастырады. Санитарлы –гигиеналық шаралар  құрылыс  алаңында  дұрыс  жұмыс жағдайы  болуды қамтамасыз етеді .

     Құрылыс бөлімдерінің  жұмыс басқаруды  ұйымдастыру –техникалық шаралардың  кешені ретінде  қарастыруға болады .

     Еңбекті қорғау  және өрт қауіпсіздігінің  маңызды жұмысы-бұл апат пен  қауіптілікте  ескерту болып табылады . Еңбек  жағдайын жақсарту  тәсілдерін жаңа  техниканы  енгізу және  еңбекті  ұйымдастырудың  прогрессивті  әдістерін  енгізу жатады.

     Құрылыстағы еңбекті қорғау бойынша шаралар  кешені  келесі жұмыстардың орындалуын  қарастырылады . Әрбір  жұмысшының  ИТ және қызметкерлердің бөлімін тексеру .

     Қауіпсіздік  техникасының  бұзылуы  өндірістік  жиналыстарда қарастырылуы керек.

     Еңбекті ғылыми түрде  ұйымдастыру  әдісін енгізу, жұмысшы  орындарын техникалық  жабдықтау ,  қозғалыс  қауіпсіздігінің  белгілерін   өндіру.

     Жұмысшылар  мен инженерлі – техникалық  жұмысшылардың  арасындағы еңбек  және өндірістік  тәртіпті  бекіту бойынша шаралар кешенін жүзеге асыру.

     Құрылыс алаңындағы еңбекті қорғау  ережелері  мен  нормаларын  сақтауды  бақылаудың үш сатысы  әдісін енгізу  әйелдердің  еңбек қорғау  жағдайын  жақсарту.

     Ғылыми  зерттеулерді  жетілдіру  және  еңбекті  қорғау бойынша  ғылыми  зерттеулерді  жеделдету;

     Қауіпсіз  техника  мен қауіпсіз  өндірісті  құру бойынша  шаралар кешенінде  стандартизацияның  маңызы өте зор  болып келеді. Еңбек қауіпсіздігінің   стандарттар жүйесі  бес стандарттар тобын  орнатады, еңбек  қауі псіздігінің  аймағындағы  терминалогияны құрылымды  орнататын  жалпы шарттар қауіпті  және зиянды. Өндірістік факторлардың түрлері  бойынша жалпы  нормалар  мен талаптар;

     Өндірістік  жабдыққа  қатысты жалпы  қауіпсіздік  талаптары: өндірістік процестерге  қатысты жалпы талаптар жұмысшылардың  қорғаныс  құралдарына   қатысты  талаптар. 
 
 
 
 

     II Ұжымдық келісім шартпен қарастырылған еңбекті қорғау  сұрақтары 

     Ұжымдық  келісім шарт  жыл сайын  жұмысшылардың   атынан жергілікті  жұмысшылар одағы  мен өнеркәсіп  директорының  атынан әкімшіліктің  арасында  құрылады.   Жаңа ұжымдық  келісімді  дайындау  процесінде  ұжымдардың  жалпы  жиналыстарында   талқыланатын  ұсыныстарды жинайды.

     Ұжымдық  келісім шартта  жергілікті   жұмысшылар одағының , әкімшіліктің  міндеттері  туралы  болады.

     Ұжымдық  келісім  шартқа  өндірісті  ұйымдастыру  және  техникалық  жетілдіру  жоспары, өндірістік  тәжірибені  өндіру  жоспары ,  зерттеулер жоспары кіреді.

     Ұжымдық  келісім шарт бойынша  шаралар  мен міндеттердің   орындалуын бақылауды  кәсіпорын  әкімшілігі  және  жергілікті  жұмысшылар  одағының комитеті  жүзеге асырады.  

     Қауіпсіз  еңбек  жағдайын  қамтамасыз етуді, қоғамдық фондтарды  пайдалануды  кәсіпорын  әкімшілігі  жүзеге  асырылады.

     Жұмысшылар  одағының  жүйесіндегі  бақылауды  техникалық  және құқықтық еңбек инспекциясы жүзеге асырады.

     Жұмысшылар  одағының техникалық  еңбек инспекциясы  еңбек жағдайы  жақсартудың кешенді  жоспарлары мен ұжымдық келісім  шарттардың  орындалуын бақылайды.

     Техникалық  еңбек инспекторы  кәсіпорынға  ешқандай тасқауылсыз кері алады.

     Құқықтық  инспекторлар жұмысқа  қабылдау, басқа  орынға  ауыстыру және  жұмыстан шығару  туралы заңның сақталуын  тексереді.

     Құқықтық  инспекторларының міндетіне продосоюздық органдарға көмектесу, еңбектік сұрақтар бойынша  комиссияларға көмектесу  жатады.

     Еңбекті қорғау  комиссиясы  өндірісте  қауіпсіз  еңбек жағдайын қамтамасыз ететін міндеттердің орындалуын қадағалайды, және де еңбек туралы заңның  сақталуын  еңбекті қорғау  бойынша  қоғамдық инспекторлар қадағалайды.

     Өндірістік  сынақтар мен мамандық сұраулармен күресу бойынша  басты  шаралардың  бірі болып  сапалы оқу  және өндірістік қызметкерлерді  нұсқаулау  болып табылады.

     Жұмысшылар  мен қызметкерлерді барлық  кәсіпорындармен  ұйымдарда оқытады, сонымен қатар  жұмысқа  қабылданған жұмысшыларды  дайындауды ,  әртүрлі нұсқаулар мен дәрежелерін көтеру  бойынша сабақтар жүргізіледі.  
 
 
 
 

     III. Еңбек гигиенасы туралы жалпы мағлұмат 

     Денсаулықты сақтаудың маңызды шарты-бұл ауруды  алдын-алу болып табылады.

     СН 245-72 талаптарына сәйкескәсіпшілік  кәсіпорындар  арнайы бөлінген  кәсіпшілік аймақтарда орналастырылады . Кәсіпорын мен тұрғын аймақ арасында  санитарлық қорғаныс  аймағы құрылады .  Кәсіпорынның  әрбір классы үшін  санитарлы  қорғаныс аймақтарының  келесі өлшемдері  орнатылған  :  I  клас –1000м, II класс-500м, III класс-300,IV класс-100 және V класс-50м.

     а) мырыштық аккумуляторларды  өндіру -II класс;

     б) мырышталған  кабельдерді, сынапты  аспаптарды  өндіру     - III класс;

     в) машиналар мен  аспаптарды  өндіру - IV класс;

     е) сілтілі аккумуляторларды,  электротехникалық кәсіпшілік  үшін арналған аспаптарды  өндіру -V  класс.

     Кәсіпорын территориясында  бөлек бөлек  ғимараттар мен  құрылғылардың арасында санитарлық  бөлімдер қарастырылады.  Шаң-тозаңды көп шығаратын  объекттерді , көп шу шығаратын  объекттерді  желдің бағытына  байланысты орналастырады. Ғимараттардың арасындағы   бөлімдерді жолдарды жөндеу үшін  және шүп теректерді  отырғызу үшін пайдаланылады.

     Кәсіпорынның  территориясы тегіс жолы жарықтандырылған  болу керек . Жердің астындағы су құбырлардың , газ құбырларының, ауа құбырларының , кабельдік желімдердің  жердің үстінде сәйкес көрсеткіштері болу керек.

     Гигиена –бұл теориялық негізгі профилактикалық  медецина болып табылады ол сыртқы орта  факторларының  адам денсаулығы  әсерін зерттейтін денсаулық  туралы ғылым  болып табылады. Адам ағзасына сыртқы ортаның  әртүрлі факторлары, химиялық,  физикалық, биологиялық  әлеуметтік  әсер етеді. Еңбек гигиенасы  еңбек процессі мен  өндірістік ортаның ағзаға әсерін зерттейді.

     Гигиеналық  нормативтерді  ережелерді және шараларды  жүзеге асыруды –санитария  деп атайды. Негізгі зиянды  және қауіпті  өндірістік факторлар – бұл:  жағымсыз метеорологиялық жағдайлар; ағзаға  берілетін шу мен діріс; электромагниттік және иондайтын сәулелендірулің жоғарғы деңгейі; өндірістік  шаң – тозаңдар, газдар, булармен улар; зиянды микроағзалар.

     Зиянды  өндірістік факторлар  мамандық аурулардың  себебі болуы мүмкін.

     Қауіпті  өндірістік факторлардың себептері  –қоршалмаған машиналармен  механизмдер ,  сынған металдар мен ыссы суықтар, электр тоғы. Гигиеналық талаптар санитарлық нормаларда бекітілген.

     Өндірістік  ғимараттардың  құрылыстық конструкцияларының  жағдайын жүйелі түрде  бақылау керек. Өндірістік ғимараттану  түрін таңдау  технологиялық процеспен анықталады. Көптеген шамдардың болуы жақсы  жарықтандыруды қамтамасыз етеді. Желдету құрылғыларрын міндетті түрде  барлық бөлмелерге орнату керек.

     Өндірістік  бөлмелердің көлемі бір  жұмысшыға  шаққанда                 15 м³ – ты құрайды,  ол бөлменің ауданы 4,5 м² болып келеді. Өндірістік бөлменің биіктігі 3,2 м  болу керек.

       Қабырғалары мен төбелерін   жылуды өз өткізетін ,  шаңды  ұстамайтын материалдардан  жасау  керек.  Едендерді жылы тегіс   және сырғанамайтын  болу керек.  Егер өндіріс улы заттармен  пайдалануы мен байланыста болса, онда  бөлменің ішкі жағына арнайы  талаптар қойылады.  Өндірісте агресивті және зиянды заттарды қолданған кезе (қышқыл, сілті, тұздар, сынап, мұнай өнімдері, т.б.) едендердің химиялық әсерге төзімді болуын қарастыру керек.