Дербес компьютердің негізгі элементтері

Жоспары:

1. Қауiпсiздiк шаралары.
2. Desktop және Tower 
3. Микропроцессор
4. Жады .
5. Дисководтар. 
6. Кеңейту картасы

Дербес  компьютердің негізгі  элементтері 
Қауiпсiздiк шаралары

Компьютердің iшкі құрылысын қарастырмас бұрын  қауіпсіздік шараларын ескерген артық болмас. Сіздің көптеген ic-әpeкeттepiңiз сізге емес сіздің құрылғыңызға көп әсерін тигізуі мүмкін. Қоректену блогын ескермегенде, қолданбалы компьютердің iшкi қуаты адамға қayin әкелмегенімен сезімтал электронды компоненттерді зақымдайды. 
Төменде келтірілген ережелер таныс болғанымен ескерте кеткенді жөн көрдік: Қолданбалы компьютердің корпусын ашатын қандайда болмасын жұмысты бастамас бұрын розеткадан вилканы ажырат. Көп жағдайда қолданушы Вкл/Выкл кнопкасын басумен шектеледі, бipaқ оның сұранысты орындау ықтималдығы төмен. Толық көз жеткізу үшін қоректену шнурын ПК-ның артқы панелінен немесе қабырғадағы розеткадан ажыратқан жөн. Бойыңызда қалған статикалық электрді кетіру үшін, арнайы браслет киген жөн. Бұл әcipece қыс айларында қажет, өйткені бұл кезде бөлмедегі жылы құрғақ aya статикалық электрдің жиналуын көбейтеді. Сіздің компьютеріңіздегі барлық электронды компоненттер бip ғана разрядтан істен шығуы мүмкін. Егер сізде антистатикалық браслет болмаған жаудайда, компьютердің металл корпусына немесе қоректену блогының корпусына қолыңызды тигізіңіз. Сонымен қатар үйдегі жылу батареясын ұстап көруге болады.  
Кең жұмыс орнын таңдаңыз. Бөлшектелген компьютер маңына жайма немесе сүлгі төсеген жөн. Ол майда винттардың жоғалмауын қамтамасыз етеді. 
Ескерту: Егер сіз өз компьютеріңіздің корпусын ашып қойсаңыз кепілділік уақытын жоғалтуыңыз мүмкін. Сондықтан алдымен кепілдік берушінің шарттарымен танысыңыз. 

Desktop және Tower  
   

 ПК-ның  негізінен екі түрлі компоновкасы  бар: Desktop және Tower  
Desktop моделі әртүрлі көлемде болады, мысалы full-size, baby-AT немесе slim-sized аттарымен беріледі. Алайда барлығы компьютердің үстелде көлденең орнатылатын моделін көрсетеді. Tower моделі де әртүрлі болады: mini-tower, midsize-tower, big-tower және т.б.  
Егер анықтап қарасаңыз tower қабырғаға тікесінен қойылған desktop. 
Tower моделі үстел үстінде аз орын алады, ал үлкен tower iшкi дисководқа қосымша орын ұсынады. ПК-ның қандай моделін алсаңызда (tower немесе desktop) барлық компьютерге жалпы элементтерді аңғарасыз. Бұл ең алдымен бip немесе бірнеше дисководтар, олар иілгіш (гибкий) диск дисководы, CD-ROM дисководы, DVD дисководы, магниттік лента, резервті көшіру құрылғысынан және ауыспалы қатты диск дисководы болуы мүмкін 
ПК-ның алдыңғы панелінде Reset кнопкасы бар. Ол негізінен Power кнопкасының қасында орналасады. 
Power кнопкасы қоректену блогына келген тоқты жүйелік платаға жіберу үшін қолданылады. Reset кнопкасы ПК-ды қайта жүктеуге арналған, яғни компьютерді өшipiп қайта қocуғa болатын процедура. Бұл салқын қайта жүктеу (холодная перезагрузка) процедурасы деп аталады. (Горячая перезагрузка)-мұнда әрдайым қоректену жүреді, (Холодная перезагрузка) -қopeктенy өшірілгенде жүрeдi. Олардың арасындағы айырмашылық осы электро қоректенгіштің болу немесе болмауымен жүреді. Холодная перезагрузка - бұл кардиналды процесс, мұнда бірнеше жүйелік кэштер немесе жадыда болуы мүмкін берілгендер жойылады және онда кеңістіктен орын алады. Салқын түрде қайта жүктеуде POST (Power-On Self-Test -жүктелу кезінде өзін-өзі тестілеу)орындалады. Ал ыстық түрде жүктелуде сезімтал электронды компоненттерге үлкен қayiп әкелмейді. 
ПК-ның сыртқы компоненттерінің идентификациясы 
ПК-ның iшкі құрылысымен жұмыс істемес бұрын компьютердің сыртқы бөлігінде орналасқан разъемдармен толық танысайық. Әдеттегідей олардың көпшілігі ПК-ның артқы панелінде орналасқан. Төменде көрсетілген разъемдарды компьютердің артқы панелінен көруге болады: 
 Тізбектелген (последовательный) порт. Бұл тізбектелген құрылғыларды (яғни тізбектеліп берілетін информациялар биті) қосуға арналған: модемдер, принтерлер және т. б. Параллельді порт. Параллельді принтерлерді және ауыспалы тасымалдағыштағы кейбір сыртқы жинақтағыш түрлерін қосуға арналған. VGA видео порты. Бұл сіздің мониторыңызды қосатын орын. Клавиатура порты. Мұнда сіздің клавиатураңыз жалғанады. Ол үлкенірек АТ-сияқты разъем немесе кішірек РС/2 сияқты разъемдардың біреуінен тұрады. USB порты (Universal Serial Bus). Бұл 127 құрылғы жалғауға болатын 12 МБит/сек. жылдамдықпен мәліметтерді беру мүмкіндігі бар интерфейс.  
ПК-дың компоненттерінің ішкі идентификациясы 
Ал енді ПК-дің ішкі негізгі компоненттерімен танысайық. 
Системалық плата  
ПК-дың корпусын ашып, сіз негізгі системалық платаңызды көре аласыз. Егер компьютер корпусы desktop болса, системалық плата оның түбінде орналасады, ал tower модельді болса, қабырғасына тұруызылады. ПК-дың басқа да компоненттері системалық платаға тікелей немесе онда орналасқан көптеген разъемдардың біріне немесе кеңейту картасы арқылы жалғанады.

 
Микропроцессор

Микропроцессор  системалық платаның ұяшығына немесе слотына орналасады және ол компьютердің миы деп есептелінеді. Ертеректегі 486 модельді компьютерлерде микропроцессорлар системалық платаға жабыстырылып шықты. Көптеген ертедегі микропроцессорлар квадрат тәрізді формада болды. Алайда Pentium ІІ-ден бастап Іntel компаниясы микропроцессорларды VHS видеокартасынан кішірек контейнерларға орналастырып шығарды. Pentium ІІ процессорының ерекшелігі CPU бар контейнер системалық платаның ұяшығына орналаспайды. Pentium ІІ және одан кейінгі модельдер системалық платаға арнайы осы процессорларға арналған слоттар арқылы жалғанады. Микропроцессорлар компьютерге енгізілген программалардағы командаларды орындайды, мысал ретінде 80486, Pentium, Pentium Pro, Pentium ІІ, Pentium ІІІ және қазіргі таңдауы Pentium ІV микропроцессорларын айтуға болады. Көп жағайларда микропроцессор радиатормен жабылып тұрады. Радиатор микропроцессор бөлетін жылуды төмендетуге қолданылады. 

Жады 

Сіздің  компьютеріңіздің жадысы (немесе RAM) SІMM модульді болуы мүмкін (Single Іnline Memory Module - жады микросхемасының бip ретпен орналасқан модулі). SІMM системалық платадағы слотқа орналастырылатын, ұзындығы шамамен 10.5 см болатын электронды модуль. Қазipгi жаңа компьютерлерде SІMM модулі DІMМ-мен (Dual Іnline Memory Module -жады микросхемасының екі қатармен орналасқан модулі) орын алмастырылған. Осы екі түрлі жады модулін салыстырсақ DІMM SlMM-ның үлкейтілген түрі деп айтуға болады. Жады көлемі мен дискілік кеңістік бір өлшеммен (МБайт) өлшенгенімен бұл екеуін шатастыруға болмайды. ПК-да жады программаларды және уақытша информациялардың мазмұнын жіктеу үшін, ал дискілер файлдарды ұзақ сақтау үшін қолданылады.  
  
                                                              Дисководтар

Әдетте  ПК екі түрлі дисководтан тұрады. Иілгіш (гибкий) диск (FDD- floppy disk drive) және қатты диск (HDD- hard disk drive) дисководтары. Алғашқыда иілгіш дискілер дисководы сыйымдылығы 160 КБайт болатын 5.25 дюймдік дискеталармен жұмыс істеді. Нәтижесінде көрсетілген дискета сыйымдылығы 1.2 МБайтқа жетті және олар 3.5 дюймдік дискеталармен алмастырылды. Одан кейін сыйымдылығы 720 КБайттан 1.44 МБайтқа дейін өсті. Бұлар қазір де тұтынылуда. Қазіргі таңда барлық ПК-лер 3.5 дюймдік дисководтармен қамтылған. ПК қатты дискілермен 1984 жылдан, яғни ІBM өзінің алғашқы PC/XT моделін шығарғаннан бастап қамтылған. Қатты дискілер ПК-дың кез-келген ішкі бөлігінен орын алуы мүмкін. Олар қара немесе күміс түстес сұр ленталық кабель жалғанған 1 дюймдік қалыңдықтан аспайтын корпустан тұрады. Қатты дискілер әдетте ПК-дың ішінде орналасады және сырттан көрінбейді.  

Кеңейту картасы

Кеңейту картасы ( немесе интерфейс картасы ) компьютерге әртүрлі құрылғыларды жалғауға мүмкіндік беретін электронды плата. Кеңейту картасының түрлері  өте көп. ПК-ға кеңейту картасын орнату үшін системалық платаның бір слотына орналастырып қояды.  
Ескерту: Кеңейту картасын компьютер қосылып тұрғанда қосуға немесе ажыратуға болмайды, өйткені картаңыз немесе системалық платаңыз істен шығуы мүмкін. 
Кеңейту картасының ең түпкі өкілі видеокарта. Ол компьютерге мониторды қосуға арналуан. Егер ПК- дың мониторының артын қарайтын болсаңыз ол кеңейту картасының бір разьемына қосылып тұр. Бұл сіздің компьютеріңізді видеокартасы.   
Кейбір ПК- да видеосистеманың электронды схемасы тікелей системалық платаға орналасқан. Бұл бөлек видеокартаны қажет етпейді. Оны мына төмендегі суреттен көре аласыз.  
Кеңейту картасының мынадай түрлерін орналастыруға болады:  
1. Ішкі модемдер. Басқа модемдермен телефон арқылы байланыс жасауға арналған.  
2. SCSІ карта (Small Computer System Іnterfase – кіші есептеу жүйесінің интерфейсі).Компьютерге сканер және сыртқы дисководтар тәрізді SCSІ құрылғыларын жалғауға арналған.  
3. Желілік карта – ПК- ді локальді желіге қосуға арналған.