Мазмұндама жинағы

а)1940 ә)1950 б)1960 в)1970 с)1971.

12.Есімі әлемге әйгілі түрколог,Шығысты зерттеуші ғалым-ол кім?

а)Радлов.В.В.ә)ЛомоносовМ.В.б)А.Байтұрсынов.

в)Ы.Алтынсарин.с)А.Құнанбаев.

13.”Қазақ тілінің жасалуы туралы” дейтін еңбектің авторы кім?

а)В.В.Бартольд ә)В.В.Радлов б)Н.Сауранбаев в)Ғ.Айдаров.с)Ш.Уәлиханов.

14.Н.Сауранбаев  нешінші жылдан бастап жоғары  оқу орындарында сабақ берген?

а)1938 ә)1932 б)1935 в)1936 с)1937.

15.Ғ.Айдаровтың  түркі жазба ескерткіштеріне арналған неше еңбегі бар?

а)250 ә)300б)150 в)100с)120

16”Қуану”

 деген мағынаны білдіретін фразеологизмді табыңыз.

а)көзі көрген  ә)жүрек жүтқан б)бөркін аспанға лақтыру.

в)су жүрек с)қол жалғау.

17.Шартты бағыныңқылы сөйлемді табыңыз.

а)Күн батқан соң, қонақтар үйлеріне қелді.

ә)Егер жаңбыр жауса, егін мол болады.

б)Ердің атын еңбек шығарар.

в)Бұл жерде  я сен тұрарсың, я мен тұрармын.

с )Мекен-жайы өзгерген жоқ.

18.Омоним сөздерді  көрсетіңіз.

а)Түс көрді, көк түсті көйлек.

ә)кітапты берді, қаламды алды.

б)хат жазды, сурет салды.

в)үлкен өзен, зор дауыс.

с )Бала өсіру - барша жанның мақсаты.

19.Мезгіл бағыныңқылы  сабақтас құрмалас сөйлемді көрсетіңіз.

а)Оқушылар келсе,сабақ  басталды.

ә)әңгіме қызған сайын, Арман ынтамен тыңдады.

б)Мектепте мен  бір ғажайып  дәптер көрдім.

в)Бүгін күн  суық болғандықтан, оқушылар оқымады.

с )Дұшпан сөзіне ерме.

20. Ыңғайлас жалғаулықты анықтаңыз.

а)бірақ, неге десең, егер.

ә)я, немесе,біресе.

б)мен, да, және.

в)алайда,себебі,онда.

с )сондықтан, дегенмен.

 

 

 

 

21)Қарсылықты бағыныңқылы сабақтас құрмалас сөйлемді тап.

а )Қазір өзен мұзы ери қойған жоқ, бірақ әрі-бері қатынасуға болады.

ә )Адам еңбегі жеңілдеді,себебі ауыр жұмысты техника атқарады.

б )Асан ертерек  келгенде, іс бұлай аяқталмайтын  еді.

в )Жетпіс жыл  өмір сүрсем де, аз секілді білгенім.

с )Әркімге  де тезірек өту керек.

22.Себеп бағыныңқылы сабақтас құрмалас сөйлемді көрсетіңіз.

а )Ел орынға отыра бір топ адам үйге кіріп келеді.

ә )Еңбек-ана, білім-қазына.

б )Таң ата  олар жолға шықты.

в )Жаңа келген адамсың, сондықтан жат жердің сырын  біле қою оңай емес.

с )Базарға  мал айдадық.

23. Қимыл- сын бағыныңқылы сабақтас құрмалас сөйлемді көрсетіңіз.

а )Ол жұмыстан келген соң, бүгінгі газеттерді қарап  шықты.

ә )Оқушылар жазғы  демалысқа шықты.

б )Самал пешке  от жағып, асты әзірлей бастады.

в )Ауыр жүгі жеңілдегендей болып, рақаттанып ұйықтап кетті.

с )Қол қусырып  босқа отырмау керек.

24.Мақсат бағыныңқылы  сабақтас құрмалас сөйлемді көрсетіңіз.

а )Үйірме мүшелері Ш. Қалдаяқовтың әндерін айтып берді.

ә )Тұрмыс жақсы  болу үшін,еңбек өнімді болу керек.

б )Қазақстан  Республикасы егеменді ел болды.

в )Есеп оңай болмады.

с )Күн батып  барады.

25.Тұрақты сөз тіркесін табыңыз.

а )өз малы өзіне  ыстық.

ә )Артық мал  ақы сұрамайды.

б )Төл төлден өседі.

в )Ол әдейі, қасақана жасаған жоқ.

с )Ауыл таяқ тастам жерде.

 

 

 

26.Себеп бағыныңқылы  сабақтас құрмалас қандай сұраққа жауап береді?

а)Қайтсе де? Қайткенмен ?

ә )Қашан? Қашаннан бері ?

б )Неліктен? Қайткен соң ?

в )Не үшін ?Қайтпек  болып?

с )Қалай?

27.Мына сабақтас құрмалас сөйлемнің бағыныңқысы қандай сұраққа жауап береді?

Ағасына көзінің  асымен қарап, шолақ танауымен шуылдай дем алып тұр ?

а)Қалай?

ә )Қашан?

б )Қалайша ?

в )Не үшін ?

с )Неге?

28.Мына құрмалас  сөйлемнің мағыналық түрін ажыратыңыз.

Егер мен  шақырсам, досың бізге келер ме?

а )Шартты бағыныңқылы  сабақтас

ә )Мақсат бағыныңқылы  сабақтас.

б )Қимыл-сын  бағыныңқылы сабақтас.

в )Қарсылықты бағыныңқылы сабақтас.

с )Себеп бағыныңқы  сабақтас.

29.Мақалдан антонимдік мағынасы бар түрін табыңыз.

а )бөріктің намысы бір.

ә )дүние кезек.

б )білім арзан - білу қымбат.

в )ырыс алды- ынтымақ.

с )тайға таңба басқандай.

30.Қимыл-сын бағыныңқылы сабақтас құрмалас сөйлем.

а )Теңіздің суы мөп-мөлдір таза екен.                                                                                                                                  ә)Күніне жүз ойланып, мың толғанам.

б)Өзіммен бірге өлмесін өлеңім деп.

в)Ойын аяқталды,бірақ көрерме жетті.

с) Иығындағы  ауыр жүгі  жеңілдегендей болып, рақаттанып ұйықтап кетті.

 

            

 

 

 

 

           Деңгейлік тапсырмалар.

                           9 сынып.

 

 

 

 

Құрастырған:Рахметуллина А.Ж.

                       қазақ тілі пәні мұғалімі

                      № 36 орта мектебі.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

    Павлодар қаласы-2006 жыл.

  

 

 

Түсінік хат.

 

Деңгейлік тапсырмалар  оқушылардың өтілген лексикалық тақырыптардан алған білімдерді  мен біліктерін пысықтауға арналған.

Деңгейлік тапсырмалар (Қазақ тілі туралы*Қазақ тілін зерттеген ғалымдар*Қазақстан Республикасы*,Тарихи  қайраткерлер*,Ұлттық киім*.)  модульдері тақырыптарын қамтиды.

Деңгейлік тапсырмалар  оқушылардың шығармашылықпен жұмыс  істеуін дамытады,әр оқушыны өздігінен жұмыс істеуге баулиды, ой еңбегімен айналысуына көздейді.

Деңгейлік тапсырмаларды  өздігінен жаңа сабақты меңгерту, тақырыпты пысықтау,қайталау сабақтарында пайдалануға болады.

Деңгейлік тапсырмалар  оқушылардың сөздік қорын байытуға, тілін дамытуға бағытталған.

 

 

 

 

 

Тақырып.Қазақ тілі туралы қысқаша мәлімет.

І.деңгей.

1.Орысшадан аударып  тиісті сөздерді қой.

Қазақ(язык)-(государственный) тіл.Қазақстанда тұратын (нация(ы) басқа (народ)тар да қазақ тілін үйренуге көңіл қояды.(Они )қазақ тілін (кружок) лерде,(общество)дарда,(школа)тер мен институттарда оқып біледі.

Қазақстанда (много)теген  ұлт (представитель)дері тұрады.Олар Қазақстанды  өз (народ)і санайды.(Но) өз (родной язык)ін ұмытпауға тырысып үйренуде.

2.Аудар.Сұрақтар құрастыр.

ІІ деңгей.

1.Диалогты толықтыр  және жауабын жаз.

-Сен қазақша сөйлейсің  бе?

-........

-Сенің достарыңның  арасында кім қазақша сөйлейді?

-.........

-ҚАЗАҚ ТІЛІН ЖЕТІК  БІЛУ ҮШІН ҚАЛАЙ ОҚУ КЕРЕК?

-...........

-ҚАЗАҚ ТІЛІН НЕ  ҮШІН БІЛУ КЕРЕК? 

-...........

2.МЫНА СӨЙЛЕМДЕРДІ КЕЛЕР ЖӘНЕ ӨТКЕН ШАҚҚА АЙНАЛДЫР.

1.МЕН ҚАЗАҚ ТІЛІН  ҮЙРЕНІП ЖҮРМІН.

2.МЕНІҢ ЖОЛДАСЫМ ҚАЗАҚША БАТЫРЛАР ЖЫРЫН ОҚЫП ОТЫР.

ІІІ.Деңгей.

1.Мына мақалдарды толтыр  және аудар.

1.Ана сүті -...........

Ана тілі -..............

2.Тәрбие басы-..........

 Өнер алды-........

 

 

Тақырып.Қазақ тілін зерттеген ғалымдар.

І.Деңгей.

1.Кестені толтыр.

 

 

 

Қазақ     тілін            зерттеген           ғалымдар.

                                   

                                                                                                                             

 

 

 

ІІ.Деңгей.

1.(.Ғалымдар) тақырыбына сөзжұмбақ құрастыр.

2.(Білім) деген сөзді тәуелде.

 

ІІІ.Деңгей.

1.Берілген сөздердің  дұрыс вариантын табыңыз.

          

     өкілі                                  исследование

      мұра                                   наука

    ғылым                                учебники

     оқулықтар                       памятники 

            

  негізін салушылар             анализировал

   Мәселе.                                   наследие

    зерттеу                                  проблема

    талдаған                                доказывать.

 

    Дәлелдеу                            представитель

   ескерткіштер                        учебники.

    

                                         

.

 

                                      

 

 

 

 

            Тақырып.Тарихи қайраткерлер.

 

І.Деңгей.

1.Мәтінді оқы, аудар. 

       Қазақ  хандары.

 

15ғасырда құрылған  Қазақ мемлекеті үш жүзге бөлінген.

-Ұлы жүз

-Орта жүз

-Кіші жүз. 

Әрбір жүз тайпаларға, тайпалар-руларға,рулар аталарға бөлінген.

Қазақ халқында қоғамның билеуші тобының жоғарғы сатысында-хан  тұрған.

Халқымыздың ең ірі хандары  Тәуке,Абылай және т.б.болды.

ІІ.Деңгей.

1.Сұраққа жауап бер.

1.Абылай хан кім?

2Абылайдың шын аты қандай?

3.Ол қай ғасырда  өмір сүрді?

4.Ол қандай батыр?

5.Абылай хан кімдермен  соғысты? 

6.Қазақ халқы Абылайды  кандай  адам деп санаған?

7.Сенің пікірің.Менің  ойымша .....деп баста.

ІІІ.Деңгей.

1.Сөздерге  синоним  жаз.      Сөздерге антоним жаз.

                                                

Басқарушы-                                   Жоғарғы- 

Дұшпан-                                        Қосу -

Батыр-                                            қорқақ-

Күш-                                              Ірі-

Атақты-                                         Жоқ-

Құрмет-                                        Сыртқы-

Туу-                                               Қолдау-

Өлу-                                               беру-

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Тақырып: Қазақстан Республикасы.

І.Деңгей.

1.Сұраққа жауап бер:

1.Қазақстан-көп ұлты  мемлекет пе?

2.Халқының саны қанша?

3.Қазақстан қай жерде  орналасқан?

4.Оның жер көлемі  қанша?

5.Бүгінгі Қазақстан  қандай елге айналды?

6.Қазақстан Республикасының  тұнғыш президенті кім және қашан сайланды?

ІІ.Деңгей.

1.Мәтінді орысшадан  қазақшаға аудар.

Отечеством мы зовем  нашу республику.В ней жили наши отцы и деды.

В ней говорят на родном нам языке.Родина как мать.Она  защищает и бережет нас от бед.Много  на свете государств.Но одна у человека мать,одна у человека Родина.

2.Сөздерге синоним  жаз.

Атақты-

Халық-

Ел-

Тұнғыш-

Ақыл-

ІІІ.Деңгей.

“Қазақстан” тақырыбы бойынша   cөзжұмбақ құр.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Тақырып: Ұлттық киім.

І.Деңгей.

1.Мәтінге 5-6 сұрақ құрастыр.

Ерлердің ұлттық киімдері:жейде,шалбар,қамзол,ішік,тон.Ерлердің бас киімінің түрлері көп:қалпақ, тымақ,бөрік,малақай,т.б.

Әйелдердің ұлттық киімдері ерекше болады.Олардың киімдері әсем өрнектермен оюланып тігіледі.Көйлектердің сыртынан алтын жіппен,асыл тастармен  әшекейлеген қамзол киіледі.Үйлену тойына киілетін сәукеле қымбат тастармен,күміс,маржанмен әшекеленеді.Бұны жасаушылар бір жыл еңбектенген,көп қаржы жұмсаған.

ІІ.Деңгей.

Төмендегі сөздерді оқыныз.Қазақша-орысша сөздікті пайдаланып,сөздердің мағынасын  табыныз да, кестеге енгізіңіз.

Сырт киім                     Бас киім                   Аяқ киім.

  

 

 

 

Көйлек,тымақ,жейде, етік, туфли,белдемше,тон,бәтенке,бөрік, пальто,шалбар,костюм,орамал, свитер,қалпақ,күртке,кофта,қамзол.

2.Мына сөздерді қазақ тіліне  аударыңыз және олардың антонимін табыңыз.

Черный, дешевый, принести, да. большой, хороший,ночь,тонкий, низкий, продать, покупатель, новый, дать.

ІІІ.Деңгей.

Сатушы мен сатып алушы арасында сөйлесулер құраңыз.