Метрология

Метрология (от греч. métron — мера и ...логия), наука  об измерениях, методах достижения их единства и требуемой точности. К основным проблемам М. относятся: а) общая теория измерений; б) образование  единиц физических величин и их систем; в) методы и средства измерений; г) методы определения точности измерений (теория погрешностей измерений); д) основы обеспечения единства измерений и единообразия средств измерений (законодательная М.): е) создание эталонов и образцовых средств измерений, ж) методы передачи размеров единиц от эталонов образцовым и далее — рабочим средствам измерений. 

Первоначально М. занималась описанием различного рода мер (линейных, вместимости массы, времени), а также монет, применявшихся  в разных странах, и соотношений  между ними (см. Метрология историческая). Поворотным моментом в развитии М. стало заключение в 1875 Метрической конвенции и учреждение Международного бюро мер и весов. Современная М. опирается на физический эксперимент высокой точности, она использует достижения физики, химии и др. естественных наук, но вместе с тем устанавливает свои специфические законы и правила, позволяющие находить количественное выражение свойств объектов материального мира. 

Общая теория измерений  окончательно ещё не сложилась, в  неё входят сведения и обобщения, полученные в результате анализа и изучения измерений и их элементов: физических величин, их единиц, средств и методов измерений, получаемых результатов измерений. 

В М., как и  в физике, физическая величина трактуется как свойство физических объектов (систем), общее в качественном отношении многим объектам, но в количественном отношении индивидуальное для каждого объекта, т. е. как свойство, которое может быть для одного объекта в то или иное число раз больше или меньше, чем для другого (например, длина, масса, плотность, температура, сила, скорость). Каждый объект обладает определённой длиной, массой и т.д., для него понятие величины становится конкретным (длина стола, масса гири и т.д.). Измерять можно только конкретные величины. Для того чтобы объективно оценить величину, нужно выбрать единицу (для некоторых величин — шкалу). Единица — это физическая величина (конкретная), числовое значение которой по условию принято равным 1. Шкалой величины называется принятая по соглашению последовательность значений одноимённых величин различного размера (например, температурная шкала, шкала твёрдости по Бринеллю). С развитием науки перешли от случайного выбора единиц отдельных величин к построению систем единиц. В М. рассматриваются теоретические аспекты связей между физическими величинами и принципы построения систем единиц, а также конкретные системы единиц. 

Для достижения единства измерений (т. е. получения  результатов, выраженных в узаконенных  единицах независимо от времени, места  и средств измерений) должна производиться правильная градуировка и периодическая поверка всех применяемых средств измерений. Для этого необходимы эталоны единиц и парк образцовых средств измерений. М. изучает способы воспроизведения единиц с помощью эталонов и пути повышения их точности, а также методы передачи размеров единиц (методы поверки). 

Большой раздел М. посвящен методам нахождения оценок погрешностей измерений, для чего используется аппарат теории вероятностей и математической статистики, а иногда и др. разделов математики. 

Законодательная М. рассматривает вопросы, связанные  с достижением единства измерений  и единообразия средств измерений, которые нуждаются в регламентации  и контроле со стороны государства. Для проведения в жизнь всех необходимых  для этого мероприятий в странах организуются метрологические службы. В СССР государственная метрологическая служба находится в ведении Государственного комитета стандартов Совета Министров СССР. 

Вследствие увеличения роли М. в развитии науки, техники  и промышленности в ряде стран ещё в конце 19 в. и начале 20 в. были созданы специальные метрологические научно-исследовательские институты: Главная палата мер и весов в России (1893) (ныне Всесоюзный научно-исследовательский институт метрологии им. Д. И. Менделеева), Государственный физико-технический институт в Германии (1887), Национальная физическая лаборатория в Великобритании (1899), Национальное бюро стандартов в США (1901) и др. В 20 в. был создан ряд Международных метрологических организаций, призванных вырабатывать и принимать единые для всех стран-участниц рекомендации и постановления по рассматриваемым метрологическим вопросам.\ 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Метрология ( m греч . tron - өлшем және ... Логия ), ғылым  өлшеулер туралы , жету әдістерінде  олардың бірліктер және қойылатын  талап дәлдіктің . М . негізгі проблемаларына жатады : ал ) өлшеулердің жалпы теориясы ; б ) физикалық мөлшерлердің бірліктердің білім және олардың жүйелердің ; ) әдістер және өлшеулердің құралдары ; г ) әдістерді өлшеулердің дәлдік анықтамалары ( ) ) эталонның бірліктердің мөлшерлердің тапсыру әдістері өлшеулердің үлгілі және онан әрі - жұмысшы құралдарына . 

М . алғашқы  өлшемдердің әртүрлі ру суреттеуімен шұғылданды ( ұзындықтардың , көпшілік сыйымдылығының , уақыттардың ), сонымен қатар ақшалардың , қолданылғандардың әр түрлілерді елдерде , және арақатынастардың аралық олардын ( см . тарихи метрология ). М . дамуында айналдыратын кезеңмен нәтиже болды 1875 метрлік конвенциялар және өлшемдердің бюромен халықаралық мекемесі және весов . М . замандас биік дәлдік физикалық тәжірибесіне сүйенеді , ол физиктар жетулер қолданады , химияның және табиғи ғылымдардың др . , бірақ заттық өз ерекше заңдар және ережелер , объектілердің қасиеттердің тауып алу мүмкіндік беретін сандық айтылуы сонымен қатар қондырады мира . 

Өлшеулердің жалпы теориясы ақырғы тағы құралып  шықпады , неё мәлімдеулер және жалпылауларды  кіреді , алынғандар талдаудың және өлшеулердің зерттеуінің және олардың нәтижесінде элементтердің : физикалық мөлшерлердің , олардың бірліктердің , құралдардың және өлшеулердің әдістерінің , өлшеулердің алынған нәтижелерінің . 

М ., қалай  және физикта , физикалық объектілердің  қасиет сияқты физикалық мөлшер түсіндіріледі ( жүйелердің ), жалпы сапалы көңіл болуда көптеген объектілерге , бірақ сандық көңіл болуда дара әрбір объектінің артынан , е . т . қасиет сияқты , бір объектіге арналған мүмкін анау немесе басқа сан бір көбірек немесе азырақ , немен үшін басқаның ( мысалы , ұзындық , көпшілік , тығыздық , температура , күш , жылдамдық ). әрбір объекті ие болады - ұзындықпен , көпшілікпен және д т . ., нақтылы ол үшін мөлшер ұғымы тұрады ( үстел ұзындық , гір көпшілік және д т . .). нақтылы мөлшер тек қана боладыға өлшеу . Үшін ананың мөлшерді объективті бағалау үшін , бірлікті керек таңдау ( үшін - мөлшерлердің - шкаланы ). бірлік - мынау физикалық мөлшер ( нақтылы ), сандық мағына қайсының шартпен қабылданған бірдеймен әртүрлі мөлшер мағыналардың - мөлшерлерінің жүйелілігі келісіммен қабылданған мөлшер 1. шкаласы аталады ( мысалы , температуралық шкала , шкала - Бринеллю ). ғылым дамуымен бірліктердің жүйелерінің құруына бөлек мөлшерлердің бірліктердің кездейсоқ таңдауынан өтіп кетті . М . рассматриваются физикалық мөлшерлер аралық байланыстардың теориялық аспектілері және бірліктердің жүйелердің құру принциптары , сонымен қатар бірліктердің нақтылы жүйелері . 

Өлшеулердің бірлік жетуіне арналған ( нәтижелердің т . алу е . , айтылғандардың заңдастырылғандарды бірліктерде - уақыттардың , орындар және өлшеулердің құралдарының ) дұрыс градустау және өлшеулердің барлық қолданылатын құралдардың оқтын-оқтын тексерісі тиісті шығарылу . Үшін мынаның бірліктердің эталондары және өлшеулердің үлгілі құралдардың бағын қажетті . Эталондар арқасында М . бірліктердің елестету тәсілдері оқиды және жоғарылау жолдары олардың дәлдіктің , сонымен қатар бірліктердің мөлшерлердің тапсыру әдістері ( тексеріс әдістері ). 

М . үлкен бөлімі өлшеулердің қателіктерінің бағалауларының табу әдістеріне арналған , үшін ненің ықтималдықтардың теория аппараты қолданылады және математикалықтың статистиктар , ал кейде және бөлімдердің др . математиктар . 

М . заң шығаратын  сұрақтар анықтап қарайды , байлаулылар  өлшеулердің бірлік жетуімен және өлшеулердің құралдардың біркелкілігінің , мемлекет жағынан тәртіп белгілеуде және бақылауда мұқтаж болады . Өмірге өткізуге арналған барлық қажеттілердің елдерде мына шараларға арналған метрологиялық қызметтерді ұйымдастырылады . ССРОда мемлекеттік метрологиялық қызмет ССРО министрларының кеңес стандарттарының мемлекеттік комитет басқаруында орнында болады . 

Соңыда ғылым  дамуында М . роль , техниктер және елдердің қатарында өнеркәсіп арту сол  себепті тағы 19 . Және баста 20 . Арнайы метрологиялық ғылыми - зерттеу институттарды жасалған болатын : өлшемдердің негізгі палатасы және весов Ресейде (1893)( метрология бүкілодақтық ғылыми - зерттеу институты қазір оларға . Д . және . Менделеевтің ), германийда мемлекеттік физикалық - техникалық институт (1887), Ұлыбританияда ұлттық физикалық лаборатория (1899), бюромен ұлттық АҚШта стандарттардың (1901) және др . 20 . Халықаралық метрологиялық ұйымдардың қатары жасалған болатын , шақырылғандардың қаралатын метрологиялық сұрақтармен кепілдеме барлық елдердің - қатысушы әйелдеріне арналған және қаулының бірыңғай істеп шығару және қабылдау .