Delphi-дің компоненттер тақтасы

Delphi-дің компоненттер тақтасы [ 22 бет ]

Жоспар

I. Кіріспе…....................................................................................................3 
II. Теориялық бөлім.......................................................................................5 
2.1 Компоненттермен танысу....................................................................5 
2.2 STANDARD беті………………………………………………………..5 
2.3 ADDITIONAL беті……………………………………………...……...7 
2.4 WIN 32 беті…………………………………………………...……….10 
2.5 SYSTEM беті……………………………………………………...…..13 
2.6 DIALOGS беті....................................................................................14 
2.7 SAMPLES беті...................................................................................15 
III. Тәжірибелік бөлім...................................................................................16 
3.1 STANDARD бетіндегі компоненттерді қолданып есепшоттың бағдарламасын құру………………………………………….....…...17 
IV. Қорытынды.....................................................................................................23 
V. Пайдаланған әдебиеттер тізімі.....................................................................24

Тақырыбы: «Delphi-дің компоненттер тақтасы» 
Орындаған: ВТ-10-01 ... ... А. ... оқытушы Кошерова А. Е. 
Ақтау-2011ж 
Жоспар 
I. 
Кіріспе…................................................................. 
...................................3 
II. ... ... STANDARD ... ... ... WIN 32 ... SYSTEM ... ... ... ... STANDARD ... ... ... ... бағдарламасын 
құру………………………………………….....…...17 
IV. 
Қорытынды................................................................ 
.....................................23 
V. ... ... осы ... ... тақтасы» атты тақырыпта курстық 
жұмысымды жаза отырып, теориялық бөлімде Delphi-дің компоненттер ... ... ... ... Win 32, System, Dialogs, Samples ... және бұл ... ... Windows операциялық жұйесінде 
қолдануға арналған, Delphi бағдарламалау тілінде ... ... ... ... қарастырдым. Теориялық бөлімде Delphi ортасы және 
компоненттер тақтасы және тәжірибелік тарауда мәліметтер өңдеуді, оның 
ішінде ... ... ... тәжірибе тәсілдермен 
қарастырдым. Мыңдаған жылдар бұрын есеп-қисап үшін таяқшалар мен ... және т.б. ... 1500 ... ... ... ... есеп шот пайдалана бастады. Delphi бағдарламалау ортасында STANDARD 
бетіндегі компоненттерді қолдана отырып есепшот бағдарламасын құру және ... ... ... ... ягни ... бір ... орындауы 
үшін оган орындайтын шарттарды енгізуін қарастырдым. Ал енді Delphi 
бағдарламалау ... ... ... ... Delphi — бұл әр түрлі 
мазмұндағы сан қилы максаттарды ... ... ... ... ... ... ортасынын бірі. 
Delphi-де қолданбалы бағдарламалар мен косымшаларды кұру IDE ... ... ... ... ... жүзеге асады. IDE - 
бағдарламашымен арадағы ... ... оған ... ... тұратын бірнеше терезелерді қамтиды. IDE ... ... ... интерфейстік бөлігін жобалап, ... ... ... ... ... ... жазуға болады. 
Қазіргі кезге дейін Borland Delphi ортасында бағдарламалауға арналған 
көптеген оқу ... ... ... ... ... олар негізінен 
тәжірибелі қолданушыларға арналған. Әдетте оларда тіддің накты жүзеге 
асырылуында бағдарламалауды енді ғана ... ... ... туғызатын ерекшеліктері бар. 
Студенттер бағдарламалау іскерлігін үйрену үшін накты есептер шығарып, 
бағдарламасын жаза білуі қажет. Ол үшін ... тілі мен оны ... ... керек. Объектілі бағдарланған бағдарламалау жүйелерінде 
бағдарламалаудағы негізгі ерекшелік алдымен бағдарламалау синтаксисі мен 
компоненттерді пайдалануды ... ... ... ... ... курстық жумыста объектілі бағдарланған бағдарламалау 
жүйелерінің компоненттер ... ... Delphi ... ... ... мен ... келтірілген. 
Теориялық бөлім 
1. Компоненттермен танысу 
Компоненттер дегеніміз жүмыс ... ... ... ... ... элементтер болып табылады. Компоненттер 
палитрасының ... ... ... ... де ... жеткілікті. 
Сонымен, бүл тарауда біз Delрһі ортасының негізгі ... ... ... STANDARD ... ... программа құруға ең қажетті Windows-гe арналған 
стандартты интерфейстік элементтерден тұратын ... ... Standard ... - басқа компоненттерді орналастыруға арналған гаоненттер 
қызметін ... ... ... ... ... ... ... дайындық кура отырып, гаоненттер палитрасында орналасады. 
MainMenu - Программаның бас менюі. Бүл ... ... ... ... ... ... ... береді. 
Label - форманың бетіне ... ... ... ... мәтіннің түрі мен орналасуын анықтайды. 
Edit - енгізу өрісі - символдар жолын жөндеуге арналған. 
Button - командалық ... - ... ... түратын мәтіндік редактор құру сигменті болып 
табылады. 
RadioButton - қызметі басқа батырмалардың ... ... ... ... ... табылады. Егер терезесінде бірнеше ауыстырып 
қосқыш пайдаланылатын болса онда әрбір топты RadioGroup компоненті арқылы 
беруге болады. 
СһескВох - ... ... ... ... ... ... - қажетті элементті таңдауға болатын тізімді береді. 
ComboBox - енгізу өрісіне мәліметтерді ... ... ... ... ... ... ... ADDITIONAL беті 
Additional бетінде сүхбат терзелерінің түрін түрлендіруге ... 18 ... ... ... ... ... - ... бар, пиктограммалы командалық батырма. 
SpeedButton - пиктографиялық батырма. Әдетте бас менюдің опцияларына 
жылдам кіру үшін пайдаланылады. 
MaskEdit - арнайы ... ... ... ... сүзгілеуге 
мүмкіндік береді, мысалы, датаны дұрыс енгізу үшін ... - ... ... Бүл компонент мәтіндік ақпаратты кесте 
түрінде шығаруға мүмкіндік береді. 
DrawGrid - ... ... ... ... ... бүл 
компоненттің ұяшықтарында кез келген акпарат, оның ішінде ... ... - ... Бүл ... ... оның ішінде пиктограммалар 
мен метафайлдарды бейнелеуге арналған. 
Shape - ... Бүл ... ... ... дұрыс 
геометриялык фигураларды - тіктөртбүрыш, шеңбер, ... жэне т.б. ... - ... Терезенің жеке бөліктерін үш өлшемді қоршаумен немесе 
жолақпен ерекшелеуге арналған. 
ScrollBox - орағыш жолақтар панелі. -Panel ... ... егер ... ... оның шекараларымен 
қиылыспаса, онда орағыш жолақтарды автоматты турде қояды. 
CheckListBox - ... ... ... ... ... ... ... опциясының қасында бірнеше опцияны бірден 
таңдауды жеңілдететін СһескВох тәрізді тәуелсіз ауыстырып қосқышы бар. 
Splitter - шекара. Бүл ... ... ... екі гомпоненттің 
арасына орналасады да, ... ... ... компоненттерді бір-бірінен бөліп айрылған шекараларын алмастыруға 
мүмкіндік береді. 
StaticText - статикалық мәтін. ... Label ... ... жеке Windows ... I ... сипатталады. Ол 
мәтінге қоршау жүргізуге мүмкіндік 
ControlBar - басқару жолағы. DRAG&DOG технологиясында такалып ... ... ... қызметін атқарады. 
ApplicationEvents - оқиғаны қабылдаушы. Егер бұл компонент формаға 
орналасқан болса, онда программаға ... ... Windows ... ... - атау = мен ... түратын жолдар редакторы. Мүлдай 
жүптар Windows-де жиі пайдаланылады. 
LabeledEdit - бір ... ... мен ... ... - ... ... ... таңдауға арналған арнайы СоmboBox 
варианты. 
Chart - диаграмма. Бүл компонент мәліметтерді ... ... ... ... панельдер күруды жеңілдетеді. 
ActionManager - әрекеттер менеджері. Төмендегі үш компонентпен ... ... ... ... етеді. 
ActionMainMenuBar - меню жолағы, ол оның опциялары * ... ... - ... ... көмегімен қойылатын 
пиктографиялык батырмаларды орналастыруға ... ... - ... сұхбаты. Бұл компоненттің көмегімен пайдаланушы 
жүмыс программасының интерфейсін қалауынша баптай алады. 
4. WIN 32 беті 
WIN 32 беті 32 ... WINDOWS ... ... ... ... ... (бүл 2-нүхқада WIN 95 деп аталады). 
4-сурет. WIN 32 беті. 
TabControl - ... ... ... қойымта жазуы немесе суреті 
бар тіктөртбүрышты өріс болып келеді. ... ... ... ... жэне ... ... жиынтығын басқару үшін 
пайдаланылады. 
PageControl - қойымталары бар ... ... ... ... ... ... жиынтығы бар. Ол өзіне байланысты қойымтаны 
тышқанмен белгілеу арқылы жүзеге асырылады. 
ImageList - суреттер жиынтығы. ... ... ... ... мүмкіндік береді. 
RichEdit -форматталған мәтінге арналған көп ... ... ... ... RichEdit ... ... ... Формат ережесіне бағынады (RTF - RICH TEXT FORMAT) және шрифт, 
түс, ... ... ... ... ... - ... ... кейбір шамалардың мәндерін 
басқару үшін ... ... оның ... ... ... дауысын оңай өзгертуге болады. 
ProgressBar - процесс индикаторы. Бүл компоненттің көмегімен үзак 
уақыт орындалатын процестің ... ... ... ... дискетке көшіру барысы. 
UpDown - цифрлық регулятор. Бүл ... екі ... ... сандық мәнді үлкейтуге немесе кішірейтуге арналған. 
Hotkey - басқару клавишы. Компонент басқару клавиштерін енгізу үшін 
пайдаланылады. 
Animate - ... ... ... бірі ... ... ... ... бейнелеуге арналған. Компонент дыбысы 
бар видеоклипті сүйемелдей алмайды. 
DateTimePicker - күн, уақыт селекторы. Бұл компонент ... ... ... бейнелеуге арналған. 
TreeView - таңдау тармағы. ... ... ... ... береді. Әдетте каталогтар күрылымын және басқа да 
иреархиялық ... ... ... көру үшін ... - ... ... Бірнеше пиктограммаларды көруді 
және қажеттісін таңдауды үйымдастырады. Бүл компонент пиктограммаларды 
тігінен немесе ... ... ... ... ... кішірейтіп 
көрсетеді. 
HeaderControl - басқарушы тақырып. Жазуы бар секцияларға ... ... ... ... ... ... Секциялардың елшемін программа 
жұмысы кезеңінде тышқанмен өзгертуге болады. Әдетте ... ... мен ... ... ... үшін ... - ... панелі. Жөндеу терезесіне әртүрлі нүсқау беретін 
ақпараттарды орналастыруға арналған. 
ТооІВаг - ... ... Бүл ... Bitbtn ... үшін контейнер қызметін атқарады. Сондай-ақ, олардың өлшемдерін 
және батырмаларды өшіргендегі немесе ... ... ... автоматты 
түрде өзгерте алады. 
СооІВаг - саймандық панель. ToolBar компонентінен ... Edit, ... жэне т.б. ... ... компоненттерін орналастыруға арналган контейнер ретінде 
пайдаланылады. 
PageScroller - айналатын ... ... ... ... ... ... Қажеттілігіне карай панельдің жиегіне 
орағыш стрелкаларды ... ... ... - ComboBox ... ... ... ... тізімге 
шағын бейнелерді бейнелеуге мүмкіндік береді. 
5. SYSTEM беті 
SYSTEM беті бұл бетте баскару қызметі бар ... ... ... Windows үшін стандартты OLE (Object Linking and Embedding) ... (Dinamic Data ... ... алмасуды сүйемелдейтін де 
компоненттері бар. 
5-cypem. SYSTEM беті. 
Timer - таймер. Бұл компонент шынайы уақыт аралығын есептеу ... - ... ... ... ... Графикалық бейнелерді салуға 
арналган тіктөртбүрышты бөлік күрады. 
MediaPlayer - мультимедиалық ойнатқыш. Бұл компоненттің көмегімен 
әртүрлі ... ... ... - OLE - ... ... немесе енгізілетін 
объектілерді қабылдау қызметін атқарады. 
6. DIALOGS беті 
Dialogs бетінің компоненттері Windows үшін ... ... ... асырады. 
6-cypem. DIALOGS беті. 
Open Dialog - ашу. Стандартты ... ашу" ... ... ... - ... Стандартты "файлды сақтау" терезесін шығарады. 
OpenPictureDialog - суретті ашу. Суретті алдын ала көру мүмкіндігін 
сақтай отырып, графикалық файлды ... ... ... шығарады. 
SavePictureDialog - суретті сақтау. Суретті алдын ала ... ... ... ... ... сақтайтын арнайы терезені 
шығарады. 
FontDialog - шрифт. ... ... ... ... ... - түс. ... ... стандартты сүхбат терезесін 
шығарады. 
PrintDialog - басып шығару. Құжатты ... ... ... таңдау сұхбат терзесін шығарады. 
PrinterSetupDialog - принтерді ... Басу ... ... ... ... терезесін шығарады. 
FindDialog - іздеу. Мэтін фрагментін іздеуге арналған ... ... ... ... ... - Мәтін фрагментін іздеу мен ... ... ... ... ... ... ... SAMPLES беті 
Gauge - қалып күй ... Win32 ... ... ... ... ... ... ерекшеленеді. 
7-сурет. Samples беті. 
ColorGrid - түстер кестесі. Бүл ... 16 ... ... ... ... ... тандауға арналған. 
SpinButton - қос батырма. Қандай да бір сандық шамаларды •вскраудың 
ыңғайлы құралы. 
SpinEdit - сандар редакторы. Қос батырманың ... ... ... ... ... ... және жөндеуді қамтамасыз етеді. 
DirectoryOutline - ... ... ... ... орналасқан каталогтарды бейнелейді. 
Calendar - календарь. Айдағы күнді таңдап, көрсетуге арналган. 
Тәжірибелік бөлім 
1. STANDARD бетіндегі компоненттерді ... ... ... ... ... STANDARD ... Edit және Button 
компоненттерін форма (Form1) бетіне еңгізіп, кодтар (Unit1) ... ... ... ... бағдарламасын құру. 
2-сүрет. 
implementation 
{$R *.dfm} 
var 
accum:real;// аккумулятор 
oper:integer;//операция:1-'+';2-'-'; 
//0-"выполнить"("кнопка=") 
f:integer; 
{f=0 ждем первую цифру нового числа, например после выполнения операции, 
когда 
на индикаторе результат.} 
//кнопка ... ... ... ... ... ... ... edit1.Text:=edit1.text+'1' 
end; 
//кнопка 2 
procedure TForm1.Button2Click(Sender: TObject); 
begin 
if (f=0) //первая цифра числа 
then begin 
edit1.Text:='2'; 
f:=1; 
end 
else edit1.Text:=edit1.text+'2' 
end; 
//кнопка ... ... ... f=0 
then begin 
edit1.Text:='3'; 
f:=1; 
end 
else edit1.Text:=edit1.text+'3' 
end; 
//кнопка 4 
procedure TForm1.Button4Click(Sender: TObject); 
begin 
if f=0 
then begin 
edit1.Text:='4'; 
f:=1; 
end 
else edit1.Text:=edit1.text+'4' 
end; 
//кнопка 5 
procedure TForm1.Button5Click(Sender: TObject); 
begin 
if (f=0) 
then begin 
edit1.Text:='5'; 
f:=1; 
end 
else ... ... ... TObject); 
begin 
if f=0 
then begin 
edit1.Text:='6'; 
f:=1; 
end 
else edit1.Text:=edit1.text+'6'; 
end; 
//кнопка 7 
procedure TForm1.Button7Click(Sender: TObject); 
begin 
if f=0 
then begin 
edit1.Text:='7'; 
f:=1; 
end 
else edit1.Text:=edit1.text+'7'; 
end; 
//кнопка 8 
procedure TForm1.Button8Click(Sender: TObject); 
begin 
if f=0 
then begin 
edit1.Text:='8'; 
f:=1; 
end 
else edit1.Text:=edit1.text+'8'; 
end; 
//кнопка ... ... ... f=0 
then begin 
edit1.Text:='9'; 
f:=1; 
end 
else edit1.Text:=edit1.text+'9'; 
end; 
//кнопка 0 
procedure TForm1.Button10Click(Sender: TObject); 
begin 
if f=0//первая цифра числа 
then ... ... ... TForm1.Button11Click(Sender: TObject); 
begin 
if f=0 
then oper:=1 
else begin 
dooper; 
oper:=1; 
f:=0; 
end; 
end; 
procedure TForm1.Button12Click(Sender: TObject); 
begin 
if f=0 
then oper:=2 
else ... ... ... ... ... ... TForm1.Button14Click(Sender: TObject); 
begin 
edit1.text:='0'; 
accum:=0; 
oper:=0; 
f:=0; 
end; 
procedure TForm1.Button15Click(Sender: TObject); 
begin 
if f=0 
then begin 
edit1.Text:='0,'; 
f:=1; 
end; 
if pos(',',edit1.Text)=0 then edit1.Text:=edit1.text+','; 
end; 
procedure dooper; 
var 
numb:real; 
begin 
numb:=strtofloat(form1.Edit1.Text); 
case oper of 
0:accum:=numb; 
1:accum:=accum+numb; 
2:accum:=accum-numb; 
end; 
form1.edit1.Text:=floattostr(accum); 
end; 
procedure TForm1.Edit1Change(Sender: TObject); 
var key:char; 
begin 
key:=chr(0); 
end; 
procedure TForm1.FormCreate(Sender: ... осы ... ... ... атты ... ... қорыта отырып, теориялық бөлімде Delphi-дің компоненттер ... бұл ... ... Windows ... ... қолдануға 
арналған STANDARD, ADDITIONAL, WIN 32, SYSTEM, DIALOGS, SAMPLES, беттері 
және де бұл беттердегі ... ... ... ... ал ... ... ... жұмыстың тақырыбыны байланысты 
қарастырылып өткен компоненттер бойынша тәжірибелік есептерді қарастырдым, 
яғни бұл ... Delphi ... ... STANDARD ... ... отырып есепшот бағдарламасын құруды және бул 
компоненттің әркайсысына арналған кодтарды ягни белгілі бір ... ... оган ... ... ... ... қарастырып өттік.

Басқару операторлары программа қатарларының орындалу реттілігін өзгертеді. Олар шартты тексерту, таңдау және цикл операторларына жіктеледі. Шартты оператор кейбір шарттарды тексеруге және тексеру нәтижесіне байланысты мына немесе келесі әрекетті орындауға мүмкіндік береді. Шартты оператор “Иә” немесе “Жоқ” деп жауап беруге болатын белгілі бір логикалық шартты тексереді.  
Шартты оператор құрылымы мынадай: 
if <шарт> then <1-оператор> else <2-оператор>;  
Шарт оператор келесі алгоритм бойынша жұмыс істейді: егер оның нәтижесі ақиқат, яғни құптарлық болса (Иә), онда бір программалық тармақ орындалады. Тексеру нәтижесі жалған болған жағдайда (Жоқ), программаның басқа бір тармағы жүзеге асырылады. Мұнда есептің шартына байланысты тармақталу алгоритмдерінің “Таңдау” немесе “Аттап өту” мүмкіндіктерінің бірі орындалуы тиіс.

 
Пайдаланған әдебиеттер тізімі 
1. Delphi ортасында бағдарламалау: Оку құралы. 
Авторы: Э.А.Абдыкаримова. 
Актау 2010ж. 
2. Программалау тілдерін оқыту. Delphi ортасы: Оку құралы. 
Авторлары: Халықова К. 3., ... А. Р., ... Б. ... 2005 ... ... Оқу ... ... О. 
Алматы 2008ж. 
4. Жаңа ақпараггықтехнологиялар (лабораториялык практикуй) 2-бөлім 
Авторлары: Б. Бөрібаев, Е. Балапанов, Г. ... Р. ... 2001 ... ... ... және программалау. 
Авторы: Ахметов Қ. 
Алматы 1996.

                    Батырмалар

Батырма (перне) — аппаратурадағы перне немесе батырма.

Пернетақтада (Клавиатура) батырмалардың қосып басқанда орындалатын жылдам командаларға қысқаша шолу.

Пайдалы кеңестер 3 ақпан 2012, 12:39

Күнделікті жұмысым компьютермен байланысты болғандықтан пернетақтада жылдам жұмыс жасағанды ұнатамын. Қазір мен сіздерге екі не үш пернетақтаның клавиштері басылып жылдам орындалатын, өзімнің күнделікті қолданытағы батырмалар таныстырып шықсам. Қосымша оларға түсініктемені жазып кетейін.  
 
Ең қолданыстағылардан бастай кетейін(ходовой). :)

1. Ctrl+C — Қандай болмасын файлдың көшірмесін алып сақтап тұрады(Копировать). Сіз қою командасын бергенде (Вставить) көшірмесін қояды.
2. Ctrl+V — Көшірмені қою (Вставить) Көшірмеге алған құжатты осы пернелерді басу арқылы көшірмесін қою.
3. Ctrl+Z — Болдырмау(Отменить). Қандай да бір әрекет жасағанда қате жіберіп қойсаңыз, қайта қалпына келтіру. Мысалы сіз Ворд мәтіндік редакторында байқамай қате жіберіп қойсаңыз Ctrl+Z басу арқылы қалпына келтіресіз.
4. Ctrl+Y — Бұл батырмалар керсінше әрекет жасайды. Алдыңғы амалға қарама-қарсы қызмет атқарады.
5. Ctrl+N — Жаңа құжат жасау.(Создать)
6. Ctrl+O — Ашу.(Открыть) Сіз бір бағдарламада жұмыс жасайсыз. Ctrl+O басу арқылы сіз бағдарлама ашатын құжатты іздеп, тез ашу үшін арналған.
7. Ctrl+P -Баспаға жіберу.(Печать)
8. Ctrl+T — Жаңа вкладка ашу. Мен браузерді қолданғанда міндетті түрде осы батырманың көмегіне жүгінемін. Ctrl+T басу арқылы қалаған сайттар тізімін бір ашық терезеде жинастырамын.

 
Енді Windows батырмасы белгішесімен қоса басылып орындалатын командалардың тізбегін жаза кетейін. Ол батырма төмендегі суретте көрсетілген. 
 

1. Win+E — Жол көрсетуші(Проводник). Немесе жылдам менің компьютеріме жылдам кіру үшін қолданылады.
2. Win+R — Орындау (Выполнить). Орындау мен комьютердің баптаулары немесе кей бағдарламаларды ашу үішн қолданамын. Мысалы: Win+R басып орындауды шақырып сонда Calc деп жазып Enter батырмасын шертсем Калькулятор ашылады. Notepad Блакнотты шақырады, WinWord Ворд мәтіндік редакторын ашады.
3. Win+D — Қандай терезе немесе қанша ашық тұрған бағдарлама болмасын барлығын жұмыс үстеліне жинап қояды. Орысша айтқанда Барлық бағдарламаларды Свернуть етіп қояды.

 
Келесі кезек кейбір пернетақтадағы батырмалардың бірігіп орындайтын әрекеттері.

1. Ctrl+Shift+Esc — Диспетчер Задач-қа жылдам кіру үшін. Немесе ол әрекет Ctrl+Alt+Del. Меніңше бірінші жазған жол ең тиімдісі.
2. Alt+Tab -Жұмыс үстелінде ашып, жұмыс істеп отқан бағдарламалардың арасында тышқанның көмегінсіз жылдам қатынау үшін қолдансаңыздар болады. Windows 7 нұсқасында осы жағдайға қосымша Win+Tab басу арқылы тамаша етіп шығарылған, 3D түрінде ауысқанын көре аласыздар. :)

       Таймер (Timer)

• уақыт санауыш схема. Уақыт аралығын өлшеуге арналған орталық процессордың ішкі регистрі;
• ағымдық уақытты немесе уақыт аралығын анықтайтын электрондық сағат (құрылғы) немесе белгілі бір уақыт аралығы сайын мәні өсіп, өзгертіліп отыратын сағат рөлін атқара алатын регистр. Компьютердегі уақытты автоматты түрде бақылауға немесе өлшеуге арналған құрылғы, сондай-ақ программаға сәйкес кейбір жағдайларды басқару үшін орталық процессордың жұмысын үзу (тоқтата түру) сигналын бере алады;
• компьютерге орнатылған аппараттық-программалық жасақтамалармен іске асырылатын, нақты уақытты немесе уақыт аралығын көрсететін, сонымен қатар уақыт қызметін ұйымдастыруға арналған электрондық сағат.^[1][2]