Бұқаралық қатынас әлеуметтануы

    Сонымен ел аузында «Тұманды Альбион» аталып кеткен ағылшын жұртының астанасы -  Лондонда 27 шілде мен 12 тамыз аралағында өткен олимпиадасы.Лондон олимпиадасына 205 елден спортшы қатысып, 302 бәсекені сарапқа салды. Соның ішінде қоржынына 7 алтын, 1 күміс, 5 қола медаль жиған Қазақстан ұлттық құрамасы 12-ші орынды иеленді.

   Қазақстандық спортшылардың ХХХ Лондон Олимпиадасында қол жеткізген жетістіктері әлем жұртшылығының назарын бірден өзіне аударғаны белгілі. Сайыпқыран жігіттеріміз бен қыздарымыздың Жазғы Ойындарда алған биіктігін кейбір спорт мамандары феномен ретінде бағалауда. Сондықтан болар, қазақстандық спортшылардың табыстары туралы бүкіл әлем журналистері Олимпиада ойындары нағыз қызып тұрған кезинде биздин елді әнгіме етті

Дегенмен 116 спортшы дегенің  де аз емес. Спортшыларымыздың саны жөнінен біз тек дода қожайындары  Ұлыбритания (26 спорт түрі, 542 спортшы), алып АҚШ (25/530), Ресей (27/436), Қытай (22/330) және Еуро­паның алдыңғы қатарлы Германия (23/391), Франция (23/332) секілді елдерді  ғана алдыға жіберіп алыппыз. Ал ТМД  бойынша спортшылардың саны жөнінен  Ресей, Украина және Белоруссиядан  кейінгі төртінші орын­ды аламыз. Украина Лондон Олимпиадасына 245 спортшысын жібермек көрінеді. Бір ғана жеңіл  атлетика­сының өзінде 78 желаяғы бар. Ал Белоруссия спорттың 25 түрінен 166 жолдаманы  жеңіп алыпты. Бізден кейінгі орында – Өзбекстан құрамасы. Спортшыларының саны жөнінен ТМД-ның үздік бестігіне  енген ала шапандылар 65 жолдамаға  ие. Әзірбайжан «Тұманды Альбионға» 50-ден  астам спортшыларын жібермек. Ал Қырғызстан небәрі 14 спортшысын додаға қосады.

Енді өз елімізге оралайық. Аймақтарымыздың ішінде Лондон Олимпиадасында Алматы қаласының өкілдері көп болмақ. Оңтүстік астанамыздың 28 өкілі спорттың 10 түрінен бақтарын сынап көретін  болады. Екінші орында – 17 спортшымен Астана қаласының майталмандары. Дегенмен жолдамалардың саны жөнінен елордалықтар алда тұр. 17 өкілі спорттың 19 түрінен  сынға түседі. Үздік үштікте – 12 жолдамамен Оңтүстік Қазақстан облысының  өкілдері. Шымкенттіктер Олимпиадаға 12 спортшысын үкілеп қосып отыр. Бір  қуантар­лығы, еліміздің барлық аймағы бір-екіден болса да Олимпиада жолдамасына  ие. Мәселен, дүбірлі додаға жалғыз үмітін қосып отырған Ақмола облысы зілтемірші Анна Нұрмұхаметованың жолын  тосатын болады.

 

 Сонымен 116 спортшымыз  сақадай сай тұр. Дегенмен Штаттағы  ұлттық командалар дирекциясы  солардың ішінен үздік 25-ін  бөле-жара атапты. Нақтырақ айтсақ, бокстан төрт жігіт, алты ауыр  атлет, сегіз балуан, үш дзюдошы,  екі жеңіл атлет, бір ескек  есуші және бір семсершіміз  аталмыш тізімге еніпті.

 Лондоннан оралған жүлдегерлерге елде Президент деңгейінде құрмет көрсетілді.

 Лондонда өткен Олимпиада  ойындарында Қазақстан медальдардың  саны жағынан бұрынғы Кеңес  Одағы елдері ішінде Ресейден  кейінгі екінші орын алды.

 Жалпыкомандалық есепте  Қазақстан алған медальдарының  саны бойынша он екінші орын  алса, Олимпиада рекордтарының саны  бойынша тек АҚШ, Қытай және  Ресейге ғана жол берді.

 Қазақ командасында, әсіресе  зілтеміршілер – Илья Ильин,  Светлана Подобедова, Зүлфия Чиншанло  және Майя Манеза айрықша ерекшеленді.  Сол сияқты, велошабандоз Александр  Винокуров, боксшы Серік Сәпиев  және ұзындыққа секі­руші Ольга  Рыпакова да Олимпиада медальдарын  алды.

 Жақында Вашингтондағы  Қазақстан елшілігінде жеңімпаз  олимпиадашыларға құрмет көрсетілді. Рас, салтанат олардың қатысуынсыз  өтті, өйткені, Қазақстанның АҚШ-тағы  елшісі Ерлан Ыдырысовтың айтуынша, жеңімпаздарға сұраныстың үлкендігі  сондай, оларға Вашингтонға келудің  еш сәті түспеген.

 Оларды елде нағыз  батырларша қарсы алды. Олар, әрине,  оны күтпеген еді, бірақ Олимпиада  наградаларының сыртында Үкіметтен  50 мың доллардан, ал жергілікті  кәсіпкерлер мен жергілікті биліктен  машиналар мен өзге де көтермелеу  сыйлықтарын алды. Бұл біз үшін  зор жетістік және біз өз  мақтанышымызды жасырмаймыз, деді  Ерлан Ыдырысов.

Қазақстандық серпіліс:  Лондондағы Олимпиада ойындарында  Қазақстанның ұлттық құрамасы жалпыкомандалық  жүлделік есепте 12-ші орын алып, республика тәуелсіздігінің 20 жылы ішінде үздік  нәтиже көрсетті. Оның спортшылары  жеті алтын, бір күміс және бес  қола медальдарды жеңіп алды. Біз  өз тарапымыздан өзіміздің ізгі көршімізді және посткеңестік кеңістіктегі Ресейдің ең басты әріптестерінің бірін осындай  таңғаларлық жетістігімен құттықтаймыз.

 Ойындардың алғашқы  күні-ақ Қазақстанға «алтын» әкелді. Оған шосседегі топтық жарыста  ең үздік нәтиже көрсеткен  39 жасар велошабандоз Александр  Винокуров қол жеткізді.

 Қазақстанның олимпиадалық  салтанатына төрт бірдей «алтынды»  игерген ауыр атлеттер қомақты  үлес қосты. Осылайша, 19 жасар  Зүлфия Чиншанло 226 келі нәтижемен  53 келіге дейінгі өзінің салмақ  категориясында үздік атанды, жұлқа  көтеруде ол 95 келіні игерсе, серпе  көтеруде 131 келімен жаңа әлемдік  рекорд жасады. Үшінші «алтынды»  245 келі рекордтық нәтиже көрсеткен  Майя Манеза (63 келіге дейінгі  салмақ категориясында) алды, ал  төртінші – Светлана По­добедова  (75 келіге дейін). Ең соңында зілтемірші  Пекиндегі Жазғы Олимпиадада  «үздіктердің үздігі болған»  Илья Ильин бірден екі әлемдік  рекорд жасады – жұлқа көтеруде 230 келі және жиынтығында 418 келі. Оның сыртында Ильин Қазақстанның  алғашқы екі мәрте Олимпиада  чемпионы атанды.

 Дегенмен, тек «ауыр  салмақтылар» ғана ерекшеленген  жоқ. Қазақстан үшін көптен  күткен алтын медальды жеңіл  атлетикада үш қайтара секіруде 14,98 метр нәтижемен жеңіске жеткен  Ольга Рыпакова әкелді.

 Қазақстандық боксшылар  да есе жіберген жоқ, олар  өз жұдырықтарымен төрт медаль  – алтын, күміс және екі  қоланы жеңіп алды. Олимпиаданың  ең соңғы күнінде Серік Сәпиев 69 келіге дейінгі салмақта жеңіске  жетіп, Қазақстан қоржынына жетінші  «алтынды» қосты. Ал өткен Олимпиададағы  жалғыз «күмісті» елге ресейлік  Егор Мехонцевтен сәл ғана  кем түскен боксшы Әділбек  Ниязымбетов әкелді.

 Айтқандай, қола медальдардың  бірін ұлттық құрама қоржынына  «нәзік жандылар» өкілі – боксшы  Марина Вольнова әкелді.

 Тағы үш «қоланы»  Қазақстан үшін балуандар жеңіп  алды. Осылайша, Даниял Гаджиев, Гүзел  Манюрова және Ақжүрек Таңатаров  қола жүлдегерлер атанды.

 Спорт комментаторларының  айтуынша, Лондонға дейін республика  тәуелсіздігінің бүкіл тарихында  қазақстандық спортшылар олимпиадаларда  үштен артық жоғары сынамадағы  наградалар алған емес. Жалпыкомандалық  есепте үш алтын және төрт  күміс медальмен 22-ші орын алған  2000 жылғы Сиднейдегі Ойындар бұған  дейін ең табысты саналып келді.  Ал осының алдындағы Пекиндегі  Жазғы ойындарда Астанаға тек  29-шы орын ғана тиді. Сондықтан  Қазақстан осы жолы нағыз олимпиадалық  серпіліс жасады деп батыл  сеніммен айтуға болады!

Республика спортшылары  үшін Лондон Олимпиадасы тарихта  ең табысты болды. Атлеттер активінде  жеті алтын, бір күміс және бес  қола награда бар деп хабарлайды «Мир» МТРК.

 Ауыр атлет Илья  Ильиннің өнер көрсетуі ең  бір есте қаларлық жеңіс болды.  Спортшы жұлқа көтеруде алтын  алып қана қоймай, сонымен бірге  жаңа әлемдік рекорд жасады. Қазақстан  атлеттерінің күштілер қатарына  енгендігін Ольга Рыпакова да  дәлелдеді. Ол үш қайтара секіруде  үздік нәтиже көрсетті.

 Қазақстандық боксшы  Серік Сәпиев Олимпиада ойындарындағы  үздік болып танылды. Ол 69 келіге  дейінгі салмақ категориясындағы  турнирде алтын медальды жеңіп  алды.

Алматыда Қазақстан тарихында  Олимпиадада ең табысты өнер көрсетулерді өте ерекше түрде атап өтті. Спорт  сарайы жанына салмағы 300 келі және биіктігі 2 метрден асатын мүсін қойылды, деп  хабарлады «Мир» МТРК.

 Бұл медальды дайындауға  Қазақстанның Жастар саясаты  басқармасы небәрі екі-ақ күн  жұмсаған.

 Осындай алып сыйлық  жасау идеясы республиканың жас  тұрғындарынан шығып отыр. Осылайша, олар ХХХ Олимпиада ойындарындағы  спортшылар жетістіктерін мәңгі  есте қалдырмақ болып шешкен. Лондоннан қазақстандық атлеттер  жеті алтын, бір күміс және  бес қола награда әкелді.Лондон  Олимпиадасы артта қалды, жалпы  медальдық есепте 12-ші құрметті  орын алған Қазақстан Орталық  Азия мемлекеттері ішінде талассыз  чемпион атанды.

 Дегенмен, спортшыларды  олимпиадалық даңқ жолында жаттықтыру  мен дайындауға кеткен елеусіз  шығындардың сыртында, жеңіс бай  емес орталықазиялық мемлекеттердің  қазынасына қаншаға түсті? Өйткені,  өңір елдері көшбасшылары Лондон  Олимпиадасының жүлдегерлеріне  тек даңқ қана емес, сонымен  бірге ақшалай марапат, пәтерлер  мен люкс класындағы автомобильдер  беруге уәде еткен болатын.

 Қазақстан жағдайында  ақшалай сыйлықтар сомасы бүтіндей  алғанда 2 млн. доллардан асады:  жеті алтын медальдың әрқайсысына  250 мың доллардан, бір күміс  үшін – 150 мың доллар және  бес қола медаль үшін 75 мың  доллардан.

         12 тамызда әуесқой бокстағы ең  беделді атақ – Вэл Баркер  кубогын қазақстандық спортшыға  Халықаралық бокс ассоциациясының  президенті Чинг-Куо Ву табыс  етті.

 С.Сәпиев Қазақстан  боксы тарихында осы құрметті  атақты үшінші болып алып отыр. Бұрын Василий Жиров (1996 ж.) және  Бахтияр Артаев (2004 ж.) сияқты қазақстандықтар  осы жоғары атаққа ие болған  еді.

Лондондағы Олимпиада  ойындарынан кейін көптеген ата-аналардың  өз балаларын ауыр атлетика секциясына бергілері келеді, деп мәлімдеді  Қазақстанның спорттың осы түрі бойынша  құрамасының бас бапкері Алексей  Ни Алматыдағы баспасөз мәслихатында.

 Ол бұрын бапкерлердің  ауыр атлетика секциясына тек  спорттың өзге түрлерінен нәтижелерге  қол жеткізе алмағандарды қабылдағанын  атап көрсетті. Оның пікірінше,  Қазақстанның спорттың осы түрінен  әлеуеті үлкен, республикада ауыр  атлетиканы дамыту үшін жаңа  спортзалдар салып, оларды қажетті  жабдықтармен жарақтандыру қажет.

Қазақстанның төрт мәрте  чемпионы, 2010 жылғы Азия чемпионы, 2010 жылғы Әлем чемпионатының күміс  жүлдегері Марина Вольнова Қазақстанға  екінші олимпиадалық қола медальды алып берді. Осылайша ол Олимпиаданың бокс бойынша бірінші турнирінде әйелдер  арасындағы алғашқы жүлдегер атанды.

23 жасар қызылордалық  қыз Олимпиаданың алғашқы бокс  турниріндегі қола жүлдегер ретінде  әйел боксы тарихында қалмақ.

Лондондағы Олимпиада  ойындарының соңғы күнінде боксшы Серік Сәпиев 69 келіге дейінгі салмақта британдық Фредди Эвансты 17:9 есебімен сенімді түрде жеңіп, Қазақстанға  жетінші алтын медальды алып берді.

 Келесі жекпе-жекте  81 келі салмақта өнер көрсеткен  боксшы Әділбек Ниязымбетов финалда  өзінің ежелгі қарсыласы ресейлік  Егор Мехонцевті жеңе алмай,  осы Ойындарда Қазақстан құрамасы  үшін бірінші күміс медальды  жеңіп алды.

 Қазақстан «қоржынына»  тағы бір «қола» қосылды. Оған  еркін күрес балуаны Түркиядан  келген Рамазан Сахинді жеңген  Ақжүрек Таңатаров ие болды.  Жалпы есепте наградалар саны  бойынша өз активінде жеті  алтын, бір күміс және бес  қола наградалары бар Қазақстан  он екінші орында.

 

Ұзындыққа секіруші Ольга  Рыпакова Лондондағы Олимпиадада Қазақстан  құрамасына алтыншы алтын медальды алып берді. Алғашқы екі награданы  велошабандоз Александр Винокуров  және зілтемірші Зүлфия Чиншанло жеңіп алған болатын. Ауыр атлетикадан әлем чемпионы Майя Манеза да команда қоржынына Олимпиаданың алтын медалін әкелді. Сол сияқты ауыр атлетикадан әлем чемпионы Илья Ильин мен екі мәрте әлем чемпионы Светлана Подобедова да алтын медальдарды жеңіп алды.

 Қазақстанның Олимпиада  ойындарында өнер көрсеткен бүкіл  тарихында үш алтын медаль  белеске айналып, одан асып  түсудің құрама үшін еш сәті  келмеген болатын. 1996 жылы Американың  Атланта қаласында өткен Олимпиада  ойындарында қазақстандықтар үш  алтын, төрт күміс және төрт  қола медаль алған болатын. 2000 жылы Сиднейде де олар дәл  осылайша сәтті өнер көрсетті  – үш алтын және төрт күміс  награда.

 Таяуда республикада  спорт проблемалары бойынша ғылыми-зерттеу  институты құрылмақ. Бүгінде спорттағы  жеңістері туралы армандайтын  кішкентай қазақстандықтардың олимпиада  резервтері мектептеріне баруға  мүмкіндіктері мол.