Материалдык емес активтер

 

МАЗМҰНЫ

 

КІРІСПЕ 3

1 ШАРУАШЫЛЫҚ ЕТУШІ СУБЪЕКТІЛЕРДІҢ   НЕГІЗГІ КАПИТАЛДЫ ҚОЛДАНУДЫҢ НӘТИЖЕЛІК ТАЛДАУЫ 

1.1 МЕА: Талдау және қолдану нәтижелілік бағалауы 4

1.2 Мақсаттар,  және негізгі қорлардың талдау қайнарлары 5

1.3 Қамтамасыздық талдаудың шаруашылық етуші субъектілердің негізгі қорлары. Көлем талдау, негізгі қорлардың және құрылымдардың динамикасы 7

1.4 Негізгі қорлардың сапалық жағдайын талдау 9

ҚОРЫТЫНДЫ 

ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

КІРІСПЕ

 

Осы рефератты «Шаруашылық етуші субьектілердің негізгі капиталды қолданудың нәтижелік талдауы» тақырыбында жаздым.

Базардың құрулуы бәсекелік күресті ұсынады,  жеңеді бұлар (шаруашылық субьектілер), бар болатын қорлардың түрлері барлық нәтижелерді қолданады.

Базар қаттынасы экономикалық шарттарға шаруашылық етуші субъектілерді қояды, саясатшылар балансталған  өткізуді ескереді және қаражаттық жағдайды нығайтуға: оның төлеу қабілеттілігі мен және қаражаттық тұрақтылығы.

Қорлардың барлық түрлерің нәтижелі қолдануы, соның ішінде негізгі қорлардың, өндірістік заттың бірің - заттық факторларының элементтерінен, қор қайтарылу өсу шегіне жағдай жасайды және еңбек өнімділігіне, шығарудың артуына, өзндік құн төмендеуіне, пайданың өсу шегіне және қаражаттық жағдай жоғарылауына.

Шаруашылық жағдай етуші субъектілердің өндіріс потенциалының және қаражаттық тұрақтылық бір бірімен тығыз байланыста. Қаражаттық тұрақтылығын жоғарылату үшін, өндіріс факторларының қолдануы нәтижелілік өсу шегінің пайдаланылмаған резервтерін іске асыруға шаруашылық  субъект   ұмтылуға тиіс.

Өндірістің барлық факторларын талдауды, өткізулері негізде тек қана өндірістің нәтижелілік өсу шегі бар болатын резервтерді, айқындауға және қолдануға болады.

Осы мақсатқа жету барысында келесі міндеттерді қарастырдым:

- МЕА: Талдау және қолдану нәтижелілік бағалауы

- Мақсаттар,  және негізгі қорлардың талдау қайнарлары

- Көлем талдау, негізгі қорлардың және құрылымдардың динамикасы

• Қамтамасыздық талдаудың шаруашылық етуші субъектілердің негізгі қорлары.
• Негізгі қорлардың сапалық жағдайын талдау

рефераттық жұмысымның зерттеу  объектісі –«Шаруашылық етуші субьектілердің негізгі капиталды қолданудың нәтижелік талдауы». Рефераттық жұмысымды жазу барысында  әдістемелік негіз ретінде қарастырылып жатқан сұрақтардың аясындағы қазақстан республикасының заңдары мен нормативтік актілері, отандық және шетелдік аудитор  ғылымдардың еңбектері, сонымен қатар мерзімді басылымдардың мәліметтері қолданылады.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1. ШАРУАШЫЛЫҚ ЕТУШІ СУБЪЕКТІЛЕРДІҢ   НЕГІЗГІ КАПИТАЛДЫ ҚОЛДАНУДЫҢ НӘТИЖЕЛІК ТАЛДАУЫ

 

1. МЕА: Талдау және қолдану нәтижелілік бағалауы

 

Активтердің шаруашылық етуші құрамының айқын бөлімінің   белгіленген   мүлкінде материалдық емес активтер орынға ие болады.

Олардың үлесі ерекшілік  бұтақтарынан тәуелді болады.

- активтерді бақылаудың жаңа объектісі болып келеді, есепті, талдаудың, кәсіпорыды басқарудың.

- объектілер субъекті  шаруашылық етуші активтер шығындарын ұсынады, меншік ретінде оған жататындар және қолданылатындар шаруашылық қызметтің ұзақ дәуір ішінде табыс әкелуші болып табылады.

- №1 бухгалтерлік баланста материалдық емес активтер көрінеді. Теңдіктің, қосымшасы - №5 теңдік.

- материалдық емес активтерге жермен патенттер, лицензиялар, тауарлық белгілер, жерді пайдалануға құқықтар береді, пайдалы қазып алынатын, делдалдық орындар, гудвил, ноу - хау, бағдарламалық қамтамасыз ету, ұйымның іскер абыройлары, ұйымдық шығындар, НИОКР, қалған активтер, материалдық емес заттық - техникалық негіз.

Инвестицияның – материалдық емес активтері сатып алынады белгіленген бір мерзімнің қосымша пайдасына, тозу бөліп шығару шотының артынан айқын дәуір ішінде.

Иннервациялық сияқты мүлік құрамын есептеу - активтерді шаруашылық етуші субъектімен таңдалған стратегия субъекті шаруашылық етуші мінездеме береді.

 

2. Мақсаттар, және негізгі қорлардың талдау қайнарлары

 

Ұлттық байлықтың өте маңызды бөлімінің құрамы, ел экономикалық потенциалының өте маңызды элементімен негізгі қорлар алға шығады.

Жағдайы, ұдайы өндірістің мінезі және негізгі қорлардың қолдану деңгейі аналитикалық жұмыстың өте маңызды аспектісі болып келеді, дәл осылай негізгі капитал сияқты өндіріс нәтижелігінің жоғарылаулары ғылыми - техникалық процестің -  негізгі фактордың заттық айтылуымен келеді.

негізгі қорлардың жағдайы және қолдануы - бір аналитикалық жұмыстың өте маңызды аспектілері, дәл осылай, нақ олар өндіріс нәтижелігінің жоғарылаулары ғылыми - техникалық процесті - негізгі алға басуды - негізгі фактордың заттық іске асыруымен келеді.

Негізгі қорлардың объектілері  негізгі - өндірістерді құрастырады, осының барысында өнім жасалады, қызметтер мен жұмыс орындалады.

Ара салмағымен ең басты негізгі қорлары орынға ие болады, негізгі капиталдың жалпы сомасына субъектінің шаруашылық етуші. Олардың санынан, құнның, сапалы жағдайы, қолдану нәтижелілігінің көптеген субъекті шаруашылық етуші қызмет ақырғы нәтижелеріне тәуелді болады.

Негізгі қорларды талдаудың ең басты мақсаты қолданудың нәтижелілік жоғарылаулары жолдардың анықтамасы.

Талдау мақсаттарының жағдайы және еңбек құралдарының қолдану нәтижелігі келеді:

• кәсіпорынның қамтамасыздық құру және оның құрылысты бөлімшелердің негізгілермен құрам мөлшер, қорлармен - сәйкестігі және қажеттілік қорларының техникалық деңгейі.
• негізгі құралдардың динамикасының құрамың зерттеу, екпіндердің белсенді бөлім жаңартулары.
• Негізгі қорлардың  анықтамасы мен факторлардың қолдану дәрежесі, оларға
• өнім көлеміне негізгі қорлардың қолдану ықпалын жасау анықтамасы, және жұмыстың басқа экономикалық көрсеткіштеріне субъекті шаруашылық етуші.
• Қор қайтарылудың резервтерінің өсу шегі, негізгі қорлардың қолдану көлемі артуы.

 

3. Қамтамасыздық талдаудың шаруашылық етуші субъектілердің негізгі қорлары. Көлем талдау, негізгі қорлардың және құрылымдардың динамикасы

 

негізгі қорлармен шаруашылық етушілерді өткізу үшін қамтамасыздық талдауды қажетті зерттеу керек: негізгі қорлардың кәсіпорында жеткілікті ме екенің, олардың барысын, құрамын, құрылымың, динамикасын, сапа жағдайың, өндіріс деңгейін және оның ұйымын.

Өзінің функционалдық тағайындалуымен өнеркәсіптің кәсіпорындары негізгі қорларды үш топқа бөледі: өнеркәсіпті - өндірістік негізгі қорлар, басқа бұтақтардың өндіріс қорлары, негізгі қорлар.

Ең үлкен салыстырмалының негізгі қорлары құрамының салмағы, өнеркәсіпті - өндірістің негізгі қорларына жығылады, - ол өнім өндірісімен байлаулы.

Қорлардың бар анықтамасы, оларды топтармен енгізу және қағылған негізгі қорларды қажетті еске алу. Негізгі қорлардың талдауы басталады, негізгі қорлардың абсолюттік шамалармен анықтамасының құны дәуір басына және аяғына беріледі. Жыл басына және жыл соңына, олардың негізгі қорларының мөлшерінің өзгертулері бар салыстыруымен анықталады, есеп беру тап осылармен алдындағы жылдармен.

Негізгі қорлардың мөлшерінің өзгертуі олардың түсуімен мөлшерінен анықталады. Құндық айтылуда негізгі өндіріс қорларының өсуі шоттың артынан бола алады:

• негізгі қорлардың жаңа объектілерін енгізу,
• негізгі қорлардың бұрынғыларын тауып алу,
• заңгерлік және физикалық беттің негізгі қорлардың тегін түсулері
• қайта бағалау,
• жалдаулар (аренды).

Негізгі өндіріс қорлардың құн азаюы осы нәтижеде бола алады:

1. көнергендіктің және тозық сол себепті

2. сатылулар,

3. басқа кәсіпорындардың теңдігіне тегін тапсырулар,

4. қайта бағалаулар,

5. ұзақ мерзімді жалға  негізгі қорлардың тапсырулары.

Қамтамасыздық талдау, көлемді, құрылымдар және қозғалыстардың техникалық жағдайын талдауына арналған негізгі хабармен келеді, қор қайтарылуының, өндіріс қуаттылықтары және өнім шығару көлемінің өзгертулері.

Нәтижесінде негізгі қорлардың теңдігі құрастырылады. Негізгі қорлардың балансы бір жылдың  динамикасын көрсетеді. Олар салып алынады немесе теңдік құнмен, немесе олардың қалған құнымен.

Негізгі қорлардың балансы, баланстық құңмен құрылған, олар  тұрақты және басқа да бағалардың,  ортажылдық балансының шығуы болып  табылады.

Қалған құңнан құрылған, негізгі қорлардың балансы, осы  жылдың тозуы арқылы есептелінеді. Осы  баланста негізгі қорлардың, жыл басындағы жаңартылған құңның және есептелген тозудың бағаланғаны  көрсетіледі; жаңа негізгі қорларды енгізу – алдын ала жасалған құңмен; Сатып алынған және сатылған негізгі  қорлардың бағасы – рыноктық бағасынан  үлкен және кіші болуы мүмкін, онда  ол негізгі қорлардың жаңартылған  бағасына тең болады, тозу құның есептеп алып тастаймыз. Басқа кәсіпорынан және ұйымнан берілген негізгі қорлар, басқа ұйымдарға қайтарырымсыз берілді және кәсіпорындарға – қалған бағамен; қорлардың  тозуы көшіріледі – ликвидациялық баға бойынша.

Негізінде баланстың, қалай  теңдікке, дәл осылай қалған құнды  есептеуге және де тозығын шегеруге ар жағындағы көрсеткіштердің осылар мен қатар,  сапасы жағдайын және негізгі қорлардың ұдайы өндірісін  талдау.

 

 

1.4 Негізгі қорлардың сапалық жағдайын талдау

Сапалы талдау (техникалық) физикалық тозықтың олардың негізгі  қорлардың жағдайларының деңгей анықтамасынан басталады. физикалық  тозығы шарасыз. Бірақ оның мөлшерін, негізгі қорлардың ар жағына кету жолымен қысқарту үшін, профилактикалық  байқауды және жөндеуді және негізгі  құралдардың орынды қолдануын.

Коэффицент арқылы физикалық  тозық деңгейі анықталады (ки). Тозық  коэффициенті анықталады:

Ки = тозық сомасы /негізгі  қорлардың алғашқы құны

Натуральды көрсеткіштер арқылы  тозық коэффициентін анықтау:

 

Ки 

 

Мұнда Тпл, Тф – қанау  мезгілі жоспарлы және нақты;

Вмг –  машиналардың шығарылатын  жылы.

Көрсеткіштермен бірге  мінездемелік  тозық дәрежесі, жарамдылыққа жақын  көрсеткіш пен байланысты (Кг).

 

Кг  =    ,

 

Немен тозық коэффиценті  жоғарырақ болса (тозық пайызы), сомен  негізгі қорлардың сапалық жағдайы  одан нашар, ал осыған байланысты, негізгі  қорлардың  жарамдылық коэффиценті  төмен. Томаған коэффициенті бөлімді  мінездемелейді  -  салмағы негізгі  қорлардың жалпы құның.

Талдау келесі жүйелілікте  жүзеге асады:

1. тозық коэффиценты айқындалады жыл басына және жыл соңына, сонымен қатар алдындағы есеп беру жылына сәйкестіктегі    жарамдылық үшін.
2.   дәуірлер сәйкестігі  өзгерту көрсеткіштері  мен анықталады.
3. дәуірлер арқылы көрсеткіштердің өзгерту бағасы беріледі.
4. тап осы көрсеткіштердің өзгерту себептері пайда болады.

Көрсеткіштердің салыстыруы тозушылық деңгейдің өзгертулерін бақылап отыруға рұқсат етеді (ал және де жарамдылықтың) негізгі қорлардың  талданатын дәуіріріне.

Тозық өсу коэффиценты (және де жылдық коэффициент төмендеуі) мүмкін ескертілінген:

• әдіс қолдануымен тозық есептеулер,
• тауып алу немесе алумен шаруашылық субьектілердің негізгі қорлары  кәсіпорынның тозуының ортасынан да көп.
• негізгі қорлардың жаңартулармен екпіндері,
• орындалмаған тапсырма негізгі қорлардың әрекетіне енгізу және жаңарту.

Тәжірибеліде тозық коэффициенті негізгі қорлардың нақты тозушылығын  қайтармайды, ал ағымдағы құнның  жарамдылық коэффиценті дәл бағалаулар бермейді. Мынау себептердің қатарымен  болады:

1. тозық есептеу әдісі кәсіпорында қабылданған негізгі қорлардың тозық сомасына үлкен ықпалын  көрсетеді.
2. сұраныс конъюктурысы, негізгі қорлардың құндық бағалауы жағдайынан тәуелді болады, ал демек, бағалаудан құйып ала алады, жарамдылық коэффициенті көмегі мен алынған.
3. заңдастырылған жабдықтауға амартизация есептелінеді толықт жаңартылуға, бірақ физикалық  негізгі қорлар  тоздырылмайды, ал жалпы тозық сомасы улкендетіледі.