Аймақтатың әлеуметтік экономикалық ерекшеліктері

XXI ғасырға адамзат экологиялық қауіппен еніп отыр, яғни планетаның өмір сүруінің езіне қауіп теніп отыр. Сондықтан жастарда экологиялық мәдениетті қалыптастыру өте маңызды, осы жастардың алдына болашақ әлемнің экологиялық қауіпсіздігінің негізін қалау мәселесі қойылып отыр.

 Қазір экологиялық білім мен тәрбие беру приоритетті маңызға ие болып отыр. Қазақстан Республикасында үздіксіз экологиялық білім мен тәрбие берудің біртүтас ұлттық жүйесі жасалуда.

 Қазақ ССР-нің қоршаған ортаны қорғау туралы задына (12 белім, 63-65 бап), "Табиғи және техногенді төтенше жағдайлар туралы" заңына, "Қазақстан Республикасының экологиялық қауіпсіздік концепциясына", "ҚР жоғары білім беру туралы" заңдарына (3 бап) негізделе отырып экологиялық білім мен тәрбие бсруді дамытудың ұлттық стратегиясы жасалды /1,2, 3/.

 Қазір Қазақстан Рсспубликасының экологиялық саясаты мсн экологиялық дамуындағы негізгі құжаттар - "Тұрақты даму үшін қоршаған ортаны қорғаудың ұлттық жұмыс жоспары", "XI ғасырдың ұлттық күн тәртібі" және т.б. әзірленді.

Экологиялық дағдарыстың негізгі себебі тек тиімсіз технолопіялар, табиғат қорғау қызметінің және заңдарының жеткіліксіздігі ғана емес сонымен қатар адамдардың мәдениетінің төмендеуінде болып табылады.

Экологиялық мәдениет дегеніміз - бұл экологиялық білімділік, табиғатқа саналы көзқарас және Лабиғатты пайдалануға іс жүзінде

Экологиялық тәрбие үш жақты міндет түрінде қарастырылуы тиіс:

1) Адамның табиғатпен қарым-қатынасын анықтау;

2) Қазіргі және болашақ ұрпақ алдында табиғаттың сақталуы үшін азаматтық жауапкершілік сезімін қалыптастыру;

3) Табиғат ресурстарын тиімді пандалану мәселелерін дұрыс шешуге

 үйрету.

Экологиялық тәрбие беру жаңа адамды тәрбиелеудің бөлінбес құрам бөлігі болуы қажет. Халыққа экологиялық білім беру орталықтары ретінде мәдениет орындары, кітапханалар, ботаникалық бақтар, зообақтар, ерекше қорғауға алынған территорияларды тиімді пайдаланудың комплексті іс-шараларын жасау қажеттілігі туып отыр.

Экологнялық білім берудің базалық білім берудің бөлінбес бөлігі екендігін түсіну қажет. Экологиялық білім беру процесі адамның бүкіл өмірі барысында, мектепте және одан тыс барлық азаматтарға білім оерудің барлық түрлері мен деңгейлерінде жүзеге асырылуы тиіс.

Мына сызба бойынша нақты координацияны жүзеге асыру керек: отбасы - бала бақша - мектеп - жоғары білім беру - мамандарды қайта дайындау - халыққа жаппай экологиялық білім беру.

 Үздіксіз экологиялық білім беру жүйесін жасаудың мақсаты -экологиялық білімдсрдің біртүтастығы, табиғатқа оң эмоционалды -бағалылық қатынас жонс қоршаған табиғи ортадағы нақты қызмсттің нсгізіндс эколоғпялық модсниетті калыптастыру болып табылады.

 Қоршаған ортаны қорғау саласындағы үдіксіз білім бсру жүйесіне жаңа экологиялық ойлауды, емір сүрудің жаңа стилін қалыптастырудың негізінде қарап, әлеуметтік және зкологиялық тұрақты даму, сондай-ақ түбегейлі жаңа технологиялық саясатты қалыптастырудың негізі ретінде қоғамның интеллектуалды потеншіалын арттыру құралы ретінде қарау қажет/4/.

 Қазақастан Республикасының презйденті Н.Ә. Назарбаев өзінің "Қазақстан - 2030" жолдауынді/ халықтың денсаулығын көтеру стратегиясын міндетті түрде - таза (сау) қоршаған табиғи ортамен байланыстырады. Үлттың болашағы болып табылатын спортпен айналасатын, есірткі заттар, ішімдік, темекі өнімдерін пайдаланбайтын, салауатты өмір сүруді жақтайтын және сау табиғи ортада емір сүретін жас ұрпаққа үміт артады.Сондықтан, ең көп халықты қамтитын білім беру сатысы -жалпы білім беретін мектептің міндеті-дүниедө қауіпсіз және бақытты өмір сүріп , жержегі барлық тіршілік түрлері үшін жауапты физикалық және адамгершілік тұрғысынан сау адамды, Респуьликаның , планетаның толық қанды азаматын тәрбиелеу болып табылады. Аталған проблемаларға байланысты біз дипломдық жұмыс тақырыбын темендегіше таңдадық:

Мектепте оқушыларға экологиялық білім мен тәрбие беру.

Жұмыстың мақсаты: Мектеп оқушыларын экологиялық мәдениетін қалыптастырушы фактор ретінде кала жағдайындағы экологиялық біліммен тәрбие мазмүнына сараптама жасау.

Зерттеу жұмысының нысаны: Қала мектептеріндегі экологиялық біліммен тәрбие мазмүны.

Зерттеу пәні: Қала мектептеріндегі экологиялық біліммен тәрбие

процесі. Бұл мақсатқа жету үшін төмендегі міндеттер қойылады:

1. Кала жағдайында экологиялық біліммен тәрбие беруге әсер ететін факторларды анықтау.

2. Шет және Т:М:Д: елдеріндегі экологиялық біліммен тәрбие беру ерекшеліктерімен танысу.

3. 3. Шымкент каласындағы кейбір мектептердегі экологиялық біліммен тәрбие бөрудің жағдайын анқтау.

4. 4. Шымкент қаласындағы неформальді экологиялық білім мен тәрбие берудің жағдайына сараптама жасау.

5. 5. Мектеп оқушыларының экологиялық білімдерінің деңгейін анықтау.

6. Экологиялық біліммен тәрбие беру мазмүнын оқу-тәрбиө процесінде жүзеге асрудың кейбір жолдарын қарАстырУ.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Кіріспе

І.Бөлім Жалпы білім беретін мектептерде оқушыларға экологиялық білім

1.1 Экологиялық білім мазмұны және тәрбие берудің

мен міндеттері

1.2 Кала жағдайында экололгиялық біліммен тәрбие

1.3 Қоршаған табиғи ортаны зерттеу

1.4 Мектеп оқушыларына экологиялық тәрбие беру

1.5 Шет елдердегі экологиялық білім беру

1.6 ТМД елдеріндегі экологиялық тәрбие беру

1.61 Ресейдегі экологиялықбілім беру

1.6.2 Өбекстан Республикасындағы экологиялық білім мен

беру

1.6.3 Қазақстан Республикасындағы экологиялық білім мен

беру

Қорытынды

Пайдаланылған әдебиеттер

Кіріспе

XXI ғасырға адамзат экологиялық қауіппен еніп отыр, яғни

Қазір экологиялық білім мен тәрбие беру приоритетті маңызға

Қазақ ССР-нің қоршаған ортаны қорғау туралы задына (12

Қазір Қазақстан Республикасының экологиялық саясаты мсн экологиялық дамуындағы

Экологиялық дағдарыстың негізгі себебі тек тиімсіз технолопіялар, табиғат

Экологиялық мәдениет дегеніміз - бұл экологиялық

Экологиялық тәрбие үш жақты міндет түрінде қарастырылуы тиіс:

1) Адамның табиғатпен қарым-қатынасын анықтау;

2) Қазіргі және болашақ ұрпақ

3) Табиғат ресурстарын тиімді пандалану мәселелерін дұрыс шешуге

үйрету.

Экологиялық тәрбие беру жаңа адамды тәрбиелеудің бөлінбес құрам

Экологнялық білім берудің базалық білім берудің бөлінбес бөлігі

Мына сызба бойынша нақты координацияны жүзеге асыру керек:

Үздіксіз экологиялық білім беру жүйесін жасаудың мақсаты -экологиялық

Қоршаған ортаны қорғау саласындағы үдіксіз білім бсру жүйесіне

Қазақастан Республикасының презйденті Н.Ә. Назарбаев өзінің "Қазақстан -

Мектепте оқушыларға экологиялық білім мен тәрбие беру.

Жұмыстың мақсаты: Мектеп оқушыларын экологиялық мәдениетін қалыптастырушы фактор

Зерттеу жұмысының нысаны: Қала мектептеріндегі экологиялық біліммен тәрбие

Зерттеу пәні: Қала мектептеріндегі экологиялық біліммен тәрбие

процесі. Бұл мақсатқа жету үшін төмендегі

1. Кала жағдайында экологиялық біліммен тәрбие беруге

2.

3.

4.

5.

6.

I-БӨЛІМ. ЖАЛПЫ БІЛІМ БЕРЕТІН МЕКТЕПТЕРДЕ ОҚУШЫЛАРҒА ЭКОЛОГИЯЛЫҚ БІЛІМ

1.1. Экологиялық

Қазіргі кезеңдегі қоғам мен табиғаттың өзара қарым-қатынасындағы қайшылықтар

Классикалық педагогикада табиғат туралы ғылымп білімдердің мазмүны, оларды

Табпғатты және онымен қарым - қатынасты тек сөз

Қазіргі кезеңдегі экологиялық білім беру табиғат пен қоғамның

Қоғам мен табиғаттың өзара әсерінің көпжақтылығы экологиялық білімнің

1)

I оқу пэндерінде оқытылатын, экологиялық білімдердің эр түрлі

2) Экологиялық материалды оқытудын. жүйелілігі мен үздіксіздігі. Қоршаған

міндеттерін орындау мазмұн жүйесін, оқу-тәрбие процесінің әдістерімен ұйымдастыру

Экологиялық білім мен тәрбие берудің бұл

Практикалық қызметтегі, раіди...оналдық пен эмоционалдықтың арасындағы байланыс динамикалық

4) Оқу процесінде экологиялық мәселелердің ғаламдық, ұлттық

Қазақстан Рсспубликасындағы экологиялық білім мен торбис беруді дамытудың

Экологиялық білім беру принциптері мектептердің практикасында тәмендегі міндеттерді

2) Қоғам мен әрбір адамның материалдық және

3) Қоршаған ортаның жағдайын бағалаудағы қолданбалы білімдер мен

4) Табиғатпен қарым қатышкқа деген қажеттілікті дамыіу, дуниспі

5) Табиғатта өзін ұстау ережелсрін саналы түрде

6) Қоршаған табиғп

ҚР экологиялық білім мен тәрбис беруді дамытудың ұлттық

Экологиялық білім мен тәрбие берудің мазмұнын анықтаушы факторлар

Экологиялық білім берудің мазмұны оқушының қоршаған ортамен езара

Бұл құрылымды сараптау "оқушы - табиғи орта"

1. Оқушы табиғи ортамен тікелей қарым-қатынаста болады. Экологиялық

Сызбанұсқа 1.

Берілген жағдайда экологнялық білім берудің мазмүнын қалыптастырушы факторлар:

1) Оқушы, оның қоғамдық өмірге

2) Табиға орта;

3) Қоғамдық қажсттілікті қамтамасыз стетін

Окушының жекс басынын мінсздсмссін анықтауда, "оқушы -табиғи орта"

"Табиғи орта - оқушы байланысы немссе табиғи орта

а) сауықтыру аспектісі -

б) рухани аспектісі - табиғатты эстетикалық,

в) материалдық аспект - саңырауқүлақтар, жеміс

жинау, үй жануарларына азык дайындау және т.б.

Аталған экологиялық байланысты көрсететін оқушының жеке басының сапаларын

ю

физнкалық дамуы, денсаулығын сақтау мен нығаиту мақсатында

"Оқушы- табиғи орта" банланысы немесе оқушының табиғп ортаға

а) нейтралды;

б) орта жағдайын жақсарту не сақтауға бағытталған;

в) орта жағдайын нашарлату түрінде болуы мүмкін.

Қоғамдық қажеттілік тұрғысынан аталған саладағы оқушының жеке

табиғатты пайдалану

Бірақ қалада түру жағдайларының өзіне тон ерекшеліктері бар.

Салыстырмалы түрде кішкентаи территорияда көптсген

Автотранспорттың санының артуы, Шымкснттегі өнсркосіп орындарының болуы, қала

Мұндай жағдайда дені сау ұрпақ өсіру мүмкін емес.

Шымкент қаласында окушылар арасында тыныс алу мүшелерінің ауруы

Сондықтан қала территориясындағы жалпы білім беретін мектептердің негізгі

Шет елдерде балалардың, ата- аналарымен бірге эр аптада

2. Оқушы арқылы мұғалім табиғатпен өзара қарым- қатынаста

Бұл жүйс тек экологиялық кана емсс, псдагогнкалық

Берілген жағдайда экологиялық білім мазмұнын қалыптастырушы факторлар мыналар:

1) мұғалім, оған қажетті жеке басының мінездемесі;

2) "оқушылар- табиғи орта" жүйетармағы;

3) "оқушылар- табиғи орта" жүйе тармағының қоғам қажеттіліктерін

Бұл жүйеде бізді "оқушылар - табнғи орта"

Тәрбиелеу процесі- екі жақты процесс, "(оқушылар- табиғи орта)-мұғалім'

Экологиялық білім мен тәрбие беруді жүзеге асыру үшін.

Оқушылардың экологиялық білім мен тәрбие алуына отбасы зор

1 рол атқарады /10/.

Халықтың табиғат қорғау дэстүрлері - педагогикалық ғылымның балаларға

Рсспубликамызда осы бағытта бірқатар жұмыстар жүргізілуде, отбасындағы табиғат

Рсспубликада отбасылық табиғат қорғау мэсслесі бойынша мына жұмыстар

1) Балаларға берілетін

2) "Ата аналары

3) Отбасылық табиғат

4) Ата -

5) Ата- аналарға

Жоғарыда қарастырылған факторлардың барлығы экологиялық білім мен тәрбие

3. Мектеп оүқушыларының экологиялық мәдениетіне, оларға экологиялық білім

Оқушы табиғатпен басқа адамдар, әлеуметтік топтар арқылы (сызбанүсқа

Сызбанүсқа 3.

Бсрілген жагдайда адамдар қоғамының қоршаған табиғи ортамен байланысы

Екінші жағынан бұл бапланыс фактор ретіндс

Қоғам оқушыға оның экологиялық біліміне әсер етуге дайын

Жоғарыда аталған факторлар мұғалім, білім мазмүны, қоршаған орта,

1.3. Қоршаған табиғи ортаны зерттеу мен қорғауда қажетті

Мектеп оқушыларды табиғатты қалай зерттеу мен қорғауға, онын

Оқушыларда табиғат қорғау саласындағы қоғамдық пайдалы еңбекке деген

Оқушыларға экологиялық білім берудің мақсаттарының бірі- әр түлекте

Орта білім беретін мектептің түлегінің экологиялық сипаттағы білімі

Экологиялық білім бсру тұрғысынан алғанда сң маңызды нэрсе

Ісксрліктер мсн дагдылардыц дамуы процссіндс ез бстіншс зерттеу

маңызды қасиеттері қалыптасады

Қоршаған орта нәтижелі тәрбие құралы болуы үшш, педагог

Өмірде нақты маңызды іскерлікке қоршаған табиғи отаны ластану

Іскерліктердің бірінші түрі - жеке мінез - қүлқындағы

Екіншісі, басқа адамдардың іс- эрекеті нэтижесінде табипі ортада

Үшінші түрдсгі іскерліктер пайда болған теріс, жағымсыз құбылыстарды

Экология мен табиғат қорғаудың қазіріі мәселелерік насихаттаудағы іскерліктер

Оқушылардың экологиялық білімдерді халық арасына тартудағы ролі ерекше.

I білім соқпақтары үлкен мүмкіндіктер жасанды. Оқушылардың іс-эрекетін

1.4. Мектеп оқушыларына экологиялық тәрбие беру

Экологиялық тәрбие беру мәселесі - бұл

I қарсы тұру

I Оқушының табпғатқа қатынасы оның

азаматтығының дәрежесін көрсетеді /18/.

Экологиялық мәселелерді зерттеуді барлық деңгейде - ғаламдық. аймақтық

Экологиялық тәрбие беру мектептегі тәрбие беру жүйесіне кіруі

1.5. Шет елдердегі экологиялық білім беру

Шет елдердегі экологиялық білім берудің мақсаты мен мазмұнына

Мысалы, Германияда табиғатты қорғаудың қоғамдык қозғалыстары индустрилизация процесстерімен

Германияның мсмлсксттік эколопіялық саясатының қалыптасуына халықаралық тәжірибс әсер

Білім беру жүйесінің барлық сатыларында қоршаған ортаның және

Оқу бағдарламаларына бастаЗъіш мектептің (1-4 сыныптар) және орта

Тұрғындар арасында қоршаған орта мен денсаулық мәселслері бойынша

Германиядағы экологнялық білім беру жаратылыстану ғылыми мен саяси

Замандастарының оиынша экологиялық білім мсн тәрбпе бсрудік қалыптасуы