Алгоритм түрлері. Алгоритм қасиеттері

І.Сабақтың тақырыбы: «Алгоритм түрлері. Алгоритм қасиеттері»

Мақсаты:  Өткен тақырыптар бойынша қайталау сабағын өткізу.

Міндеттері:

                          1. «Алгоритм» ұғымын қалыптастыру, оның қасиеттерін білу, алгоритмнің өрнектелу жолын талдай отырып, блок-схемасын сызу, орындаушы мен оның командалары, міндетері ұғымын қалыптастыру;

                          2. Алгоритм құру дағдысын қалыптастыру, негізгі қасеттеріне мысалдар келтіре білу, алгоритмнің берілу тәсілдерін қолдана білу, алгоритмді орындау түсінігін дамыту;

                      3. Бірлесе жұмыс істеу арқылы өз пікірін білдіруге, дәлелдеуге, басқаларды тыңдауға баулу;

Көрнекілігі: Қарапайым алгоритмдердің блок-схемасы, баспалық, таратпа материалдар. Жетондар.

Түрі: Теориялық сабақ; Практикалық сабақ.

ІІ. Сабақтың барысы:

Ұйымдастыру. (3 мин)

Оқушыларды түгелдеу, оқушылардың  дәптерлерін, оқулықтарын қарап  шығу.

Есептеуіш техника кабинетіндегі  қауіпсіздік ережесін  сұрап кету. (ресми түрде қол қою)

Оқушылардың назарын сабаққа  аудару.

ІІІ Жаңа сабақ

-Өткен сабақта  біз қандай тақырыптармен таныстық? (Әрбір тақырыпқа қысқаша түрде анықтама берейік.)

Соның ішіндегі, «Алгоритм ұғымына, алгоритмнің  қасиеттеріне»  толығырақ тоқталайық»

1/. «Алгоритм» ұғымы.

Алгоритм  дегеніміз- берілген есептің шығару жолдарын реттелген амалдар түріне келтіру.

Алгоритмнің бірнеше түрі бар, олар: Алгоритмді Pascal  түрінде  кескіндеу, алгоритмді алгоритмдік  тілде кескіндеу, шамалармен жұмыс  істеу алгоритмдері,  тармақталған алгоритмдер, циклдік алгоритмдер, көмекші алгоритмдер, кітапханалық алгоритдер. (әрбәр алгоритмнің түріне анықтама беру). Алгоритмде 0 және 1 сандары  натурал сандары болып келеді. Енді осыған қарай есептерді шығарайық:

+  100 - 110    +1001 - 100

     10     1                      1010                               1

 1  1  0 1 0 1       10011 011

Келесі арифметикалық  өрнектерді Pascal тілінде жазу керек:

А) 7'5+2³+

Жауабы: 7*5+2*2*2+13/2

Ә)  3,27-0,71²

            4,03+2,3³

                                                      Жауабы:(3,27-0,71*0,71) (4,03+2,3*2,3*2,3)

Б) 2,15х+а

                                                     Жауабы: 2,15*х+2/3*а

 

В)  2ах²-3б

А²⁺5б

Жауабы: (2*а*х*х-3*б)/ (а*а+5*б)

2. Алгоритм қасиеттері:

Айықындылық – алгоритмде жазалған әрбір әрекет анық, нақты, орындаушыға түсінікті әрі бір мәнді болуы керек (мыс: «айнымалыға нақты немесе бүтін сан беріңіз» деген жарлық дұрыс емес. Нақты мен бүтіннің бірін ғана көрсету керек);

Үзіктілік Алгоритмнің әрбір қадамы толық аяқталған әркеттен тұруы тиіс (мыс: «айнымалы мәнін есептеп алып оны жауап ретінде алыңыз» деген жарлықта екі қадам бірігіп кеткендіктен дұрыс емес. Дұрысы: айнымалы мәнін есептеңіз; шыққан нәтижені жауап ретінде алыңыз;)

Нәтижелік. Алгоритм белгілі бір уақытта есептің шешімін немесе «шешуі жоқ» деген нәтижені беруі тиіс (бұл қасиеті сақталмаса алгоритмді орындаушы «айналып» қалады)

Жалпылық. Бір алгоритм өзара ұқсас кез-келген есептерді шешуі тиіс.

Формалдылық. Орындаушы алгоритм мағанасын түсінбесе де әр жарлықты орындай отырып дұрыс нәтиже шығаратындай болу керек

Мысалы: Мына алгоримтді торкөз параққа орындап көріңіз.

1. Клетка қилысына қалам  ұшын тиігізіңіз.

2. Жоғары қара 10 клетка  сызыңыз.

3. Оңға қарай 5 клетка  сызыңыз.

4. Төмен қарай 5 клетка  сызыңыз.

5. Солға қарай 5 клетка  сызыңыз.