Мүлік салығы бойынша бюджеттік есеп айырысу

    
 
 

                                           Жоспар

Кіріспе.....................................................................................................................3

1.Мүлік  салығын төлеушілер  және оның объектілері.................................5

2. Салық бойынша  жеңілдіктер.........................................................................8

3. Мүлік салығы бойынша  бюджеттік есеп  айырысу...................................9

  Қорытынды........................................................................................................13

    
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

                              Кіріспе.

       Қазақстан Республикасының нарық  экономикасына бағытталып негізделген  қатынастарға көшуіне, сондай-ақ  салық салу аясындағы мәселелердің  маңызды және әлеуметтік-экономикалық процестерге ықпалын тигізетін құралға айналуына байланысты салықтық құқықтың рөлі өсе түсуде. Осыған орай бүгінде салықтық заңдарды жаңарту және салықтық реформаларды еліміздегі түбегейлі өзгерістерді ескере және есепке ала отырып жүргізу процестері жүзеге асырылуда. Соның айғағы ретінде елімізде тұңғыш рет қабылданған салық кодексін атауға болады. Бұл кодекстің біздің еліміз үшін, сондай-ақ бізбен қарым қатынасы бар елдер үшін де елеулі тарихи маңызы бар екені және салықтар мен салықтық құқық жөніндегі ілімге қосқан үлесі айтарлықтай екені сөзсіз. Еліміздкгі салық заңдарын жетілдіру мәселесі өркениетті елдер қолданатын, дүниежүзілік тәжірибе арқылы көрініс тапқан принциптер мен ғылыми жетістіктерді ұштастыра отырып жүргізілуде.

      Қазақстан Республикасындағы елеулі де маңызды саяси және әлеуметтік экономиаклық ахуалдарға қатысты мәселелердің бірі салық қатынастарын құқықпен реттеу мәселесі болып табылады. Бұл мәселенің өмірден орын алудың басты себебі еліміздің нарықтық қатынастарғабағытталған даму жолына келуіне және мемлекет пен қоғам мүддесіне қажетті (тараптарды) қаражаттарды мемлекет тарапына жұмылдыру барысында пайданылатын салық механизмін жаңаша қалыптастыруға байланысты болып отыр. Сондықтан, жаңаша көрініс алып, қалыптасып келе жатқан Қазақстан Республикасының салықтық құқығы да еліміздің экономикалық-әлеуметтілік түрлендірілуіне, өндірісаясының тұрақтандырылуына және салық жүйесінің күшейтілуіне ат салыуда.

      Қаржылық, салықтық құқық нормаларын, олардың қолданылу жолдарын білу барлық саладағы заңгер-мамандар үшін өте қажет болуымен қатар, өкілді және атқарушы органдар, салық төлеуші заңды және жеке тұлғалар үшін де қажетті болып отыр.

      Салықтық құқық қаржылық құқықтың  ерекшеленген құқылық институты  ретінде танылады. Қазіргі заман талабына сай салықтық құықтың рөлінің күшейуі оны екі тұрғыдан қарастыруды қажет етеді. Оны құқылық институт және салықтық құқық ғылымы ретінде қарастыру оқып-білуді жеңілдетеді.

   Ұйымдық-құқықтық жағынан салықтар — бұл мемлекет біржақты тәртіппен заң жүзінде белгілеген, белгілі бір мөлшерде жөне мерзімде бюджетке төленетін қайтарусыз және өтеусіз сипаттағы міндетті ақшалай төлемдер.

   Салықтардың экономикалық мәні олардың өзінің функциялары  мен міндеттерін жүзеге асыру  үшін мемлекет жұмылдыратын ұлттық табыстың бір бөлігі болып табылатындығында.

      Салықтар қаржының бастапқы категориясы  болып табылады.

   Салықтар  мемлекетпен бірге пайда болды  жөне мемлекеттің өмір сүріп, дамуының негізі болып табылады. Адамзат дамуының бүкіл тарихы бойына салық нысандары мен әдістері өзгерді, игерілді, мемлекеттің қажеттіліктері мен сұрау салуларына бейімделеді. Салықтар тауар-ақша қатынастарының ахуалына өсер ете отырып, олардың дамыған жүйесінде айтарлықтай өрбіді. Мемлекет құрылымының өзгеруі, өркендеуі әрқашан салық жүйесінің қайта құрылуымен, жаңаруымен қабаттаса жүреді. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

    

1.Мүлік   салығын төлеушілер  және  оның  объктілері.

Бұл  тарауда  заңды  тұлғалар  мен  жеке  кәсіпкерлердің және  жеке тұлғалардың  мүлік  салығын  бөлек-бөлек  қарастырамыз.

  Мүлік  салығы-Қазақстан  Республикасының аумағында меншік,шаруашылық жүргізу  немесе  оралымды  басқару құқығында салық  салу объектісі  бар  заңды  тұлғалар,жеке  кәсіпкерлер  және  жеке  тұлғалар  төлейтін салық  түрі.

  Мүлік  салығы  жергілікті  салық  болып  табылады.

  Мүлік   жылжитын және  жылжымайтын   болып  бөлінеді.

  Мүлік  салығын   төлеушілер:

1) Қазақстан  Республикасының  аумағында   меншік,шаруашылық  жүргізу  немесе  оралымды  басқару  құқығында   салық  салу   объектісі   бар  заңды  тұлғалар.

        2)Қазақстан Республикасының аумағында меншік       

    құқығында  салық  салу объектісі бар жеке    кәсіпкерлер.

  3)заңды тұлғаның  шешімі  бойынша оның  құрылымдық   бөлімшелері .

        4) Қазақстан Республикасының аумағында резиденті емес  заңды тұлғалар  Қазақстан Республикасының аумағында орналасқан  салық салу   объектілері бойынша салық төлеушілер  болып табылады.

. Мүлікке  салықты төлеушілер болып мыналар  табылады:

      1.Меншік құқында басқару құқында  салық салу объектісі бар заңды тұлғалар;

      2 Меншік құқында салық салу  объектісі бар  жеке кәсіпкерлер;

      3. Меншік құқында салық салу  объектісі бар  жеке кәсіпкерлер;

Қ.Р-ң  резиденті емес тұлғалар Қ.Р-ң аумағында  орналасқан салық салу объектілері  бойынша салық төлеушілер болып табылады.

Меншік  иесі салық салу объектілерін сенімгерлік  басқаруға немесе жалға берген кезде  салықты төлеуші болып меншік иесінің келісімі бойынша сенімгер басқарушы жалға алушы болуы  мүмкін.

Қаржылық  лизингке берілген объектілер бойынша лизинг алушы салық төлеушілер болып табылады.Егер салық салу объектісі бірнеше тұлғаның ортақ үлестік меншігінде болса, осы тұлғалардың әрқайсысы салық төлеуші деп танылады.

Салық салу объектісі болып мыналар  табылады:

        1.Заңды тұлғалар мен жеке кәсіпкерлер үшін негізгі құралдар мен материалдық емес активтер;

        2.Жеке  тұлғаларға меншік құқығымен  тиесілі және кәсіпкерлік қызметте  пайдаланылмайтын мынадай объектілер:

   2.1. Қ.Р-ң аумағындағы тұрғын үй  жайлар, саяжай құрылыстары, гараждар және өзге де құрылыстар, ғимараттар, үй жайлар.

   2.2 Қ.Р-ң аумағында аяқталмаған  құрылыс объектілері – қоныстану  немесе пайдалану кезінен бастап.

Бухгалтерлік  есептің деректері бойынша анықталатын  салық салу объектісінің орташа жылдық қалдық құны заңды тұлғалар мен жеке кәсіпкерлердің салық салу объектісілері бойынша салық базасы болып табылады.

Әрбір жылдың бірінші қаңтарындағы жағдай бойынша Қ.Р-ң Үкіметі айқындайтын  уәкілетті орган белгілейтін  салық салу объектілерінің құны жеке тұлғалар үшін салық базасы болып табылады.

Бірнеше салық салу объектілері бойынша  салық төлеуші бір жеке тұлға  болып табылса, салық базасы әр объекті  бойынша жеке есептеледі.

ІІМыналар мулікке салынатын салыкты төлеушілер  болып табылмайды . 

1.Қ.  Р- ң  Укіметі белгілейтін  қажеттілік нормативтері  шегінде  салық   салу                            обьектілері  бойынша бірыңғай жер салығын төлеушілер .   

2.Салық   режимінің    екінші улгісі  бойынша  жузеге асырылатын     жер койнауын пайдаланушылар.                               

3. Мемлекеттік  мекемелер.

    4. Уәкілетті  органның қылмысттық  жазаларды атқару саласындағы  тузету мекемелерінің мемлекеттік   кәсіп орындары.

      Мүлік салығының ставкалары.

    1995 жылы 24 сәуірдегі «Салықтар және  бюджетке төленетін басқа да  міндетті төлемдер туралы» Қазақстан Республикасы Президентінің Жарлығына сәйкес кәсіпкерлік қызметпен айналысатын заңды және жеке тұлғалардың негізгі өндірістік

    Және  өндірістік емес қорларының құнына 0,5 пайыз ставка бойынша мүлік салығы салынған еді.

    Заңды тұлғалар мен жеке кәсіпкерлер салық салу объектілерінің орташа жылдық құнынан мүлік салығын есептейді.Кейбір заңды тұлғаларға мүлік салығын төлеуде салық ставкалары бойынша жеңілдіктер қарастырылған,мұны төменде атап өтеміз.

    Ал  енді мүліктің орташа жылдық құнынан  есептелетін салық ставкаларына тоқталайық:

    ·біріншіден,заңды  тұлғалар мен жеке кәсіпкерлер салық  салу объектілерінің орташа жылдық құнынан 1 пайыз;

    -екіншіден,  төменде аталған заңды тұлғалар  салық салу объектілерінің орташа  жылдық құнынан 0,1 пайыз ставка  бойынша мүлік салығын есептейді:

1) діни  бірлестіктерді қоспағанде, коммерциялық  емес ұйымдар;

2) әлеуметтік  салада қызметін жүзеге асыратын  ұйымдар;

3) негізгі  қызмет түрі кітапханалық қызмет  көрсету саласындағы жұмыстарды  орындау (қызмет көрсету) болып  табылатын ұйымдар;

4) ғылыми  кадрларды мемелекеттік аттестаттау  саласындағы функцияларды жүзеге  асыратын мемелекеттік кәсіпорындар;

5) мемелекеттік  меншікке жататын және мемлекетік  бюжеттің қаражаты есебінен қаржыландырылатын  су қоймаларының, су тораптарының  және табиғат қорғау мақсатындағы басқа да су шаруашылығы құрылыстарының обектілері бойынша заңды тұлғалар;

6) ауыл  шаруашылығы тауарларын өндірушілер  –заңды тұлғалардың жерін суару  үшін пайдаланылатын су мелиорациялық  құрылыс объектілері бойынша  заңды тұлғалар.

22.11.2005 жылы № 89 Заңымен заңды тұлғалар  және жеке кәсіпкерлердің мүлік  салығына өзгерістер енгізілді,  ол 2006 жылдың 1 қаңтарынан бастап  қолданысқа енгізіледі:

· жеке кәсіпкерлер мүлік салығын салық  салу объектілерінің орташа жылдық құнына 0,5 пайыз ставка бойынша;

· оңайлатылған декларация негізінде арнаулы салық  салу объектілерінің орташа жылдық құнына 0,5 пайыз ставка бойынша есептейді.

Салық жеңілдіктері берілген заңды тұлғалар пайдалануға немесе жалға берілген салық салу обектілерінен орташа жылдық құнынан 1 пайыз ставка бойынша мүлік салығын есептеледі және төленеді.

    Мына  аталғандар салық салу объектілеріне  жатпайды:

    1)жер;

    2)көлік құралдары;

    3)Қазақстан  Республикасы Үкіметінің шешімі  бойынша консервацияда тұрған  негізгі құралдар;

    4)жалпыға  ортақ пайдаланылатын мемлекеттік автомобиль жолдары мен оларға

      салынған жол құрылыстары:

    ·бұрылу белдеуі;

    ·жолдардың  кострукциялық элементтері;

    ·жол  жағдайы мен оны абаттандыру;

    ·көпірлер;

    ·өткерме  жолдар;

    ·виадуктар;

    ·жол  тарамдары;

    ·тоннельдер;

    ·қорғаныш галереялары; 

    ·жол  қозғалысы қауіпсіздігін арттыруға  арналған құрылыстар мен құрылғылар;