Bacterii.
Менингококктар. Менингококтар қасиеттері.
Патогенезі. Менингококты инфекциялардың
серологиялық топтары. Лабораторлық диагностикасы.
Бордетеллдер.Қасиеттері және түрлері.
Патогендік факторлары. Лабораторлық
диагностикасы. Спецификалық профилактикасы.
Бактериялардың морфологиясы, ультрақұрылымы
және химиялық құрамы. Тұрақты және
тұрақты емес құрылымдық элементтер.
Жасуша қабырғасының ерекшеліктері. Бактериялардың
тинкториалдық қасиеттері.Жағындыны
күрделі және қарапайым бояу әдістері.
Бактериялды жасушаның жеке құрылымдарымен
бояғыштардың әсерлесу механизмі. Құрсақ
тифі мен паратифтің қоздырғышы. Лабораторлық
диагностикасы. Спецификалық профилактикасы.
А және В гепатиттерінің вирустары.
Классификациясы. Сипаттамасы. Берілу
жолдары. Лабораторлық диагностикасы,
спецификалық профилактиканың мәселелері.
Патогенді және шартты-патогенді
саңырауқұлақтардың жалпы сипаттамасы.
Микоздардың қоздырғышы. Қарапайым
герпестің вирустары. Серотиптер. Персистенциясы.
Онкогендігі. Лабораторлық диагностика.
Желді шешектің вирусы. Лабораторлық
диагностикасы. Цитомегалии вирусы.
Эпстайна-Барр вирусы. Пневмония стрептококтары.
Серологиялық топтар, қасиеттері. Лабораторлық
диагностикасы.
Спирохета, риккетсия, хламидия,
микоплазма, актиномициттердің құрылымы
және морфологиясы. Бояу әдістері.
Эшерихиялар. Ішек таяқшаларының физиологиялық
рөлі. Санитарлық-көрсеткіштерінің маңыздылығы.
Жіті ішек және іріңді қабыну аурулары
этиологиясында атқаратын рөлі. Лабораторлық
диагностикасы. Туляремия қоздырғышы.
Сипаттамасы. Экология. Патогендік факторлары.
Лабораторлық диагностикасы. Спецификалық
профилактикасы. Гонококтар. Қасиеттері.
Уретриттегі атқаратын рөлі. Жіті
созылмалы гонореяның лабораторлық
диагностикасы. Гоновакциналар. Грипп
вирусы. Классификациясы. Антигендер.
Өзгергіштік. Экология. Лабораторлық диагностикасы.
Холера қоздырғыштары. Классификациясы.
Қасиеттері. Патогендік факторлары. Холераның
жедел және бактериологиялық лабораторлық
диагностикасы. Спецификалық профилактика,
терапия. Саңырауқұлақтардың морфологиясы
(зеңделген, ашытқы тәріздес). Өсіру
әдістері. Қоректік орталар. Адам патологиясындағы
рөлі. Вирустардың инфекциялық қасиеттері.
Вирустық инфекциялардың ерекшеліктері.
Вирусты инфекциялардың формалары.
Дисбактериоз (дисбиоз). Оның пайда
болуына әсер ететін факторлар.. Клостридии
столбняка. Экология. Микроб қасиеттері,
токсиндері және оның патогенетикалық
әсерлері. Спецификалық профилактикасы
столбняка, спецификалық терапиясы. Аллергия.
Баяу типтегі гиперсезімталдылық. Анафилаксия.
Анафилактикалық шоктың сенсибилизациялану
механизмі. Десенсибилизации ұғымы. Сарысулық
ауру механизмі. Иммуноглобулиндер
және гетерогендік сарысуларды егу
әдістері. Гиперсезімталдықтың айырмашылықтары.
Тері-аллергиялық үлгінің диагностикалық
маңыздылығы. Эпидемиологиялық паратита
вирусы. Корь. Паротит және корьдің
спецификалық профилактикасы. Адам организмінің
микробтардан қорғануының спецификалық
факторлары. Фагоцитоз. Фагоцитирлеуші
жасушалар. Фагоцитоздың негізгі стадиялары
және олардың сипаттамасы. Аяқталған
және аяқталмаған фагоцитоз. Иерсинии.
Оба қоздырғышы. Қасиеттері. Токсиннің
патогендік факторлары. Лабораторлық
диагностикасы. Спецификалық профилактикасы
және терапия. Бруцеллалар. Қасиеттері.
Бруцеллалар түрлері. Экология. Патогендік
факторы. Лабораторлық диагностикасы.
Спецификалық профилактикасы және терапия.
Коринебактериялар. Дифтерия қоздырғыштары.
Қасиеттері. Токсиннің сипаттамасы. Иммунитет.
Оны анықтау әдістері. Лабораторлық диагностикасы.
Спецификалық профилактикасы, терапия.
Адамның иммунодефицит вирусы (ВИЧ). Сипаттамасы. Лабораторлық
диагностикасы. Терапия және спецификалық
профилактикасы. Хламидия. Қасиеттері. Хламидиялар түрлері –
адам организміндегі қоздырғыштары. Лабораторлық
диагностикасы. Микоплазмалар. Сипаттамасы.
Микоплазма – адам организміндегі қоздырғышы.
Лабораторлық диагностикасы. Полиомиелит вирусы.
Классификациясы. Сипаттамасы. Лабораторлық
диагностикасы. Спецификалық профилактика.
Сифилистің трепонемасы.
Қасиеттері. Лабораторлық диагностика.
Лабораторлық диагностика. Лептоспиралар.
Классификациясы. Қасиеттері. Лабораторлық
диагностика. Спецификалық профилактикасы.
Вирустардың инфекциялық аурулары.
Вирустық инфекциялардың ерекшеліктері.
Вирусты инфекциялардың формалары.
Бактериялардың гендік аппаратының
ұцымдасуы. Гено- және фенотип. Оларды
анықтау және сипаттамасы. Бактериялардың
модификациясы және мутация, мутагенезі.
Бактериялардың мутациясының түрлері.
Холера қоздырғыштары. Классификациясы.
Қасиеттері. Спецификалық профилактика,
терапия. Саңырауқұлақтардың морфологиясы
(зеңделген, ашытқы тәріздес). Өсіру
әдістері. Қоректік орталар. Адам патологиясындағы
рөлі
Nazerke.
[өңдеу]Микробтық жасуша
Микробтық жасуша – тұқым қуалаушылық
және жаңа өңделулердің негізі ретінде.
Тіршілік иесінің жасушалық және
жасушалық емес формасының ұйымдасуы.
Ядро құрылысы, оның тұқым қуалаушылықта
атқаратын қызметі. Плазмидтер мен
бактериалды хромасомалардың ұйымдасуының
молекулярлық негіздері. Хромасомдардан
тыс генетикалық детерминантаның
сипаттамасы, олардың түрлері және
қасиеттері. Тұқым қуалаушылық және
өзгергіштік туралы түсінік. Генотип
және фенотип, геном туралы тусінік.
Жасушалық метоболизмде гистондар
және ДНҚ, РНҚ атқаратын қызметі.
Мутация және рекомбинация (коньюгации,
трансдукция и трансформация). Гендік
ауытқушылықтың молекулярлық механизмі,
генетикалық қадағалау. Мутагендер, олардың
әсер ету механизмдерінің ерекшеліктерінің
пайда болу классификациясы. Гендік инженерия.
Селекция, генитикалық негіздері. Селекция.
Эволюцияның генетикалық негіздері және
популяция генетикасы, сұрыптау, өзгергіштік,
реттілік. Микроорганизмдердің қоректенуі.
Қоректену механизмі мен түрлері, қоректену
элементтері, биосинтез процесіне кеткен
шығын мен жетіспеушілігінің маңызы. Гетеро-
және автотрофтар, ауксо- және прототрофтар;
өсу факторлары (дәрумендер, аминоқышқылдары,
нуклеопротеидтер, майлар және т.б.). Қоректік
орталар: қарапайым және күрделі, қоректік
орта құрамы, оларды қолдану. Құрамы, белгіленуі,
консистенциясы бойынша қоректік орта
классификациясы. Ажыратып-балау орталары,
негізгі және элективтік. Қоректік ортаға
қойылатын талаптар. Стерильдеу әдістері:
физикалық факторлардың әсер етуі, ультра
күлгін сәулелері, радиациялық сәуле шығару,
автоклавтау. Микроорганизмдердің тыныс
алуы, тыныс алу түрлері. Аэробты және
анаэробты тыныс алу жолдары. Энергетикалық
алмасудың физиологиясы: энергияберуші
үрдістерді жасушалармен қолдануы, олардың
тиімділігі және орта шарттарына тәуелділігі.
Субстрат ассимиляциясының негізгі жолдары:
ақуыздар, майлар, көмірсулар, амин қышқылдары,
көмірсутектер, спирттер, органикалық
қышқылдар, минералдық компоненттер. Гликолиз
және ашу. Кребс циклы, цикл жүйесіндегі
ферменттер белсенділігін қадағалау.
Ферменттер, олардың микроорганизмдер
тіршілігінде атқаратын рөлі. Ферменттердің
химиялық құрамы, әсер ету механизмі бойынша
классификациясы. Конституитивті және
индуциябелді ферменттер, эндогендік
және экзогендік ферменттер, олардың сипаттамасы.
Биокатализ механизмінде белсенді ортаның
химиялық табиғаты. Коферменттер және
дәрумендер, ферменттердің қалыптасуында
кофактор және металдардың рөлі. Жасушада
ферменттердің жиналуы. Орта компоненттерінің
микроб жасушасына тасымалдануы: белсенді
тасымалдау, диффузия. Мембраналық потенциал.
Биологиялық жүйелердегі редокс-потенциалдар.
Заттардың мембрана арқылы ауысуы. Мембраналық
теңдік. Дониандық теңесу. Ферменттерді
инактивтеу, ферменттердің белсенділігіне
сәйкес рH және температура. Өсінді ортасы
мен микроб жасушасының қарым – қатынасы,
микроорганизмдердің өсуі мен биосинтезіне
физико – химиялық және сыртқы физикалық
факторлардың әсер етуі.
Жойылу физиологиясы.
Құрылым мен қызмет байланысы. Функционалды
цитология, дифференциация сұрақтары
және оны тудыратын шарттар. Табиғаттағы
элементтердің циклы және зат
айналу туралы түсінік. Биосфера туралы
ұғым. Микроорганизмдер топырақ өзгеруінің
биохимиялық агенті. Микроорганизмдердің
мұнай, торф, көмірге әсер ету шарттары.Микроорганизмдердің
топырақ қалдықтарының органикалық
деструкциясы және деполяризациясына
қатысуы (ақуыздар, нуклеин қышқылдары,
полисахаридтер, лигнин және т. б.), химиялық
байланыстарды бұзу мүмкіндігі, ауылшаруашылық
қалдықтары және тұрмыстық, органикалық
синтез өнімдерін бұзу мүмкіндігі.
Микроорганизмдердің халық шаруашылығында,
ветеринария және медецинада қолданылуы.
[өңдеу]Азот жиғыш бактериялар
— топырақты мекендеп, ауадағы
молекульді азотты өзіне сіңіріп, оны
тұзға айналдыратын бактериялар. Азот
жиғыш бактерияға жататындар: топырақтағы
азотобактер, түйнек бактериясы, топырақтағы
анаэробты майқышқыл бактериясы.
Virus.
Азотбактериялар – атмосферадағы азотты биологиялық жолмен топыраққа қайта сіңдіретін
микроорганизмдердің бір тобы. Бұларды
алғаш рет француз ғалымдары 1882 ж. М.Жоден, 1885 ж. М.Бертло анықтаған. 1893 ж. орыс ғалымы С.Н. Виноградский азот сіңіруші микроорганизмді
таза күйінде бөліп алған, ал 1901 ж. Голландия ғалымы М.Бейеринк аэробты бактерияларды тапқан.
А. 2 үлкен топқа бөлінеді: жоғ. сатыдағы
өсімдіктердің тамырында түйнек түзетіндер
(қ. Симбиоз); топырақта бос күйінде кездесетіндер.
Қазіргі кезде соңғысының 30-дан астам
түрі белгілі. А-дың пішіні таяқша тәрізді,
ұзындығы 2 – 3 мкм, диам. 4 – 6 мкм. Сырты
қабықшамен қоршалған. Кейде бұлардың
сыртында қатты қалың қабығы (циста) болады.
А-дың көпшілігі аэробты, яғни ауа бар
жерде тіршілік етеді. Аммоний тұздарын, нитриттерді, нитраттарды, амин қышқылдарын қорек етеді.
Ауадағы азотты бойына сіңіріп, оны өсімдік
тамырларына қажет қосылыстарға айналдырады
да, әр түрлівитаминдер, ауксиндер бөліп шығарып, өсімдіктің өсуін
жақсартады. А-дың арасында спора түзетін
бактериялар, яғни анаэробты бактериялар
да кездеседі. Олардың ұзындығы 1,5 – 8 мкм.
Бұлардың белсенділігі аэробты бактериялармен
салыстырғанда төмендеу болады. Ауадағы
молек. азоттың басқа хим. элементтермен
әрекеттесуі А-дың клеткаларында ғана
жүреді. Өсімдіктердің азотқа тапшылығын
табиғи жолмен қамтамасыз ету үшін А-дан
түрлі тыңайтқыштар алынады. Осы тыңайтқыштармен
өсімдіктер тұқымын, ағаш қалемшелерін
дәрілейді. Соның нәтижесінде өсімдіктер
тез өсіп, өнімділігі артады.
Bacterii.
[өңдеу]Тағы қараңыз
- http://www.rkm.kz/node/7
- http://www.tiensmed.ru/news/post_new765.html
- http://www.krugosvet.ru/enc/nauka_i_tehnika/biologiya/BAKTERII.html
- http://www.dni.ru/society/2011/6/13/213842.html
- http://www.rian.ru/infografika/20110602/383406836.html
- http://www.vokrugsveta.ru/news/12148/
[2]
[өңдеу]Пайдаланылған әдебиет
- ↑ Дәйексөз алу Invalid <ref> tag; no text was provided for refs
named .D1.84.D0.B8.D0.BD қатесі
- ↑ Қазақ энциклопедиясы,
2 том; Т. Мұсақұлов, ОРЫСША-ҚАЗАҚША ТҮСІНДІРМЕЛІ БИОЛОГИЯЛЫҚ СӨЗДІК І-том ҚАЗАҚМЕМЛЕКЕТБАСПАСЫ, Алматы — 1959, Редакциясын басқарған: Биология ғылымының докторы профессор Т. Дарқанбаев 1. К. Вилли. Биология. М.: Издательство «Мир». 1998 год. 2. Б.Альбертс, Д.Брей, Дж.Льюис, М.Рэфф, К.Робертс, Дж.Уотсон Молекулярная биология клетки. М.: Издательство «Мир». 1997, Все тома. 3. Шлегель Г. Современная микробиология. – Москва: Мир. – 2002. 4. Джеймсон Дж. Основы молекулярной медицины. – Москва: Мир. – 2002. 5. Стейнмер Р., Эдельбург Э., Ингрэм Д. Мир микробов. – Т. 1-3. – М.: Мир. – 1989. 6. Готтдалк Г. Метаболизм бактерий. – М.: Мир. 1992. 7. Монгаев М.С., Складнев А.А., Котов В.Б. Общая технология микробиологических производств. – М.- Легкая и пищевая промышленность. – 1982. 8. Безродов А.М. Биохимические основы микробиологического синтеза. - М.- Легкая и пищевая промышленность. –2001. 9. Стонт Г., Калиндор Р. Молекулярная генетика. – М.: Мир.-1991. 10. Зенгбуш И. Молекулярная и кинетическая биология. Т.1-3.-М.: Мир.- 1982. 11. Гендое Ю.Г. Молекулярная генетика вирусов человека и животных. М. 1998. 12. Матвеев В.Е. Основы асептики в технологии чистых микробиологических препаратов. – М.- Легкая и пищевая промышленность. – 1992. 13. Бортников И.И., Босенко А.М. Машины и аппараты микробиологических производств. – Минск: Высшая школа. – 2000. 14. Мосичев М.С., Складнов А.А., Котов Б.Б. Общая технология микробиологических производств. М.- Легкая и пищевая промышленность. – 1983. 15. Грачева И.М., Гаврилова Н.Н., Иванова Л.А. Технология микробных белковых препаратов, аминокислот и жиров. М. – Пищевая промышленность. – 1999. 16. Березин И.В., Клесов А.А. Практический курс химической и ферментативной кинетики. М.: МГУ. – 1999. 17. Глик Б., Пастернак Дж. Молекулярная биотехнология. Принципы и применение. – Москва: Мир. – 2002. 18. Сингер М., Берг П. Гены и геномы. – Москва: Мир. – 2002. 19. Davies A.H. Current methods for manipulating
bacculovirus. – Biotechnology. – 1994. - P. 47-50. 20. Dirks W., M. Wirth., H. Hauser.
Dicistronic transcription units for gene expression in mammalian cells.
- Gene. – P. 274-249.