Лизингтің Қазақстандағы даму жолдары мен болашағы

Мазмұны  
Кіріспе .......................................................................................2  
Негізгі бөлім  
1.Лизингтің пайда болуы..........................................................4  
1.1.Лизингтің экономикалық мәні...........................................4  
1.2. Лизингтің түрлері...............................................................5  
2. Коммерциялық банктердің лизингтік операциялары ......14  
2.1. Коммерциялық банк лизингтік оперцияларын талдау..14  
2.2.Дамыған елдердегі лизингтік операциялар.....................16  
3. Лизингтің Қазақстандағы даму жолдары мен болашағы..................................................................................22  
Қорытынды.............................................................................28  
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі ......................................30  

Кіріспе  
Ғылыми-техникалық прогрестің әсерімен өндірістің қайта ұйымдастырылуы, шаруашылық жүргізудің 
Лизингтің инвестицияның басқа тәсілдерімен салыстырғанда артықшылығы мынада. Ол 
Мемлекеттің қаржы жүйесінің негізгі буыны халық шаруашылығы салалары 
Қазақстан нарықтық қатынастарға еселеніп отырған дағдарыс кезеңінде өткен. 
Қазақстан экономикасы дамуының өзекті мәселелерінің бірі экономиканың базалық 
Лизингті жіктеудің принциптері мен критерийлері шетелдік және отандық 
Тақырыптың өзектілігі: Қазақстан Республикасының президенті Н. Ә. Назарбаев 
Зерттеудің негізгі мақсаты лизингтің теориялық негіздерін зерттеу және 
лизинг ұғымының түсінігін айқындау;  
лизингтің даму тарихын, зерттелу үрдісі мен түрлерін сипаттау;  
әлемдік және Қазақстандағы лизингтік операциялардың ерекшеліктерін көрсету;  
Қазақстандағы лизингтік операциялардың дамуы мен болашағына зер салу.  
Осы курстық жұмысында лизингтің пайда болуы, табиғаты және 
Курстық жұмыстың құрылымы кіріспеден, үш тараудан, қорытынды мен 
1.Лизингтің пайда болуы  
1.1.Лизингтің экономикалық мәні  
Лизинг сөзі «to lease» ағылшын етістігінен аударғанда «жалға 
Лизинг – бұл лизинг берушінің (жалға берушінің) өзіне 
Банктердің лизингтік операциялары несиелік операциялармен ұқсас болып келеді. 
Тарихта лизингке ұқсас операцияның б.э. 2000 жылдай бұрын 
Лизинг операция банк құрылымының іскерлік ортамен өндірісті қаржыландыру 
Лизингілік мәміленің мәні. Әлемдік іс-тәжірибеде «лизинг» термині 
Қысқа мерзімді жалдау (рейтинг) – 1 күннен 1 
Орта мерзімді жалдау (хайринг) – 1 жылдан 3 
Ұзақ мерзімді жалдау (лизинг) – 3 жылдан 20 
Өзінің заңды формасында лизингілік мәміле инвестициялық құндылықтарды ұзақ 
Лизингілік операцияны дәл анықтаудың іс-тәжірибеде маңызы жоғары, өйткені 
1.2. Лизингтің түрлері  
Лизингтік мәмілелердің бірнеше түрлері бар. Барлық лизингтік операциялар 
1. Шұғыл лизинг – бұл мүліктің қызмет ету 
2. Қаржы лизингі – бұл уақытша пайдалануға берген 
Лизинг түрлері және лизингтік операцияларды жіктеу шетелдік және 
Жалға берілетін мүлікке қатынасы бойынша;  
Лизингтік операцияларды қаржыландыру түрі бойынша;  
Лизингтік келісім-шартқа қатысушылардың құрамы бойынша;  
Лизингке берілген мүліктің түрі бойынша;  
Лизингтік мүліктің өтелу деңгейі бойынша;  
Лизингтік мүліктің өтелу көрсеткіштеріне сәйкес;  
Лизингтік операция өтетін рынок секторы бойынша;  
Салықтық және амортизациялық жеңілдіктерге қатынасы бойынша.  
Жалға берілетін мүлікке қатынасы бойынша лизинг келесідей түрлерге 
-Таза, яғни мұнда мүлікке қызмет көрсетуге жұмсалған шығындардың 
-Толық, мұнда мүлікке қызмет көрсетуге жұмсалған шығындардың барлығын 
-Бөлшектеп (чистичный), мұнда мүлікке қызмет көрсетуге жұмсалған шығындардың 
Лизингтік операцияларды қаржыландыру түрі бойынша лизинг келесідей түрге 
-Жедел, яғни мұнда мүлікті жалға бір-ақ рет беру 
-Қайта бастау, яғни мұнда лизингтік келісім-шарттың бірінші мерзімі 
Лизингтік келісім-шартқа қатысушылардың құрамы бойынша лизинг келесідей түрлерге 
-Тікелей лизинг, мұнда мүліктің меншік иесі (жеткізуші) лизингке 
-Жанама лизинг, яғни мұнда мүлік делдал арқылы беріледі. 
-Бөлінген лизинг, бұл лизинг күрделі, ірі масштабтағы обьектілерді 
Лизингке берілген мүліктің түрі бойынша лизинг келесідей 
-Жылжымалы лизинг (құрал-жабдық, техника, автомобильдер, самолеттер және тағы 
-Жылжымайтын лизинг (ғимараттар, сооружения).  
Лизингтік мүліктің өтелу деңгейі бойынша лизинг келесідей түрлерге 
-Толық өтелетін лизинг, мұнда бір келісім-шарттың әрекет ету 
-Толық өтелмейтін лизинг, мұнда бір келісім-шарттың әрекет ету 
Лизингтік мүліктің өтелу көрсеткіштеріне сәйкес лизинг келесідей түрлерге 
-Қаржылық лизинг (капиталдық, тікелей) – бұл өзінің әрекет 
-Оперативті лизинг – бұл мүліктің қызмет ету мерзіміне 
Лизингтік операция өтетін рынок секторы бойынша лизинг келесідей 
-Ішкі лизинг – бұл келісім-шарттың барлық қатысушыларының бір 
-Сыртқы лизинг (Халықаралық лизинг) – бұл бір тарап 
Салықтық және амортизациялық жеңілдіктерге қатынасы бойынша лизинг келесідей 
-Мүлікке, табысқа, ҚҚС, әр түрлі ағымдарға, жеделдетілген амортизация 
-Жеңілдіктерді пайдаланусыз.  
Лизинг операцияларының техникасы 1, 2 суреттерде әр түрлі 
Кейде лизингтік компанияның лизинг операцияларын жүзеге асыру үшін 
Тәжірибе көрсеткендей, лизинг бойынша жасалатын мәмілелердің 85%-ға жуығы 
2  
4  
Сурет 1  
1) құрал-жабдыққа тапсырыс беру;  
2) құрал-жабдық үшін төлем;  
3) құрал-жабдықты жеткізу;  
4) лизингтік төлемдер.  
1  
2  
3  
4  
5  
Сурет 2  
Банк пен лизинг компаниясы арасында несиелік келісімшарт жасалып, 
Лизинг компаниясы алған несиені құрал-жабдық үшін жабдықтаушыға төлейді;  
Лабдықтаушы лизинг компаниясына құрал-жабдығын сатады.  
Лизинг компаниясы мен лизинг алушы кәсіпорын арасында лизингтік 
Жабдықтаушы құрал-жабдықпен жабдықтайды;  
Лизингті алушы кәсіпорын пайдаланғаны үшін лизингтік төлемдер жүргізеді;  
Лизинг компаниясы несие беруші банкке несие үшін төлемдерін 
Мұндағы лизингтік төлемдердің жалпы сомасының есебі төмендегідей формуламен 
ЛТ=АА + НТ + КТ + ҚТ + 
Мұндағы,  
ЛТ – лизингтік төлемдердің жалпы сомасы;  
АА – ағымдағы жылдағы амортизациялық аударымдар сомасы;  
НТ – лизинг берушінің несиелік ресурсты пайдаланғаны үшін 
КТ – лизингтік келісімшарт бойынша мүлікті бергені үшін 
ҚТ – көрсеткен қызмет үшін қосымша төлем;  
ҚҚС – лизинг берушінің көрсеткен қызметі үшін лизингті 
Амортизациялық аударымдар (АА) сомасының формуласы:  
БҚ * На  
АА ( ((((  
100  
Мұндағы,  
БҚ – мүліктің баланстық құны;  
На - амортизациялау нормасы (%);  
Несиелік ресурс үшін төлем (НТ) формуласы:  
НР * НС  
НТ ( (((((  
100  
Мұндағы,  
НР – лизинг берушінің пайдаланған несиелік ресурсының шамасы;  
НС – несие үшін сыйақы мөлшері.  
Несие ресурс (НР) шамасының анықталу формасы:  
Қб - Қа  
НР ( (((((  
2  
Мұндағы,  
Қб - мүліктің жыл басындағы құны;  
Қа - мүліктің жыл аяғындағы құны.  
Комиссиондық төлемнің (КТ) мөлшерінің формуласы:  
НР * Кс  
КТ ( (((((  
100  
Мұндағы,  
Кс - комиссиондық сыйақы мөлшері.  
Банктің қосымша көрсеткен қызметтері үшін төлемдер (ҚТ) есебі:  
ҚТ ( Ші + Шқ + Шж 
Мұндағы,  
Ші – банк жұмыскерлерінің іссапар шығыстары;  
Шқ – көрсетілген қызмет үшін шығыстар;  
Шж – банктің жарнамасына кеткен шығыстар;  
Шб – басқа да шығыстар.  
Лизингтік операцияның негізгі элементтері:  
келісім-шарт объектісі;  
келісім-шарт субъектісі;  
лизингтік келісім-шарттың мерзімі (лизинг кезеңі);  
Лизингтік төлемдер;  
Лизинг бойынша көрсететін қызметтер.  
Лизинг объектілері. Өндірістік циклда жойылмайтын материалдық құндылықтың кез-келген 
Лизинг субъектілеріне келісім-шарт объектісіне тікелей қатысы бар тараптар 
Лизингтің келісім-шарттың тікелей қатысушыларына мыналар жатады:  
- лизинг формасы және компаниясы (лизинг беруші немесе 
- өндірістік (өнеркәсіптік), сауда, көлік кәсіпорындары мен халық 
Лизингтік келісім-шарттың жанама қатысушыларына мыналар жатады:  
- келісім-шарттың кепілдігі ретінде алға шығатын әрі лизинг 
- сақтандыру компаниялары;  
- брокерлік және өзге де делдалдық фирмалар.  
Лизингтік келісім-шарттың мерзімі. Лизингтік келісім-шарттың әрекет ету мерзімін 
Лизингтік төлемдер. Лизингтік операцияның жобасында ең күрделі сәтке 
Лизинг бойынша көрсетілетін қызметтер. Лизинг әр түрлі қызмет 
Лизингтің кеңінен таралуының басты себебі – оның қарапайым 
- Лизингтің көмегімен кепілге берілетін мүлкі жоқ ұсақ 
- Лизинг 100 пайызға дейін несиелеуді ұсынады, яғни 
- Кәсіпорынға мүлікті несиеге сатып алғаннан, лизинг бойынша 
- Құрал-жабдықтың лизинг берушінің меншігінде болатындығына байланысты, өнімнің 
- Несие берушінің көзқарасымен қарағанда, несиенің мақсатты пайдалануына 
- жалға алушы құрал-жабдықтың қалдық құнының жоғарлануынан 
- ұйымдастырудың күрделілігі;  
- лизинг құны несиеге қарағанда жоғары, бірақ 
Лизингтік контракт. Лизинг – бұл ұйымдастырылуы біршама күрделі 
Әдетте, мәмілеге келу алдында клиентті толық қаржылық талдаудан 
Іс жүзінде кез келген лизингтік контракт мынадай элементтерді 
Объектісі.  
Жабдықтау мерзімі.  
Лизингке алу мерзімі.  
Лизингке берушінің меншікті құқы.  
Тәуекелдер, жауапкершілік, техникалық кепілхат.  
Құрал-жабдықты пайдалану.  
Күту, жөндеу және жаңарту.  
Зиян, қолайсыз жағдайлар.  
Сақтандыру.  
Лизингтік төлемдер, комиссиялар.  
Төлемді кешіктіргені үшін пеня.  
Сатып алу мүмкіндігі.  
Келісімшартты бұзу шарты.  
Құрал-жабдықты қайтару.  
Салықтар, баждар.  
Жаңа міндеттемелердің пайда болуы.  
Тараптардың қосымша құқықтары.  
Даулар мен арбитраждарды қалыпқа келтіру.  
Кешіктіру шарты (контракт кепілдеме алуына байланысты күшіне мінеді 
Қажетті ақпаратты беру міндеттемесі (мысалы, баланс).  
Тараптардың қолдары.  
Тараптардың орналасқан жері.  
Қосымша (материалдардың және т. б. сипаты).  
Қалдық құнын кепілдеу.  
Банктердің кепілдемесі.  
Қазақстандағы лизинг өзінің алғашқы қадамдарын 1989 жылдан бастады. 
аймақтық көтерме-делдалдық фирмалардың және «Қазконтракт» корпорациялардың жүргізілуіндегі жалға 
екінші деңгейдегі банктердің лизингтік операциялары;  
жаңадан құрылған арнайы лизингтік фирмалар;  
лизингтік халықаралық формалар – экспорттық, импорттық және басқа 
Келесі қадамы ретінде лизинг қызметіне байланысты қабылданған заңдар, 
Лизинг берушілерге лизингтік төлемдердің қайтатындығына кепілдеме беру, лизинг 
Қаржы лизингі үлкен күрделі қаржы жұмсалымын талап ететіндіктен 
2. Коммерциялық банктердің лизингтік операциялары  
2.1. Коммерциялық банк лизингтік оперцияларын талдау  
Қазақстан банктері игере бастаған несиелік қатынастардың жаңа формаларының 
Лизинг феномені 80-жылдардың басында жай ұзақ мерзімді жалгерлік 
Лизингілік операция банк құрылымының іскерлік ортамен өндірістік қаржыландыру 
Лизингілік бизнес кәсіпкерлік қызметінің айрықша саласы. Оны өзінің 
Оны шаруашылық іс-тәжірибесінде қолданудың нәтижесінде қол жеткізуге болатын 
Қаржылық лизинг – банк лизингке алушының тапсырысы бойынша 
- лизинг өндіріс құралдары қоры нарықтың заманымызға лайық 
- лизинг лизингке алушының таза табысын сақтай отырып 
- лизинг негізгі борыш сомасын өтеу жөнінен лизингке 
- лизинг шарты бойынша лизингке алушы барлық төлемдерді 
Лизнгтік келісімшарттың мерзімі біткенде лизинг алушының мыналарға мүмкіндігі 
ең қолайлы шартпен келісімшарттың мерзімін ұзартуға;  
лизинг берушіге құрал-жабдықты қайтаруға;  
нақты нарықтық құны бойынша сатуға келісім берсе (опцион) 
Лизинг алушы мүлікті иеленумен байланысты, мысалы, оның сапа 
жалға алынған мүліктің пайдалануынан түсетін ұйғарымды табыс оның 
құрал-жабдық аз ғана мерзімге қажет (маусымдық жұмыстар немесе 
құрал-жабдық арнайы техникалық қызмет көрсетуді қажет етеді;  
мәмленің объектісі ретінде жаңа, тексерілмеген құрал-жабдық алға шығады.  
Оперативті лизингтің осы айтылған ерекшеліктері оның ауыл шаруашылығы, 
2.2.Дамыған елдердегі лизингтік операциялар  
Leaseurope еуропа лизинг компаниялары ассоциациясының деректері бойынша, қауымдастыққа 
1994 жылы Еуропа Одағының 12 елінің өнеркәсіптік өндірісі 
Leaseurope мүше елдердің лизингтік операцияларының басым бөлігін жылжымалы 
Жалпы ұлттық инвестициялардағы лизингтің үлес салмағы бойынша екі 
а) АҚШ-та лизинг ХХ ғасырдың 50-жылдарында пайда болған. 
АҚШ-та лизигтің жылдам дамуының бір себебі салық жеңілдіктері 
лизингтің ұзақтығы 30 жылдан кем болмауы керек;  
лизинг мүлікті нарықтық бағадан мүлдем төмен бағаға сатып 
лизинг бастапқыда көбірек, кейіннен азырақ болатын төлем графигін 
лизинг жалға берушіні қалыпты нарықтық деңгейдегі табыспен қамтамасыз 
лизингті ұзарту мүмкіндігі жабдықтың қалыпты нарықтық құнын ескеруі 
1994 жылға дейін фирмалар оның құнын өз баланстарында 
- мәміле соңында еншік құқығы жалдаушыға өтеді;  
- лизингтік мәміле жабдықты мәміле соңында нарықтық бағадан 
- мәміле мерзімі пайдалы қызмет ету мерзімінен көп 
- лизингтік төлемдердің ағымдағы құны (сақтандыруға, басқаруға, салыққа 
Егер мәміле осы талаптардың тіпті болмағанда біреуін қанағаттандырса, 
1986 жылдан бастап лизинг үшін жағдай салық негізінде 
Мұның мәні лизингтік мәмлелерді өтеу жай несиелерді өтеуге 
Соңғы уақытта қайтармалы лизингтің (мұнай танкерлері, теміржол контейнерлері, 
б) Ұлыбританияда 1970 жылдан кейін елеулі дамыды, яғни 
1984 жылы үкімет корпорациялық салықтың 1986 жылдың сәуіріне 
Өйткені корпорациялық салық біртіндеп қысқарды, ал өзгерістер лизингтің 
1-кесте. Ұлыбританиядағы лизингке салынатын салық ставка мөлшерлері  
Қаржылық жыл Салық ставкасы, % Бірінші жылдағы жеңілдік, 
1983/84 ж. дейін 50 100  
1983/84 50 100  
1985/86 45 75  
1986/87 жылдан 2006 жылға дейін 40 50  
35 25  
Кейіннен лизинг көлемі инвестицияның көлемі қанша болатынына, табыс 
в) Франция. Лизинг мұнда кеңінен таралған, әсіресе оның 
Франциядағы лизингті «BNP/Bail» тобының мысалымен қарастырып көрейік. Оған 
2-кесте. Лизингтегі амортизация мерзімі мен келісімшарттың ұзақтық көрсеткіштері  
№ Амортизация мерзімі Келісімшарттың ең төменгі ұзақтығы  
1 3 жыл 3 жыл  
2 4 жыл 3 жыл  
3 5 жыл 4 жыл  
4 6-7 жыл 5 жыл  
5 8 жыл 6 жыл  
6 10 жыл 7 жыл  
Қалдық құны бастапқы құнның 1%-нен 7%-ке дейін болады. 
Жылжымайтын мүлік лизингі 1966 жылғы заңмен анықталады. 1967 
Әдетте жылжымайтын мүлік лизинг келісімі15-20 жылға созылады. Оның 
г) Германияда қазіргі кезде көптеген лизингтік компаниялар қызмет 
Лизинг саласынадағы ірі компанияларға «Митфинанц Гмхб» және «Гефа 
д) Австрияда лизинг затының қызмет етуінің экономикалық мақсатына 
Германиядағы секілді Австрияда лизингтің дамуына заңның қабылдануы негіз 
Жетекші лизингтік компанияларының бірі «Райфайзен лизинг» болып табылады.  
е) Италияда бірінші лизингтік компания 1963 жылы пайда 
Италияндық ірі лизингтік компания (топ) «Локафит» лизингке жұмыс 
Құрылтайшылардың бірі «Банк Насиональ де Лаворо» болып табылады. 
ж) Жапонияда ірі лизингтік компаниясы «Gentury Leasing System» 
з) Швецияда лизинг 1960 жылдары дами бастады. Негізінен 
Енді жоғарыда аталған мәліметтер түсінірек болу үшін Еуропа 
Батыс Еуропа, АҚШ және Жапония елдеріндегі лизингтік қызметті 
лизингтік операциялармен негізінен коммерциялық банктер емес, мамандандырылған компаниялар 
лизингтік қызметтің дамыған нарығы экономиканың өндірістік секторын дамытады, 
лизингтік қатынастарды дамытуға бағытталғын белгілі бір салық жеңілдіктерінің 
3. Лизингтің Қазақстандағы даму жолдары мен болашағы  
Лизингтің Қазақстандағы даму жолдары мен болашағын қарастырмас бұрын, 
I кезең (1989-1992 ж. ж.). Республикамыздағы лизингтік бизнесінің 
II кезең (1992-1994 ж. ж.). Ішкі нарықтағы жұмыссыз 
III кезең (1995-1997 ж. ж.). Елде лизингтік бизнестің 
IV кезең (1998-2005 ж. ж.). Лизингтік бизнестің дамып, 
ТМД елдерінде, соның ішінде Қазақстан мен Ресейде, бұл 
1992-1994 жылдары Қазақстанда лизингтік бизнеске ең қолайсыз кезең 
Бірақта бұл этапта жеке экспортты-импортты операцияларды лизинг негізінде 
Экспортты лизингті операцияларға Ұлттық әуе компанияның АН-2 самолетіне 
Қазақстандағы лизингтік бизнестің дамуының 3 кезеңінде (1995-1997ж.ж.) осы 
1994 жылы 10 қазанда мемлекеттің қатысуымен «Азия-лизинг» ұлттық 
Компанияларға келесідей қызметтер жүктеледі:  
Республиканың экономикалық қажеттілігіне сәйке машина-техникалық импортпен қамтамасыз ету; 
Өндіріске капитал салумен өнеркәсіптің мүмкіндігін кеңейту арқылы инвестицияның 
Өндірістік салаға масштабты инвестиция тарту мақсатында халықаралық лизингті 
Бірақ та көптеген өзгерістерге байланысты 1995 жылдың сәуірінде 
АЛК « Азия-лизинг» арқылы жүзеге асырған проектілердің бірі 
Сонымен Қазақстанда лизингтің дамуы түрлі арна бойынша келе 
Коммерциялық банктердің лизингті операциялары;  
Қайтадан құрылып жатқан лизингтік фирмалар;  
Республикадағы отандық шетел мемлекетімен қоса және шетелдік лизингтік 
«Қосымша мемлекеттің ауылды және агроөнеркәсіпті комплексін 1996-1997 ж. 
Қазіргі кезең Қазақстанда лизингті ұйымдастыруда тұжырымдамалық жоспарда негізінен 
Мемлекеттік лизинг, дәлірек айтқанда, толығымен мемлекет қызметінен негізделген 
Муниципалды лизинг, жергілікті бюджет қаржысынан қаржыландырады;  
Коммерциялық лизинг, банктердің немесе лизингтік компанияның өз қаржысынан 
Аралас лизинг, бұл жерде коммерциялық құрылымдар мен мемлекет 
Соңғы жылдары банктердің экономиканың нақты секторына және шағын 
Бірақта кейбір екінші деңгейлі банктерде қаржылық лизингте өздерінің 
Банктер өздерінің несие саясатын ескере отырып көпжоспарлы іс-шаралар 
Кейбір банктер өндірісті қаржыландырудан басқа операциялардан пайда табуды 
Экономикалық жалпы жағдай, еліміздегі лизингтік бизнестің дамуына үлкен 
Сонымен, Қазақстандағы лизингтік бизнестің дамуына жалпы экономиканың мәселесі 
Осы факторлардың кейбір лизингтік бизнестің дамуына кедергі болса, 
Қазақстандағы лизингтің дамуына жасалған анализ көрсеткендей 1992-1994 жылдар 
Бірақ та лизингтің тез дамуына, әсіресе коммерциялық лизингтің 
Машиналар мен құрылғылардың бағаларының өсуі және өсу нәтижесінде 
Машиналар мен құрылғылардың лизингтік қаржыландыруда ішкі және сыртқы 
Лизингтік негізде жіберілетін машиналар мен құрылғыларды іздеу.  
Экономикадағы төлемтәртібі. Соңғы жылдардағы несиелер бойынша қайтарымдардың болмауы.  
Лизингтік бизнесті реттейтін заңдық-нормативтік базаның төмендеуі.  
Коммерциялық лизингтің дамуын тежейтін тағы бір мәселе, ол 
Қарыз қайтару мерзімі шетелдерде қысқа мерзім (1 жылға 
Ал ТМД елдеріне көбінесе қысқа мерзімі (1 жылға 
Қазіргі кезде біздің еліміздің кәсіпорындары көбінесе моральді және 
Қазіргі кезде ең күрделі мәселелердің бірі агроөнеркәсіпке керекті 
Қазақстан Республикасындағы лизингтің дамуын тежеп отырған факторларына келсек, 
1994 жылы лизингтік инфрақұрылымды кең көлемде дамытатын жыл 
- Шетелде «лизинг» деген термин 3 жылдан жоғары 
- Лизингтік нарықтың инфрақұрылымының дамымауы.  
- Лизингтік компанияларда жоғары дәрежелі мамандардың жетіспеушілігі.  
- Кепіл жүйесінің дамымауы. Тәуекелден құтылу үшін 100% 
Қазіргі таңда лизингке, оның ішіне қаржылық лизингке қосқанда 
Лизингтік бизнесті ұстап отырған факторларға еліміздегі заңның жеткіліксіздігін 
Сол секілді лизингтік қызметті дамытудың бір жолы лизингтік 
Лизингтік іс-шараларда сақтандыруды айта отырып келесілерді көрсете кеткім 
Лизингтік келісімшартта келесі тәуекелдерді сақтандыру мүмкін: мүліктік тәуекел, 
Жоғарыда аталған тәуекелдерді сақтандыруды барлық сақтандыру компаниялары құқылы. 
Жоғарыда айтылып жатқан проблемаларды шешпей лизингтік компанияларды, дәлірек 
Қазақстанның индустриялық-инновациялық даму стратегиясында негізгі қорды жаңалау және 
Бүгінгі таңда қосалқы құн салығынан босатылатын импорттық негізгі 
Қазір елімізде 20-ға жуық лизинг компаниясы жұмыс істейді. 
1.07.2007 ж. ҚР-да 51 лизингтік компания тіркелген. Оның 
2006 ж. 1899 лизингтік келісімдерден лизенгке 437,4 млн. 
Қазақстан экономикасының қуатын одан әрі күшейту үшін елімізде 
Қазақстанда лизингтің даму жолы біздің көзқарасымызша келесідей 3 
Экономиканың барлық саласындағы моральді және физикалық тозған негізгі 
Инфляция деңгейін төмендетумен қоса, инвестициялық белсенділікті арттыру.  
Мемлекеттік қолдау және ынталандыру арқылы Ұлттық экономикадағы шағын 
Шаруашылық кешендегі инвестиция жоғарылату – ол лизингтік іс-шараны 
Сонымен елімізде лизингтің бизнестің дамуы Қазақстанда инвестицияны белсендірудің 
Қорытынды  
Лизинг еліміздің экономикасының маңызды тетігі ретінде қалыптасып келе 
Лизингтің дамуының әлемдік тәжірибесін зерттеу, оның теориялық негіздерін, 
Экономикалық және заң әдебиеттерінде лизинг ұғымына бірдей түсінік 
Лизингтің жекелеген түрлеріне қойылатын талаптарға келгенде батыстық стандартты 
Жалпы Қазақстандағы лизинг бизнесінің дамуын шартты түрде төрт 
I кезең (1989-1992 ж. ж.). Республикамыздағы лизингтік бизнесінің 
II кезең (1992-1994 ж. ж.). Ішкі нарықтағы жұмыссыз 
III кезең (1995-1997 ж. ж.). Елде лизингтік бизнестің 
IV кезең (1998-2005 ж. ж.). Лизингтік бизнестің дамып, 
Осының негізінде Қазақстанда лизингті ұйымдастырудың төрт негізгі бағыты 
мемлекеттік лизинг немесе толықтай мемлекеттік бюджет есебінен жүзеге 
коммуналдық (муниципалдық) лизинг немесе жергілікті бюджеттен қаржылыландырылатын лизинг;  
коммерциялық лизинг, мұны толықтай коммерциялық банктер мен лизингтік 
аралас лизинг немесе мемлекет пен коммерциялық құрылымдардың үлестік 
Қорытынды лизингті несиеге арзан айырбас еместігін айта кетуге 
Біздің көзқарасымыз бойынша, лизингтік бизнесті дамытуда кешенді бағдарлама 
Құрамында мамандарды дайындайтын, көрсетілетін қызметтерді жариялайтын ақпарат болатын 
Лизингтік келісімшартты несиелеуде банктермен кең көлемде жеңілдіктер берілсе 
Кепіл жүйесін дамыту.  
Қазіргі кезде қолға алынған мәселелермен қоса (халықаралық лизнгтік 
Осындай бағдарлама коммерциялық банктердің қысқа мерзімді тәуекелі жоғары 
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі  
Қазақстан Республикасының «Қаржы лизингі туралы» Заңы. //Егемен Қазақстан 
Закон Республики Казахстан «Об иностранных инвестициях» от 28 
Программа развития лизинга в РК на 2006-2007 годы  
Абраимов Р. Развитие финансового лизинга в РК: реальность 
Айманова Л., Оралбаева Ж. Қаржылық лизинг және экономиканың 
Комаров В. Реальная помощь реальному сектору //Развитие лизинговых 
Лизинг: Эффективные возможности инвестирования и реструктуризации производства //Бизнес 
Сагадиев К. Лизинг в Казахстане: проблемы и перспективы 
Менсен Т., Цыганов А. Страхование лизинговых сделок в 
Сайденов А. «Операция лизинг» //газета «Казахстанская правда» № 
Национальное статистическое агенство РК http://WWW.kazstat.asdc.kz  
Национальный банк РК http://WWW.nationalbank.kz  
Тлеужанов Е., Киреева К. Лизинг – форма инвестиционного 
Газман В. Д. «Лизинг: теория, практика, коментарии» 1997 
30