Популяция

           Популяцияның жалпы сандық өзгергіштігі  мына  төрт  жағдайға байланысты:  особтардың тууы, өлуі, бір жерге  тұрақтануы мен басқа жаққа  қоныс аударуы (миграция).

          Белгілі мөлшердегі  ұстап тұру  популяция гомеотазы  деген атқа ие болды. Популяциялық гомеостаз механизмі түрдің экологиялық ерекшелігіне, оның қозғалысына, жыртқыштар мен паразиттердің әсер ету көрсеткіштеріне және т.б. жағдайларға байланысты. Кейбір түрлерге бұл жағдайлар көптеген даралардың қырылуына әкеліп, қатты әсер етсе, кейбір түрлерге тек шартты рефлекстік негіздегі ұрпақтың төмендеуімен ғана шектеледі.

          Популяцияның сандық жағына  әсер  етуші көптеген факторлардың  арасынан модифицирлеуші және  реттеушілерін бөліп қарау керек. 

          Модифицирлеуші  факторлар  - популяцияның сандық өзгерісін тудырып, өздері сол өзгерістің әсерін сезбейді, яғни, олардың әсері бір жақты. (Бұл ағзаға абиотикалық  әсер етуші,олардың қоректерінің сандық және сапалығы, жауларының белсенділігі және т.б.).

          Реттеуші факторлар  -  тек популяцияның саның өзгертіп қана қоймайды, оның  кезекті оптимумынан қазіргі жағдайына дейінгі ауытқушылығын қалыпқа келтіреді. (Бұлар тірі ағзалардың өзі).

         Популяция динамикасының негізгі  үш типін бөлуге болады:

         1.Әр жылдардағы сандардың салыстырмалы түрлегі аздаған ауытқушылығы.

          2.Популяция динамикасының мерзімдік  типі

          3.Популяция динамикасының массалық  көбею ошағындағы көп жылдық  типі. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

    Пайдаланылған әдебиеттер:

    1.Саинова  А. Экология

    2.Бродский А.К.Жалпы экология бойынша қысқаша курс,1992.

    3.Бейсенова А.С.,Шілдебаев Ж.Б.,Саутбаева Г.З. Экология –

         Алматы,Ғылым,2001.

    4.Тарасаов А.О.Экология және табиғатты қорғау,1990.