Симметриялық шифрлау

Автор работы: Пользователь скрыл имя, 19 Октября 2011 в 11:03, задача

Описание

Тапсырма 1. Симметриялық шифрлау – дешифрлау.
Бастапқы мәтін «ЕСЕТОВЕРГЕНБАЛТАБЕКУЛЫ» Вижинер кестесінің көмегімен шифрлау.
Бастапқы деректер:
Хабар: ЕСЕТОВЕРГЕНБАЛТАБЕКУЛЫ
Кілт: ЖОЛБАРЫС

Работа состоит из  1 файл

оиб№3.docx

— 40.15 Кб (Скачать документ)

     Олардан басқа шифрлау алгоритмінің шифрлар  (ciphers) және кодтар(codes) деп бөлінетіндері бар. Шифрлар бөлек битпен, әріппен, символмен жұмыс жасайды. Кодтар лингвистикалық элемнттерді дұрыстайды (буындар, сөздер, фразалар). 

А Б В Г Д Е Ж З И Й К Л М Н О П Р С Т У Ф Х Ц Ч Ш Щ Ъ Ы Ь Э Ю Я
 
Z=3                      
Сөз Е С Е Т О В          
Шифрлау И Ф И Х С Е          
                       
Z=4                      
Сөз Е Р Г Е Н            
Шифрлау Й Ф З Й С            
                       
Z=2                      
Сөз Б А Л Т А Б Е К У Л Ы
Шифрлау Г В Н Ф В Г З М Х Н Э
 

     Тапсырам  3. Грансфельд шифры 

     Грансфельд  шифры Цезарь шифрының модификациясы  секілді күрделі сандық кілт түрінде  ауыстырумен сипатталады. Ол үшін әріптердің астына сандық кілтттің цифраларын енгізеді. Шифрмәтін Цезарь шифрындағыдай  болады бірақ, ол алфавиттің үшінші әрпінен  бастап емес сәйкес келген кілттегі циифрды  алады.  

А Б В Г Д Е Ж З И Й К Л М Н О П Р С Т У Ф Х Ц Ч Ш Щ Ъ Ы Ь Э Ю Я
 
Кілт 1 6 0 8 9 1          
Сөз Е С Е Т О В          
Шифрлау Ж Ч Е Ъ Ч Г          
                       
  Кілт 1 6 0 8 9            
Сөз Е Р Г Е Н            
Шифрлау Ж Ц Г Н Ц            
                       
Кілт 1 6 0 8 9 1 1 6 0 8 9
Сөз Б А Л Т А Б Е К У Л Ы
Шифрлау В Ж Л Ъ Й В Ж Р У У Д
 

     Тапсырма 4. Трисемустың шифрлайтын кестесі 

           1508 ж. германиялық аббат Иоган  Трисемус «полиграфия» деген  криптологиялық еңбегін жазған. Бұл кітабында ол бірінші болып  шифрлаушы реттелмеген алфавитке  толы кестелердің қолданылуын  жүйелі түрде сипаттаған. Әдетте  мұндай  шифрды алу үшін алфавит  әріптерін және кілттік сөздерді  жазу үшін  кестелерді қолданған.  Кестеге алдымен жол бойынш  кілттік сөздер жазылған, қайталанатын  әріптерд алынып тасталған. Бос  қалған ұяшықтары алынып тасталған  әріптермен толықтырылған. Кілттік  сөздер мен ойларды есте сақтау  оңай болғандықтан бұл үрдіс  шифрлау мен шифрды шешуді  оңайлатқан.   

А Б В Г Д Е Ж З И Й К Л М Н О П Р С Т У Ф Х Ц Ч Ш Щ Ъ Ы Ь Э Ю Я
 
Ж О Л Б А Р Ы С
В Г Д Е Я З Й К
М Н П Р Т У Ф Х
Ц Ч Ш Щ Ъ Ь Э Ю
 
Сөз Е С Е Т О В        
Шифр Р К Р Ъ Г М        
 

     Тапсырма 5. Биграмдық Плейфер шифры 

     1854ж.  ойлап табылған плейфер шифры   белгілі биграмдық ауыстыру шифры  болып табылады.Ол бірінші дүние  жүзілік соғыста Ұлыбританияда  қолданылған. Шифрдың негізі болып  шифрланатын кестеде орналасқан  кездейоқ орналасқан алфавит  әріптерінен тұратын хабар.

     Кестенің  бастапқы жолдарын толтыруда хабарды  жіберуші мен қабылдаушының арасындағы ыңғайлылық үшін кілттік сөз қолданылған. Плефер кестесінің құрылыс Трисемус кестесінің құрылымына ұқсас болып  келеді. Сол себепті шифрлау мен  шифршешудің процедкраларын анықтайық.

     Шифрлау процедурасы келесідей қадамдардан  тұрады.

  1. Агымдаңы хабардың ашық мәтіні әріптер тобына бөлінеді. Мәтін белгілі бір әріптер санын қамту керек және ол биграммдардан тұрмау қажет. Егер осы талаптар орындалмаса, онда мәтін мәрдімсіз орфографиялық қателерден модификациялануы мүмкін.
  2. Ашық мәтіннің кезектелген биграмдары шифрлаушы кесте арқылы шифрмәтіннің кезектелген бигрмдары келесідей ережелерге сай орындалады:
    1. Егер биграмның екі әрпіде ашық мәтіннің бір жолына не бағанына сай келсе, онда әріпті анықталатын қос әріптің тікбұрышынан анықталады.
    2. Егер ашық мәтіннің биграмдық екі әрпіде бір бағанда орналасса, онда сол әріптердің астындағы әріп алынады. Егер ашық мәтіннің әрпі төменгі жолда орналасқан болса, онда шифрмәтін үшін сәкесінше сол бағаннан жоғарғы жолдан әріп алынады.
    3. Егер биграмның  екі әріпіде ақыш мәтіннің бір жолында жатса, онда шифрмәтінге олардың оі жағында орналасқан әріп қолданылады.  Егер әріп оң жақтағы соңғы бағанда орналасса, онда сол бағанның сол жағындағы әріп алынады.

       «КОМПЬЮТЕРЫ» мәтінін шифрлаймыз

     Мәтінгі биграмдарға бөлу нәтижесінде алынады: 

       КО  МП  ЬЮ  ТЕ  РЫ 

     Берілген  кезектелген биграмм ашық текстті  шифрлау кестесінің көмегімен келесідей  кезектелген ретпен биграммның шифрмәтінін  алады. 

     ГИ  ЕТ  ЭЯ  МП  КЩ 

     Шифршешуде  орындалған әрекеттер кері қарай  жасалынады.

     Айтып кететін жайт биграммдық шифрлау  шифрлардың тұрақтылығын тез көтеріп  жібереді. Бірақ Трисемустың полиграфия деп жазылған жақсы ойлары тек 300 жыл өткеннен кейін ғана қолдау тапты.

     При расшифровании применяется обратный порядок действий.

     Следует отметить, что шифрование биграммами резко повышает стойкость шифров к вскрытию.  

     Тапсырма 6. Уитсонның « еселенген квадрат» шифры 

     1854 жылы англиялық Чарльз Уитсон биграммдық шифрлаудың жаңа  « еселенген квадрат»  тәсілін ойлап тапты. Бұл шифр өзінің атын полибиандық квадрат ретінде алған еді. Уитсон шифры криптографияның дамуында жаңа тарихқа ие болы. Полибиандыққа қарағанда еселенген квадрат» шифрының айырмашылығы екі кестенің қолданылуында. Бұл аса қиын емес модификациялаудың өмірге келуі қолмен басқарылатын сапалыкриптографияның пайда болуына негіз болды. « еселенген квадрат»  шифры өте ыңғайлы және тиімді болып, тіпті Германияда екінші дүние жүзілік соғыс кезінде қолданылған.

Мысалмен  бұл шифрлаудың процедураларын анықтайық. Реттелмеген түрде орыс алфавиті жазылған екі кестені алайық.Шифрлау  алдында хабарды биграммдарға бөлеміз.Биграммнығбірінші  әрпін сол жақтағы кестеден, екңншң әрпін оң жақтан табамыз. Ойша жаңағы әріптеріміз тікбұрыштың екі  бұрышында жататындай тіктөртбұрыш сызамыз. Қалған екі бұрышы биграмның  шифрмәтінінің әріптерін береді. 
 
 
 
 
 
 
 
 

Ж Щ Н Ю Р
И Т Ь Ц Б
Я М Е . С
В Ы П Ч  
: Д У О К
  З Э Ф Г Ш
Х А , Л Ъ

Информация о работе Симметриялық шифрлау