Операциондық жүйе архитектурасына шолу

Қазіргі дербес компьютерлерге арналған ОЖ жоғарыдағы екі режімді де қолдайды.

Есептеу жүйесімен диалогтық режімде әсерлесу мінездемелеріне байланысты:

• бірпайдаланушылы (біртерминалды) (MS-DOS);
• көппайдаланушылы (көптерминалды) (UNIX, Windows NT) ОЖ болып жіктеледі. Көппайдаланушылы ОЖ-де бір есептеу жүйесімен бір уақытта бірнеше пайдаланушылар өз терминалынан жұмыс атқаруына болады. Сондықтан көппайдаланушылы режім мультипрограммалы  режім болуын қажет етеді.

 

Windows XP желілік  операциялық жүйесі

Желілік мүмкіндіктер Windows XP операциялық жүйесінің  құрамына енгізілген, тек баптауды және активтендіруді қажет етеді.

Егер  компьютерде қандай да бір қызметтер  активті болса, онда оларға желінің  басқа компьютерлерінен кіру мүмкіндігін  алуға болады.

Операциялық жүйеге файлдарға ену қызметі  және баспаға шығару қызметі орнатылған.

Linux операциондық  жүйелері толығымен тегін, оған  қарамастан коды ашық және  азат операциондық жүйе.  Ubuntu-ні  тегін түрде поштамен алуға  болады және шексіз копютерлерге  орнатуға толық құқығыныз бар.

Бағалары  бойынша бұл екі поерациондық жүйелердің ішінен Linux-ті таңдағаны  жөн болуы әлдеқайда мәлім.

 

Екі операциондық жүйелерді орнату ешқандай қиындық  туғызбайды. Windows 7 мен Ubuntu 9.10 алсақ, оларды компьтерге орнату 10-15 минут алады. Алайда, Ubuntu-ға қосатын нәрсе, Live CD функциясы  арқылы оны компьтерге орнатпай-ақ тексеріп байқауға болады. Және тікілей Windows-тан орнтып шығаруға болады.

Сондықтан, екі операциондық жүйелерді орнатқан кезде Ubuntu Linux оңайлау және қолайлырақ екені түсінікті.

 

Операциондық  жүйлерінің қауіпсіздігі туралы айтсақ. 2007 жылы Symantec деректері бойынша Windows-қа 150 мың вирус арналған, ал Linux-қа сол  кезде 500-ақ вирус табылған. Дегенмен Windows-қа антивирус қойып, врустардан қорғануға болады. Бірақ ол үшін компьютердің рессурстары мен қосымша  ақша жұмсалады. Linux опрациондық жүйелерінің  коды ашық болғандықтан, кез-келген адам оны алып пректіге көмек көрсете  алады. Ал, вирус кіріп кеткен жағдайда кез-келген адам сол туралы мәлім  етіп бұл қатені жөндей алады. Сондықттан Linux операциондық жүйесі кез-келген қауіпті  уақытында жоя алады.

Windows пен  Linux операциондық жүйелердің конфигурацияларын  жеңіл өзгертіп жөндеуге болады. Алайда, Linux операциондық жүйенің  коды ашық болғандықтан алдымызда  үлкен мүмкіншіліктер пайда болады. Біз кез-келген нәрсені ұсақ-түйекке  дейін өзгертіп ала аламыз.

Компьютерге Windows-ты тек винчестерінде орната аламыз және ол тек сол комьютерде ғана ашылатындай етіп жасалған. Linux-та мүлдем олай емес. Оны кез-келген тасымалдаушыға жазып, компьтердің жабдықтарына тәуелсіз болғандықтан, кез-келген компьютерде  аша аламыз. Осылай көптеген қиындықтар жойылады.

Windows бағдарламалық  қамтамасыз етілуі бірер жылдар  бұрын Linux-тан алдында жүрді.  Себебі, бағдарламалардың басым-көпшілігі  Windows-қа арналп жазылған. Қазір  мұндай бағдрламалар Linux-қа да  арналып жазылуда, олай болмаса,  қиындықты шешетін Wine эммуляторы Windows-қа жазылған бағдарламалардың  көбісін  Linux-қа көшіреді. Windows-қа  жазылған бағдарламаларға лайықты,тегін  және ашық аналогтар бар. Мысалы,  Microsoft Office-қа Open Office, Photoshop-қа Gimp. Linux-қа қосатын тағы бір жағдай, пакеттер менеджері деген бағдарлама арқылы сіз оңай да, тез кез-келген бағдарламаны орната аласыз.

Windows-тың  соңғы шыққан бірнеше версияларының  интерфейстері бірі-бірінен ажырамайды. Стандартты пуск батырмасы, үлкен  жұмыс үстелі мен гаджеттар.  Ал, Linux болса, көптеген мүмкіншілік  ашады. Сіздің жұыс үстелінде  терезе көбейіп кетті ме,бірнеше  жұмыс үстелін қолданыныз, жұмыс  үстелдер менеджері арқылы сіз  көптеген жұмыс үстелдердің түрлерін, және өзініздің жұмыс үстелін  өзіңіз жасай аласыз. Бұған қоса, Linux-та 3d мүмкіншіліктері таң қалдырады. 

Windows жаңа  версиялары шығаруыменен компьтердің  жабдықтарының қуаттандырылуын  қажет етеді. Өзіңізді Windows-пен  бірге жаңа компютерлік жабдықтарды  сатып алуға мәжбүрлемей, Linux операциондық  жүйені орнатыныз. 

Әрине, Linux сіздің компьютерініздің қуатын арттыра алмайды, бірақ күнделікті жасайтын мәтінді  теру, интернет, пошта жіберу сізге  ешқандай қиындық туғызбайды.

     ОЖ – компьютер (оның құраушылары) мен программалар арасындағы буфер-таратқыш.

 

Операциондық  жүйе тағайындалуы

ОЖ міндеті:

1. Программалардан сигнал-командаларды қабылдап, оларды екілік кодтың машиналық тіліне «аударады»
2. Компьютерге қосылған барлық құрылғыларды оларға басқа программалардың қатынауын қамтамасыз етіп басқарады
3. Пайдаланушының компьютермен жұмысын қолайлы етеді

ОЖ міндетті үш бөліктен тұрады:

1. Ядро, командалық интерпретатор (программалық тілден машиналық кодтар тіліне аударады)
2. Драйверлер деп аталатын компьютер құрамына кіретін әртүрлі құрылғыларды басқаратын арнайы программалар. Мұнда ОЖ-ның өзімен және оның құрамына кіретін программалармен қолданылатын «жүйелік библиотекалар» кіреді.
3. Интерфейс – пайдаланушы қатынасатын қабық

Операциондық жүйелер функциялары

Операциондық жүйе (ОЖ) пайдаланушыға компьютермен тұтас жүйе ретінде жұмыс істеуге мүмкіндік беретін жүйелік және қызметтік программалық құралдар жиынтығы болып табылады. Бір жағынан ОЖ компьютердің базалық программалық қамтылуына, оның жүйесіне кіретін BIOS-қа (енгізу/шығару базалық жүйесі) тірелсе, екінші жақтан ол қолданбалы және қызметтік программалардың (қосымшалардың) программалық қамтылуы үшін тірек болып табылады. Осы ОЖ басқаруымен жұмыс істеуге арналған программаларды операциондық жүйенің қосымшалары деп атау қабылданған.

ОЖ-да пайдаланушы мен компьютердің программалық-аппараттық құралдары  арасындағы интерфейстің (пайдаланушы  интерфейсі) қалай жүзеге асырылғанына қарай графикалық емес және графикалық операциондық жүйелерді айырады. Графикалық емес операциондық жүйелер командалық жол интерфейсін қолданады, мұнда  басқарушы командалар мәтіндік түрде  командалық жол өрісіне енгізіледі. Бұл жерде басқарудың негізгі  құрылғысы пернетақта болып табылады. IBM PC-мен сыйысатын компьютерлер үшін бұндай ОЖ-ға MS-DOS тектес операциондық жүйелер жатады.

Графикалық операциондық жүйелер  басқару органы ретінде пернетақтамен  қоса тышқанды немесе осы тәрізді  позиционирлеу құрылғыларын қолданады. Басқару элементі ретінде тышқан нұсқағышы алынады, нұсқағыгтың  экранда жылжуы тышқанның жылжуымен  синхрондалған. IBM PC-мен сыйысатын компьютерлер үшін бұндай ОЖ-ға Microsoft Windows тектес операциондық жүйелер жатады.

Операциондық жүйелердің қосымша  функциялары. Оларға компьютерлік желілерде жұмыс істеуді, санкционирленбеген қатынаудан мәліметтерді қорғауды қамтамасыз ету, т.б. жатады. Сонымен қатар қазіргі ОЖ құрамына қарапайым есептерді шешуге арналған қолданбалы программалық қамтылудың минималды жиынтығы кіреді: мәтіндік құжаттарды, суреттерді, дыбыс жазуларды редактрлеу, математикалық есептеулерді орындау, күнделік жүргізу және т.б.

 

Операциялық жүйенің классификациясы.

ОЖ бірмақсатты  және көпмақсатты болып бөлінеді.

Бірмақсатты ОЖ (DOS – Disk Operating System) бір уақытта  бір ғана тапсырма орындай алады.

Көпмақсатты ОЖ (Windows 98/ME) бірден бірнеше тапсырмаларды  олардың арасында компьютердің қуатын бөле отырып орындайды.

Тапсырмалар саны процессордың қуатымен және жедел  жадының сыйымдылығымен шектеледі.

ОЖ бірпайдаланушылық (бір клиентке қызмет көрсетуге арналған ) және көппайдаланушылық (бір уақытта  пайдаланушылар тобымен жұмыс істеуге  арналған) болады. Бірпайдаланушылық  ОЖ-ға мысалы ретінде Windows 98/ME, ал көппайдаланушылық  ОЖ-ға - Windows NT/2000 келтіруге болады.

ОЖ разрядтылығы (16-разрядты, 32-разрядты, 64-разрядты).

ОЖ мамандануы – ОЖ-ның біреуіне лайықты.

 

ҚОРЫТЫНДЫ

Жалпы айтқанда, «нейрокомпьютер» терминінің астында есептеуіштердің кең  класы жатыр. Бұл кез-келген нейрожелілік алгоритмнің (биологиялық нейронның  моделінен бастап бейнелерді тану жүйелеріне дейін) аппараттық жүзеге асырылуын  есептеуге формалды түрде нейрокомпьютер деп есептеуге болатындығынан. 

Қазіргі уақыттағы технология жалпыға  арналған нейрокомпьютерлер (әрі жасанды  зерде болып табылатын) туралы айтуға болатындай даму деңгейіне жеткен жоқ. Салмақтық коэффициенттері тұрақты  жүйелер – нейрожелілік топтың бір  ғана саланың есептерін шешуге арналған түрі. Осылайша нейрокомпьютерлерді  құру – бұл нейрондық желілердің барлық элементтерінің аппараттық жүзеге асыру жолында әрқашан терең  зерттеу жүргізу деген сөз.

21 ғасырдың басында, 40-50 жылдармен  салыстырғанда нейрокомпьютерлерді  жасауды үйренуге, яғни параллелді  әрекет ететін нейрондарды аппараттық  жүзеге асыруға деген қажеттілік  жоғарырақ. 
Ұзақ уақыт бойы нейрокомпьютерлер шешу алгоритміне шынайы тәжірибелік материалдармен оқыту үрдісін қосу қажеттілігімен байланысты, формализацияланбайтын немесе нашар формализацияланатын есептерді шешуге тиімді деп есептеліп келді. Бірінші кезекте мұндай есептерге функцияның жеке түрінің аппроксимациясы есебі, яғни бейнелерді тану есебі жатады. Қазіргі кезде бұл классқа тәжірибелік материалдармен оқытуды талап етпейтін, бірақ нейрожелілік логикалық базисте жақсы келтірілетін есептер класы қосылады. Оларға сигналдарды өңдеудің табиғи параллелизмі айқын бейнеленген есептер, суреттерді өңдеу есептері т.б. жатады.  
Болашақта нейрокомпьютерлердің басқа архитектураларға қарағанда тиімдірек болады деген көзқарасты растау ретінде соңғы жылдары логикалық нейрожелілік базисте шешілетін жалпы математикалық есептер классының кенеттен кеңеюін айтуға болады.

Бүгінгі таңдағы маңызды есептердің бірі — сөйлеуді тану есебі болып  табылады. Сөйлеуді тану қазір көп  жерлерде кеңінен қолданыс табуда.  
Процессордың ана тілімізде айтылған бұйрықты түсініп, оны бұлжытпай орындаса, құба-құп болатыны анық. Бұл мақсатқа жетудің ең тиімді жолы – нейрондық желілерді аппараттық жүзеге асыратын процессорлар.  

 

Қолданылған әдебиттер тізімі

 
 
1. АЯ.Соловьева. «Электронные вычислительные машины». — М.: Высшая школа, 1987. 
2. А.В. Богданов, Е.Н. Станкова, В.В. Мареев, В.В. Корхов. «Архитектуры и топологии многопроцессорных вычислительных систем». Курс лекций. Информационный портал «Интернет-университет информационных технологий».  
3. Кун С. «Матричные процессоры на СБИС»: Пер. с англ. 1991. 672 с. 
4. С. Пахомов. «ДНК-логика как основа биокомпьютера». Электронный журнал «КомпьютерПресс» №1, 2007.  
5. П.И. Соснин, О.Г. Канаев, А.И. Афанасьев «Процессоры обработки нечеткой информации». — Саратов: Из-во Саратовского университета, 1988. — 76 с. 
6. Ю. Борисов, В. Кашкаров, С. Сорокин. «Нейросетевые методы обработки информации и средства их программно-аппаратной поддержки». Электронный журнал «Открытые системы», №04, 17/04/1997  
7. А.Б. Барский. «Логические нейронные сети»: учеб. пособие. М.: Интернет-Университет Информационных Технологий; БИНОМ. Лаборатория знаний, 2007. — 352 с.

8. Гордеев А. В. Операционные системы. Санкт-Петербург: Питер, 2006. – 416 с.

9. Дейтел Х. М. Операционные системы. – М.: Финансы и статистика, 1984.

10. Maurice J. Bach, The design of the UNIX operating system. Prentice-Hall, Englewood Cliffs: New Jersey, 1986, - 356 p.

11. Олифер Н.А.  Олифер В.Г. Сетевые операционные системы.  Санкт Петербург:Питер, 2001. – 544 с.

12. Тревеннор А. Операционные системы малых ЭВМ / Пер. c англ. А. Г. Васильева. –М.: Финансы и статистика, 1987. - 188 с.

13. Балақаева Г. Операциялық жүйелер Алматы 2004. – 58 б.