Су таскыны

- қауіпсіз ауданға көшу  үшін белгіленген уақытта эвакуациялық  жинақтау пунктіне барыңыз.

 

Кенеттен су басса:

- үрейленбей, сабырлылық  танытыңыз;

- тез арада жақын жердегі  қауіпсіз, биік жерге шығуға тырысыңыз,  сумен сонымен қатар қолда  бар жүзу құралдарының көмегімен  көшуге тырысыңыз;

- егер бұл мүмкін емес  болған жағдайда жоғарғы қабатқа  немесе үйдің шатырына шығыңыз;

- су көтерілген жағдайда  шатырға ал су тез көтерілген  жағдайда – үй шатырының қырына  шығу керек;

- балалар, ауру, әлсіз,  жаураған адамдарды өзіңізге  немесе шатырдың берік бөлігіне  мысалы пеш құбырына байлаңыз;

- ағаштарға, бағандар  мен сенімсіздік тударатын құрылыстарға  шығуға болмайды. Олар су тасқынымен  қозғалып, құлауы мүмкін;

- құтқарушылардың назарын  аудару үшін үнемі апат дабылын  беріп отырыңыз; күндізгі уақытта  жоғары жерде ақ немесе түсті  мата іліңіз, ал түнгі уақытта  жарық дабылын беріңіз;

- құтқарушылар келгенге  дейін жоғарғы қабатта және  биік жерлерде қалыңыз;

- өз бетіңізбен көшіруді  тек зардап шегушіге тез арада  медициналық көмек көрсету қажет  болғанда, тамақтың жоқтығынан, құтқарушылардың  келуіне сенімсіздік туғанда  немесе жай - күй нашарлағанда  жүзеге асыруға болады;

- өз бетінше көшіруде  жеке қайықтар мен катерлерді, бөренелер мен басқа да қолда  бар құралдарды пайдаланыңыз.

 

Су қайтқаннан кейін:

- үй қирауы қауіпсіздігінің  жоқтығына көз жеткізу үшін, үйді  мұқият қарап шығу;

- ішкі бөлмелерді жарықтандыру  үшін шырпыны немесе шамдарды  қолданудан сақ болу (жарықтандыру  үшін электрлі жарық түсіргіштер  қолдануға болады);

- үзілген немесе жалғанбаған  электрлі сымдардан сақтану;

- есте ұстаңыз, мамандардың  электр торабын тексергенге дейін  электр құралдарын қосуға тыйым  салынады;

- қираған немесе нұқсан  келген су құбырлары, газ және  канализация магистральдары туралы  тез арада коммуналды қызметтер  мен ұйымдарға хабар беріңіз;

- суда қалып қойған  азық түлікті санитарлы-эпидемиологиялық  қызметтің тексерісінсіз тамаққа  қолдануға тыйым салынады;

- су басқан жерлердегі  құдықтарды міндетті түрде дезинфекциялау  қажет.

 

 

 

 

 

Қорытынды:

 

Су тасқын құбылысы біздің елімізде жерімізде жиі болып  тұрады. Тек соңғы бес жылдың ішінде, Атырау облысының өзінде ғана бірнеше  су тасқыны болды. Бұл өзгерістердің  барлығы тек абиғат күштерімен ғана болып жататын құбылыстар. Әсіресе, Каспий теңізінің тасуынан Құрманғазы, Исатай аудандары көп зиян шегуде. Мал, қора, қыстақтар, үйлер суға кетуде.

Жайық, Ойыл, Эмбі өзедерінің суының көтерілуінен Қызыл-қоға, Жылой, Махамбет аудандары көп зиян шегіп  отыр. Каспий теңізі мен Жайық өзендері Атырау қаласына қауіп төндіруде. Бұған  қарсы облыс басшылары тиісті шаралар қолданып (жағаны бекіту, елді мекендерді қауіпсіз орындарға көшіруді), күрес жүргізуде. Осындай жағдай 2003-2004 жж. Шардара су қоймасында, Сырдария өзенінің батысында болып, үлкен  материалдық шығын әкелді.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Қолданылған әдебиеттер тізімі

 

1. Ж.Жатқанбаев. Экология  негіздері. Оқулық – Алматы: “Зият”, 2003ж.-212б.

2. Оспанова. Экология негіздері.  Алматы: 2002ж.