Есептеуіш техниканың даму тарихы

Қазіргі заманғы  компьютерлерді қарастырған кезде, олардың бұрынғы есептеуіш машиналардан бір маңызды ерекшелігін байқаймыз: қажетті бағдарламаларды қолдану арқылы кез-келген компьютер басқа бір компьютердің әрекеттерін орындай алады (әрине, бұл мүмкіндік мәліметтерді сақтау құрылғыларының сыйымдылығымен және жылдамдықпен шектеледі). Осылайша, қазіргі заманғы компьютерлер болашақта құрылатын кез-келген есептеуіш техниканың жұмысын эмуляциялай алады деп есептеледі. Бұл қабілет арқылы жалпы мақсаттағы компьютерлерді және арнайы мақсаттағы құрылғыларды ажыратуға болады.

[өңдеу]Компьютерлердің қолданылуы

Алғашқы компьютерлер тек қана есептеулер үшін қолданылған  болатын ("компьютер" және "ЭЕМ" терминдерінің шығу тегі де осыған байланысты). Ең қарапайым деген компьютерлердің өзі бұл салада адамдардан асып түседі. Ең алғашқы шыққан бағдарламалау тілі - Фортран тілі де осы себепті тек қана есептеулер шығаруға арналған болатын.

Екінші жолы - мәліметтер базасы үшін. Бірінші кезекте бұлар үкіметтерге және банктерге қажет болатын. Мәліметтер базасын басқару үшін күрделі компьютерлер және ақпаратты енгізу-шығару, сақтауға қажетті күрделі жүйелер қажет болды. Осы мақсаттарда Кобол тілі пайда болды. Кейінірек пайда болған мәліметтер базасын басқару жүйелерінің өз бағдарламалау тілдері бар болатын.

Үшінші жолы - әр түрлі құрылғылармен бірге қолдану. Даму жолы арнайы мамандандырылған (көп жағдайда аналогтық) құрылғылардан стандартты компьютерлік жүйеге дейін болды. Сонымен қатар, күн өткен сайын, техниканың көп бөлігі компьютерден тұратын болды.

Ақырында, компьютерлер кеңседе де, үйде де негізгі ақпараттық құрал ретінде пайдаланыла бастады. Яғни, ақпаратпен орындалатын кез-келген жұмыс (мәтінді енгізу, фильм қарау) компьютер көмегімен жүзеге асырылатын болды. Осы тұжырымды ақпаратты сақтауға да, тасымалдауға да байланысты айтуға болады.

Компьютерлер қолданылатын салалардың ішіндегі ең күрделі, ең аз дамыған саласы жасанды интеллект - компьютерлерді белгілі бір алгоритм жоқ жерде пайдалану болып табылады. Бұл салаға мысал ретінде мәтінді аудару, эксперттің жүйелерді айтуға болады.

[өңдеу]Математикалық үлгілер

• Фон-Нейман автоматы
• Фон-Нейман машинасы
• Абстрактты автомат
• Шекті автомат
• Жадысы бар шекті автомат
• Тьюринг әмбебап машинасы
• Нанокомпьютер
• Кванттық компьютер
• Эдлман биокомпьютері
• Шапиро шекті биоавтоматы

[өңдеу]Компьютер архитектурасы

• Фон Нейман архитектурасы
• Гарвардтық архитектура
• Компьютердің шиналық архитектурасы және компьютердің арналық архитектурасы
• Дербес компьютер архитектурасы
• Параллельді есептеуіш жүйелерінің санатқа бөлінуі
• Компьютерлік жады
• Процессор

[өңдеу]Тағы қараңыз

• Бағдарламалық жабдық
• Алгоритмдер тізімі
• Виртуальная реальность
• Есептеуіш машина
• Есептеуіш орталық
• Негізгі компьютер
• Гипермәтін
• Интернет
• Компьютерлік ойын
• Компьютерлік желі
• Компьютерлік жүйе
• Криптография
• Машиналық тасымалдағыш
• Бағдарламалау
• Дербес компьютер
• Компьютерлік сленг
• Кеңес компьютер жүйелерінің тізімі
• Транспьютер
• Хакер
• Кеңейтілу тілі
• Бағдарламалау тілдері
• Компьютер бағасының калькуляторы

[өңдеу]