Термиялық фосфор қышқылы

        Фның қазықты электрофильтрдiң  ақаулығын жағдайға - 144, вентураның  скрубберiнiң түрiнiң аппаратындағы  ылғалды тазартуды әдiстi газ шығаратын  тотық газдардың тазартуын мүмкiндiк  ескерiлген.

        Қазықты вентураның скрубберi - 177 тұрады бөлiк кеңiтетiн бөлiкке,  қылта пiкiр. Вентураның скрубберiндегi тұманның ұстауын тетiк бiр-бiрiмендi олардың жабысуы бөлшектердiң  өлшемiнiң үлкеюiнде арқасында  негiзделген. Бұл процесс газды  ағынның салдарынан биiк турбуленттiгi және деп аталатын екiншi тозаңның қосымша әсерiнде болады - суғаратын қышқыл. Iрiлендiрiлген бөлшектер Енiң қазықты циклондық сепаратордағы газды ағындардан бөлiнедi - 178. Суғаратын қышқылды скруббердiң бiр бөлiгi сүйiктiлерге 5 ммнiң диаметрiн 33 форсункадан кейiн әпередi - конфузор. Суғаратын сұйықтың нобайы Н қазық центрден тепкiш батпалы сораппен жасалады - Енiң қазық 176/1 - 2 қабылдау багiмен - 185. 180нен қазық центрден тепкiш құйрық желдеткiшпен газ жүйелер тазалалған фосфорлы қышқылының тұманынан шегiнетiн газ шығаратын тотық тұрба атмосфераға лақтырылады холардың қазығы – 168.Продукция қышқыл Енiң қазықты таралуды нобай Ттың қазықтың жылу алмастырғыштарынан кейiн - 148 қышқылдың қоймасынадан қоймаға iске аспай қалады - 190/1 - 2.

          Жылу алмастырғыштарды жұмыстар  процессте бойынша қышқыл немесе  айырбастың нашарлауына алып  келген су айналатын қышқылдың  шамадан тыс қыздыруына айналатын  құбырлардың қағуы болады.

Ттың қазықтың тұрба  типтес қабықты жылу алмастырғыштарын жуу - Т 148 және қазық - 153 олардың қағуын жағдайда керней кеңiстiгi бойынша күйдiргiш натрдың 10-15% ерiтiндiсiмен iске асады және Е қазықты аралық жинақтан су қосылған фосфорлы қышқылымен - тұрба аралық кеңiстiк бойынша 158 Ащы натрий ерiтiндiсi қалып жинақтарында дайындалады,Е-156 содан соң үрлегiшпен,Н-157 қалыбы жылу алмастырғыштан жууға жiбереді - Т 148 немесе қазық - 153.

          Енiң қазықты қазықты өртеудi мұнараның  таралуын нобай - 141 Ттың қазықтың  жылу алмастырғыштарынан кейiн  - 148 iске аспай қаладыдан аралық жинаққа продукция қышқылы - 73-75%ке дейiн сумен су қосатын 158 Н қазық үрлегiшпен қышқыл кейiн не - 142 Т қазықты жылу алмастырғышты жууға әпередi - Т 148 немесе қазық - 153.

 

  Н- 169,Н - 192      Жууданғы науалары, Н - 192 сарқынды  суларды бейтараптандыруды станцияның қышқыл науаларының өңдеуi бойынша қоюларға жұлып және үрлегiштерден Бұғаз қазықты үрлегiш шұңқырлардағы жиналады Н- 169 сумен айдалып шығады.

 

4. 87% қыздырылған фосфор  қышқылының қоймасы.

 

       Өндірілетін  қышқыл өнімдерін қоймаларда сақтау. Е-190/1-2  насос қалыбы. Қопарылғыш фосфор қышқылы бөлімі Н-191 қышқылымен  ауыстырылды, ал тұзды бөлiмі тағы басқа тұтынушыларға.

       Құбырлардағы  қышқылдың кристаллизациясын сақтап  қалулары үшiн қышқылдың тасымалдануын  тоқтату. Қоймадағы қышқыл қалыптар-ының кристаллизациясын сақтап қалу. Е- 190/1 - 2  ортада тепкiш сор-ғышы бар орталығы ыстық суын айналатын жылан тәріздес түтікше-мен жабдықталған. Е-134/1ортада тепкіш сорғышы бар қалып. Н-133/1-2. Қышқылдың қалпын сақтау. Е-190/1-2 қалыпты қышқылдың қоймасының аумағы 200 м3 көлемдегі, диаметрі 6630 мм және сыйымдылғы  5960 мм биіктіктегі төрт жылан тәріздес түтiкшемен  жабдықталған. Қорабы көміртекті болатпен оралған, қышқылға төзiмдi полиизобутиленмен және футерленген кірпішпен ішінен оралған.  Резервтегi жағдайға бөлімшеде екi 40 м3 жинақтағы қалып орнатылған.

 

                                                       

 

                                                        МАТЕРИАЛДЫҚ  БАЛАНС 

 

3-кесте Термиялық фосфор қышқылын технологиялық процестердің стадиялары арқылы алу (1 тонна 87% фосфор қышқылы үшін)

Кіріс			Шығыс
құрамы	1тн дайын өнімге  (кг)	% Салмақтық	құрамы		1тн дайын өнімге  (кг)	% салмақтық
1	2	3	4		5	6
	I. Фосфордың дозалық  бөлімі
ГОСТ 8986-82 техникалық сары фосфор маркасы «А»	330,00	100	ГОСТ 8986-82 техникалық сары фосфор маркасы «А»		330,00	100
	II. Фосфорды жандыру  мұнарасы
Фосфор, в т.ч. -сары фосфор -қоспадағы, барлық  сатыларда толық жанбай қалған  фосфор 2.   Ауа , в т.ч.     - О2 - N2   3.Фосфор қышқылы  55% Н3РО4, в т.ч.    - 100% Н3РО4     - Н2О   4. Дистилденген су	330,00 316,32 13,68       3411,73 (2650,09 нм3)   765,19 2646,54   636,35     349,99 286,36   519,73	6,74 6,46 0,28       69,66     15,62 54,04   12,99     7,16 5,83   10,61	1.Бөлініп шыққан газдар, в т.ч. - Р2О5 - О2 - N2 - Н2О       2.Өнімдік қышқыл 87% Н3РО4, в т.ч. - 100% Н3РО4 - Н2О   3. Жоғалтулар    87% Н3РО4		3907,15     332,20 387,66 2646,54 540,75       976,99 850,00 126,90       13,68	79,77     6,78 7,91 54,04 11,04       19,95 17,35 2,59       0,28
Қорытынды	4897,81	100			4897,81	100
	III. Суыту мұнарасы
1.Жандыру мұнарасынан  кейін  бөлініп шыққан газдар, в т.ч. - Р2О5 - О2 - N2 - Н2О   2. Ерітіндідегі  дистилденген су	3907,15       332,20 387,66 2646,54 540,75   231,88	94,40       8,03 9,37 63,94 13,06   5,60	1.Бөлініп шыққан газдар,  в т.ч.   - О2 - N2 - Н2О     2. Фосфор қышқылы   55% Н3РО4 в т.ч. - 100% Н3РО4 - Н2О   3. Тұман түзуші қышқыл 100% Н3РО4		3352,68       387,66 2646,54 318,48       636,35     349,73 286,24     150,00	81,00       9,37 63,94 7,69       15,37     8,45 6,92     3,63
Қорытынды	4139,03	100			4139,03	100
	IV. Электрофильтр
1.Суыту мұнарасынан  кейін бөлініп шыққан газдар, в т.ч. - О2 - N2 -  Н2О   2.Тұман түзуші қышқыл  100% Н3РО4	3352,68       387,66 2646,54 318,48   150,00	95,72       11,07 75,66 9,09   4,28	1.Бөлініп шыққан газдар,  в т.ч.   - О2 - N2 - Н2О   2.Фосфор қышқылы  87%		3330,27       387,66 2646,54 296,07   172,41	95,08       11,07 75,56 8,45   4,92
Қорытынды	3502,68	100			3502,68	100

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

4-кесте   Материалдар мен энергоресурстардың 100 % Н₃РО₄ 1 т дайын өніміндегі мөлшері және шикізаттің жыл сайынғы шығынының мөлшері.

 

№ р/с	Материалдар мен энергоресурстардың, шикізаттардың атауы	Шығын мөлшері
		Жоба бойынша	Жыл сайынғы жоспар
			2007	2008	2009	2010
1	Сары фосфор, т	0,329
2	Техникалық ас натриі,  43% NаОН ерітіндісі, кг	2,54
3	Қысылған ауа, мм3	208,6
4	Электрэнергиясы, кВт/ч	164,57
5	Техникалық бу, ыстық  су, г/кал	0,08
6	Айналымдағы су, м3	221,692
7	Дистилденгентсу, м3	0,792

 

5- кесте Өндірістегі 1 т 100% қышқыл қалдығының мөлшерінің жасалуы.

№ р/с	Қалдықтардың атауы, сипаттамасы, құрамы, аппарат немесе бейнелік сатысыили	Қолданылу  аясы	Қалдықтардың бейнелік  мөлшері
			Жаба бойынша кг/т	Регламенттің жыл сайынғы  көрсеткіші
				2007	2008	2009	2010
1	Сұйық қалдықтар: Фосфорлы ағын бөлімі мөлшерінің мазмұны  Р4 –1000 мг/дм3 аз емес Р2О5 – 900 мг/дм3  аз емес  Өлшенген бөлшегі –– 5000 мг/дм аз емес   Қышқыл ағындарымен еденді шаю, содан кейін, қауіпті бұрылыстарды, құбырларды жуу.	Фосфор шикізаттарын қайта өңдеп, кейін соңында шығарып  тастайды.     Қышқылды ағындар  тіке-лей нейтрализацияланған аймаққа  ағады.	830           802
2	Газ тәріздес қалдықтар :   Газдар, электрофилтрленген   Р2О5  қалдығы-80 мг/м3 аз емес	Атмосфераға шығару	3330,27

 

 

 

6-кесте  Технологиялық тәртіп қағидалары.

 

 

 

№ р/с	Реагенттер ағымы   және кезеңдер-дің атаулары.	Технологиялық атауларын  көрсету
		Жылдамдығын көрсету	Температурасы	Қысымы	Басқа көрсетулер
1	Е-131 – Фосфор жинағының көрсет-кіштерін сақтау.	Сағатына - 40-45 м3	60-800С және ±10С	0,2-0,45 МПа және ±0,05 МПа
2	Фосфор жинақтарын сақтау, сақтау қалыптары. Е-131, Е-136	-	60-800С және ±10С
3	Жанған сары фосфорды мұнара  форсункаларда өртеу.	Сағатына 1-2,5 т	60-800С және ±10С	0,2-0,45 МПа және ±0, 02 МПа
4	Сақиналы судағы фосфордың  қысымы.	-	60-800С және ±10С	0,2-0,45 МПа және ±0,02 МПа
5	Фосфордың жалпы  қысылған ауада тозаңдануы. Қысылған ауаны жіберу:  а) форсунканың ортасымен     б) периферилі форсункамен	Сағатына - 1600нм3 аз емес   Сағатына - 500 нм3 аз емес және сағатына ±20 нм3 Сағатына - 1100 нм3аз     емес және сағатына ±32 нм3/час	60-800С және±10С     60-800С және ±10С     60-800 және С±10С	4,5-6 кгс/см2 О,45-0,6 МПа   4,5-6кгс/см2 және ±0,28кгс/см2   4,5-6кгс/см2 және ±0,28кгс/см2
6	Қышқылды айналмалы  мұнарада өртеу.К-141: а) табақшамен қотару   б) форсункамен	Сағатына - 500 м3 аз емес және ±10 м3/час Сағатына -250 м3 аз емес және ±5 м3/час	600С аз емес  және ±10С
7	Қышқылды айналмалы  мұнарада салқындату. К-14	Сағатына - 100 м3 аз емес және сағатына ±3 м3	400С аз емес және ±10С
8	Дистилденген суды мұнара қалыбын-да өртеу. К-141 ерітіндіде.	Сағатына- 6м3  аз емес және ±02 м3	20-500С және ±10С
9	Дистилденген суды ағын қалып-тарына беру. Е-151	Сағатына - 1,7 м3 аз емес және сағатына ±0,05 м3	20-500С және ±10С
10	Тұманды қышқылды электрофилтрде сезу.Улавливание	-	60-800С және ±10С
11	Жинақтағы қалыпты фосфор қыш-қылының температурасы . Е-146	-	800С аз емес және ±10С
12	Жинақтағы қалыпты фосфор қыш-қылының температурасы. Е-151	-	600С аз емес және ±10С
13	Газды тракттар: а) қалыпты мұнараларды өртеуден кейін.К-141   б) электрофилтрлі қалыптан алдын. Ф-144	-	1100С аз емес және ±10С 800С аз емес және ±10С
14	Оттегі қалдық газдарының мазмұны.				10% шамадан аз емес
15	Фосфордың қалдық газдарының мазмұны.				із
16	Фосфор қышқылының қалдық газдарының саны: Н3РО4 100%-де Р2О5				10 мг/нм3   аз емес 80 мг/нм3 аз емес.
17	Манометрлік режим: а)қалып мұнараларындағы өртті сирету. К-141     б)қалып мұнараларындағы салқындатуларды сирету. К-143     в) электрофилтрленген қалыптарды сирету. Ф-144			0,15-0,25кПа (15- 25 кгс/м2) және ±3 кгс/м2   0,59-0,60 кПа (60-100 кгс/м2) және ±4,8 кгс/м2   0,69-1,08 кПа (70-110кгс/м2) және ±5,2 кгс/м2
18	Фосфорлы суларды қайрап өшіргіш-ке орнату.	Күніне 60 м3 және күніне ±10 м3			1.Массалық үлесі: рН  4-7,5   2.Фосфор-1000мг/дм3  аз емес 3.Фосфор бес оксиді-900мг/дм3 аз емес 4.Өлшенген бөлімі-5000мг/ дм 3 аз емес

 

3.1.5.Техника қауіпсіздігі.

 

87% қыздырылған фосфор  қышқылының өндiрiсi адам организміне келесi  зиянды әсерлермен бейнеленедi:

 

• фосфор, фосфорлы ангидрид және фосфорлы қышқылдың улағыштық әсерiмен;

• фосфордың от қауiптiлiгiмен;

• аппараттардың қолда бары, қысымды жұмыс iстеу (фосфор жинақтарының қоймасы);

• фосфорлы форсунканың құрылған жұмысымен шудың бар болуы.

 

Газдардың әсерiнен кейінгi қызыметтерінің сақталуы үшiн улы  заттар-дың технологиялық тәртiптiерінің қатал орындалуы және қауiпсiздiк  техникасы ережелерiн сақтау керек. Өндiрiстiң қызметі үшін ерекше қауіпті орындардың  авария жағдайы олардың ескерту және жою әдiстерi бөлiмде көрсетілген.

 

Термиялық фосфор қышқылы  өндiрiсiнде келесi техникалық қауiпсiздiк  ережелерi орындалуы керек:

 

• агрессивтi және улы заттармен жұмыс iстегенде ерекше зейiндiлiктi және сақтық шараларын орындау керек. Химиялық заттарының қасиетiн білу,қауіпсіздік ережелері және алғаш көрсетілетін көмектiң  әдiстерiн бiлу;

• барлық технологиялық жабдықтар және коммуникациялар берiк тығыз бекiтілуi, құбырдың орталарындағы бағыт белгiсi берiк жабдықталуы керек, сақтық шаралары ГОСТ 14202-69 нөмерге сәйкес келуі керек,фланцевый қорғайтын қолғаптар, әрбiр технологиялық аппараттың нөмері болуы керек, технологиялық сұлбасында да тиiстi нөмiрі болуы керек.

• Электр жабдықтарында жұмыс істеу:

электр қондырғылары Пуэ талаптарына сәйкес болуы керек. Электр

жерлендiру қорғаныштық  қондырғылары ток өткiзбейтiн металлдық  нормада жүргiзiлуi керек. Жұмыс кезінде  электр тогiнiң қауiп-қатерін алдын  алу үшін  жеке тіреуіштер, электрқауіпсіздікқұралдары, диэлек-триялық қолғаптар қолданылуы керек.Айналмалы және қозғалатын  жұмыс жабдықтары: үрлегiштер, желдеткiштер, араластырушылары бар жинақтар және т.б.

- барлық қозғалатын  және айналмалы тетiктердiң бiр  бөлiктерi ГОСТ 12.2. 062-81  талаптарымен  сәйкес керек.

- жабдықтарды тазалауға  олардың толық тоқтауына дейiн  жаңғыртуға рұқсат етiлмейдi;

• Ыстық беттердің бар болуы

Жабдықтың қыздырылған  беттерi және құбырлар жылудан қорғауы  керек.

• Әр түрлi механикалық жұмыстар

Әр түрлi механикалық  жұмыстарды өткiзу үшiн жабдықтың қызмет көрсетуi және арматура үшiн арнайы алаңдар, саты, қорша, көтергiш-көлiктердің биіктігі 1,3 м болуы керек, операциялардың сәтті орындалуы үшiн тетiктер көп орналасуы қажет.