Оқушылар тіліндегі жаргон сөздердің қолданысы

Кіріспе

 

ҚР тәуелсіздік  алған жылдарынан бастап, мемлекеттік тілдің мәртебесін арттыруға деген талаптар да күн санап күшейіп келеді. Ел тәуелсіздігін тіл тәуелсіздігімен астастыра қарап, туған тілдің тұғырын биіктету қамы қолға алынғалы да біраз уақыт болып қалды. «Қазақстан Республикасындағы тіл саясатының тұжырымдамасы», «Қазақстан Республикасындағы Тіл туралы Заң» сияқты стратегиялық маңызы бар құжаттардың дүниеге келуі осы бағытта жасалған оң қадамдар.  
Қазақстан Республикасы Президентінің «Тілдерді қолдану мен дамыту бағдарламасында»: «Тілді дамыту - Қазақстан Республикасы мемлекеті саясатының аса өзекті бағыттарының бірі» , сондай-ақ «Мемлекеттік тілді оқытудың саны мен сапасына көңіл бөлу керек» делінген. Елбасы Н.Ә.Назарбаев: «Қазақстанның болашағы қазақ тілінде» - деп тұжырымдайды.  
Осыған байланысты өзге тілді халықтар арасында да мемлекеттік тілдің тиісті дәреже болуы басты назарда.

    Аталған жұмыстар өзге тілді  халықтардың мемлекеттік тілге  сүйіспеншіліктері қаншалықты екені  қаралатын болады.

  Зерттеу жұмысының мақсаты - өзге тілде оқытылатын оқушылардың мемлекеттік тілге деген көзқарастарын анықтап, оларда қазақ тілін үйренуге деген ұмтылысты арттыру.

Зерттеу жұмысының  өзектілігі – бүгінгі күнде өз елінде шет қақпай болып жүрген ана  тіліміздің дамуына аз да болса үлес қосып, өзге ұлттар арасында қазақ тілін ұлықтау.

Зерттеу жұмысының  нысаны - № 14 жалпы білім беретін  орта мектебінің орыс тілінде білім  алатын сынып оқушылары

Міндеттері:

• қазақ тілінің мәртебесін арттыруда, насихат жұмыстарын жүргізу;
• өзге тілде білім алатын оқушылардың мемлекеттік тілге деген көзқарастарын анықтау;
• жоғары сыныптар бойынша қазақ тілі пәнінен үлгерім мен сапа көрсеткішін анықтау;
• мемлекеттік тілге қатысты пікірлерін білу мақсатында сауалнама жүргізу;

 

Болжам

Егер өзге тілде білім алатын білім алушылар арасында қазақ тілінің  қаншалықты құрметке ие болып жүргенін анықтап, мемлекеттік тілдің орны анықталса, онда мектептегі «Тіл туралы» Заңның орындалуына қандай үлес қосылып жүргенін, қазақ тілін дамытуға деген оқушылардың көзқарастарын анықтауға болар еді.

 

Күтілетін нәтиже

Оқушылардың мемлекеттік тілді  меңгеруде қойған талаптары қаншалықты деңгейде екенін анықтап, әрқайсысына  ой тастаса, қазақ тіліне деген сүйіспеншіліктері  артып, тілді игеруге деген құлшыныстары артады.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Зерттеу бөлімі

 

Бүгінгі күнде мемлекеттік тілдің мәртебесі анықталып, дамытуға деген талаптар күн санап күшейіп келеді. «тілі жоғалған халықтың өзі де жоғалады» деген қағида бүгін де басты ұранға айналған. Өзге тілді ұлттар арасында да қазақ тілін үйренушілер көбейіп келе жатқаны қуантады. Дегенмен, қарқынды емес. Әсіресе орыс тілінде білімалатын сыныптарда қазақ тілінің қандай орында екенін анықтау - бұл жұмыстың басты мақсаты. Осы мақсатта төмендегідей сауалнама алынды:

1. Өз бетіңмен қазақ тілін үйренуге деген ұмтылысың қандай?

А) жоғары

Б) орташа

В) төмен

  Сауалнамаға 7-11-сынып оқушылары  қатысып, өз жауаптарын берді. 

 

Төменгі буыннан  орта буынға өткен балалардың зор  ынтамен келетіндері белгілі. Әр нәрсені білгілері келіп, белсенділік танытатындары да осы уақыт. Ал жоғары буында аз да болса балалар салғыртсып қалады. Сондықтан әр сыныптардың қазақ тілі бойынша үлгерім мен сапа көрсеткіштерін салыстыруды жөн көрдік.

 

 

Енді қазақ  тілін басқа шет тілдердің  оқытылуымен салыстырып байқайық.