Ішкі су көлігімен қауіпті жүктерді тасымалдау қағидасы

    67. Радиоактивтік заттарды тасымалдауға  қабылдау кезінде тасымалдаушы  жүкжөнелтушінің қатысуымен бақылау  дозиметрикалық тексеру жүргізеді.  Жөнелтуші жүк таңбасында және  тасымалдау құжаттарында көрсеткен  көлік санатының іс жүзіндегі  радиация деңгейіне сәйкес келмеуі  жағдайында жүк тасымалдауға  қабылданбайды. 

    68. Тасымалдауға қысқа өмірсүргіш  немесе медицинада қоданылатын  радиактивтік заттар ұсынылған  кезде жөнелтуші жүкқұжатта осы  жүктерді тасымалдаудың рұқсат  етілген мерзімін көрсетеді. Қауіпті  жүктер, егер осы мерзім ішкі  су көлігімен жүк жеткізу мерзімі  шегінен аспайтын болса, тасымалдауға  қабылданады.

    69. Радиоактивтік жүгі бар орамдарды  асқын жүктеу мамандандырылған  айлақтарда жүргізіледі. Жөнелтуші  осындай жүкті кемеге тікелей  тиеу кезінде әкеледі.

    Қызмет  көрсететін персоналдың қауіпсіздігі үшін радиоактивтік заттары бар  орамды тиеу, түсіру және орнын ауыстыру бойынша барлық жұмыстар көтеру-көліктік құралдарды қолдана отырып, мүмкіндігінше  қысқа мерзімде жүргізіледі.

    70. Радиациялық орамдарды қысқа  мерзімге сақтау жүргізілетін  қоймаларда радиациялық қауіпсіздік  нормаларының сақталуына және қойма қызметкерлерінің мүмкін болатын сәулелену мөлшері туралы ақпарат алу үшін радиациялық бақылау жүргізіледі.

    Радиоактивтік заттары бар барлық көліктік санаттарының орамдары орналасқан орнын жөнелтуші  радиациялық қауіптілік белгісімен белгілейді. Сәулелену мөлшерінің қуаты  осы орындар шекарасында 200 мзв/сағ., ал осы шекарадан 2 метр қашықтықта 10 мзв/сағ. аспауы тиіс.

    71. Радиоактивті заттары бар радиациялық  орамдар тек арнайы бөлінген  кемелерде тасымалданады. 

    72. Бір кемемен тасымалдауға немесе  жалпы қоймалардың арнайы бөлінген  үй-жайларында сақтауға жол берілген I көліктік санатты орам саны  шектелмейді. II және III көліктік санаттағы  радиациялық орамдар саны өзен  кемелерінде тасымалданған кезде  немесе қоймаларда сақталған  кезде жиынтық көліктік индексі  50 аспайтындай болуы тиіс.

    73. Радиациялық орам бір қойма  үй-жайында сақталады және 9-кластағы  жүктермен ғана бір трюмде  немесе әмбебап контейнерде бірлесіп  тасымалданады.

    74. Радиоактивтік заттары бар орамдарды  кеме аралықтарынан немесе қойма  қабырғасынан, адамдар тұрақты болатын  жапсарлас үй-жайлардан тікелей  жақындықта (тұрғын және тұрмыстық  үй-жайлар, рубкалар, машина бөлімшелері  және басқалары) орналастыруға  жол берілмейді.

    75. Радиоактивтік заттары бар орамдарды  түсіру аяқталған соң алушы  көлік құралдарында және контейнерлерде  радиоактивтік ластанудың болуын  тексереді. Радиоактивтік ластану  табылған жағдайда қауіпті жүкті  алушы контейнерлер мен көлік  құралдарының дезактивациясын жүргізеді.

    76. Радиоактивті заттар болған, ішінен  тазартылған сыртқы орамында  белсенді ластануы жоқ бос  контейнерлерді шектеулерсіз жалпы  негіздерде тасымалдауға рұқсат  етіледі.

    Контейнердің  ішкі беті мұқият тазартылады және радиоактивтік материалдардан босатылады (ашылған ампуладан немесе пеналдан, мақтадан және тағы басқаларынан). Тазартылған  контейнер қақпақпен немесе тығынмен жабылады, жөнелтуші пломбалайды.  

     8. Тері зақымдалуын,  көз және тыныс  жолдарының сілемейлі  қабаттарын бұзуды, металдардың тоттануын  және көлік құралдарының, құрылыстардың немесе  жүктердің, сондай-ақ  органикалық материалдармен (ағашпен,  сабанмен және  сол сияқтылармен) немесе кейбір  химиялық материалдармен әрекеттескенде зақымдануын тудыратын күйдіргіш және жеміргіш заттарды тасымалдау тәртібі

     (8-кластағы  қауіпті жүктер) 

    77. 8-кластағы жүктердің негізгі  қауіптілігі тірі тінді зақымдау  және әртүрлі материалдарға бұзатындай  әрекеттесу қабілеті болып табылады, олардың кейбіреуі шыны мен  керамиканы бұзуға қабілетті.  Тез тұтанғыш, жарқ ету температурасы  төмен заттар және сумен әрекеттескенде  жылу бөлетін заттар болады.

    Осы заттардың булары, газдары және шаңы уыттылыққа ие және адам ағзасына түскенде улануды тудыруы мүмкін.

    78. Улы және күйдіргіш буларды  бөлетін заттар герметикалы оралады.

    Ыдыс  ішінде пайда болатын қысымға  төзуі үшін жеткілікті берік орам пайдаланылады. Сыйымдылықты толтыру  қоршаған ортаның температурасы  көтерілген кезде тасымалдау үдерісінде оның ішіндегінің кеңеюін есепке ала отырып жүргізіледі. Ыдыстың  майысуы немесе ондағы заттың жылыстауын болдырмау үшін жеткілікті бос ішкі кеңістік қалдырылады.

    8-кластағы  қауіпті жүктерді ораған кезде  тасымалданатын затқа қатысы  бойынша инертте төсеу материалдары  пайдаланылады толық аударылмаған. Ыдыстарда азот және күкірт  қышқылын тасымалдау кезінде  орайтын жанғыш материал оттан  қорғаныш құраммен қанықтырылады. 

    Уытты (тотықтырғыш) заттарды орау үшін өздігінен  тұтанатын қоспа жасауға қабілетті, оттан қорғау құрамымен қанықтырылмаған  шөп, сабан, ағаш жаңқалары және басқа  материалдар қолданылмайды.

    79. Күйдіргіш және тоттанған заттарды  қоймаға жинау мен сақтау арнайы  жабық құрғақ қоймаларда немесе  жүкке судың және күн сәулесінің  түсуін болдырмайтын қалқа немесе  бүркеме астында жүргізіледі.

    Мұндай  қоймалар болмаған кезде күйдіргіш  және тоттанған заттарды жалпы қойманың бөлектенген бөлімшелерінде сақтауға жол беріледі, олар қабырғамен оқшауландырылады және отқа төзімді едені болады. Бөтелкелерде минералдық қышқылдарды  қысқа мерзімге сақтау жалпы алаңдарда  жекелеген топтармен басқа жүктерден  кемінде 5 метр қашықтықта рұқсат етіледі.

    Сіркесу және басқа да органикалық қышқылдарды  жалпы негіздерде сақтауға болады.

    80. Бір трюмде немесе қойма бөлімшесінде  әртүрлі атаулы қышқылдарды, сондай-ақ  осы кластағы басқа күйдіргіш  және тоттарған заттарды қышқылдармен бірлестіріп орналастыруға жол берілмейді.

    Күшті қышқылдарды қойманың бір бөлімшесінде (трюмінде) барлық қауіпті жүктермен  орналастыруға және тасымалдауға тыйым  салынады.

    8-кластағы  қауіпті жүктерді 5-кластағы қауіпті  жүктермен бірлестіріп орналастыруға  тыйым салынады.

    81. Осы кластағы заттарды тасымалдау  құрғақ жабық трюмдерде, жүктік  өздігінен жүретін және өздігінен  жүрмейтін кемелерде жүзеге асырылады.  Қышқылдар палубада жәшікке салынған  шыны ыдыстарда тасымалданады.  Бұл ретте олар күн мен жауын-шашыннан  жабылады.

    82. Сумен өзара әрекеттесетін, тез  тұтанғыш, улы және күйдіргіш  булар бөлетін заттар бар үй-жайлар  тиімді желдеткішпен қамтамасыз  етіледі.

    83. Күйдіргіш қатты заттар бар  ыдыс зақымданған және жүк  төгілген кезде дереу барлық  алдын ала сақтанумен зақымдалған  орындар қауіпсіз орындарға әкетіледі.  Зат төгілген аудан мұқият  сумен жуылады.

    Сұйық күйдіргіш зат аққан кезде (қышқылдар) төгілген зат ұнтақталған бормен немесе сөндірілген әкпен бейтараптандырылады, ал зат төгілген орын сумен мұқият жуылады және құрғатып сүртіледі.

    Көрсетілген операцияларды орындайтын адамдар  қорғаныш киімдерінде (газтұтқыштарда, респираторларда және қорғаныш көзілдіріктерде, резеңке алжапқыш, қолқап және етікте) жұмыс істеуі тиіс. 

     9. Салыстырмалы түрде  төмен қауіпсіздігімен,  алдыңғы класстардың  біріне де жатқызылмаған,  бірақ оларға тасымалдау  мен сақтаудың  белгілі бір қағидаларын  қолдануды талап  ететін заттарды  тасымалдау тәртібі  (9-кластағы қауіпті  жүктер) 

    84. Тез жанатын материалдар өздерінің  қасиеттері бойынша қауіптілер  қатарына жатпайды, бірақ егер  ашық оттан жақын болса тез  жанады. Мұндай жүктер тасымалдау  және сақтау кезінде өрт қауіпсіздігі  қағидаларын қатаң сақтауды талап  етеді. 

    9-кластағы  жүктер үшін, егер олар қатты  болса, орамына қойылатын талаптар 4-кластағы қауіпті жүктерге қойылатын  талаптарға; егер олар сұйық болса, 3- кластағы қауіпті жүктерге қолданылатын  талаптарға сәйкес келеді;

    Белгілі бір жағдайларда күйдіргіш және тоттанғыш болатын заттарға (қызғанда, дымқылданғанда және басқа заттармен  өзара әрекеттескенде) 8-кластағы қауіпті  жүктердің орамына қойылатын  талаптарға сәйкес келетін, ал әлсіз  улы заттарға, сондай-ақ улы немесе өрт кезінде немесе басқа заттармен  реакцияға түскенде тітіркендіргіш болатын заттардың орамына қойылатын  жалпы талаптарға сәйкес келетін  ыдыс және орам пайдаланылады.

    85. Қоймалау, сақтау, тасымалдау, тиеу  және түсіру қауіпті жүктерді  тасымалдаудың жалпы қағидаларына  сәйкес және қаралып отырған  заттың қасиеттеріне жақын қасиеттері  бар қауіпті жүктердің тиісті  класы бойынша негізгі ережелерді  ескере отырып жүргізіледі.

    86. Сақтауға жабық қоймаларда, қалқа  астында немесе ашық алаңдарда  құрғақ төсемге міндетті салумен  және кенеппен немесе басқа  материалдармен жабумен рұқсат  етіледі.

    Негізгі қаупі тасымалдау кезінде орамда жоғары қысым тудыратын заттар барлық жылу, ұшқын, жалын көздерінен алыс орналастырылады.

    87. Осы кластағы жүктерді тасымалдау  жүктік өздігінен жүретін және  өздігінен жүрмейтін, сондай-ақ  жолаушылар кемелерінде жүзеге  асырылады. 

    Кеме  трюмдерінде тез жанғыш материалдарды  тасымалдаған кезде иллюминаторлар - тиеу алдында және жүк люктері - тиеуден кейін жабылады.

    88. Осы кластағы жүктер азық-түлік,  химия-фармацевтік, парфюмер-косметикалық, астыққоспа жемшөп, сондай-ақ минералдық, өсімдік, мал-жануарлар майларымен  және майлармен бірге тасымалдауға  жатпайды.