Экологияның даму тархы

Осыған байланысты Белоруссия Республикасының биолог-ғалымдарының ғылыми еңбектері ерекше орын алып отыр. Өйткені бұл мемлекетте экология ғылымдары саласынан эколог-биолог ғалымдар өте көп. Атап айтқанда: В.А.Плюшевский-Плющик, П.Ф.Соловьев, А.И.Радкевич, С.В.Шостик, П.И.Жуков, И.К.Лопатин, М.С.Долбин, В.В.Адамов, Б.И.Якушев, ГАНовиков, Г.Г.Винберг, Л.М.Сушени, Л.В.Камлюк және тағы басқалар олар экология ғылымының дамуына айрықша роль қосты.

Экология ғылымдарының әр түрлі бөлімдері бойынша көп жылғы ғылыми зерттеу жұмыстарының негізінде неше түрлі аса құнды монографиялар, оқулықтар, оқу құралдары, анықтамалар, түсіндірме сөздіктер көптеп шығарыла бастады. Әсіресе шет мемлекеттерде ғылыми-зерттеу жұмыстарын жүргізіп жүрген аса ірі экологтардың А. Пирсаның, "Жануарлар экологиясы" (1926), Ч.Эльтонның "Жануарлар экологиясы" (1934), В.Шелфорд пен Ф.Клементтің “Биология” (1939), Ю.Одумның “Экология” және “Основы экологии – экология негіздері” (1981), жарыққа шықты. Осы негізде, олардан студенттер экологиялық білім алуда.

Ал кейінгі  кезде Н.Чернова мен А.Былованың  “Экология” (1988), В.А.Радкеевичтің “Экология” (1977), Н.Ф.Реймерстің “Экология” (1994) және тағы басқа эколгтардың аса бағалы ғылыми еңбектер мен оқулықтары жарық  көрді.

ІІІ-кезең (1980-2000 ж.ж.) Экология ғылымдарының өрлеу кезеңі. Осы кезде экология – бүкіл әлемдік ғылымдар мен әлеуметтік, саяси экономикалық, нарықтық, жағдайлар мен мәселелер зерттейтін деңгейге жетті. Осыған байланысты, экология ғылымының қолданбалы және адам экологиясы бағыттары дами түсуде. Экологияның жаңа қағидалары мен  бөлімдерін ерекше түрде ғылыми-зерттеу жұмыстары жүргізілуде. Мысалы, аса ірі эколог-биолог А.М.Гильяров "Популяциялық экологияны" жазып оны 1990 жылы жарыққа шығарды. Соньшен бірге М.Захарченконың "Экологияның қазіргі проблемалары" (1995), Н.Речмерстің "Экология" (1999), В.В.Глуховтың "Экологияның экономикалық негіздері" (1994), С.Боголюбовичтың "Экология және право "құқық" (1989), Ю.А.Израельдің "Экологиялық мониторингі" (1995), Н.Реймерстің "Экологияландыру" (1993), Г.Сидоренконың "Экологияның қазіргі заманғы проблемалары" (1993), М.Бионың "Экология" (1996), С.Тлеубергеновтың "Адам экологиясы" (1996), СДрябо мен В.Ясвиннің "Экологиялық педагогика және психология" (1996), В.Хесленің "философия және экология" (1993), Ж.Шілдебаевтың "Қызықты экология" (2000), Ж.Жатқанбаевтың "экология терминдерінің түсіндірме сөздігі" (2000) және тағы баска эколог, химик-биолог ғалымдардың еңбектерін атауға болады.

Қолданған әдебиеттер тізімі

1. Ж.Ж.Жатканбаев. Экология негіздері. Алматы 2003.

2.А.Жакбасова, Г.Ә.Саинова.  Экология. Алматы 2003 .

3.«Жалпы экологияның қысқаша  курсы» А.К.Бродский  

                                                                   Алматы 1997жыл.

4.«Экология» Г.С.Оспанова, Г.Т.Бозшатаева       Алматы 

                                                                   Экология  2002 ж.

5. «Экология негіздері»  З.М.Молдахметов, А.М.Ғазалиев,

С.Д. Фазылов.                     Алматы  2002 ж.