Автор работы: Пользователь скрыл имя, 20 Февраля 2012 в 14:14, курсовая работа
Жұмыстың өзектілігі, әлемдік ғылыми қауымдастықта ақпараттың таралуы және алмасуының тәсілі, ғылыми әдебиеттерді аударудың маңыздылығымен көрсетілді.
Зерттеудің мақсаты :
• ғылым сферасында мәдениетаралық коммуникация құралы ретінде экономикалық мәтіннің жалпы параметрлерін анықтау.
• Ағылшын тілінің, қазақ, тілдерімен салыстырғандағы ғылыми стилінің ерекшеліктерін анықтау.
• Ағылшын экономикалық мәтіндерінің мысалында терминологияны зерттеу.
• Экономикалық мәтіндедің терминологиясын аударудағы басты қиындықтарды көрсету және оларды шешу жолдарын анықтау.
Кіріспе……………………………………………………………………………..3
1 Экономикалық мәтіндерді аударудың теориялық негіздері
1.1 Қазақ тіліндегі және ағылшын тілдеріндегі экономикалық терминдердің ерекшеліктері……………………………………………………………………4-6
1.2 Экономика мәтіндерін аударудың баламалық түрлері……….…………7-12
2 Экономикалық мәтіндерді ағылшын тілінен қазақ тіліне аудару мәселелері.
2.1 Экономикалық мәтіндердің ағылшын және қазақ тілдеріндегі лексикалық құрамы және олардың аударма баламасына әсері…………………..…….13-15
2.2. Ағылшын және қазақ тілдеріндегі экономикалық терминдерді құраушы компоненттердің бірінің грамматикалық өзгерісін талдау………………..15-17
2.3. Экономикалық мәтіндерді аударудағы
көпмағыналық пен көпнұсқалық………………………..…………………..18-25
Қорытынды……….…………………………………………………………….26
Әдебиеттер тізімі………...………………………………………………..28-30
Gliding time ( неміс сөзінен glietzeit) – жылжымалы график;
Photonovel (исп.тілінен Photonovela) – фотороман, роман, фотосуреттерден тұратындиалог қоспасы бар комикс стилінде.
II . Тілдік жүйедегі үлгілерден, және осы жүйедегі морфемнен құралған морфологиялық неологизм. Мұнда бірнеше топты мысалға алады:
1. Аффиксалдық нелогизм. Аффиксалды бірлік, Кэнонның мәліметтері бойынша барлық жаңа құралған сөздердің 24% құрайды, және болар болмас дәрежеде күрделі сөздерге жол береді. Жаңа сөздер құруда қолданылып жүрген аффикстердің саны, және олардың дистрибуциясы қазіргі уақытта өте бай әрі әртүрлі. Жаңа сөздер құрудағы, соңғы 25 жылда 103 жұрнақ, 127 осымша (префикс) және жартылай қосымшалар қолданылады. Әрине, жаңа аффикстер мен жартылай аффикстердің көмегімен құрылған бірліктер, жаңа сөздерде аздаған ғана мөлшерде болады. Олар көп емес: -on, -ase, -nik, mansship, eco-, mini-, maxi-, mega-, cine-, - oholic, -gate, -natcher, dtal-a-, flexi-, apses-.
2. Қосымша сөз. Соңғы онжылда қосымша сөз ролі айтарлықтай өсті. Ал, моделдің мөлшері, сол күйінде қалды. Анағұрлым кең тараған модельдер: N + N ->N немесе A+N->N, болып табылады. Мысалы:
High – rise – көпқабатты үй.
Cloth – cap – жұмысшы.
Ratflink – сатқын.
Hard – line – ымырасыз көзқарас.
Meet-төлеу.
Сөздердің көлемі көбеюде, оның бірінші компоненті – өзіндік аты.
Reaganomics– рейганомика, Рейганның саясаты, оның басқару стилін ұстану. Келесі модель жоғары дәрежелі өнімділіктің иесі болып табылады.
Part II + А
Laid – back - әлсірегендік.
Ағылшын, қазақ тілдеріндегі экономикалық терминдерді аударуда, компонентті комбинациялық құрылымның тенденциясы күшейді. 500 дей бірлік (Заботкинаның мәліметі бойынша күрделі сөздің 12%) үш компоненттен тұрады:
Middle – of- the –read – орташа,
Head – to –head – қоян–қолтық күресу,
Easy – to –use – жайлы, қолданыста жеңіл,
Do –it –yourself - өзің жаса.
Бұлар дәстүрлі моделдер. Бірақ, қазіргі кезде ағылшын тілінде сөзқұрудың жаңа моделдері пайда болды, бұлар олардың ішіндегі ең өнімділері:
Abbr+N->N, мысалы:
Cats 22 – a directive that is impossible to obey violating somebody, or some other, egually important – 22 амал Дж.Хеллердің «Cats 22» – атты сатиралық романы шыққаннан кейін, тіл ғылымында пайда болған жаңақұрудыңкең қолданылуы.
Экономикалық мәтіндерді аударудағы көпмағыналық пен көпнұсқалық, ағылшын, қазақ тілдеріндегі терминдерді аударуды зерттеулерде, соңғы практикалық тәжірибелерден қолданылды. Мысалдар көтерілген мәселені дәлелдеумен қатар, аудармашы ісінде қолдануға, аудармашыға көмек ретінде пайдалануға болатындай ашып көрсетілді.
Қорытынды.
Ағылшын, қазақ тілдеріндегі экономикалық терминдерді, мәтіндердің терминологиялық лексикасын аударғанда, аудармашылық сәйкестіктің дәл іріктелуінде қиындықтар туындайды, аударма ісінің міндетті шарты .
Ағылшын және қазақ, экономикалық және т.б. терминдеріннің құрылымында алшақтықтар кездеседі.
Ағылшын, қазақ тілдеріндегі экономикалық мәтіндердің лексикалық құрамында және морфо-синтаксистік терминдердің құрылымында, оларда лингвистикалық объективті себептері бар: ағылшын теминдері құрамына субстантивтік анықтағыш компонент кіреді (зат есім) , олар тілдердің грамматикалық қатарындағы алшақтықтармен негізделген, морфо-синтаксистік құрылымның , қазақ, орыс тілдеріне алшақтылықсыз аударылуы мүмкін. Экономикалық терминдердің морфо-синтаксистік құрылымын да алшақтықтар, интегралдық және дифференциалдық сипаттағы терминоэлементтермен анықталатын мағынасын бергенде кедергі келтірмейді. Осының бәрі транскрипцияны, транслитерацияны және кәлкілеуді баламасіз терминологияның аудару тәсілдері деп керседі. Лексикалық құрамымен өзгешеленетін,ағылшын, қазақ тілдерінің экономикалық терминдер аудармасы, нақы тәжірибелік қиындықтардан тұрады: ол аудармашыдан ШТ терминінің мағынасын түсінумен қатар АТ термин жетік білуді және кәлкілеуді жібермеуді талп етеді.
Дәстүрлі баламалы түрде қаралатын ШТ және АТ терминдері мағынасында нақты алшақтықтар болмайды.
Экономикалық мәтіндердің терминдерін басқа қазақ, орыс тілдеріне аударуда кездесетін алшақтықтарды, дәл түпнұсқа бойынша жеткізу аудармашының біліктілігіне, танымдық біліміне байланысты.
Әдебиеттер тізімі.
1.
2. Аполова М.А. Specific English//грамматические трудности перевода. – М.: Международные отношенИЯ, 1977. – 134с.
3. Арнольд И.В. ЛексикологИЯ современного английского языка. — М.: Высш. шк., 1973. - 302 с.
4. Арнольд И.В. Стилистика. Современный английский язык: Учебник для вузов. - М.: Флинта: Наука, 2002. - 384 с.
5. Бархударов Л.С., Рецкер Я.И. Курс лекций по теории перевода. - М., 1968.-263 с.
6. Бархударов Л.С. Язык и перевод: Вопросы общей и частной теории перевода. - М.: Международные отношенИЯ, 1975. - 240 с.
7. Борисова Л.И. Лексические трудности перевода научно-технической литературы с английского языка на русский. - М.: ВЦП, 1979. - 135 с.
8. Борисова Л.И. Лексико-стилистические трансформации в англо-русских научно-технических переводах. — М.: ВЦП, 1981. — 168 с
9. Борисова Л.И. Перевод неологизмов с английского языка на русский в научно-технических текстах. - М.: ВЦП, 1987. - 114 с.
10. Борисова Л.И. Лексические особенности англо-русского научно-технического перевода. Учебное пособие. — М.: МПУ, 2001. — 208 с.
11. Бреус Е.В. Основы теории и практики перевода с русского языка на английский: Учебное пособие. - М.: Изд-во УРАО, 2000. - 208 с.
12. Бреус Е.В. ТеорИЯ и практика перевода с английского языка на русский: Учебное пособие. - М.: Изд-во УРАО. - Ч. I. - 2001. - 104 с.
13. Бурак А.Л. Введение в практику письменного перевода с русского языка на английский. Этап 1: уровень слова. - М.: МГУ им. М.В. Ломоносова -Intrada, 2002. - 176 с.
14. Ванников Ю.В. Типы научных и технических текстов и их лингвистические особенности. - М.,1984. - 240 с.
15. Воробьева М.Б. Особенности реализации оценочных значений в научном тексте // Научная литература / Язык, стиль, жанры. - М.: Наука, 1985. - С. 33-47.
16. Гринев С.В. Введение в терминоведение. - М.: Московский лицей, 1993. - 309 с.
17. ДаниленкоВ.П. Лингвистический аспектстандартизации терминологии. - М., 1993.-280 с.
18. Даниленко В.П. Русская терминологИЯ: Опыт лингвистического описанИЯ. - М.: Наука, 1977. - 246 с.
19. Канделаки Т.Л. Семантика и мотивированность терминов. - М.: Наука, 1977.-168 с.
20. Каде О. Проблемы перевода в свете теории коммуникации// Вопросы теории перевода в зарубежной лингвистике: Сборник статей. — М.: Международные отношенИЯ, 1978. - С.69-90.
21. Кожина М.М. О речевой системности научного стиля сравнительно с некоторыми другими. - Пермь, 1972. - 325 с.
22. Комиссаров В.Н. ТеорИЯ перевода (лингвистические аспекты): Учеб. для ин-тов и фак. иностр. яз. - М.: Высшая школа, 1990. - 253 с.
23. Комиссаров В.Н., Рецкер Я.И., Тархов В.И. Пособие по переводу с
английского языка на русский. - Часть II - М.: Высшая школа, 1965. - 287с.
24. Кутина Л.Л. Языковые процессы, возникающие при становлении терминологической системы// Лингвистические проблемы научно- технической терминологии. - М: Наука, 1970. - С.82-94
25. Кожина М.М. О речевой системности научного стиля сравнительно с некоторыми другими. - Пермь, 1972. - 325 с.
26. Комиссаров В.Н. ТеорИЯ перевода (лингвистические аспекты): Учеб. для ин-тов и фак. иностр. яз. - М.: Высшая школа, 1990. - 253 с.
27. Латышев Л.К. Курс перевода: Баламаность перевода и способы ее достиженИЯ. - М., 1981-300 с.
28. Лотте Д.С. Основы построения научно-технической терминологии. - М, 1961.-158 с
29. Митрофанова О.Д. Язык научно-технической литературы как
функциионально-стилевое единство: Автореф. дис. ... д-ра филол. наук. — М., 1975.-47 с.
30. Нелюбин Л.Л. Толковый переводоведческий словарь. - М.,2001.-260 с
31. Новиков А.И Семантика текста и ее формализация. - М.: Наука, 1983. -215 с
32. Новикова Л.Н. Выявление стилеобразующих возможностей творческих элементов научного текста // ТеорИЯ и практика английской научной речи. Под ред. М.М. Глушко. - М.: Изд-во Моск. ун-та. - 1987. - С. 27-36.
33. ПумАТнский А.Л. Введение в практику перевода научной и технической литературы на английский язык. - М.: Наука, 1965.- 304 с
34. Разинкина Н.М. Развитие языка английской научной литературы. — М.: Наука, 1978.-212 с.
35. Разинкина Н.М. Функциональная стилистика. - М.: Высшая школа, 1989.-180 с.
36. Разинкина Н.М. Функциональная стилистика (на материале
английского и русского языков): Учеб. пособие / Н.М. Разинкина. - М.: Высшая школа, 2004. - 271 с.
37. Рейман Е.А. О нетерминологической лексике научных текстов // Особенности стиля научного изложенИЯ. - М., 1976. - С. 178-191.
38. Рябцева Н.К. Научная речь на английском языке. Руководство по
научному изложению. Словарь оборотов и сочетаемости общенаучной
лексики: Новый словарь-справочник активного типа (на английском языке). - М.: Флинта. - Наука, 2000. - 600 с
39. Толстой С.С.Основы перевода с английского на русский язык. – М.:Наука, 1999. – 178с.
40. Страхова B.C. Грамматическое описание как вид текста // Язык как
коммуникативная деятельность человека: Сб. науч. тр./ МГПИИЯ им. М.Тореза. - Вып. 284. - М: Изд-во МГПИИЯ им. М. Тореза, 1987. - С. 42-48.
41. Салимовский В.А. Семантический аспект употребленИЯ слов в
функциональных стилях речи. - Иркутск, 1991. - 134 с.
42. Суперанская А.В. и др. Общая терминологИЯ: Вопросы теории. - М.: Наука, 1989.-243 с
43. Тер-Минасова С.Г. Язык и межкультурная коммуникацИЯ. - М., 2000
44. Федоров А.В. Основы общей теории перевода (лингвистический очерк).-М., 1968-225с.
45. Филатова Л.А. О явлениях универсализации в научном стиле // Научные доклады высшей школы. Филологические науки. - 1991. - № 2. - С. 78-86.
46. Щерба Л.В. Опыт общей теории лексикографии// Щерба Л.В. Языковая система и речевая деятельность. - Л., 1974. — С.265-304
47. Leech G.N. Principles of pragmatics. L., N.Y.Longman Inc., 1983-190 р..
Сөздіктер
1. Англо-русский словарь по бухгалтерскому учету, аудиту и финансам: 35.000 терминов/ Сост. Терехов Д.Ю. - М.: Аскери, 1994. - 512 с.
2. Борисов А.Б. Большой экономический словарь: 10 000 терминов. - М.: Книжный мир, 2003. - 895 с
3. Циммерман М., Веденеева К. Русско-английский научно-технический словарь переводчика. -М.: Наука, 1993. -735 с.
4. Lingvo 1.1 : Большой англо-русско-английский общелексический словарь. Электронная версИЯ, 2005.
5.PROMT 8.0: Англо-русско-английский специализированный словарь. Электронная версИЯ, 2007.
6.Словарь- минимум для чтения научной литературы.: Мульти языковой проект Ильи Франка/ Сост. Поярков Е.П. – М.:2006
Интернет көздері.
1.
2.
3.
4.
5.
30