Қазіргі замандағы Қазақстанның саяси дамуы

[өңдеу]Coт билігі

Толық мақаласы: Қазақстан Республикасыңдағы Coт билігі

Қазақстан Республикасында  әділеттілікті тек кана сот жүзеге асырады.Coт билігі азаматтардың құқығын, бостандығын және заңды мүдделерін, мемлекеттік органдардың, ұйымдардың құқығы мен заңды мүдделерін қорғайды, Қазақстан Республикасы Конституциясының, тағы басқа құқықтық-нормативтік  актілердің, халықаралық келісім- шарттардың орындалуын қамтамасыз етеді. Қазақстан  Республикасындағы сот жүйесін Қазақстан Республикасының Жоғарғы соты мен жергілікті (облыстық және оған теңестірілген Қазақстан Республикасы әскерінің әскери соты), аудандық (қалалық) заңмен бекітілген соттар құрайды.

[өңдеу]Құқық қорғау органдары

Толық мақаласы: Ішкі істер органдарының жүйесі

Қазақстан Республикасының  құқық қорғау органдарына Қазақстан  Республикасы Прокуратурасы және Қазақстан  Республикасы Ішкі істер органдары  жатады. Прокуратура заңдардың, Президент жарлықтары мен өзге де құқықтық-нормативтік актілердің республика аумағында нақты әрі бірыңғай қолданылуына, жедел іздестіру өрекетінің, жауап алу және тергеу, әкімшілік және атқарушылық міндеттердің заңдылығына жоғарыдан бақылау жасайды.

Қазақстан Республикасы Ішкі істер органдары қоғамдық тәртіпті сақтау мен қоғамдық қауіпсіздікті  қамтамасыз ету, адам және азаматтың  құқықтары мен бостандығына, қоғам  мен мемлекет мүдделеріне қол  сұғушылық түрлері мен қылмыстың  жолын кесу және алдын алу сияқты атқарушылық және жарлық беру қызметтерін  жүзеге асырады.

[өңдеу]Ұлттық қауіпсіздік органдары

Толық мақаласы: Құқық қорғау қызметі

Ұлттық қауіпсіздік органдары  тікелей Президентке бағынады, Қазақстан Республикасының қауіпсіздігін қамтамасыз ету жүйесінің құрамды бөлігі болып табылады және жеке адам мен қоғамның қауіпсіздігін, Конституциялық құрылысты, мемлекеттің егемендігін, аумақ тұтастығын, елдің экономикалық, ғылыми-техникалық және қорғаныс қуатын қорғауды қамтамасыз етеді.

[өңдеу]Мәслихат

Толық мақаласы: Мәслихат

Жергілікті мемлекеттік  басқаруды тиісті аумақтағы жағдайға жауапты жергілікті өкілетті және атқарушы органдар жүзеге асырады. Жергілікті өкілетті орган — мәслихат тиісті әкімшілік- аумақтық бірліктегі тұрғындар еркін  білдіреді және жалпымемлекеттік мүддені  ескере отырып, оны жүзеге асыру  шараларын анықтайды. Жергілікті атқару органдары Қазақстан Республикасы атқару органдарының бірыңғай жүйесіне кіреді, тиісті аумақтағы мүдде мен  қажеттіліктер дамуына үйлестіре  отырып, атқару билігінід жалпымемлекеттік саясатын жүргізуді қамтамасыз етеді.

Мемлекеттік органдар мен  ұйымдарда және жергілікті өзін-өзі  басқару органдарында мемлекеттік қазақ тілімен бірге орыс тілі де қолданылады.

Негізінен, мемлекеттің саяси  жүйесіндегі өзгерістер 10 жылғы  даму ішінде (1991—2001 жылдары) саяси жүйенің жаңа типін құруға қол жеткізді.

1995 жылы жаңа Конституция қабылданған соң Қазақстанның саяси жүйесінде тұрақтану басталды. Жаңа саяси жүйенің негізгі сипаты 2001 жылдың соңына қарай айқын байқалды:

• бірыңғай мемлекеттік биліктің атқарушы, заң шығарушы және соттық тармақтарға бөліну принциптері іске қосылған;
• Президент биліктің үш тармағының бірлікте әрекет етуін қамтамасыз етеді;
• мемлекеттік қызмет лауазымдары 1999 жылы 23 маусымдағы «Мемлекеттік қызмет туралы» Заңына орай саяси және әкімшілік болып екіге бөлінді;
• демократиялық сайлау институты жетілу үстінде;
• көппартиялық жүйе қалыптасты.