Кеден Одағының Қазақстан үшін оң және кері тұстары

Қорытынды

Сарапшылардың пікірінше, Кеден одағы Қазақстандағы  миллиондаған адамның кәсібіне қауіп төндіреді. Елде сырттан тауар тасып әкеліп, оны ішкі базарда саудаға шығаратын шағын бизнес түрімен айналысып жүрген соншама адам бар.

Бірыңғай  кедендік аймақтың салқынын ең әуелі  сырт елдерден тауар тасымалдаушылар  сезінді. Енді Қытайдан арзан тауар әкелу қымбатқа түсетін шаруаға айналды. Кедендік баж алымы бірнеше есеге өсті.

Базар саудагерлері кәсіподағының төрайымы шымкенттік Елена Леонидова кәсіпкерлердің көпшілігі осы уақытқа дейін  айналысып келген шағын бизнестерін  тастауға мәжбүр болып отырғанын  айтады.

Бірыңғай  кеден кодексінің күшіне енген соң  тауар тасымалдап әкелетін кәсіпкерлер  тағы бір жеңілдіктен айрылды. Бұрын  жеке кәсіпкерлер Қазақстанға әкелетін тауарларын кеденнен өткізгенде оңайлатылған әдіс бойынша рәсімдейтін. Кәсіпкердің  тауарына қосылған құн салығы салынбайтын, ол әкеле жатқан затына онша көп  емес мөлшерде кедендік баж салығын  төлеп, тауарды тұтынушыларға жеткізетін.

Ал енді шілденің 1-нен бастап Қазақстан  бойынша ондай жеңілдік жасалмайтын  болды. Бұдан былай кеденнен тауар алып өту үшін кәсіпкер фирмасын тіркеп, барлық салықтарды толық көлемде төлеуге міндетті болады. Бұл нарықты заңдастыру үшін жасалып жатқан өзгеріс деп айтылып отыр.

Кедендік  одаққа қатысты жаңа өзгерістер қарапайым  тұтынушыларға да соққы болып  тиеді деп санайды Алматы кәсіпкерлері ассоциациясының президенті Виктор Ямбаев.

- Азық-түлік  өнімдері мен халық тұтынатын  тауарлар қымбаттайды. Бұрын пайдаланылған  шетелдік аутокөліктерді Қазақстанға  сатуға әкелетіндер де өз нәпақасынан  қағылады. Бес жылдан артық пайдаланылған  аутокөліктің кедендік баж алымдары  қазірдің өзінде-ақ 40 есеге жуық  өсті. Ал жаңа көліктерге 10-20 есеге  көтерілді, Қазақстан Беларустің  тракторларын, ал Ресей өнеркәсібінің  КамАЗ аутокөліктері мен басқа  да қоқыр-соқырын алатын болады - дейді Виктор Ямбаев. Оның айтуынша, осы жағдайдың салдарынан тұрғындардың аутомашина сатып алу мүмкіндігі шектеледі, ал Ресейдің бәсекеге қабілетсіз аутокөліктеріне артықшылық жасалады.

Жаңа  кедендік кодексті 1990 жылдарға қарай  кері шегіну деп бағалаған мамандар, бұл кодекс ірі қаржылық топтарға тиімді болады деген пікірге келіп отыр. Олар үшін нарықтағы бәсеке жеңілдеп, көздеген мүдделеріне жетуге жаңа мүмкіндіктер ашылмақ

Сонымен қорыта келе, Кеден Одағының Қазақстан нарығы үшін пайдасы басым ба әлде теріс тұстары басым ба деген сұраққа жан-жақты пікір естуге болатынына көз жеткіздік. Дегенмен еліміздің Кеден Одағының мүшесі бола отырып қандай жетістіктерге жететінін уақыт еншісіне қалдыруға тура келеді. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

1. Егемен Қазақстан  02.04.2010
2. http://www.memst.kz
3. Дала мен Қала  08.11.2011 №44-қараша
4. http://www.azattyq.org
5. Қазақстан Республикасының 2008 жылғы 24 маусымдағы N 45-IV Заңы
6. "Егемен Қазақстан" 2008 жыл, 27 маусым N 192-193 (25164), Қазақстан Республикасы Парламентiнiң Жаршысы, 2008 ж., N 10-11, 38-құжат