Әлеуметтік экология және тұрақты даму

Әлеуметтік экология және тұрақты  даму

 Әлеуметтік экология және тұрақты даму» курсы адам — табигаттың бір бөлшегі, ол тек  өз параметрлерінде едәуір шектелген  ортада гана өмір суре алады. Адамның  тіршілік ортасы агзаның дамуының түрлі  кезеңдерінде оған әлеуметтік және экологиялық әсер етудің күрделі жүйесін білдіреді. Бұл тұрғындардың психикасына ықпалын тигізбей қоймайды, ал бұндай ортаның қалаға қоныс аударған ауыл тұрғындары үшін әсері тіпті ерекше, себебі олардың қогамдык және материалдық жағдайы, еңбек пен демалыс сипаты, түрмыс жағдайлары — бүтін өмір салты өзгереді. 
Ќоѓам мен табиѓат ќарым-ќатынасындаѓы проблемаларды жан-жаќты талдау ж‰ргізу, толып жатќан экологиялыќ проблемалардан тек мемлекеттік саясат пен ќоѓамныњ іс-ќимылдары парасаттылыќпен ќатар ж‰ргізіліп, ќоѓамныњ єр бір м‰шесініњ экологиялыќ сана сезімі жоѓары дењгейге жеткенде ѓана ќ±тылуѓа болатындыѓына кµз жеткізу мақсатында оқытылады.

Пререквизиттер: курстың бастапқы сатысында студент мына білім салаларындағы біліктілікті меңгеру тиіс: жалпы экология, химия, ботаника, физика, зоология, география.

Постреквизиттер: Осы пән бойынша алынған білімді өндірістік экология, экофизиология, урбоэкология, токсикология, қоршаған ортаны қорғау негіздерін оқығанда қолдануға болады.

Пәннің қысқаша мазмұны: Адам ортасымен табиғатпен әсер ету сипаты соңғы он жылдықта күннен-күнге қызығушылық туғызуда және сонымен бірге, әлемнің барлық еліндегі кең көлемді тұрғындар ортасын алаңдатуда. Осы тақырыпқа арналған әртүрлі баяндамалар мен мақалаларда көбі немесе ортаның техникалық дамуы, өзіне қажетті ресурстарды алу, өзінің жедел даму фактісі мен техникасы, ең бастысы өзінің табиғатқа айланбай істеген қарым қатынасының нәтижесі-өзі өмір сүріп отырған ортасының, табиғаттық жоюына әкеледі деген ойлар айтылады. Соның арқасында ол өзінің болашағы мен келешекте өмір сүру мүмкіндігінен айырылады. Ағзалар мен айналадағы орта арасында болатын өзара қарым-қатынастарды тығыз байланыстарды зерттеу жатады. Сонымен қатар оған тірі ағзалардың өз ішінде болатын байланыстарды да және айналадағы орта жағдайларының сол ағзалардың құрылысына тіршілік әрекетіне таралуына және мінез –қылығына тигізетін әсерін анықтауда қамтылады. 
Пәнді оқыту мақсаты: студенттерге тірі жүйелердің әртүрлі экологиялық факторларға бейімделу негізінде қысқа және ұзақ мерзімді адаптацияның физиологиялық механизмдерінің ерекшеліктерін зерттейді. 
Єлеуметтік экология жєне т±раќты даму пєнінен алѓан білімдерін наќты ѓылыми –практикалыќ мєселелерді шешуде ќолдана алуы керек: халыќ денсаулыѓына єсер етуші сыртќы ортаныњ жаѓымсыз факторын єлеуметтік -гигиеналыќ зерттеу єдісін ж‰ргізуде практикалыќ білімді иемдену мақсатында оқытылады. «Әлеуметтік экология және тұрақты даму» курсы Ќоѓам мен табиѓат ќарым-ќатынасындаѓы проблемаларды жан-жаќты талдау ж‰ргізу, толып жатќан экологиялыќ проблемалардан тек мемлекеттік саясат пен ќоѓамныњ іс-ќимылдары парасаттылыќпен ќатар ж‰ргізіліп, ќоѓамныњ єр бір м‰шесініњ экологиялыќ сана сезімі жоѓары дењгейге жеткенде ѓана ќ±тылуѓа болатындыѓына кµз жеткізу мақсатында оқытылады.

Таќырып атауы 
1. Кіріспе. Әлеуметтік экологияның қалыптасуы және дамуы 
2. Әлеуметтік экологияның даму кезеңдері 
3. Әлеуметтік экологияның дамуының модельдік кезеңі 
4. Әлеуметтік экологияның заңдары 
5. Әлеуметтік экологиядағы қоршаған орта ұғымы, қоршаған орта элементтерінің арасалмағы 
6. Табиғи ортаның қазіргі жағдайы. 
7. Тұрақты даму проблематикасы 
8. Тұрақты даму саласындағы негізгі міндеттер. 
9. Тұрақты даму саласындағы ғаламдық бастамалар 
10.Басқарушылықтың Тұрақты дамудың әртүрлі модельдерін қалыптастырудағы ролі 
11. Қоғамның тұрақты дамуы индикаторлары 
12 Қазақстан тұрақты даму жолында 
Әдебиеттер тізімі. 
Негізгі әдебиеттер 
1. Данило Ж. Маркович Социальная экология. М., 1997. 
2. В.А. Ситаров, В.В.Пустовойтов. - Социальная экология. М., 2000.  
3. С.М.Мягков Социальная экология. - М., 2001. 
4. Нуркеев С.С., Мусина У.Ш. - Экология. - Алматы, 2005. 
5. Петров К.М. Общая экология: взаимодействие общества и природы. СПб., 1997. 
6. Вронский В.М. Прикладная экология. - Ростов-на-Дону, 1996. 
7. Дрейер О.К., Лось В.А. Экология и устойчивое развитие. - М., 1997. 
Қосымша әдебиеттер 
1. Национальный План действий по охране окружающей среды для устойчивого развития. - Алматы, 1999. 
2. Окружающая среда и устойчивое развитие в Казахстане. /Обзор. Серия публикаций ПРООН Казахстан №UDPKAZ 06. - Алматы, 2004. 
3. Будыко М.И. Глобальная экология. - М., 1977. 
4. Фурсов В.И. Человек и природа: -. Алма-аты, 1983. 
1.Кустов В.В. Комбинированное действие промышленных ядов.-М.: Медицина 1975.-62 с. 
2.Общая токсикология / Под ред. Курляндского Б.А.-М., Медицина, 2002.- 134 с. 
3.Сабырбаева Х.С., Чигаркин А.В. «Қолданбалы және медициналық экологияға кіріспе»-Алматы,2004.- 124 б. 
4.Кенесариев У.И.,Жақашов Н.Ж. «Экология және халық денсаулығы»-Алматы,2003.- 147б. 
5.Голубев А.А., Люблина Е.И. Основы токсикологии7- СПб, 2000.- 95 с. 
6.Богдановский Т.А. Химическая экология. М., 1994.- 112 с.