Шымкент қаласын сумен қамту

     Аэробты камералардағы ауа концентрациясын  басқару мүмкіндігі қарастырылған:

• екі аэротенкте зондтармен анықталған орташа көлеміне сәйкес;
• «А» аэротенкінде зондтармен анықталған орташа көлеміне сәйкес;
• «Б» аэротенкіндегі зондтармен анықталған орташа көлеміне сәйкес.

     Желүрлегіш  ғимаратындағы пультта мәліметтерді сақтайтын және жеке

     аэротенктердегі ауа концентрациясының графиктерін салатын, басқару жүйесіне қосылған жұмыс істейтін желүрлегіштер мен басқа да құрал-жабдықтардың санын реттейтін орталық компьютер қондырылады.

     Қозғалтқыш  араластырғыштардың өнімділігін ескеріп, ішкі рециркуляцияның берілген дәрежесінде  басқару сұлбасы:

• ағынды сулардың құйылу концентрациясына байланысты қозғалтқыш араластырғыштардың қосылуы мен сөндірілуі;
• ішкі рециркуляцияның орнатылған дәрежесіне байланысты, ағынды сулардың құйылу концентрациясына тәуелсіз, қозғалтқыш араластырғыштардың қосылуы мен сөндірілуі;
• қосылу және тұндыру сағаттарының орнатылуына байланысты қозғалтқыш араластырғыштарының қосылуы мен сөндірілуі.

     Әрбір қозғалтқыш араластырғыш жұмыс істеу  уақытының 

     есептеуішімен жабдықталған. 
 

     2.13  Технологиялық желілердің  техникалық сипаттамасы 

1. Желіні  жобалау

 
 
     

1. Бірінші сатылы тұндырғыштан кейінгі қалдықтарды ферментациялық камераға жіберетін диаметрі 250 мм – лі болат құбырлар жобалануда. Қалдықтарды жіберетін құбыр қолданыстағы бірінші сатылы тұндырғыштан кейінгі құбырғы қосылады. Қолданыстағы құбыр өшірулі болады.
2. Аэробты тұрақтандырғыштан кейінгі қалдықтарды жіберетін, қолданыстағы құбырға қосылатын, қалдықтарды сорғыш бекетінен ферментациядан кейінгі тұнбалы алаңға жіберетін диаметрі 250 мм – лі болат қысып айдайтын құбыр жобалануда.
3. Аэротенктерге және  де артық тұнбаны тұрақтандырғыш камерасына, ауа үрлегіш ғимаратынан қолданыстағы құбырлар жүйесіне ауаны жіберетін  диаметрі 1000 мм – лі болат құбыр жобалануда.

 
 
 
 
 

     2.13.2 Торлар және құм  сепараторлар ғимаратынан  ағынды алып кететін  құбырлар 
 

     Торлар  ғимаратынан сарқынды суды әкететін  құбырлар диаметрі 168 мм – лі ПВХ ( поливинилхлорид ) құбырынан жасалған, ал сепараторлар ғимаратынан сарқынды суды әкететін құбырлар диаметрі 325 мм – лі болат  құбырлардан қарастырылған.

     Құм сепараторынан шыға берісіндегі құбыр саңылауы каналдағы сарқынды су деңгейінен жоғары орналасқан. 
 

     2.14 Қабылданған жобалық  шешімдердің бағасы  және экспертизаның нәтижелері 

     2.14.1 Қабылданған жобалық шешімдердің бағасы 
 

     Жұмыс жобасы ҚР құрылыс нормалары және ережелеріне сәйкес орындалған

       Қарастыру процессі кезінде «Оңтүстік  мемлекеттік экспертиза» қызметімен  байқалған ескертулері бойынша  жұмыс жобасы келесідей өзгертулер  мен толықтырулар енгізілген:

     Технологиялық шешімдер

1. «Жобалауға берілген тапсырма» Б қосымшасына сәйкес ҚР ҚНжЕ 1.02- 01-2007 байланысты түзелген;
2. «Шымкент қаласының бұрынғы тазарту имараттарын тексеру актісі»    көрсетілген, онда тазарту имараттарының құрамына кіретін әрбір ғимараттың жұмыс жасау жағдайы көрсетілген және күрделі жөндеу жұмысының, реконструкцияның немесе істен шыққан технологиялық құрал-жабдықты ауыстыру қажеттілігі туралы шешім қабылданды;
3. демонтажды жұмыстарға арналған Акт көрсетілген;
4. бұрынғы ғимараттар мен имараттардың М 1: 500 жер асты және жер беті инженерлік коммуникацияларының белгілері бар генжоспар және М 1: 500 тазарту ғимараттарын реконструкциялау кезінде алынған генжоспарлар  көрсетілген;
5. күрделі жөндеуге немесе реконструкциялауға жататын тазарту ғимаратының құрамына кіретін әрбір бұрынғы имараттың өлшемдік сызбалары, сонымен қатар бұл имараттар бойынша демонтажды жұмыстарға және технологиялық құрал-жабдықтарға арнайы сызбалар көрсетілген;
6. жаңа құрал-жабдықтар құрылғысы бар имараттың күрделі жөндеу мен реконструкциялауға арналған сызбалар берілген;
7. МЕСТ 21.101-97 бойынша Р қосымшасына сәйкес Ф-16 байланысты жобаның құрамы орындалған;
8. Түсіндірме хат ҚР ҚНжЕ 1.02-01-2007 және МЕСТ 21.101-97 сәйкес түзетілген;
9. МЕСТ 21.110-95 бойынша құрал-жабдықтар спецификациясы орындалған. №1 альбом;
10. Ескертулер бойынша «Жалпы мәліметтер» түзетілген, қайталанулар жойылған, бұрыштық штамптар МЕСТ 21.101-97 талаптарына сәйкес жасалған;
11. Технологиялық процесстердің польшалық атаулары орысшаға ауыстырылған;
12. Объектінің аталуы өзгертілген.

 
 

 

      3 Табиғатты және су ресурстарын қорғау 
 

     Соңғы жылдары су беттерінің ластану процестері өсіп келеді, ол суғармалы жерлерден суғармалы су ретінде өзен арнасына артық су келіп түседі, су суғармалы жерлердегі суды бақылаусыз қолданумен байланысты.Осы себепке байланысты инфильтрация арқылы жер астындағы сулардың ластануы пайда болады. Су бетінің ластануы, өзеніннің төменгі ағысындағы дестибилизирленген табиғи-шаруашылық жағдайдың негізгі факторлары болып келеді. Бұл жерде біршама аудандарда жайылма жерлердің деградациясы байқалады, өзен жүйелерінің кебу процессі жүреді. Шаруашылық жұмыстардың әсер етуінен гидрохимиялық, гидробиологиялық, санитарлық тәртібі жайылма өзендерінде өзгеріп тұрады. Ақөсай  өзенінің өзін-өзі тазалау қабілеті жойылған және төмендеп кеткен, қауіпті экологиялық жағдайға алып келіп тұр. Су бетінің сапалы құрамы антропогенді жұмыстарына, ауыл-шаруашылық өндірісінің дамуына, өндіріс, энергетика және коммуналды шаруашылыққа тікелей әсер етеді. Тентек өзенінің орташа ағынында коллекторлы-дренажды су көлемі үнемі көбейіп тұрады, сонымен қатар ауыл-шаруашылығында минералды тыңайтқыштарды, улы химикаттарды және гербицидтерді қарқынды пайдалануына байланысты жоғары концентрациялы темірлердің, химикаттардың, мұнай өнімдерінің және басқа да өзен суларының ластанушылардың болуының негізгі себебі болып келеді.

     Тентек өзенінің жеріне нақты қаңтарылатын ағындар келіп түседі. Қазіргі кезде бассеіннің жоғарғы жағасында су минерилизациясы 0,5…0,8 г/л, ал Герасимовка ауылы жармасында 1,00…1,37 г/л деңгейінен аспайды. Айтылғаннан Тентек өзенінің төменгі ағысында су бетінің ағыны сапасы, өзенге коллекторлы-дренажды сулардың келіп түсуіне байланысты, тұзбен, пестицидтермен көбеюі біршама төмендеді. Өзеннің төменгі ағынында судың сапасы санитарлы-эпидемиологиялық нормалар балық шаруашылығы және шаруашылық-тұрмыстық су қоймаларындағы зиянды заттардың құрамы талаптарға сәйкес келмейді.

     Судың ластану индексі өзенде біршама  жоғары, соңғы жылдары оның төмендету  тенденциясы байқалса да, қарастырылған  ауданның шаруашылық жұмыстарының масштабтарының қысқартуымен байланысты.

     Жалпы су шаруашылық кешенінің қалыптастыруын бағалау кезіндегі экологиялық жағынан жақындау және мелиортативті жүйелерді тиімді табиғатты пайдалану болып келеді, өйткені бұл кезде ландшафтардың экологиялық тұрақтылығын негіздеуін қамтамасыз ету флора мен фауналарды ластануына жібермейтін және экожүйе ресурстарын тиімді пайдалануға мүмкіншілік береді. Мелиоративті жүйе, табиғи-техникалық кешені табиғи пайдаланудың ерекше түрі ретінде, экожүйелерді айналасында орынды табиғи қолдану және табиғи антропогенді бірқалыптылығының талаптарын қанағаттандырады, егер оның қалыптастыруы келесі жағдайларды қанағаттандырса:

     -суғармалы  судың сапасы, нормативті талаптар  деңгейінде болу керек;

     -табиғи  ландшафтардың құрылысының бұзылуы  мелиоративті жүйелердің техногенді  әсерінен минимальды болу керек;

     -қолданатын  суғару технологиясы топырақтың  эрозиясының, микроагрегатты және  агрегатты құрамының бұзылуына  жібермеу керек;

     -су  бетінің пестицидтермен және  басқа улы заттармен ластануы  толық жойылу керек;

     -суғару  жүйелерінде мелиоративті тәртібі мен негізделген топырақ қажетті судың деңгейін дренаж қамтамасыз ету керек.

     Табиғатты қолдану табиғатты –ресурстардың  пайдалану түрін, потенциалын сақтау шараларын қарастыру керек.

     Су  шаруашылық жүйенің қалыптастыру нормативті жағдайының бұзылуы флора мен фаунаның дамуының қзгерісіне алып келеді.

     Әсер  етуші факторлардың болжалау кезінде  антропогенді, табиғи-климаттық жағдайлар  табиғи ортаға әртүрлі шаралар әсер етеді. Табиғи-климаттық факторлардың әсер ету кезінде гидрохимиялық, гидрологиялық әсерінің су нысандарының тәртібіне әсер етуі пайда болады. Осылардан басқа, климаттық факторлар су нысандарына кері әсер етеді, қоршаған ортаның мөлшерден айырмашылығы болған кезде.

     Табиғи  экожүйе күрделі өзара байланыс тізбегімен сипатталады, бұл кезде  әр тізбек белгілігі жүктелу болады және оның жалпы тізбектен түсу ойламаған қауіпті жағдайға алып келеді. Сондықтан табиғи жүйеге антропогенді әсердің бұл әрекетке экономикалық бағалаумен сипатталады.

     Жоғарыда  айтылғандардан келесі қорытындыларды жасауға болады: өзенді бассейіннің табиғи пайдалану жағдайында оптимизациялау келесі шараларды тарату арқылы қамтамасыз ету керек:

     -жайылма  бассейн бойының орынды табиғи  пайдалануды қамтамасыз ету;

     -суғару  үшін қайтарымды суларын қолдануын  тәжрибеден жою, өйткені өзен  бассейіннің су-жер ресурстарының төмендеуіне және ластануына алып келеді.

       Шаруашылық нысанының жалпы стратегиясының  су шаруашылық кешенінің жағдайында  экономикалық және экологиялық  мәселелердің өзара тығыз байланысымен, яғни табиғи орынды қолданудың  негізінде құрылады. Бұл кезде сулы экожүйенің экологиялық тұрақтылығын жоғарлату үшін ғылыми-техникалық дәлелдеуді келесі бағытта қамтамасыз ету қажет:

     -агротехникалық  жұмыстар деңгейінде суғармалы  жүйелердің техникалық жағдайын  бағалау, сонымен қатар су жерлі  ресурстарының өнімділігін бағалау;

     -мелиоративті  нысандардың экологиялық құжаттандыру  кезінде әдістемелік, табиғи қолдануды  эколого-экономикалық әдістерді  бағалауды жалғастыру;

     -табиғи  қолдану альтернативті варианттарын  негіздеу эколого-экономикалық бойынша  нормативті құжаттарды қарастыру.

     Құрылыс және монтажды жұмыстардың өндірісі кезіндегі авариялық жағдайдың  қршаған ортаға кері әсері жоқ.

     Құрылыс нысаны экологиялық қауіпті өндірісті  қолдану қайта өңдеу, өнімді жоюмен байланысты емес және табиғи ортаға қайтарылмайтын немесе қауіпті өзгерістерге құрылыс кезінде, нысанды пайдалануға немесе жоюға алып келмейді. Нысан табиғи ресурстардың жағдайына, денсаулыққа, қазіргі және болашақ ұрпақтардың өмір жағдайына әсер етпейді, тарихи және басқа да елді-мененнің құнды заттарына (мәдени, этикалық) зиян әкелмейді.

     Нысанды болашақта пайдаланудың экологиялық  тексеруді қамтамасыз ету үшін жобамен  қарастырылған. Табиғи қорғау іс-шаралары, жобада қарастырылған әлеуметтік әсері  кәсіпорын үшін шығынды болып  келеді. 
 

•   Тазалау ғимараттарынның қоршаған ортаға тигізетін әсері 
   
  

     Объектінің  құрамында қоршаған ортаға жағымсыз әсерін тигізетін процесстер жоқ. Канализациялық жүйелерді салған кезде келесідей  шаралар қарастырылады:

1. жер жұмыстары жүргізілген кезде топырақтың құнарлы қабатын сақтап қалумен бірге оған көпжылдық шөп түрлерін егу жұмыстары орындалады;
2. канализация жүйелерін зарарсыздандыру кезінде хлорлы суды жоюға авто су тасымалдауыштармен қоқыс үйінділеріне тастау қарастырылуда;
3. канализациялық желілерді шайғаннан кейін шыққан суды жер бедеріне байланысты жасыл егістерге, жолдардың суды ағызып жіберетін кюветтерге тастау арқылы жүзеге асырылады;

     Жобада  тазартылған ақаба суларды техникалық ауыл шаруашылық дақылдарын өсіру үшін пайдалануға мүмкіндік беретін, тұнбаны және құмды толығымен жою, тазартылғын ағынды мен тұнбаны залалсыздандыну жөнінде шаралар қарастырылған.  
 


     3.2  Шымкент қаласының  атмосфералық ауасының  сапасы 
 


     Атмосфералық  ауаның ластану жағдайы 4 тұрақ бойынша  бағаланады. Негізгі көрсеткіш ретінде  елді мекен ауасындағы ластауыш заттардың шекті рауалы концентрациясының мәні болып табылады.

     Шаңның  орташа концентрациясы 1,3 шекті рауалы концентрацияны, формальдегидтікі 4,7 шекті  рауалы концентрацияны, азот қостотығы 1,3 шекті рауалы концентрацияны құрады. Формальдегидтің наурыз айындағы максималды бірлік концентрациясы 0,075 мг/м3 (Ордабасы алаңындағы №2 ластауды бақылау тұрағында 2,1 ШРК), азот қостотығыныкі 0,25 мг/м3 (цемпоселок ауданындағы №3 ластауды бақылау тұрағында 2,9 ШРК), көміртегі тотығыныкі 15 мг/м3 (цемпоселок ауданындағы №3 ластауды бақылау тұрағында 3,0 ШРК) және аммиактікі 0,23 мг/м3 (1,3 ШРК).

     Ауа жағдайы былтырғы жылмен салыстырғанда  төмендеген. Валдық ластану анықталмаған. 
 


      3.3 Инженерлік  қорғаудың негізгі ерекшеліктері мен тиімділігі 
 


     Инженерлік  қорғау дегеніміз белгілі бір территорияны  немесе жекеленген объектілерді, су қоймасының әсерінен қорғау мақсатында жүргізілетін гидротехникалық шаралардың жүйесі болып табылады.

     Инженерлік  қорғаныстың негізгі түрлері  төмендегідей бір мезгілде жер бетіндегі  суларды әкету және жер асты ыза суларының деңгейлерінің қарсы шараларды жүргізе отырып, территорияны биіктету, жерде орналасқан құрылымдардың түптері мен жақтауларын бекіту, толқынды сындыратын және қайтаратын құрылымдарды салу, жер асты суларының деңгейі көтерілуі мүмкін жерлерге кәріздер орнату, су қойма жағалаулары мен жағалық аймақтардың түптерін жоспарлау, объектілерді жаңа гидрогеологиялық және гидрологиялық лайықтау және оқшаулап қорғау жөніндегі басқа да жұмыстар. 
 


     3.4 Инженерлік қорғау  шараларының сипаттамалары  
 


     Объектілер  мен жерлердің көптеген бөліктері  су қоймаларының әсерінен, су жолын  тосатын бөгеттер салу арқылы қорғайды. Егер қорғалатын территориялар арқылы өзен немесе оның сағасы ағып өтетін болса, онда бұл жерлерге сорғы станциялары  тиіс.

     Әдетте  бөгеттердегі су арыны бірнеше метрден  аспайды. Инженерлік қорғау жүйелерінің  көпшілігінде, көлбеу бөгеттері бекітілген сығымдалған профильді бөгеттер қолданылады. жайпақ профилді дамбалар қарапайым арзан да әрі жеңіл, бірақ көп ауданды алатындықтан көп таралмаған.

     Жел толқындарының өлшемдеріне байланысты және тағы басқа жағдайларға байланысты бөгеттің көлбеу беттерін бекітудің  әр түрлі типтерін қолданады: монолитті  бетонмен, темір бетонды плиталар.

     Бөгеттерді  бекіту бағасы, инженерлік қорғауға келетін жалпы шығынның үлкен  бөлігін құрайды, сондықтан көлбеу беттерді бекітудегі техникалық жаңару жұмыстарының инженерлік қорғау шараларының экономикалық тиімділігін арттырудағы мәні зор.

     Технологиялық жағынан бөгет көлбеулерін бекіту жұмыстары, бағалы объектілерді қорғаудағы жағалауларды бекіту жұмыстарына ұқсас.

     Ең  күрделі және жұмыс түрі су тасқыны, көшкін шаюы мүмкін бөгеттерді бекіту болып табылады. Өйткені ол кезде  жер асты сулары ағынын тоқтату үшін кәріздер жасалынады, баурайларға тіректер салынып, және басқа да шаралар іске асырылады.

     Су  қоймасындағы сулардың ластанбауы үшін қамыс, қоға сияқты суды тазалайтын өсімдіктерді қойма жағаларына қалыңдатып егіп тастау қажет. Олар сырттан қоқыс заттардан  сақтайды және өздерінің өсіп - өну  процесінде судың құрамын тазалап отырады. Сондай – ақ қамыс, қоға сияқты өсімдіктер суды көтеріп, иістеніп кетуден сақтайды. Сонымен қатар қойма жағалауларына орман жолақтарын ( ағаштар ) отырғызамыз.  
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 


4 Пайдалану, еңбек қауіпсіздігі және қорғау   


     Техника қауіпсіздік ережелерін білу және оны  орындау қазіргі кәсіпорындардағы еңбекті ұйымдастыру шарттарының  ең негізгілерінің және де өндірістік жарақаттардың төмендеуінің негізгі  факторларының бірі  болып табылады.

     Берілген  жобада Шымкент қаласының қалалық тазарту ғимараттарын қайта жаңарту жұмыстарының жүргізілуі жобалануда. Осыған орай қайта жаңарту жұмыстары кезінде техника қауіпсіздік ережелерін мұқият сақтау керек. Техника қауіпсіздік ережелерін құрылыста және су құбыры – канализация ғимараттарын пайдалану кезінде мұқият көңіл бөлген жөн және де қалалық су құбырлар мен канализация жұмысшыларының еңбегін жақсартуда, жарақаттардың алдын алуға септігін тигізеді.

     Жылдан  жыл сайын тазалау ғимараттарында, су құбыры – канализация кәсіпорындарында қол еңбектері азайып оның орнына жаңа техника, оны қолданудағы қауіпсіздік шаралары, өндірістік санитарлы шараларды жақсарту өтіп жатыр. Қоршаған ортаны қорғау үлкен талапты қажет етеді. Өндірістік шуға, дірілге, атмосфераға зиянды заттардың тасталуынан, зиянды электрлік, магниттік  сәулелерден қорғауға үлкен көңіл бөлу керек.

     Берілген  бөлімде қауіпсіз және салауатты  еңбек шарттары, мүлтіксіз техника  қауіпсіздігін енгізу, өндірістік жарақат  және өндірістік ауруларды алдын  алатын сұрақтар қарастырылған.

     Берілген жобада тазалау ғимараттарын және суды әкету жүйелерін қайта жаңарту  жүргізіледі.  
 


     4.1 Дипломдық жобаның ережелерге және нормаларға сәйкестігі. 
 


     Берілген  жоба келесі нормалар мен ережелерге сәйкес жасалған.

• Өндірістік процесстердің жобалық санитарлық нормалары 1.01.01– 94 РҚ;
• Технологиялық жабдықтар және технологиялық құбырлар  ҚНжЕ  РҚ 3.05.-12-2001;
• Электр қондырғыларды  қондыру ережелері;
• Табиғи және жасанды жарықтандыру ҚНжЕ  РҚ 2.04-05-2002;
• Ғимараттар мен мекемелердің өртке қауіпсіздік шаралар, ҚНжЕ  РҚ2.02-05-2002.
 
 
 
 
 
 


      4.2 Жұмысшылардың еңбегін қорғау 
 


     Канализациялық  желілер мен ғимараттарда 18 жастан жас емес, медициналық қаралымнан өткен, қарсы көрсетілімдері жоқ, қауіпсіз жұмыс әдістерімен танысқан және оқыған, өздік жұмысына рұқсат ету құқығына арнайы комиссия тексерісінен өткен  адамдарға қызмет көрсетуге рұқсат етіледі. 
 


      4.3 Тіршілік әрекетінің қауіпсіздік төтенше жағдайы 
 


     Тіршілік  әрекетінің қауіпсіздігі адамзат әрекетінің бірі болып табылады. Ол негізінен  көп ұғымды береді. Мыс: элеметтік, ақпараттық, ғылыми, медициналық және т.б. айтуға болады. Төтенше жағдай дегеніміз -адамдардың қаза табуына әкеліп соғатын немесе соғуы мүмкін, адам денсаулығына зиян келтіретін, шаруашылық обьектілерге нұқсан келтіретін және келтіруі мүмкін жағдайларды немесе халықтын, тіршілігіне, материалдық шығын келтіретін зілдаланы айтамыз.

     Тіршілік  әрекетінің қауіпсіздігін бұзатын  апат, авария немесе жер сілкіністер, табиғи өрт, індеттер мен малдың жұқпалы  аурулары және күшті әсер ететін радиоактивті заттар, тіршілікке қажетті элекр - энергиясы және коммуникация жүйелеріндегі авриялық жағдайлар жатады.

     Сондықтан, қандайда бір жұмыс орындарында  немесе мекемелерде техника қауіпсіздігін  сақтап, төтенше жағдайға дайын болу қажет.

                                  


     4.4  Шудан және дірілден қорғау 
 


     Канализация ғимараттарындағы шудың және дірілдің қайнар көзі – сорғыш агрегаттары, компрессорлар, желдеткіштер болып  келеді.

     Шуға  және дірілге қарсы төмендегі  техникалық іс – шаралар қарастырылған :

• Барлық сорғыш агрегаттар және жабдықтар құрылыс құрылымдарынан бөлек жерде іргетасқа орналастырылған;
• Сорғыш пен іргетас арасына виброизолятор қарастырылған;
• Сорғыш пен ауа үрлегіштердің есіктері мен қабырғалары дыбыс ұстағыш материалмен қапталған;
• Желдеткіштер виброизоляцияланған серіппеге қондырылған. Желдеткіштердің сорғыш және сорғының келте құбырлары желдеткіштік құбырлардан жұмсақ қоспамен бөлінген;
 


      4.5 Жарықтандыру жүйесін есептеу және дайындау 
 


     Тазалау ғимараттарындағы жұмыстар әр  уақытта, ашық жерлерде жүргізіледі. Осыған байланысты табиғи жарық кейде қолданылмайды. Жасанды жарық тек камералды жұмыстарды жүргізу кезінде пайдаланады, яғни алдын-ала алынған материалдарды өңдеу барысында қолданылады. Жарықтандыру үшін әдетте қыздырылған лампалар қолданылады. Осыған орай жарық қалыпты нормадан 250 лк-дан төмен болмауы керек. Ауа-райы жауын-шашынды болғанда аралас жарық, яғни өндірістік объектіні жарықтандыру үшін арнайы берілген норма бойынша табиғи және жасанды жарықтандыру құралдары қолданылады. Ол мына формула арқылы анықталады: 


                                                             ( 4.1) 


     мұндағы:

     Е- жарықтандыру, лк,

     F - жарық ағыны, лм,

     S - жарықтандыратын бөлменің аудан, м2. 


     Ұзындығы  А=17 м,

     Ені В=13 м,

     Биіктігі  Н=2,6 м.

     Еденнің жұмыс орны бетіне дейінгі биіктігі һ еден=0,8 м.

     Терезелер 1 м биіктіктен басталады. Терезелер  биіктігі 1,5 м. Ғимарат IV жарық белдеуінде. Минималдық жарықтығы сыртқы қабырғадан 1,5 м қашықтық нүктесінде. Табиғи жарықтандыруды беруді әдістемелік нұсқауларда  көрсетілген әдістерге сәйкес орындаймыз. ТЖК – бөлме ішіндегі беттің белгілі бір нүктесіндегі табиғи жарықтық, сыртта аспан ашық болған кездегі белдемдік жарықтандыруға қатынасы, %. ТЖК келесі формула анықталады: 


                                                 (4.2) 


     мұндағы: - ТЖК-ның ІІІ ендікке қатысты мәні;

          m – жарық климатының коэффициенті;

          с – күндік климат коэффициенті.

     Бүйірдегі жарықтандыру кезінде ТЖК-ның нормаланған  мәнін қамтамасыз ететін терезелердің ауданын S0 келесі формула бойынша есептейді: 


      ,                                              (4.3) 


     мұндағы:  Sn – бөлме еденінің ауданы, мІ;

          е_н – ТЖК-ның нормаланған мәні;

         Кқор – қор коэффициенті;

         τ₀ – жарық өткізудің жалпы коэффициенті, τ₀=τ1τ2τ3τ4;

          η₀ – терезелердің жарық сипаттамасы;

         r₁ – ғимаратта төселетін төсеніш беттің және бөлме қабырғасынан шағылудың нәтижесінде ТЖК-ның өсуін ескеру коэффициенті.

          К_ғим – қарсы тұрған ғимараттың терезені көлеңкелеуін ескеретін коэффициент. 


     

 


     Терезелердің  жалпы ауданын мына формула бойынша  анықтаймыз: 


                                            (4.4) 


     Құрамдас  бөліктердің мәндерін анықтаймыз: 


     Sn=B*A=17*13=221м,                                   (4.5) 


      = mc, m=0,7, c=0,75 .                                   (4.6) 


     

=1,3 


     

=1,3*0,7*0,75=0,682. 


     η₀-дің мәнін анықтаймыз – ғимарат ұзындығының тереңдікке қатынасы 12:1,2=10, В:һ=15:2,3=2,17 бұдан η₀=23. Жарық өткізгіш материал ретінде қосарланып ашылатын темір бетонды формалық және реттелмелі жалюздері бар терезені аламыз: 


     τ1=0,9, τ2=0,6, τ3=0,8, τ4=1, τ0=τ1τ2τ3τ4=0,7*0,6*0,7*1=0,554.      (4.7) 


     τ1 – мәнін В:һ=6,25 және 1:В=1,3:15=0,86 қатынасынан  анықтаймыз: τ1=1,05. Қасындағы ғимарат Р=9 м қашықтықта орналасқан. Нғим=4, Р:Н_ғим=8:7=1,14. Енді ізделіп отырған ауданды есептейміз: 


     

. 
 


     4.6  Өндірістік микроклимат жағдайын қарастыру 
 


     Тазалау ғимараттарындағы  жұмыс істейтін орындарды ғимараттардан алшақтау жерлерге ауасы таза, зиянды заттар аз жерге орналастырылады. Күн райы суытқан кездерде жұмысшыларды жылы киіммен қамтамасыз ету мәселесі қарастырылған. Арнайы бөлмелерде температура 24-26 С⁰ кем болмауы тиіс. Тұратын орындар қыста электр жылытқыштармен жылытылады. Шымкент қаласы оңтүстікте орналасқандықтан жазы ыстық болады, жазда кондиционер қойылады. 


     8-кесте

            Өндірістік микроклимат  жағдайы 


Үй  атаулары	Үйдің көлемі, м2	Ең көп адам саны	Бір адамға келетін  көлем	Желдету әдісі	Желдету қондырғысы
Тұрғын  бөлме	35	20	1,8	механикалық	кондиционер
Асхана	70	20	4	механикалық	кондиционер

 


     Кестеде келтірілгендей, әр адамға келетін  бөлме көлемі 6 шаршы метрден келеді. Тиісті көрсеткіштер кестедегідей қамтамасыз етілген.

     Адамдар денсаулығы мен жұмысқа жарамдылығы олар жүріп-тұратын бөлмеге, атмосфераға, микроклиматқа тікелей байланысты. Ауаның тазалығы, температурасы, ауа ылғалдылығы әрқашан қамтамасыз етіледі.

     Егер  үй бөлмесі үлкен болып оған жылы ауа толса онда ол ұзақ жылы болып  тұрады.Табиғи ауа алмасу кезінде бөлмедегі ауа оның қысымының түрлілігіне қарай ауысып отырады. 


     9-кесте

            Желдету нормасы [ҚНжЕ 2.04-05-2001] 


Өндірістік  орынның алаңы, м2	Желдетудің  ең аз нүктелері
<100	4
100-400	8
>400	9

 


     Ауаның  бөлмедегі жаңаруы мына формуламен анықталады: 


      ,                                                         (4.8) 


     мұндағы: бөлмеге бір сағат ішінде кірген ауа көлемі (м3/сағ)

          - бөлменің көлемі м³.

     Артық жылуды азайту үшін ауа алмасуын есептеу қажет: 


      ,                                              (4.9) 


     мұндағы:  Q –бөлмедегі артық жылу, Вт;

         С– құрғақ ауаның жылу сыйымдылығы (C=1кДж);

          t _шығ –шығатын ауаның температурасы (t=200C)

         t_кір –кіретінауаның температурасы (t=100C) 


     Адамдардың  жылу бөлуі: 


      ,                                          (4.10)                                                


     мұндағы n - жұмысшылар саны;

          – бір адамның жылу бөлуі, 116-80Вт  


     Әйнек жақтан түсетін күн сәулеснің жылуы: 


      ,                                           (4.11) 


     мұндағы, m-терезе саны;

          F-.бір терезе көлемі;

          q_e-1м² терезеденкелетін жылудың мөлшері. 
 


7.   Жұмысшылардың санитарлы -  техникалық және тұрмыстық

қамтамасыз ету 
 


     Тазалау ғимараттарының аумағында қызметкерлерге қажеттіліктерін қамтамасыз ететін  бөлек тұрған тұрмыстық мекелер  орналасқан. Санитарлық – тұрмыстық  мекемелер ең үлкен ауысым санына байланысты және ғимараттардағы өндірістік процесстердің санитарлық сипаттамасына  байланысты жобаланды.

     Тазалау ғимараттарындағы табиғат суын ішуге пайдалану алдында лабораторияда жақсылап тексеру керек. Ол топырақтың - механикалық, физикалық қасиетін тексеру, химиялық қосындыларын зерттеу және тазалық бактериялық жағдайын  лабораториядан өткізу. Ішетін сулар ГОСТ 2874-2002 шартын орындайтын болу керек. ГОСТ-ке су тұтынушыларға жұқпалы ауруларды таратпайтын, химиялық қосындылығы зиянсыз және пайдаланғанда дәм, иісі, тазалық, жағынан күдік туғызбайтын болу керектігі айтылған.

     Ашық  сулар ластанған жағдайда су алатын орынды белгілеу үшін санитарлық бақылау мекемесінің өкілін қатыстыру сөзсіз қажет екенін естен шығармау керек. 
 


     
8.   Қауіпсіздік техникасымен монтаждарды пайдалану және техникалық жабдықтарды жөндеу
 
 


     Сорғыш  бекеттерін жүйелі түрде жүмыс істеуі үшін жылыту, желдеткіш жүйелері, жарық толық жеткілікті болу керек. Ауа ылғалдылығы 5О%-60% температура 18⁰С —тан төмен болмау қажет. Электр жабдықтары сондай-ақ насостар жермен байланысып тұрады. Ғимарат ішінде схемалар, қызметкерлер тізімі, кезекшілік кестесі, қауіпсіздік техникасының ережелері, жабдықтары, құм, арнайы қорғаныш киімдері, алғашқы көмек жағдайына қажетті дәрі-дәрімек қобдишасы болуы міндетті. Әр смендегі кезекші өзіне берілген сағатта тиянақты жүмыс істеуі керек. Насостарды қараусыз тастап кетуге немесе бұл іске қатысы жоқ адамға қалдырып кетуге құқығы жоқ. 
 


     
9. Электр  қауіпсіздігі
 
 


     Электр  энергиясын пайдалану үлкен жауапкершілікті талап етеді. Өйткені, олар көптеген бақытсыздыққа ұшыратады. Сондықтан қауіпсіздік техникасын қатаң сақтау қажет. Мысалға, үйде, өндірісте немесе жұмыс орнында электр энергиясының жөндеу жүмыстары жүріп жатса, абайлап, сақтанып жүрген жөн. Электр энергиясы күтпеген жағдайда адам денесін лезде қазымдап үлгереді. Түрмыстық электр техникаларын қолдану өте ыңғайлы. Адам өз бетінше үйдегі түрмысқа қажетті күнделікті заттарды бүзылған жағдайда жөндеуге болмайды. Өйткені, электр қауіпсіздігін білмесе, тиісті орыыдарға хабарласып жөндеу жүмыстарын жүргізу қажет. 
 


     
10. Суды  әкету жүйелерін  пайдалануда  техника қауіпсіздік талаптарын қамтамасыз ететін іс – шаралар
 
 


     Адамдардың  қауіпсіз жұмыс істеуге келесі шаралар  қарастырылған.

1. ұнтақталатын заттардың сынықтарының ұшуынан сақтау үшін, торлар – ұнтақтағыштарға қорғаныс қалқандары қондырылу керек, ұнтақтағыштардың электрқозғалқышы жерге қондырылуы қажет;
2. ғимараттар қоршаулы болуы керек. Құрылыс – құрастыру жұмыстарын жүргізуде және жөндеуде ғимараттардың арақашықтығы ³3 м болған жөн;
3. токсинді және қатты әсер ететін улы заттарға арнайы қойма қажет;
4. хлораторда екі шығатын есігі бар, бірі тамбур арқылы жұмыс алаңына, екіншісі көшеге шығатын.
5. өндірістік жұмыста қауіпсіздікті қамтамасыз ететін жабдықтарды пайдалануда құбырларда өткелдер, ойыстарда қапсырма қарастырылған.
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
      
5.   Техникалық-экономикалық көрсеткіштер
 
 


     Шымкент қаласының сарқынды суды тазарту  ғимараттарын жобалау барысында  үнемді жобалық шешімдерге ерекше мән  беріледі. Бұл үшін жобалауда жоба шешімдерінің түрлі нұсқалары қарастырылады  және олардың техника-экономикалық көрсеткіштері салыстырылады.

     Жеке  шығын элементтерінің есептемелері жоба бөлімінде жасалған бастапқы берілген мәліметтерде негізделеді. Нұсқаларды салыстыру негізінде ішіндегі экономикалық тұрғыдан тиімдісі таңдап алынады. 
 


      5.1 Сарқынды суларды тазарту нұcқаларына техника-экономикалық баға беру 
 


      Су  жіберу жүйесін жобалаған кезде  экономикалық салыстыру нұсқалары  ретінде суды тазалаудың 2 әдісі  қарастырылады. Қарастырылып отырған  нұсқалар бойынша 2 нұсқаның да қабылданған  схемаларындағы бірдей ғимараттар мен құрылғылардан басқа барлық ғимараттардың құны қаржы құюдың құрамына енгізілген. Объектінің сметалық есептеулері төменде келтірілген. Құрылғылардың жалпы сметалық құнына кіреді:

      1) құрылғылардың бағасы  2) монтаж  құрылғыларының бағасы.

      Құрылғылардың бағасы, өнеркәсіптің көтерме бағасы болып қалыптасады және құрылғы шығаратын мекемелердің көтерме бағасынан тыс, үстеме, төмендеу мен транспорттық әзірлеу және қамтамасыз ету-сату ұжымдарының табысы қосылады.

      Құрылыстың  бағасы ретінде, құрылғылардың монтаждық құны қалыптасады және тура шығындарды, үстемелі шығындар мен жоспарлық жинақтау қосылады. 
 


2. Құрылыстың  сметалық құны
 
 


     Құрылыстың  сметалық құны, жұмыс жүргізуге келісім-шарт жасасқанда, қазыналық құйылымдарды жоспарлау, құрылысты қаржыландыру, құрылыс-монтаж жұмысын жасауға есеп айырысу, сондай-ақ жалпылама сметалық есептемеде қаралған шығындарды жабуда негіз болып келеді. Объектілік сметаның негізінен жалпылама есептеме шығарылады. Объектілік смета сумен қамтамасыз ету ғимараттар комплексіне кіретін әр ғимараттың құрылысына жеке жасалады. Объектілік сметаға жалпы комплекстің құрылыс, сантехникалық, арнайы құрылыс-монтаж жұмыстары, құрылғылар, жабдықтар мен т.б. кіреді. Жалпылама смета жасалғанда ақшалай бірліктердің және оның номиналдық бағасын көрсететін сметалық құнның өзгеру коэффициенті ескеріледі. 
 


5.3 Негізгі технико-экономикалық көрсеткіштер 
 


     10-кесте

            Негізгі технико-экономикалық көрсеткіштер 


Аталуы	Көрсеткіштер
Жылдық  суды әкету көлемі	21200.0 мың.м3/жыл
2001 жылдың  базалық құндағы құрылыстың жалпы сметалық бағасы	463.530 млн.теңге
соның ішінде:  ҚМЖ	193.966 млн.теңге
құрал-жабдықтар	214.844 млн.теңге
басқа	54.720 млн.теңге
2009 –  2010 жылдың ағымдағы бағалардағы   құрылыстың    жалпы сметалық  құны	889.669 млн.теңге
соның ішінде:  ҚМЖ	318.605 млн.теңге
құрал-жабдықтар	352.898 млн.теңге
басқа	218.166 млн.теңге
Нормативтік еңбек көлемі	4. 87.80 млн.т
Құрылыстың  нормативтік ұзақтығы	11 ай

 
 


     11-кесте

            Өзгертулер мен  қосылулардан кейін негізгі технико-экономикалық көрсеткіштер келесідей

      

Аталуы	өлшем бірлігі	Көрсеткіштер		Өзгеруі
		Экспертизаға  дейінгі	Бекітуге рұқсат етілген	+арттыр. - азаюы
Жылдық суды әкетудің көлемі	мың/м3	21200.0	21200.0
2001жылдың базалық бағасында-ғы құрылыстың жал-пы сметалық құны. Соның ішінде:                 ҚМЖ                 құрал-жабдықтар                 басқа	млн.тг      млн.тг млн.тг млн.тг	463.530      193.966 214.844 54.720	284.709      112.100 171.057 1.552	-178.821      -81.866 -43.787 -53.168

 
 


     11-кесте  жалғасы  


Аталуы	өлшем бірлігі	Көрсеткіштер		Өзгеруі
		Экспертизаға  дейінгі	Бекітуге рұқсат етілген	+арттыр. - азаюы
2009-2010 жылдардағы ағым-дағы бағалардағы  құрылыстың жалпы сметалық құны. Соның ішінде:                 ҚМЖ                 құрал-жабдықтар                 басқа содан: 2009 ж. 1296 МРП 2010 ж. 1375 МРП	млн.тг  млн.тг млн.тг млн.тг	889.669        318.605 352.898 218.166  889.669	582.800        194.887 297.386 90.527  205.288 377.512	-306.869        -123.718 -55.512 -127.639 -684.381 +337.512
Нормативтік еңбек көлемі	мың.ад	87.80	29.10	- 58.70
Құрылыстың  норма-тивтік ұзақтығы	ай	11.0	11.0

 


     Ескерту: Құрылыстың бүкіл кезеңдегі жалпы  сметалық  құны, құрылыстың жалпы  ұзақтылығының есебіне сәйкес, Қазақстан  Республикасы Басқармасының Қаулыларымен 2008-2010 жылдарға бекітілген, МРП өзгеру индексі арқылы ағымдағы бағаларда анықталған. 
 


3.   Келісілген бағаны анықтау
 
 


      Құрылысты қаржыландыру  және құрылыс өнімдерінің  келісілген бағасын белгілеу үшін, құрылысқа қанша қаржы құйылатынын анықтау үшін құрылыстың сметалық құны негіз болып табылады.

      Сумен қамту жүйесінің құрылысының  келісілген бағасының ведомствосы  шығынның көбеюімен байланысты, бағаның  базалық деңгейінде ескерілмеген, бағалардың либерализациясын ескеретін барлық объектілердің құрылысын аяқтауға керекті қаржының сметалық шектеуін анықтайтын құжат болып табылады. Смета бойынша барлық есептеулер төмендегі кестелерде келтірілген. Берілген курстық жұмыстың барлық есептеулерінде қолданылатын тарифті бағалар Қазақстан Республикасында 2008 жылдан бері қолданылып жүрген қазіргі нормативті бағалар каталогы бойынша қабылданып отыр. 
 
 
 
 


     12-кесте

            Су әкету жүйесі құрылысының келісім бағасы бойынша  тізбегі 


Дәйектеме	Аталуы	Келісім шарт құнына қосылған шығын құны			Келісім шарт бойынша баға
		СМР	Жабдық	Тағы басқалары	млн.теңге
Обьектілік  сметалық есептеме	Сметалық құны	194.887	297.386	90.527	582.800
СН  и П 4.08-91	Уақыт.ғим. және құрыл.1,5%	2,923			2,923
Барлығы		197.81	297.386	90.527	585.723
СН  и П 4.08-91	Қыстық қымбаттау2,07%	4.03			4.03
ҚР  құр. минс. хаты	Эл. Энерг қымбаттауы0,67%			0.606	0.606
ҚР  құр. минс хаты	Еңбектің аккордтық  төлемі2,2%			1.99	1.99
ҚР  құрыл минс хаты	Енгізгені үшін сый1,48%			1.3397	1.3397
Барлығы		201.84	297.386	94,4627	593.6887
ҚР  құрыл.минс хаты	Ескерілмеген  шығын.және жұмыс 1,57%	3.05	4.6689	1.42	9.1389
Барлық  базистік құны		204.89	302.05	95.8827	602,8269
Сауда
ҚР  құрыл.минс хаты	Транспорттық  шығындар 9,7%			8.781	8.781
ҚР  құрыл.минс хаты	Құрылыс машина. экспл.құны 6,8%			6.1558	6.1558
ҚР  құрыл.минс хаты	Жалақыны көбейту 4,5%			4.07	4.07
ҚР  құрыл. минс хаты	Н. Р шығынды  көбейту4,5%			4.07	4.07
Барлық  компенсация				23.0768	23.0768
	Жоспарлық жинақ 8%			7.242	7.242
	Бос емес жәрдем қоры 2%			1.81	1.81
Қорытынды				32,1288	32,1288
Барлығы(базис  сауда)		204.89	302.05	128.01	634,9515
НДС				25.602	126.99
НДС есептегенде барлығы				153.61	761.94

 
 
 


     5.3 Құрылысты ұйымдастыру 
 


     Құрылыс ұзақтығының есебі ҚР ҚНжЕ 1.04.03-2008 «Құрылыс ұзақтығы және кәсіпорындарды, ғимараттар мен имараттарды өңдеу нормаларына» сәйкес есептеледі. «Коммуналды шаруашылық. Су құбыры және канализация (сыртқы инженерлік желілер)» және «Кәсіпорындардың, ғимараттар мен имараттардың құрылыс ұзақтығы бойынша жәрдемақы» бөлімдері: 


     Тн  = А + А С                                            (4.12) 


     С  = 193916.403 мың теңге 


     А₁ = 0.908 


     А₂ = 0.01 


     Реконструкцияның  ұзақтығы 11 айды құрайды, соның ішінде дайындық кезеңі 1 ай.

     Құрылыстың  басталуы 2009 жылдың тамыз айы.

     Құрылыстың  аяқталуы 2010 жылдың маусым айы.

     Өңдеудің  таралуы ҚР ҚНжЕ 1.04.03-2008 бойынша 11 айға қайта есептеу. 


     1 кВ/11=0.82; 2 кВ=1.636; 3 кВ=2.455; 4 кВ=3.273  


     1 кВ=18 0.82=15% 


     2 кВ=18+(61-18) 0.636=45% 


     3 кВ=61+(100-61) 0.455=79% 


     4 кВ=100% 


     2009 жылдың 5 айына 15+(45-15)/3 2=35%=67870.741 мың теңге (базалық құнда).

     2010 жылдың  6 айына  65%=126045/662 мың теңге  (базалық құнда). 
 
 
 
 
 
 


     12-кесте

            ТОО '' Су ресурсы  – маркетинг  '' жасаған сушаруашылық және канализацияға қатысты тарифтік смета 


Шығындар  тізімі	Өлшем бірлігі	Канализация
Қызмет  көрсетуге кеткен шығын	Мың теңге	186087.7
Жабдықтардың  барлық шығыны	Мың теңге	24056.6
Химиялық  реогенттер	Мың теңге	1352
Жабдықтар	Мың теңге	4317.5
Сатып алынатын энергия	Мың теңге	18387.1
Еңбек ақыға кететін шығын	Мың теңге	2083
Жалақы	Мың теңге	2017.1
Әлеуметтік  бөлімі	Мың теңге	54.5
Сақтандыру	Мың теңге	11.4
Амортизация	Мың теңге	62476.1
Жөндеу  соның ішінде	Мың теңге	25087.6
Күрделі жөндеу	Мың теңге	24917.8
Күрделі жөндеудің жабдықтары	Мың теңге	169.8
Суға  төлем	Мың теңге	22000
Участкілерге  көрсетілген техникалық	Мың теңге	33829.2
көмек
Ұсақ  шығындар	Мың теңге	9278.4
Автокөлік қызметі	Мың теңге	5683
Күзет еңбегі	Мың теңге	987.6
Күзет объектісі	Мың теңге
Жердің  жалға алынуы	Мың теңге	1355.5
Экологиялық сақтандыру	Мың теңге	539.4
Басқа да шығындар	Мың теңге	712.9
Айналым шығыны, барлығы (сумма 9-10)	Мың теңге	42766,8
Жалпы және администраторлық шығындар	Мың теңге	20335
Адм-лық қызметкерлердің жалақысы	Мың теңге	5881,1
Әлеуметтік  бөлім	Мың теңге	158,8
Банк  қызметі	Мың теңге	276
Амортизация	Мың теңге	925,9
Электроэнергия	Мың теңге	247,8
Автокөлік қызметі	Мың теңге	479
Тұрмыстық қызмет	Мың теңге	165
Байланыс  қызметі	Мың теңге	733,1
Командировкалық шығын	Мың теңге	444
Жердің  жалақысы	Мың теңге	180
Налогтар	Мың теңге	7506,5
Өкілеттердің  шығыны	Мың теңге
Басқа да шығындар	Мың теңге	3337,4
Жалақы	Мың теңге	2748,1
Әлеуметтік  бөлім	Мың теңге	74,2
Амортизация	Мың теңге	1820,6
Казіргі тасымалдаудағы жабдықтар	Мың теңге	1008,5
Диллерлер қызметі	Мың теңге	15242
Автокөлік қызметі	Мың теңге	173

     12-кесте  жалғасы  


Шығындар  тізімі	Өлшем бірлігі	Канализация
Басқа да шығындар	Мың теңге	1365,4
Марапаттауға  кеткен шығындар	Мың теңге	954
Барлық  шығындар	Мың теңге	229808,5
Кіріс	Мың теңге
Барлық  кірістер	Мың теңге	229808,5
Сайрам  су	Мың теңге
Тасқұдық  БАК	Мың теңге
Шымкент	Мың теңге	229043,1
ГКП <УВиК>	Мың теңге	765,4
ТОО <Адиль-Z>	Мың теңге
Судың көтерілу көлемі	Мың м,3
Нормалық  жоғалу	%
Көрсетіліп  жатқан қызметтің көлемі	Мың м,3	20581,6
Сонымен қатар Сайрам су	Мың м,3
Тасқұдық  БАК	Мың м,3
Шымкент	Мың м,3	20377,5
ГКП <УВиК>	Мың м,3	204,1
ТОО <Адиль-Z>	Мың м,3
НДС-сіз  тариф	Теңге/м,3
Сонымен қатар Сайрам су	Теңге/м,3
Тасқұдық  БАК	Теңге/м,3
Шымкент	Теңге/м,3	11,24
ГКП <УВиК>	Теңге/м,3	3,75
ТОО <Адиль-Z>	Теңге/м,3

 
 


     « Шымкент қаласының қалалық тазарту  ғимараттарын қайта жаңарту бойынша  жекеленген іс – шаралар. » жобасына енгізілген өзгерістер мен толықтыруларды ескере отырып, Қазақтан Республикасының  құрылыс нормалары мен ережелерінің талаптарына сәйкес  келетіндіктен төмендегі тэхника – экономикалық көрсеткіштермен бекітуге ұсыныс жасаймыз. 
 


 


ҚОРЫТЫНДЫ 
 


     Шымкенттің  су құбыры, канализациялық жүйесінің  бүгінгі жағдайы әлемдік стандартқа сәйкес болмағандықтан, ірі көлемдегі  инвестицияға мұқтаж екен. Оның үстіне қала шекарасының жыл сайын кеңеюі, әлеуметтік-экономикалық және демографиялық өсім сумен жабдықтау және су көздерін белгілеуді жақсартуды талап етеді. Бүгінгі күні қала іргесіндегі 27 ауылдың, яғни, онда тұратын 160 мыңға жуық халықтың суға тәуелділігі байқалып отыр. Ал, қаланың жеке үйлерінің 15 пайызы ғана канализация жүйесіне қосылған. Осының бәрін ескере келіп, серіктестік басшылығы Шымкент қаласын 2015 жылға дейін ауыз және шаруашылық сумен жабдықтау және канализация жүйесін жақсарту жөнінде негіздеме дайындалған.

     Шымкент қаласының тазалау ғимараттарын зеттеп, анализдер жүргізу арқылы кейбір ғимараттарды қайта жаңартуды  жөн көрдім. Егер осы қайта жаңарту  іске асса 80 000 м³/тәу сарқынды суды тазалайтын тазалау ғимараттары жаңарған соң болашақта 100 000  м³/тәу сарқынды суды тазалайтынын есептемелер арқылы жобаланды.  
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 


ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ

 
 


1. ҚР ҚН 8.02-04-2002 «Құрылыс материалдарына арналған сметалық құн жинағы», 1, 3 кітап.

 2001/Құрылыс ісі бойынша Комитет МЭиТ ҚР.-Астана,  2002.- 215с.

2.СНиП 2.04.01 – 85 Ғимараттың ішкі су өткізгіші мен канализациясы, 1986.

3.Белан  А.Е., Хорунжий П.Д. Суды әкету қондырғыларының есебі мен жобалануы. – Киев, Будивельник, 1981. – 192с.

4.Шевелев   Ф.А.,   Шевелев   А.Ф. Су өткізгіш құбырлардың гидравликалық есептеулеріне арналған кестелер.- М.: Стройиздат,1984.- 116 с.

5.Хамзин, «Құрылыс өндірісінң технологиясы».

6.ЕНиР  сборник 2. Механикандырылған жер жұмыстары – М.,1973;

7.Справочник. Киселев М.М. “ Құрылыс машиналарына арналған жанар – жағар май мен материалдар ”, М.:Стройиздат, 1988г.;

8.ЕНиР  сборники 9, 11, 22.

9. “  Жер жұмысы өндірісі” атты курстық жобаға әдістемелік сілтеме – У-Ка, 1987;

10.Литвинов  О.О. ТСП –Киев,1982;

11.Сумен жабдықтау, канализация, газбен жабдықтау жүйелерін пайдалану бойынша анықтамалар / С.М Шифрина;

12.ГОСТ 12.1.013-78 ССБТ. Электр қауіпсіздігі (Издание 2003)

13.Қоршаған ортаны қорғау: Оқулық. / – М.: Высшая школа, 1991г