Балдың құрамы және қасиеттері

Заттар	Мөлшері	Заттар	Мөлшері	Заттар	Мөлшері
Жылу сиымдылығы	321 кдж\моль	вита		Mr	0.07 мг
Ақуыз	0,4 г	Витамин С	3 мг	Zn	0.37 мг
Май	1,9г	Витамин Е	0 мг	Cu	0 мг
Көмір сутектер	75,6г	LI	28 мг	P	3 мг
А витамины	Аз мөлшерде	Na	0.3 мг	Se	0.15 мг
В1	0 мг	Ca	4 мг
В2	0.15 мг	Mg	2 мг
В5	0.1 мг	Fe	1 мг

 

 

Ара балының химиялық құрамы шырын жинаған өсім-діктердің  түріне, ол өскен топыраққа, сол жердің ауа-райының жағдайына және балдың түрлеріне тығыз байланысты.

Гүл балының құрамында 12-13 пайыз су, 0,4 пайыз белок, 0,3 пайыз көмір сутегі, глюкоза, жүзім қанты, сахароза, мальтоза, т.б. бар. Және де В3, В5, А, С, Н, Е, К дәрумендері, минералды тұздар, ферменттер, сондай-ақ, химиялық элементтер (калий, кальций, фосфор, хлор, күкірт, натрий, темір, марганец, мыс, т.б.) кездеседі. Бұлардан басқа алма, жүзім, қымыздық тә-різді қышқылдар да болады. Ара балының сапасын, негізінен, хош иісі, дәмі, түсі, тығыздығы, ылғалдығы, қоректік, жабысқақтық қасиет-тері арқылы анықтайды. Ара балының қуаты жоғары. Оның 1 келісі 3150 кал қуат береді. Ара балы адам ағзасын дәрумендермен, белокпен, ферменттермен тағы да басқа тіршілікке қажетті заттармен байытып, қамта-масыз етеді. Балды құрғақ, жақсы желдетілген бөлмеде 5 градустан 10 градусқа дейінгі температурада сақтайды.

 

Балдың  тазалығын   анықтау әдістері

1. Иіскеу арқылы анықтау. Нағыз сапалы балда табиғи өсімдіктің иістері болады. Жалған балда ондай иістер болмайды иіскеген кезде жағымсыз иіс пайда болады.
2. Көздің көмегімен анықтау.

1) балдың тұтқырлығына  қарау, бір таяқты балға шаншимыз. Егер бал қою болса таяқ  ақырын төмен шөгеді. Ақырын тартқан кезде оңайшылықпен тартылмайды, серпімділік қасиеті жоғары болады. Ал жалған балда ондай қасиеттер болмайды. 

2) бір тамшы балды газеттің  үстіне тамызғанда сапалы бал  жарты шар тәрізді болып тұрады, газетке сіңірілмейді. Ал сапасыз бал керсінше газетке сіңіріліп жайылып кетеді. 

3) бір стакан суға аз  мөлшерде балды құйсақ сапалы  бал бірден стаканның түбіне  шөгіп кетеді. Араластырған кезде, дұрыс араласпайтынын көреміз. Ал сапасыз балды құйсақ бірден суға еріп кетеді.

4) кристалдылығына қарау  керек. Балдың кристалдануы өсімдіктің  түрлері мен температураға тәуелді.  Әдетте таза бал 13-14 градуста кристалданады. Толық кристалданатын балдың су құрамы аз, қоюлығы жоғары, оңай қасиетін өзгертпейді сондықтан оны өте сапалы бал деп бағалайды.

      3. дәмін  татып көру арқылы бағалау. 

           Қорытып айтқанда, тек бір түрлі әдіспен балдың сапасын анықтау жеткіліксіз болып табылады. Сондықтан  сапасын анықтағанда көп түрлі әдісті қатар қолдану керек.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Қорытынды

 

Қорыта келе, балдың  өте  керемет қасиеттерге ие екенін  жоғарыда айтылған ақпараттарға жүгіне отырып айта аламыз. Оның қолдану аймағы өте кең және де бал арасынан фармацевтика, электротехника, авиация өнеркәсіптерінде пайдаланылатын органикалық зат – балауыз алынады.

Балдың атқаратын қызметтері:

1. тернің қасиетін жақсартады
2. бактерияларды жояды, органдардың қайта жетілуіне көмектеседі
3. ас қорытуды жақсартады
4. имунитет қуатын арттырады
5. адам өмірін ұзартады
6. ұйқыны жақсартады
7. шаршаудың алдын алады
8. сәбидің өсіп жетілуіне көмектеседі
9. жүрек қан тамырларын қорғайды
10. жөтелді басады

Ересек  адамдар күніне 100 гр, ал балалар гр, ал балалар 30-50 гр қолдануы қажет. Бұл мөлшерді бірден емес, бөліп қабылдаған жөн болады.