Автор работы: Пользователь скрыл имя, 13 Ноября 2011 в 19:32, реферат
Сүйінші Қуанышты хабар жеткізуші адам «сүйінші-сүйінші» деп келеді. Мұндайда қуанышты үй иесі «қалағаныңды ал» дейді. Немесе оған риза болатындай сыйлық ұсынады. Бұл қуанудың, ризалықтың белгісі. Сүйінші сұраудың да, оның сүйіншісін алудың да ешқандай сөкеттігі жоқ.
Сүйінші Қуанышты
хабар жеткізуші адам «сүйінші-сүйінші»
деп келеді. Мұндайда қуанышты үй иесі
«қалағаныңды ал» дейді. Немесе оған риза
болатындай сыйлық ұсынады. Бұл қуанудың,
ризалықтың белгісі. Сүйінші сұраудың
да, оның сүйіншісін алудың да ешқандай
сөкеттігі жоқ.
Байғазы беру. Үлкеннің
кішіге, яғни балаға беретін сыйы. Жас
ұл-қыз, бойжеткен, бозбала жаңа киім кигенде,
жаңа зат алғанда аға, апа, ата-әжесінен,
туған-туыстарынан оған байғазы сұрайды.
Олар байғазыға ақша, мал, мүлік, әйтеуір
бір зат беріп, құтты болсын айтады. Базарлық
әкелу. Алыс сапарға шыққан, қыдырып қайтқан,
сауда жасап кел- ген адамдар туған-туысқан-дарына,
көрші-көлемдеріне, дос-жарандарына ірілі-ұсақ-
ты сыйлықтар әкеліп бере- ді. Мұны базарлық
деп атайды. Ол жақсы көргеннің, сый-лағанның
белгісі.
Бастаңғы жасау. Үйдегі үлкендер жолаушылап
кеткенінде қалған жастар өздері бас қосып
(келіндер, абысындар, күйеулер, балдыздар
болып), немесе замандастарын шақырып
ойын-суық өткізеді, әңгіме-дүкен құрады,
әр түрлі дәмді тағамдар жасап ішеді. Бұл
әдет-ғұрыпты бастаңғы жасау деп атайды.
Сүйінші сұрау. Өте қуа-нышты хабарды жеткізуші адам ол үйге «Сүйінші, сү-йінші!», - деп кіреді. Бұл сөз тосынан естілсе де үй ішіндегілерді шошындырмай, қайта қуантады. Сол кезде үй иесі: «Қалағаныңызды алыңыз» дейді немесе ол риза болатындай бір жақ-сы сыйлық береді. Сүйінші алудың сөкеттігі жоқ. Сәлемдеме. Біреу арқы- лы беріп жіберілген затты сәлемдеме деп атайды. Сәлемдемеге жіберілетін заттар: сыбаға, ақша, көй- лек-көншек, орамал (бір ұшына сақина, білезік бай- ланған). Сәлемдеме жолау- шының жүгін ауырлатпай- тындай болуға тиіс. Алыс-тағы адамдар бір-біріне та-ныстары арқылы ауызша сәлем, өтініштерін де жолдайды. Сірге мөлдіретер. Бие ағытар күні берілген қы-мызды - «Сірге мөлдіретер» деп атайды. Оған ауылдың ақсақалдары, әжелер, ел ағалары шақырылады.