әлеметтік технология

    Ең алдымен бұл әлеуметтік  жұмыстың әдістерінің-индивидуалды, топтық, қоғамдық бәрі де негізінен «жеке» және «сыртқы» технологиялар.

    Тәжірибелік жұмысты әдістерінің  түрлілігіне қарамастан, технологиялық  схемасы  6 негізгі этапта көрсетуге  болады:

▲ Клиентпен  кездесу және контакт орнату;

▲ Проблеманы анықтау, диогноз және бағалау;

▲  Мақсатты, анықтау, қызмет көрсетуді жоспарлау, келісімді орнату;

▲ қызмет көрсету, делдалдық;

▲ әлеуметтік жұмыстың  қорытындысын бағалау;

▲ нәтижені тәжірибеде қолдану.

Әлеуметтік  жұмыстың негізгі классикалық әдістер  технологиялар, нақты ғылымдармен, яғни социологиялық, психологиялық, педагогикалық, әлеуметтік-экономиканың, ұйымдық, басқарушылық, медико-әлеуметтік ғылымдарының әдістерін қолданады.Мысалы, бақылау, тестілеу, психодиогностика, психотерапия әдістері, психологиялық технологияны қолдану және өңдеу болып табылады.

  Мынадай  социологиялық әдістерді яғни, интервью, анкеталық, документтің анализі,  эксперттік сұраулар, әлеуметтік  сферадағы, әлеуметтік мониторингінің  технологиялары.

   Түрлі әдістерді қосқанда және  өңдеуде кешенді технологиялар қолданылады. М: зейнеткерлерге үйде әлеуметтік қызмет көрсеу.

• үйге азық-түлікті әкелуді қамтамасыз ету;
• бір кезекті қажеттілікте медикоменттермен қамтамасыз ету;
• гигиеналық талаптарға сәйкес өмір сүру шарттарын қолдау.
• әртүрлі әлеуметтік-тұрмыстық қызметті ұйымдастыру (үйді жөндеу,коммуналдық қызметтерді төлеу, сумен қамтамасыз ету,отынмен қамсыздандыру).
• Құжаттарды толтыруға көмектесу, яғни пәтер үймен алмастыру кезінде.
• Жалғызбасты қайтыс болғанда және оны салттық қызмет көрсетуде көмектесу.

Әлеуметтік  жұмыстың  универсалды, интерагративт негізінде әлеуметтік-падагогикалық, әлеуметтік медициналық және басқа да технологияларды қолдану.

  Әлеуметтік  жұмыстың мақсаты мен функцияларының  мазмұнының қатысына қарай универсалды,  жалпы технологиялық әдістер түрлі деңгейдегі объектілерге қолданылады, яғни бұл-әлеуметтік адаптация, әлеуметтік бақылау, әлеуметтік жобалау, әлеуметтік қамқорлыққа алу және т.б.

  Әлеуметтік  диогностика клиентке көмек беруде жүзеге асырылады және әлеуметтік проблемаларының туындауын зерттеу.

   Түрлі деңгейде түрлі әдістер,  ақпаратты жинау және диогноз  қоюды, шешім қабылдау әртүрлі  деңгейде болады.

   Әлеуметтік адаптация процесі-  адамды барлық өмірінде қолданады-адамдық  нормалар, ережелерді меңгіру керек.

   Осының негізінде универсалды технологиялар жалпы принциптеріне негізделеді және әрқашан әлеуметтік жұмыстың объектісінің есепберу спецификасынан ерекшеленеді.

  Басқару.  Басқару иерархиясын келесідей  технологияларды бөлуге болады. Мемлекеттік, діндік, территориялды ұжымның еңбектің және өзіндік басқару. Осы технологиялардың өңделуін орындау субъектіге тікеей бағытталады. Яғни, мақсатылығы.

 Әлеуметтік  жұмыстың субъектілері-бұл өзінің  құрылымы бар мемлекет, қоғамдық  қамқорлық және басқа да мекемелер  әлеуметтік жұмыскерер әлеуметтік жұмыс субъектісінің қиындығына қарай әлеуметтік жұмыстың технологияларын ажыруға болады.   

Қорытынды 

    Сонымен қатар әлеуметтік жұмыс технологиясы халықтың тұрмысымен, мемлекеттік территорияларына байланысты, өмір сүрудің әртүрлі қызметі, экономикалық даму деңгейі, мәдени салт дәстүрлерінің әртүрлілігімен ерекшеленеді.

   Қорытындылай келе, әлеуметтік жұмыс әлеуметтік технологиямен өте тығыз байланыста болып, технологияның жіктелуі негізінде болады. Әлеуметтік жұмысқа инновациялық және кертартпалық технологиясын көрсетуге болады. Біріншісі әлеуметтік проблемаларды шешудегі инновациялық қатынас болса, екіншісі ақыл-ойдың ескімеленген әдіс-тәсілдерін жинауды сипаттайды. Олардың қолданылуы жай ғана көмекті қажет ететін адамдарға арнайы дайындықты керек етпейтін білімді адамдар, тек психологиялық ауытқушылық жағдай әсері.Инновациялық технологияның мысалы ретінде қарапайы әлеуметтік технологиялық кәсіби білім алған жұмыссыздарды қарастыруға болады.

      Әлеуметтік жұмыста аймақтық  технологияда қолданылады, олар әлеуметтік жұмыстың технологиясына тиімділік жағдайды анықталды.

  Қорытындылай отырып, келесі маңызды жағдайларды көрсетуге болады. Әлеуметтік жұмыс технологиясын жүзеге асыруда тек әлеуметтік халық тобын әртүрлі әдіс-тәсілдерді қарастырса, көмек беру мен қолдау бұл сала үшін жеткіліксіз. Олар сонымен қатар әлеуметтік жұмыстың профилактикалық жұмысына, яғни тұлғаның, топтың өмір сүруіндегі негативті мінез-құлық жағдайларын ескертуге бағытталу. Мұның мақсаттылығы әлеуметтік саясат болып табылады.

    Әлеуметтік жұмыстың технологиясы  «әлеуметтік ауруды» емдеу, қоғамдағы  адамдардың жұмыссыздығына көмек  көрссету мақсаттылығы емес, жұмыссыздардың  барлық жағдайын жасау, адамдарды  оқыту, өнеркәсіпті дамыту, жаңа  жұмыс орындарын ашу, цехтарды қайта қалпына келтіру, кәсіпті қалыптастыру болып табылады.

   Әлеуметтік саясаттың сипаттамасына  жүктеліп, технологияның ақпараттық, гумандық жағдайы қоғамды «әлеуметтік  аурудың» және оның «емделуін»  жобалау мен мұндай жағдайды  мүлдем болдырмауға бағыттылығы жүзеге асыруға әрекеттенеді. 
 
 
 
 

Пайдаланылған әдебиеттер 

1.Дятченко Л. Я. «Социальные технологии в управлении общественными процессами. М-Белгород,1993 
 

2.Иванов В.Н., Лесников Г.П. Зайченко В.Л. «Проблемы информатизации и технологизации социального пространство», М,1994 

3.Зайцев А.К. «Внедрение социальных технологий в практику управления/ социальное развития предприятия и работа с кадрами-М.1989 

4.Иванов В.А. «Социальные технологии в современном мире.- М-Н.Новгород,1986 

5.Иванов В.Н. Патрушев В.Н. «Социальные технологии: Учеб.пособии для студентов-М, 1999 

6.Лекции по технологии социальной работы в 3ч\Под. Ред. Е. И. Холостовой. М. СТИ,1998 
 

7.Патрушев В.И. Ввдение в теорию социалных технологий. М: Издательство  ИКАР,1998