Кедендік төлемдердің түсінігі және түрлері

_{Мысалы,    Қытай  Халық  Республикасы     шекарасымен    шекаралас   Қорғас    шекарасы  арқылы  халық   тұтынатын    тауарлар      тиелген   600-ге  жуық  жүк   автокөліктері    жиналып,   кедендік  ресімдеуден  өтпей  тұр.  Кедендік  бақылау  қызметіндегі  жаңа  ереже    шарттары   осыған  дейін   ескі   әдіспен   жұмыс  істеп  үйренген , кедендік    төлемдердің    1 бөлігін   мемлекеттік   бюджетке   аударудың   орнына , қалтасына  басуға   әдеттенген  сыбайлас   жемқорлар  үшін   әрине,  өте   тиімсіз  болып  шықты.Бұл  орайда  кедендік  ресімдеудің  жаңа  тәртібінен  қарсы   тұрушылар   кімдер   деген   орынды   сауал  туатыны  сөзсіз. Олар -  тауатдың   бұрынғысынша   текше  метрі   бойынша   кедендік  төлемдер  мен   салықтар  алуды  жақтайтындар.} 

    _{Қоғастағы  жағдайды  көзбен  көру, кәсіпкерлермен  тиісті  мекемлер  басшылары  мен  пікірлесу  - қордаланған  мәселелер  түткілін  бірлесіп  шешуге деген  көпшіліктің  шынайы  ұмтылысын  айқын  аңғартады.}

   _{Еліміздегі  өзге  салалар  сияқты,  кеден  қызметінде  де сыбайлас  жемқорлықпен  күрес  ықпалдылығын  күшейтудің  маңыздылығы  орасан.}

    _{Кедендік  бақылау қызметі мамандарының  есептеуінше,  орташа  алғанда,  жүк тиелген көләікті  мысалы,  Алматы  қаласна дейін әкелу 37000  долларды  құрайды. Кәсәперлдің делдалдарға төлеген осы қаражатынан мемлекеттік бюджетке  түсетіні  тамшы дай десе  де болады.}

   _{Қазіргі кезде  0,6  евро  ставкасын  енгізгенен  кейін  1  жүк  көлігін  кедендік   ресімдеуден  өткізу  құны  кәсіпкерге  біршама  арзан   түсіп  отыр.}

     _{Шекара  аумағын бақылауға алған бір емес,  бірнеше   мемлекеттік құрлымдар жетекшілерінің  қордаланған мәселелер төңірегінде таяу  арада ортақ шешімге келуінің  қажеттілігі мол екендігі  атпаса  да  түсінікті.}

_{Осындай   кедендік  төлемді  анықтаудың  өндірістік  жағдайларын  шешу  және  осындай  мәселелердің  алдн  алу  керек.}

_{2.1 Қазақстан Республикасындағы  кеден төлемдерінің  жағдайы}

_{Қазақстан Республикасындағыкеден төлемдерінің жағдайын Алматы қаласы және Алматы облысы кеден басқару бөлімшесінің жүйесінде қаратырсақ.}

• _{Кеден табыс бөлімшесі Алматы қаласы және Алматы облысы кеден басқармасының құрылымдық бөлімшесі болып табылады және басқарманың басқарушысы мен оның орынбасарына бағынады.}
• _{Бөлімше  өз жұмысын атқаруда Конституцияны, Қазақстан Республикасының заңдарын, Қазақстан Республикасы Президентінің қаулыларын, Қазақстан Республикасы Үкіметінің қарарлары мен үкімдерін, Қазақстан Республикасының Кеден комитететінің бұйрықтары мен шешімдерін және нормативтік актілерін басшылыққа алады.}
• _{«Астана», «Жүк автомобилі», «Терминал» кедендерінің кедендік төлемдерді және салықтарды төлеу бойынша республикалық бюджетке сомалардың уақтылы және толығымен түсуі  бойынша кедендік құнды анықтау, сыртқы экономикалық кызмет тауар номенклатурасын және кедендік тарифтерді қолдану бойынша олардың қызметтерін бақылау, ұйымдастыру және үйлестіру жүргізіп отырады.}
• _{Бөлімше – бөлімше басшысымен басқарылады, ол басқару басшысы ұсынысымен комитет төрағасымен тағайындалады.}
• _{Бөлімшенің негізгі құрылымы  жоғары экономикалық және заңды білімі бар, экономика, аудит, бухгалтерлік есеп, қаржы-несие қатынастарында теориялық дайындығы бар немесе тәжірибелік білімі бар мамандардан құралады.}

_{Бөлімше жұмысының негізгі бағыттарына жататындар:}

• _{кедендік төлемдер және салықтардың дұрыс есептелуіне бақылау жасау,  соның ішінде саудалық емес айналымда;}
• _{тауарлар кедендік құнының дұрыс төленуіне бақылау жасау;}
• _{кедендік төлемдер және салықтар бойынша кедендік органдардан түсетін мәліметтер жинау, талдау;}
• _{төлемдер және салықтарды жинаудың, сыртқы экономикалық қызметі, тарифтік реттеу бойынша ұсыныстарды қарастыру;}
• _{кедендік төлемдер және салықтар жинау мәселелері бойынша кедендік мекемелерді тексеру;}
• _{СЭК-қа қатысушылар экспорттық-импорттық және басқа да сыртқы экономикалық операцияларды қажетті жағдайда тексеру;}
• _{бөлімшенің негізгі міндеттері және қызметтері;}
• _{Қазақстани Республикасының заңдылықтары, Қазақстан Республикасының Үкімет шешімдері, Комитет бұйрықтары және шешім талаптарын орындауды жүзеге асыру.}
• _{Бөлімшенің басқару бөлімдері және басқа ведомстволарымен бөлімше жұмысының негізгі бағыттары бойынша көрсетілген мақсаттарда жұмысты ұйымдастыру үшін тиімді байланыстылығын қамтамасыз ету.}
• _{Кедендік төлемдер мен салықтар түсуін және уақтылы республикалық бюджетке түсуін бақылау.}
• _{Құқық қорғау және басқа да компонентті органдармен бірге Қазақстан Республикасының кедендік заңдылығын, комитет бұйрықтары мен шешімдерін бұзуды анықтау бойынша шаралар ұйымдастыру және керек жағдайда анықталған бұзушылықтарды қосымша тексеруге қатысу.}
• _{Сәйкес құрылымдық бөлімдерге әдістемелік ұйымдастырушылық және практикалық көмек көрсету.}
• _{Бөлім құзырына кіретін мәселелер бойынша азаматтар мен ұйымдарға кеңес беру.}
• _{Бөлім құзырына кіретін мәселелер бойынша бағынышты кедендер мен мемлекеттік ұйымдардың әсерлесуін ұйымдастыру.}

_{Бөлім құжаттары.}

1. _{Бөлім құзырына жататын мәселелер бойынша бағынышты кедендермен ұйымдастырушылық әдістемелік жұмыстар жүргізу.}
2. _{Бағынышты кедендерден қажетті қауырт (оперативті) мәліметтер жинау.}
3. _{Қазақстан Республикасының кедендік заңдылықтарын орындауы жағынан бағынышты кедендер жұмыстарын тексеру.}
4. _{Ұлттық банкпен, оның бөлімдерімен, Қаржы министрлігі басты салық инспекциясының бөлімдерімен және тағы басқа ұйымдармен түрлі сауалдар бойынша байланыса алады.}
5. _{Комитетке, кедендік төлемдерге, құнның нормативтік негізіне өзгерістер енгізуге ұсыныс жасай алады.}
6. _{Бөлім құзырына жататын мәселелер бойынша кедендік және басқа ұйымдармен жазысып тұру.}
7. _{Тексеру немесе жұмыс барысында ұйымдар жағынан кедендік заңдыылықты бұзу анықталғанда немесе лауазымды тұлғалар заңсыз істерін анықтаған Басқару басшылығына жеткізу.}
8. _{Басқарудың басқа құрылымдық бөлімдерімен әсерлесу, мәлімет алмастыру.}
9. _{Басқару басшысы талабымен ұйымдарда бөлім құзырына кіретін мәселелер бойынша басқару жүргізу.}

_{Жұмысты ұйымдастыру}

1. _{Бөлім басқармасын бөлім басшысы жасайды, ол басқару басшысына және оның орынбасарына жауап береді.}
2. _{Бөлім басшысы бөлім жұмысын ұйымдастырады, қызметшілер арасында міндеттерді бөледі, қызметкерлік нұсқаулар дайындауға қатысады, бөлім қызметкерлерінің құқықтары мен міндеттерін анықтайды.}
3. _{Басқару басқармасына бөлім қызметкерлерінің ауыстыру, жалақыны жоғарылату, сыйлық беру, әкімшілік тәртіптік шаралар қолдану ұсынысын жасайды.}
4. _{Бөлім қызметкерлерінің біліктік деңгейін арттыру бойынша жұмысты ұйымдастырады.}
5. _{Бөлім алдында тұрған мақсаттар мен міндеттер, жұмыс өзгеруіне қатысты құрылым, санды өзгерту бойынша ұсыныстарды енгізеді.}
6. _{Бөлім қызметкерлерімен жұмыстың алдағы әдістерін үйренуді ұйымдастырады.}
7. _{Бөлім басшысы – бөлім қызметкері мен мақсаттарының орындалуына персоналды жауапкершілік алады.}
1.   _{Қазақстан  Республикасының  кедендік  қызметін  басқару.}

_{Әр  елдегі кедендік қызметтің  ұйымдастырушылық құрылымы – елдің экономикалық даму деңгейіне, сыртқы экономикалық байланыстардың жан-жақтылығы мен  ауқымына тәуелді  болады.}

_{Мысалы, АҚШ-та кедендік қызметті ұйымдастырудың құрамына 7 аймақтық бөлімшесі  бар. Қаржы министрлігі  жанынан құрылған АҚШ-тың кедендік қызмет Басқармасы  кіреді: Нью-Йорк, Солтүстік-Шығыс, Оңтүстік-Шығыс, Оңтүстік-Орталық, Оңтүстік-Батыс, Солтүстік-Орталық, Тынық мұхиты аймағы қызметтері.}

_{Аймақтық  бөлімшелер құрамына 45 кедендік аудан кіреді, өз кезегінде олардың 300 кедені және кедендік бекеттері бар.}

_{Қазақстан Республикасында  кедендік саясатты жүзеге асырушы орган- қазақстандық кедендік қызмет, ол Қазақстан Республикасының  Президентінің 1991 жылғы 12 желтоқсанындағы  «Қазақстан Республикасы Кеден комитетін  құру жөніндегі» Жарлығы  бойынша құрылған. Қазақстанның кеден  органдары біртұтас жүйені құрайды, оның құрамына Орталық  кедендік орган, кедендік комитет, сонымен  бірге кедендік басқармалар, кедендер және кеден  бекеттері кіреді.}

_{«Кедендік іс жөніндегі» Заңға  сәйкес Қазақстан  Республикасындағы  кедендік органдарға мыналар кіреді: Орталық  кедендік комитет, 19 кедендік басқарма және еркін экономикалық аймақта орналасқан 2 дербес кедендік органдар. Республикадағы кедендер мен кедендік бекеттер саны 100-ден астам.}

_{Кедендік  органдар жиынтығы қандай негіздерге байланысты біртұтас жүйе ретінде  қарастырылады? Осыған байланысты 2 факторды атап өтейік: Біріншіден, функционалдық орталығы, кедендік органдардың  мақсаттары мен міндеттерінің  біртұтастығы.}

_{Екіншіден, кедендік органдардың  ұйымдық бірлігі  осы органдар жүйесінің  ұйымдық құрылымымен  қамтамсыз етіледі. Ол қатаң иерархиямен  және буындардың қатаң  бағынуымен ерекшелінеді.}

_{Орталық кеден органы кедендік қызметінің барлық мәселелерімен  айналысады. Орталық  органның маңыздылығына  қарамастан, институционалдық құрылымның негізін  құраушы элемент  болып кеден есептелінеді.}

_{Кеден дегеніміз – кедендік шаралардың жүруі  үшін арнайы белгіленген  жіне тиісінше жабдықталған орын. Кеден елдің кедендік шекарасында орналасуы міндетті емес. Ол кедендік территорияның ішінде де орналасуы мүмкін. Кеден қызметіне кедендік реттеу нәтижелері тікелей тәуелді болады.}

                                           _{Кедендік органдар  жүйесі.}

_{Орталық Кедендік орган}