Мангыстау

                          Мазмұны

1. Кіріспе
2. Негізгі бөлім

2.1.Маңғыстау облысының 2010 жылдағы әлеуметтік экономикалық даму  қорытындысы және 2011жылға арналған міндеттер.

      2.2. Өнеркәсіп пен энергетика   

      2.3. Білім беру

      2.4. Денсаулық сақтау

      2.5. Ақпараттық саладағы жұмыс.

      2.6. Этносаралық және конфессияаралық қатынастар саласындағы жұмыс.

      3.Қорытынды

Маңғыстау облысының 2010 жылдағы әлеуметтік –экономикалық  даму   

қорытындылары және 2011 жылға  арналған міндеттері туралы 

Өздеріңізге белгілі, ежелден  келе жатқан қазақ халқының «Әкім  бол – халқыңа жақын бол!»  деген қағидатын басшылыққа ала  отырып Елбасы Н.Ә. Назарбаев 2005 жылдан бастап өзінің арнайы жарлығымен барлық деңгейдегі әкімдердің жыл сайынғы  жергілікті тұрғын халықпен есепті кездесулерін өткізуді міндеттеген еді.

Бұл дәстүр қазір Тәуелсіз Еліміздегі билік пен халықтың арасындағы тығыз байланысты қалыптастырып, елді мекендердің көкейтесті мәселелерін  тиімді әрі уақытылы шешіліп отыруын  қамтамасыз етті.

Биыл да желтоқсан-қаңтар айларында облыстың барлық елді мекенінде  осындай кездесулер өтіп, қортындысы бойынша облыс әкімінің, аудандар мен қалалардың әкімдерінің, облыстық басқармалардың 2011 жылғы іс-қимыл  жоспарлары дайындалды.       

2010 жыл – еліміз үшін  елеулі жыл, жаңа жетістіктер жылы болды.

Бұл   ең  алдымен, Қазақстан өз тәуелсіздігінің тарихында тұңғыш рет, аса  ірі саяси  форум – Еуропадағы  Қауіпсіздік және Ынтымақтастық Ұйымына (ОБСЕ) төрағалық етіп, Астанада оның саммитін өткізуімен айтулы жыл болды. 

Форум – тәуелсіздіктің жиырма жылдай қысқа тарихында Тұңғыш Президентіміз Нұрсұлтан Әбішұлы  Назарбаевтың көрегендік басшылығымен еліміздің қол жеткізген биік табыстарын әлем елдерінің тануы  мен жоғары бағалауының шынайы дәлелі.

Бүгін әлемде құрмет-қадірге  ие экономикасы қуатты, демократия үрдістері дамыған мемлекет ретінде  ТМД елдері арасындағы көшбасшы мемлекет болып табылады деп  мақтанышпен айта аламыз.

Ел экономикасы жаңа серпінге ие болды. Бүгінгі күні Қазақстан өз экономикасының  қарқынды өсуін паш етуде. Оның дәлелі елдің жалпы ішкі өнімінің өткен жылдық өсімі 7%-ды құрады. Бұл ТМД-дағы ең үздік  көрсеткіштердің бірі. Халық алдындағы әлеуметтік міндеттемелер дүниежүзілік қаржы дағдарысына қарамастан Елбасымыздың тапсырмасына сәйкес толық орындалды. Сонымен қатар отандық экономиканың тұрақты дамуына Қазақстан, Ресей және Беларусь арасында құрылған Кеден Одағы аясындағы нарықтың кеңеюі де оң ықпал етуде. 

Ел дамуының 2020 жылға дейінгі  Стратегиялық жоспарын, әсіресе үдемелі  индустриалдық-инновациялық даму бағдарламасын  іске асыру басталды. Тек қана өткен  жылдың өзінде еліміз бойынша жаңадан  жүз елуден астам кәсіпорын салынып, ондаған мың жұмыс орны ашылды.

Осынау үрдістердің барлығында Маңғыстау облысының үлесі де қомақты екені ақиқат.

2010 жылдың қорытындысы  бойынша облыстың қалыптасқан  әлеуметтік-экономикалық дамуының  жоғары деңгейдегі көрсеткіштері,  облыс дамуындағы кезекті бесжылдықты  табысты аяқтау үшін, өңірлік экономиканың  тиімділігін арттыру және қолда бар ресурстарды жұмылдыру міндеттерін  шешуге толық негіз болып отыр.   

Осыған байланысты Сіздерді, соңғы бесжылдағы облыс дамуының негізгі қорытындыларымен хабардар етуге, 2010 жылдың қорытындыларына жан-жақты  тоқталуға және Елбасының 28 қаңтардағы халыққа Жолдауына сәйкес  жаңа 2011 жылға  арналған міндеттерді  орындау жолдарын баяндауға  рұқсат  етіңіздер. 

Өткен  5 жылда, оның ішіндегі соңғы  екі жылда  әлемдік қаржылық және экономикалық дағдарыс болуына қарамастан Маңғыстау облысы әлеуметтік – экономикалық дамуда елеулі нәтижелерге қол жеткізді, тәуелсіз елімізге тірек бола білді.

Бұған осы кезеңдегі өңір дамуының негізгі макрокөрсеткіштері  айқын дәлел.  2010 жылдың қорытындысы бойынша облысымыз ел өңірлерінің рейтингінде жетекші орынға  ие болды. 

Облыс халқы бес жылда 1,5 еседей – 2006 жылғы 375 мың  адамнан  бүгінге 521 мың  адамға дейін өсті. Халықтың жыл сайынғы өсу қарқыны   5% құрайды – бұл еліміз бойынша Астана қаласынан кейінгі екінші көрсеткіш. Бұл орайда ауылдық жердегі халық саны 2,5 есеге артты.

Тек қана 2010 жылы облыс халқының саны 17 мың  адамға өсті, оның негізгі үлесі (12 мың адам)  ауылдық жер тұрғындары есебінде.   

Осы кезеңде жалпы өңірлік өнім көлемі 2 есеге өсті. Еліміздің жалпы ішкі өніміндегі (ЖІӨ-дегі) облыстың үлесі 5-тен 7 пайызға дейін ұлғайды.

Халықтың жан басына шаққандағы көлемі бойынша бұл көрсеткіш  облыста 17 мың АҚШ  долларына тең, бұл - орташа республикалық көрсеткіштен 2  есеге артық, өңірлер арасында екінші орында  тұрмыз. Ал 2010 жылдың қорытындысы бойынша экономикалық өсім 102 пайыз болады деп болжамдалуда.  

Өнеркәсіптік өндіріс  көлемі екі еседей –1,5 трлн. теңгеге дейін өсті.

Бүгін  Маңғыстау  республика көлемінде өнеркәсіп өндірісі үлесінің  16,5 пайызын қамтамасыз етеді.

Соңғы бес жылда Маңғыстауда  құрылған өндірістерден  шығарылатын өнімдер өңір үшін жаңа түрдегі тауарлар  болып табылады.

Олардың ішінде - шыны-талшықты және шыны-пластикалық құбырлар өндірісі, жоғары қысымды  сыйымдылықтар шығару зауыты , кеме жөндеу зауыты, металл  құрылғыларын жасау зауыттары, темір балқыту зауыты, теңіз баржалары мен платформаларын, мұнай және газ өндірісінде пайдаланылатын металл құбырларын шығару т.б.    

Қарқынды өсім өнеркәсіптің өңдеу секторында да байқалады.

2006 жылдан бері, оның өсу  қарқыны  екі еседен асып түсті. Мәселен, 2010 жылда   химия, машина жасау, тамақ және жеңіл өнеркәсіптегі оң қарқынның есебінен өнеркәсіптің өңдеу саласының көбейуі 55%-дан асып түсті және бұл -  орташа республикалық қарқыннан  үш  есе жоғары.

Осындай үрдіс, экономикамыздың  нақты  әртараптануының (диверсификацияның) айқын айғағы болып табылады. 

Облыстағы барлық ірі және орта кәсіпорындардың  шамамен 40 пайызы халықаралық сапа стандартының жүйесін енгізді. Тек 2010 жылы олардың саны алдыңғы жылмен салыстырғанда 39 пайызға өсті.

Халықаралық сапа стандарттарын  енгізуді  жандандыру  әсіресе мұнай-газ секторының тауарларын, жұмыстары мен қызметтерін  сатып алуда «қазақстандық мазмұнның» үлесін  өсіруге оң ықпал етті. 2009 жылы қол қойылған  үшжақты меморандумдар аясында, есепті  кезеңде 123,2 млрд. теңге сомасына келісімшарттар қамтамасыз етілді, бұл – бұрын жоспарланған  көлемнен 50%  артық.  

Сонымен облыс  бойынша мұнай-газ секторының  тауарларын, жұмыстары мен қызметтерін  сатып алуда «қазақстандық мазмұнның» үлесі бүгінге   63,4%, оның  ішінде тауарларда – 6,7%, жұмыстарда – 52,3%,  қызметтерде – 82,2% құрайды. 

Аймақта инвестициялық ахуалды  қалыптастыруда да  елеулі ілгерілеу бар. Өңірдің табысты экономикалық дамуының кепілі негізгі капиталға инвестициялардың артуы болды. 2006 жылдан бері оның көлемі 2 есеге, оның  ішінде бюджеттік инвестициялар 5 есеге өсті.

5 жылда барлығы 1,6 трлн.теңге тікелей инвестициялар (11 млрд. АҚШ доллары) тартылды, оның  ішінде  тек 2010 жылы 370,5 млрд.теңге немесе 2,5 млрд. АҚШ долл. көлемінде тартылды, бұл – 2009 жылмен салыстырғанда 12% көп.

Ал,  бүгінге облыс, халықтың жан басына шаққанда негізгі  капиталға инвестициялар көлемі бойынша республика өңірлерінің арасында   екінші орында тұр.

Облыстың инвестициялық  тартымдылығы, жыл сайын   «Fitch» халықаралық агенттігінің оң және тұрақты рейтингімен расталуда. Есепті «бесжылдықта» облыстың халықаралық рейтингісі  екі рет  жоғарылады.  

Бүгінге облысымыз Каспиймаңы аймағындағы елдермен (Ресей Федерациясы, Түркіменстан, Әзірбайжан, Иран) халықаралық  сауда-экономикалық, мәдени және іскерлік байланыстарды нығайтуға үлес қосу мақсатын  көздейтін, халықаралық форумдар өткізудің  дәстүрлі орнына айналды,  жекелеген өңірлерімен экономиканың  әр түрлі салаларында ынтымақтастық туралы келісімдер жасасылып, табысты іске асырылуда.

Ақтау қаласында Әзірбайжан Республикасының және Иран Ислам  Республикасының  Бас консульдықтары  ашылды. Таяу  уақытта тағы бірнеше мемлекет осында өздерінің  дипломатиялық өкілдіктерін ашуды жоспарлауда. Облысқа  келіп-қайтатын шетел азаматтарының виза алуын оңайлату үшін 2009 жылдан бері Ақтауда ҚР Сыртқы істер министрлігінің Консульдық қызмет департаментінің өкілдігі жұмыс істейді.  

Бүгінге негізгі мәселе – бұл экономикамыздың даму сапасы. Экономиканы өсірудегі біздің басты міндетіміз болып өндірісті жаңғырту,   мейлінше ақысы жоғары жұмыс орындарын құру және еңбек өнімділігін арттыру болуға тиіс.  

2010 жылы Елбасының инициативасына  сәйкес бүкіл еліміз бойынша  индустрияландыру бесжылдығының  бірінші жылы  жүргізілді. Қысқаша айтқанда бұл бағдарламаның орындалуы еліміздің болашақтағы тағдырын шешетін мәселе болып табылады.

Сондықтан да ол  Маңғыстауда да табысты өтті.

Индустрияландыру бағдарламасы аясында, облыс бойынша  еліміздің Индустрияландыру картасына  жаңадан  27 мың тұрақты жұмыс орны құрылатын, жалпы құны 536 млрд. теңге құрайтын 17 жоба дайындалып,  енгізілді.

Оның жартысынан көбі, құны 38 млрд.теңге құрайтын 9 жоба 2010 жылдың өзінде іске асырылды, жаңадан мыңнан астам тұрақты жұмыс орны ашылды. Айта кететін бір жәйт - бұлар, барынша жоғарғы технологияларды пайдаланатын  кәсіпорындар. 

Мысалға,  Қазақстанда алғаш рет жылына шамамен 60 кемеге қызмет көрсетуді және жөндеуді қамтамасыз ететін, кеме жөндеу зауыты пайдалануға берілді.

Облыс әкімшілігінің ұсынысымен Бейнеу селосында ұн тарту кешені мен құрама жем зауытын қамтитын, ірі өңдеу кәсіпорны салынды.  Мұнда ай сайын 3,5 мың тонна ұн мен 1,5 мың тонна құрама жем шығарылып, астық өндірісі, нан өнімдері бағасының күрт өсуіне жол бермей, бағаны тұрақтандыру қамтамасыз етеді.

Ал  құрама жем зауыты, өңірдегі мал шаруашылығының  жем-шөпке деген сұранысын, өзіндік құнынан төмен бағамен қамтамасыз етеді. Бір сөзбен айтқанда кәсіпорын адамды нанмен, малды жеммен қамтамасыз етеді. 

Мұнай-газ саласына қажетті  жаңадан өндіріс орны құрылды, бұл  – танкермен тасымалдау  арқылы  теңіздегі  кен орындарына отандық өнім жеткізуді қамтамасыз  етуге мүмкіндік беретін,  бұрғылау  ерітінділерін  шығару зауыты.

ТМД елдері ауқымында қуыс бетон жабындыларын шығаратын алғашқы зауыт пайдалануға  берілді.

Құрылыста осындай  параметрлі  жабынды плиталарды қолдану, құрылыс-құрастыру жұмыстарының құнын  арзандатуға, құрылыс салу мерзімін қысқартуға мүмкіндік береді. Өнімді шығаруда тек қана жергілікті материалдар пайдаланылуда, соның  есебінен өнім құны нарықтағыдан 18-20 пайызға төмен.

Ақтау қаласы әуежайының халықаралық  терминалының құрылысы аяқталды, ұшу-қону алаңын қайта жаңғырту жұмыстары жүргізілуде. Бүгінге біздің  әуежай жолаушы тасымалдау көлемі бойынша, Қазақстанда  Астана мен Алматы қалаларының әуежайларымен бірге аса  ірі үштікке кіреді.

Өткен жылда осындай және басқа да жобаларды іске асыру  нәтижесінде, өнеркәсіпте еңбек өнімділігі 2009 жылмен салыстырғанда 7,6%  артып, бір жұмысшыға шаққанда 28 млн. теңгені құрады. Өңдеу секторындағы көрсеткіш, бір жұмысшыға 9 млн. теңге деңгейінде қалыптасты немесе 2009 жылғы аталмыш  көрсеткіштен 3,4% жоғары.  

Біз осыдан бес жыл бұрын  Жапония Үкіметінің даму Агенттігімен (JIKA) бірлесе отырып аймақтың 2030 жылға  дейінгі дамуының кешенді жоспарын жасақтап, соның негізінде өзіміздің  бәсекелестік артықшылығымызды дамыту мақсатында, өзінің мәні жағынан бірегей «Жер-Теңіз-Аспан» ықпалдастырылған  инвестициялық  мега-жобасын  әзірлеген  болатынбыз.

Жобада өңір экономикасын дамытудың  басымдылық  тармақтарын біріктірдік. Біз өзімізге  нақты  мақсаттар мен міндеттерді,  жобалар мен бағыттарды  айқындап алып, Елбасы Н.Ә. Назарбаевтың тікелей қолдауының арқасында алдымызға қойған – сапалық тұрғыдан жаңа, бәсекеге қабілетті аймақтық экономиканы құру жөніндегі міндеттерді орындау жолында алға қарай нық қадам басудамыз. Дүниежүзілік дағдарыс жобаны сынаққа алып, өміршеңдігін тексерді.

Осы кезеңде жоба бағыттарының әрқайсысы бойынша не жасалынды?

«Ақтау теңіз порты» арнайы экономикалық аймағы – өңірлік экономиканы әртараптандырудың басты құралдарының бірі. Соңғы үш жылда Елбасының жарлықтарымен Арнайы экономикалық аймақтың аумағы  9 есеге – 227 гектардан 2000 гектарға дейін кеңейтілді,  қолдану мерзімі 2028 жылға дейін ұзартылды. Бүгін мұнда 3 кәсіпорын жұмыс істеп, өнім шығарады, тағы да 8 жоба  іске асырылуда. Сараптау Кеңесі тағы да экспортқа бағытталған ірі 5 жобаны іске асыруды мақұлдады.

Жобаларды  белсенді жүргізу үшін Арнайы экономикалық аймақтың аумағы барлық қажетті инженерлік және көліктік инфрақұрылыммен қамтамасыз етілуде. Бұл міндеттемені мемлекет өзіне алды. 2009 жылдан бері осы мақсатқа 2 млрд.теңге көлемінде бюджеттік инвестициялар  салынды, 2011 жылы тағы да 3 млрд.теңге бөлінді. Сонымен қазір арнайы аймақ инвесторларға өте тиімді.  

Каспий теңізінің қазақстандық секторын игерудің мемлекеттік бағдарламасы аясында, Қазақстанның (Каспийдің)  келешектегі ең ірі теңіз порты – Құрық теңіз порты мен жұмысшы поселкесін дамытудың Бас жоспарын іске асыру бойынша  жұмыс жалғасуда.     

Өте қысқа мерзім ішінде (үш жылда) мұнда  жұмысшы поселкесінің 11 әлеуметтік және инфрақұрылымдық нысандары іске асырылды, поселкені дамытуға шамамен 5 млрд.теңге (33 млн. АҚШ доллары) тек бюджеттік инвестициялар салынды.

Теңіз портының жоспарланған 19 нысанынан, бүгінге  қуаты 40 мың тонн металл құрылғыларын шығаратын «Ерсай» Каспий верфінің құрылысы аяқталды, қосалқы станция мен электрлендіру желісі салынып, пайдалануға берілді, газ және су құбырлары тартылды, «Ақтау – Құрық» тас жолының құрылысы биыл аяқталады.

Қазір Үкімет «Қашаған» жобасының  екінші фазасының (кезегінің) келіссөздерін  бітірген жағдайда Құрық 60- мыңдай жұмыс  орнын ашатын экономикамыздың ірі  өсу нүктесіне айналады. Жақын  арада оған «N» блогындағы жұмыстар да оң әсерін тигізбек. 

Облыс дамуының  маңызды стратегиялық бағыттарының бірі –  бұл транзиттік әлеуетін дамыту, заманауи  көлік-логистикалық  саласын қалыптастыру.

Бүгінге облыс аумағында  жаңадан транзиттік дәліздер құруға бағытталған, бірқатар инфрақұрылымдық  жобаларды  іске асыру жүргізілуде.

Жоғарыда  атап өткеніміздей, республикада бірінші рет концессиялық негізде Ақтау халықаралық әуежайының жолаушылар  терминалы  салынып,  пайдалануға берілді.

«Өзен – Түркіменстанмен  мемлекеттік шекара» темір жол  желісінің құрылысын салу қарқынды жүргізілуде.

Мемлекет басшысының тапсырмасы бойынша жоба биылғы  жылдың  қазан айында  аяқталатын болады.

Осы жолдың  еліміз үшін  қандай маңызға  ие  екендігін бәріңіз де  білесіздер. Бір ғана  фактіні айтсақ та жеткілікті,  осы жол  Қазақстанды алпауытты Қытаймен әрі Кеден Одағындағы әріптестері - Ресей және Беларусь мемлекеттерімен бірге Парсы шығанағы және Иранның теңіз порттары арқылы халықаралық нарықтарға тікелей шығарады. Сарапшылардың пікірі бойынша бұл транзиттен түсетін пайда еліміздің мұнай-газ саласының кірістерінен болашақта асып түседі.

Жобаны іске асыру, бүкіл  батыс Қазақстанның инфрақұрылымын дамытуға ықпал ететіні және өңір экономикасына жаңа серпін беретіні де  сөзсіз.

Үкіметтің тапсырмасы бойынша  Түркіменстанмен шектесетін «Болашақ»  стансасының  аумағында инвесторларға тиімді болу үшін «Каспий»  арнайы экономикалық аймағын құру жоспарлануда. Станса   жаңа  Арнайы экономикалық аймақтың қосалқы  аймағы болады. Ал  екінші қосалқы аймақ –  «Кендірлі» халықаралық  туристік демалыс орны. Арнайы экономикалық аймағын басқару компаниясының офисі Жаңаөзен қаласында орналаспақ.

«Жетібай – Жаңаөзен –  Түрікменстанмен шекара» автомобиль жолы мен «Атырау – Ақтау»  автомобиль жолының «Бейнеу-Ақтау»  учаскесін  қайта жаңғырту бойынша ҚР Көлік және коммуникация министрлігі мен   Азия Даму банкісі бірігіп  жұмыстарын жалғастыруда, осы ақпан айында 74 млрд. теңге көлеміндегі жұмыстарға конкурс жарияланады деп күтілуде.

«Шығыс-Батыс» дәлізі бойынша  ТРАСЕКА –ның  қазіргі  маршрутының  қашықтығын қысқарту  үшін,   жаңа  темір жол қатынасын құру мақсатында, «Жезқазған-Бейнеу»  темір жол желісі құрылысының жобасын  іске асыру жұмысы «Қазақстан Темір Жолы» Ұлттық компаниясымен бірге жүргізілуде. Жолдың «Бейнеу-Шалқар» учаскесі концессиялық негізінде салынады деп күтілуде. 

«IPK» неміс  компаниясы  әзірлеген  мастер-жоспарға сәйкес, «Кендірлі»  халықаралық туристік  демалыс орнын  салу жоспары іске асырылуда.

Жоба бойынша  инвестор  анықталды – ол Малайзияның  халықаралық  компаниясы.

Өткен жылы «Кендірлі»  демалыс орнының және болашақ  халықаралық әуежайының сыртқы инженерлік инфрақұрылымының құрылысы бойынша жобаларды  әзірлеу басталды. Бұл мақсатқа республикалық бюджеттен 483 млн.теңге бөлінді, болашақ Кендірлі елді мекенінің бас жоспары жасақталуда.  Бұл - біздің инвестор алдындағы міндеттемеміз, өздеріңіз  көріп отырғандай, біз  оны орындап  келеміз.

Инвесторлық тартымдылығын  күшейту үшін жоғарыда айтылғандай  «Кендірлі»  демалыс орны жаңадан құрылатын «Каспий» арнайы экономикалық аймағының құрамдас бөліктерінің біріне айналады.

«Каспий энергетикалық хабын» құру жобасы бойынша жақында сыртқы инженерлік инфрақұрылымының құрылысының жобасы әзірленіп, мемлекеттік сараптамаға тапсырылды. Биылғы жылы оның құрылысын республикалық бюджет есебінен бастау  жоспарланып отыр. «Каспий даму орталығы» құрылды, инвесторлар анықталды.

«Ақтау Сити» қала құрылысының жобасын  нақты  іске асыру жүргізілуде. Жобаны іске асыру   «Каспий»  әлеуметтік-кәсіпкерлік  корпорациясына жүктелді. Алғашқы  «Аққу» шағын ауданының  алғашқы 6 үйінің құрылысы басталды. Таяу арада  шағын ауданды екі  мектеп –  Тұңғыш Президенттің зияткерлік мектебі мен   жалпы білім беретін мектеп, спорт  кешені,  әрқайсысы 280 орындық  үш балабақша, бизнес-орталығымен  тұрғын жай  алабының  толыққанды жұмыс  істеуіне қажетті  нысандар ажарландыра түспек. Қаржыландыру мәселелері негізінен шешілді. Сонымен бірге «Аққу» девелоперлік  компаниясы инвесторлармен бірге екінші шағынауданның жобасын дайындау мәселесіне кірісіп кетті. 

Тыныс-тіршілікті қамтамасыз ету инфрақұрылымын дамыту тұрғысында,  өңіріміз үшін маңызды, өткен жылы Ресей тарабымен «Қиғаш - Ақтау»  сутаратқышының құрылысы бойынша  жобаны  іске асыру  туралы келісімге қол жеткізілді. Бұл жоба бүкіл Маңғыстау өңірін – барлық елді мекендерді Еділдің сапалы  суымен   жеткілікті  қамтуды  түбегейлі шешеді. Бүгінде жоба бойынша «Казтрансойл» компаниясы техникалық-экономикалық негіздемесін  әзірлеуде, аяқталуы 1 шілдеге дейін.  Сосын құрылыс басталады.

Ерекше айтатын жәйт –  бұл жобаның іске асуына Елбасы Н.Ә. Назарбаев тікелей қолдау көрсетіп отыр. Ата- бабаларымыздың арман –  үмітін іске асырудағы қамқорлығы үшін маңғыстаулықтар Елбасына дән риза!  

Энергетика саласы бойынша  Үкімет атом электр стансасының жобасын дайындауды аяқтауда, облыс әкімдігі өз тарапынан бу-газ электр стансасының құрылысы және жел энергетикасын дамыту жобаларымен тікелей айналысуда.

Ш.Есенов атындағы Каспий мемлекеттік  технологиялар және инжиниринг университеті сапалық тұрғыда жаңа бағытта  белсенді түрде даму үстінде. Университетке  жаңадан  қазіргі заманға сай  оқу  кешені салынды. Бүгінге студенттер жатақханасының, спорт  кешенінің құрылысы жүргізілуде, біз биылғы жылы  ақпараттық-есептеу орталығымен бірге  кітапхана құрылысын бастауды жоспарлап отырмыз.

Оның өңір индустриясымен тығыз байланысын қамтамасыз ету  үшін университет негізінде Инжиниринг  орталығын құру  жобасын әзірлеу жүргізілуде, орталық болашақта тек Қазақстанға ғана  емес бүкіл Орта Азияға инновациялық  қызмет көрсететін болады.

Көріп отырғаныңыздай есепті кезеңдегі жеткен нақты нәтижелер  баршылық. Олардың  көпшілігі  ресми  статистикамен бекітілді. Жекелеген  цифрларды  айтып өттім. Тағы бірқатарына  кейінірек тоқтаймын.

Осынау  сандардың  астарында, Маңғыстаудың  келешегі зор әлеуетіне сеніп, оны өзі қолдап әрі  іске асырып келе жатқан өңір азаматтарының  нақты  істері мен жобалары жатыр. Ал  осыған  күдікпен қарап, күмән келтіретін адамдар, қазір біздің қатарымызда жоқтың қасы  деп ойлаймын, себебі бұл жоба  «Жер – Теңіз – Аспан» – өз өңірі мен еліне  тек қана гүлденуді  тілейтін, өз Отанының  шынайы патриоттарының жобасы! 

Өткен «бесжылдықтың»  басты қорытындыларының тағы біреуі – бұл  екі  кезеңнен тұратын тұрғын үй бағдарламасының аяқталуы.

Осы  кезеңде облыста 2,5 млн. шаршы метрден астам тұрғын үй   пайдалануға берілді.                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                             

Өнеркәсіп пен  энергетика

Дағдарыс салдарынан   үйлерінің салынуы тоқтап қалған көптеген үлескерлердің мәселесі шешілді, жергілікті бюджеттің  күшімен 1200 үлескердің проблемасы  нақтыланып, қаржыландырылды.  «Таң шолпан»  тұрғын үй  кешенінің құрылысы аяқталды. «Заветная мечта» тұрғын үй  кешенінің, «РАП-Кұрылыс» және «ДАВ 2» жауапкершілігі шектеулі серіктестіктерінің құрылыс салушыларының облыс орталығындағы  12 және 17 шағын аудандарындағы тұрғын үйлерінің үлескерлерін қолдау  бойынша жобаларды  іске асыру басталды.

Айта кететін жәйт –  үлескерлерге мемлекет көмектесуге  міндетті емес. Олар кезінде банкімен мердігерді өздері таңдаған, мемлекеттің  кепілі жоқ. Сонда да дағдарысқа қарамастан Елбасы әкімдерге осы әлеуметтік мәселені шешуге көмектесуді тапсырған.

Өңірде кәсіпкерлік қауым елеулі түрде дамыды.

Кәсіпкерлік секторда жұмыспен қамтылғандардың үлесі соңғы  бес жылда  2 еседей – 23,8 %- дан  40,5%-ға дейін  көбейді.

Тек қана 2010 жылда кәсіпкерлік субъектілері өндірген өнім 2 есе, төленген салық сомасы – 2,5 есе,  жұмыспен қамтылғандар саны  - 22% өсті.

Яғни,  бұрынғысынша, кәсіпкерлер өз бизнесі үшін, өзінің  әл-ауқаты үшін  жауапкершілікті алуға әзір. Мемлекет те  оларға жан-жақты қолдау  көрсетуде. 

Осындай қолдаудың  тиімді құралы   шағын несие ресурстары болып табылады.

Біз осыдан төрт жыл бұрын, арнайы мемлекеттің қатысуымен шағын  несиелеу ұйымдарын құрдық және жыл  сайын олардың айналым қаражатын  бюджет есебінен  ұлғайтып отырдық.

Егер 2006 жылы –  барлық шағын несиелеу ұйымдарының айналым қаражатының жалпы  көлемі 116 млн. теңгені  құраса,   бүгінге ол 1 миллиардтан астам теңгені құрап отыр. Инвестицияның осындай қомақты  қоржынын бұдан да гөрі сапалы басқару үшін, барлық шағын несиелеу ұйымдары  «Каспий» әлеуметтік- кәсіпкерлік корпорациясының құрамына  берілді.

Нәтижесінде мемлекет қолдауынсыз, шағын несиелеу ұйымдары тек ішкі  айналым қаражаты мен оларды тиімді басқару  есебінен ғана, өткен жылы  жарты миллиард теңгеге жуық  сомада 500 -дей  несие  берді. 

Өкінішке орай жекелеген  аудандық және қалалық әкімдіктердің  құрамындағы шағын несие беретін  ұйымдар қызметтерінің  жеткіліксіздігін көрсетті. Олардың кейбіреулері тіпті арсыз шенеуніктердің «жемсауын» толтырушыға айналған.

Осыған  орай менің тапсырмам бойынша жекелеген шағын несие беретін ұйымдардың істері, қаржыны мақсатсыз жұмсағандары және ысырапқа жол берген фактілері үшін, құқық қорғау органдарына жолданды. 

Мемлекеттік қолдау шараларының  бірі ретінде 2010 жылдан бастап, тағы да бір жаңа бағдарлама – «Бизнестің жол картасы-2020» бағдарламысын іске асыру басталды. Бағдарлама аясында  облыс бойынша  экономиканың  әр түрлі секторында 5 млрд. теңге сомасындағы 10 жоба мақұлданып, оларға 641 млн. теңге сомасында мемлекеттік қолдау  көрсетілді.

Әкімшілік  кедергілерді төмендету мақсатында, мемлекеттік қадағалау мен бақылау жүйесіне барынша терең сараптау жүргізілді.

Біз өткен жылы іс жүзінде  әрбір қадағалау ведомствосындағы  жағдайды талдап- талқыладық,  білім беру, денсаулық сақтау, құрылыс, ауыл шаруашылығы саласындағы  басы  артық, қисынсыз нормалар алынып тасталды.

Рұқсаттық рәсімдерді түгендеу нәтижесі бойынша, Республика Үкіметінің жанындағы  Бірыңғай Үйлестіру Кеңесіне  40-тан астам рұқсаттық құжаттарды  оңтайландыру және  жою жөнінде ұсыныстар  жолданды, бұл -  кәсіпкерлердің  уақыты мен қаржы шығынын 30% -ға  азайтуға мүмкіндік бермек.

Кәсіпкерлерге қолайлы болуы  үшін облыстың барлық  аудандары мен қалаларында, ірі елді мекендерінде «бір терезе» қағидаты бойынша халыққа қызмет көрсету орталықтары жұмыс  істейді. Өткен жылы Ақтау қаласында,  қаланың төменгі  шағын аудандарының тұрғындары үшін,  тағы бір халыққа қызмет  көрсету орталығы ашылды.

Қазіргі кезде облыс аумағында  барлығы 12 халыққа қызмет  көрсету орталығы жұмыс  істейді. 

Маңғыстау экономикасының қарқынды дамуы, ондағы тұрғындардың  әл-ауқатының  артуына  ықпал етуде. Соның  ішінде ең бастысына қол жеткіздік, бұл әрине, еңбек нарығындағы жағдайды  тұрақтандыру.

Орташа айлық жалақы 2 еседен астамға өсіп, бүгінге ол 7 ең төменгі  күнкөріс мөлшерін қамтитын, 140 мыңнан  астам теңге (950 АҚШ доллары) құрап отыр.

Өңірімізде жыл сайын  еліміз бойынша  күнкөрістің төменгі  мөлшері  ең жоғарғысы болып қалыптасқанына  қарамастан,  кедейлік шегінен төмен тұратын  азаматтар  үлесінің  қарқынды түрде  азаюы байқалады.  Мәселен, 2006 жылдан бері  осы  көрсеткіш 9 пайыздық сатыға (29,8 –ден 21%-ға дейін) төмендеді.

Халықтың  ақшалай табысы  2 еседен астамға – 2006 жылғы 36 мың теңгеден 2010 жылы 76 мың теңгеге дейін өсті.

Осы  кезеңде 78 мың жаңа жұмыс орны құрылды.

Нәтижесінде,  ашық  еңбек нарығындағы жұмыссыздық деңгейі 3,4 сатыға, 2006 жылғы 9,7%-дан 2010 жылы – 6,3%-ға дейін төмендеді, ал бүгінге тіркелген жұмыссыздық деңгейі 0,5% құрайды, бұл – 2006 жылғы көрсеткіштен екі есе төмен.    

Бұған Президенттің тікелей  бастамашылығымен қабылданған жұмыспен қамту стратегиясы – «Жол  картасын» іске асыру да  елеулі дәрежеде  ықпал етті.

Тұтастай  алғанда, бағдарламаны  іске асырудың  екі жылында жұмыспен облыстың барлық 56 елді мекені қамтылды. Олардың  әрқайсысында  абаттандыру мен тазарту, мектептер мен ауруханаларды, мәдени және тұрғын үй -комму–алдық шаруашылық нысандарға жөндеу жұмыстары жүргізілді,  ондаған  шақырым ауылішілік және шағынауданішілік жолдар жөнделді.

Жұмыспен қамту мәселесін  шешуге облыс  кәсіпорындарын  тарту  дәстүрге  айналды. Жыл сайын  жұмыспен қамту органдары,  әлеуметтік жұмыс орындарын құру бойынша  кәсіпорындармен 50-дей шарт  жасайды.

Жергілікті  колледждер мен лицейлердің түлектерін  еңбекке орналастыру аясында, жыл сайын  білім беру  ұйымдарымен  200-ден астам шарт жасалды.

Жастардың арасында жұмыссыздықты  азайту мақсатында,  кәсіпорындарда «жастар практикасы» институты  енгізілді. Осы бағдарламаның  әрбір екінші қатысушысы,  практика өткен жерінен  тұрақты жұмыс орнына ие болады. Бұл өте жақсы жетістік.

Біз облыстағы кәсіпорындардың басшыларына, қоғам  алдындағы өз міндеттемелерін орындай отырып,  жауапты азаматтық ұстанымын көрсеткені, сөйтіп, Мемлекет Басшысының әлеуметтік тұрақтылықты сақтау жөніндегі  саясатына нақты  қолдау көрсеткені үшін ризашылығымызды білдіреміз. 

Азық-түлік нарығындағы  жағдай,  ұдайы бақылауда тұр. Әлеуметтік-маңызды тауарлар бағасы тұрақты. Біз осыдан үш жыл бұрын,  республика өңірлерінің  арасында  тұтыну бағасы индексінің  ең төменгі  көрсеткішіне қол жеткізген болатынбыз.  Сондықтан да біз,  жыл сайын  осы  көрсеткішті  бекем ұстап  келеміз. Бүгін орташа республикалық индекс – 107,8% жағдайында, бізде ол 106,9% құрайды, бұл  республика бойынша  ең төменгі  көрсеткіш.

Бүгінге осы  көрсеткіш,  20-дай  негізгі  тамақ өнімдерінің өңірге  негізінен  көрші  елдер мен республиканың басқа да облыстарынан жеткізілімі есебінен қамтамасыз етілуде. Қазірдің өзінде  тауарлар, Қазақстанның  батыс және солтүстік өңірлерімен, Иран мен Әзірбайжанның  кәсіпкерлерімен  келісім бойынша  тұрақты негізде іске асуда.

Біз  соған қарамастан,  ауыл шаруашылығы өнімдерін өзімізде  өндіруді ұлғайту бойынша жұмыс жүргізудеміз.

Мысалы,  жоғарыда айтылғандай,  өзімізде астық  шығару жобасы  іске асырылды.

Асыл тұқымды мал шаруашылығы  белсенді түрде дамытылуда. Өткен жылы  мал басы мен құс саны  орта  есеппен 17% өсті.

Нәтижесінде  өзімізде  ет, сүт, жұмыртқа өндіру 12%-ға, шұбат өндіру 2 есе және одан жасалатын өнімдер шығару 70% өсті.

Өңірде көкөніс-бақша  өнімдерін өндіру,  тек бір жыл  ішінде 30% -ға өсті. Саладағы осындай нәтижеге тамшылата суару технологиясын енгізу, жылыжай шаруашылықтарын кеңейту  арқылы қол жетті.

Соңғы жылдары балық шаруашылығын  дамытуда да  оң өзгерістер бар. Бүгінде осы саланың 60 субъектісі жыл сайын 500 тоннадан астам  балық аулайды. Облыс бойынша  балық пен балық өнімдерін өткізу бойынша 28 мамандандырылған  сауда нүктесі қызмет көрсетеді, тұрақты негізде 7 балық қабылдау пункті жұмыс жасайды.

Тұтыну бағалары индексінің тұрақтылығына тұрғындар үшін электр энергиясына  тарифтерді  көтермеу туралы «МАЭК -Қазатомөнеркәсіп» жауапкершілігі шектеулі серіктестігімен соңғы 5 жылда  іске  асырылу үстіндегі Келісім де  ықпал етуде.

Осы  кезең  ішінде облыстың мемлекеттік  колледждері мен  лицейлерінде оқу үшін төлемақы бірде бір рет  көтерілген жоқ. 

Салық түсімдерінің өсуі, өңірлік  экономика дамуының бірден-бір дәлелі. Облыс бұрынғысынша, республикалық  бюджетке донор өңірлердің бірі болып  табылады. Мемлекеттік қазынаға жалпы  түсімдер  көлемі  өткен жылы 469 млрд.теңге құрады, бұл – 2006 жылғыдан (242 млрд.теңге)  2 есе көп.

Салық салу базасын  кеңейту, тек өткен бір жылда  облыс бюджетінің шығыстарын  2 есеге -  46 млрд. теңгеден 94 млрд. теңгеге дейін  ұлғайтуға мүмкіндік берді.

Біз орталықтан бөлінетін  бюджеттік трансферттерді  жоспарлау  кезінде,  министрліктермен және  ведомстволармен  жұмысқа  сауатты да жауапты қарауға үйрендік. Нәтиже айдан анық – соңғы бес жылда  өңірді дамытуға  республикалық бюджеттен бөлінетін  трансферттер  2,5 есеге, 2006 жылғы  15 млрд. теңгеден 2010 жылы 35 млрд. теңгеге дейін өсті. 

Жер қойнауын пайдаланушы  компаниялардың  облыстың  әлеуметтік дамуына бөлінетін шығыстарын арттыру бойынша үлкен жұмыс атқарылды. Бес жылда инвесторлардың  осы мақсатқа барлық шығындары 278 млн.АҚШ долларын құрады, бұл – осының алдындағы 5 жылдағыдан (25,5 млн.АҚШ  доллары) 11 еседей  көп. 

Тек  2010 жылы әлеуметтік жобаларға жалпы көлемінің үштен бір бөлігі немесе 92 млн.АҚШ долл. тартылды.

Жыл өткен сайын мемлекет өзіне әлеуметтік міндеттемелерді көбірек алуда. Бюджеттік түсімдер тұрақтылығының, өңірді дамытуға  жер қойнауын пайдаланушы –кәсіпорындардың қаражатын тарту  арқасында біз  жыл  сайын  азаматтардың өмір стандарттарын көтеруді қамтамасыз етудеміз.

Соңғы 5 жылда  әлеуметтік салаға  арналған шығыстар,   2006 жылғы 18 млрд. теңгеден 2010 жылы 47 млрд. теңгеге дейін, яғни  2,5 еседен астамға өсті, оның үлесі  жыл   сайын жергілікті бюджет көлемінде 60% құрайды.

Жасалынған жұмыстар нәтижесінде, 5 жыл ішінде өңір халқының әлеуметтік көңіл-күйін айқындайтын  барлық  көрсеткіштер түгелдей жақсарды, дәлірек айтқанда:

-өмірге сәби әкелу  1,5 есеге өсті;

-күтілетін өмір сүру  ұзақтығы 65-тен 68 жасқа дейін  ұзарды;

-ана өлімі 3 есе азайды,

-туберкулезбен сырқаттанушылық  2 есеге азайды,  т.б.

Осы кезеңде  117 әлеуметтік жаңа нысан, оның  ішінде 88 балабақша мен мектеп, 22 денсаулық сақтау мекемесі пайдалануға  берілді.

Балаларды мектепке дейінгі  тәрбиемен қамту 72% құрады. Біз тек 2010 жылда ғана  осы  көрсеткішті  екі  есеге  арттырдық.

Мектептерде үш ауысымды оқыту  мәселесі шешілді,  апатты жағдайдағы  мектептер мен ауруханалар жоқ.

Бірыңғай ұлттық тестілеудің  орташа балы бойынша  облыс,  республика өңірлері  арасында 2006 жылғы 13 орыннан  2010 жылы бірінші орынға көтерілді. Ауылдық жердегі  денсаулық сақтау ұйымдарының желісі нормативке сәйкестендірілді.

2009 жылы  облыстың барлық  56 елді мекені газбен,  электр энергиясымен, сумен, сандық байланыспен, Интернетпен және  телерадио хабарларының таратылуымен 100% қамтамасыз етілді, әлеуметтік нысандар мен жол салу белсенді жүргізілуде. 

Білім беру

Соңғы 5 жылда  осы салаға бюджеттік шығыстар 3 есе ұлғайып, 2010 жылы 25 млрд. астам теңгені құрады.

Осы  кезеңде  балабақша саны  4,5 есе көбейіп,  бүгінге 131 мекемені құрады, оның жартысына жуығы немесе  56 балабақша  бір  жылда, яғни 2010 жылы пайдалануға берілді.

Жоғарыда айтылғандай, 3 жастан 6 жасқа дейінгі  балаларды мектепке дейінгі тәрбиемен қамту,  орташа республикалық  көрсеткіш  42% болған жағдайда,  бізде 72% дейін   ұлғайды, яғни  соңғы  бес жылда  3,5  есеге өсті. Естеріңізге сала  кетейін, 2006 жылдың басында ол 20 %  құрайтын.

Орта білім беруді басқарудың құрылымы сапалы жаңғыртылды. Мұғалімдер үйі, «Дарын»  қосымша білім беру және   ақпараттандыру оқу-әдістемелік орталықтары  құрылып, табысты жұмыс істеуде. Оқыту сапасын бағалаудың  мониторинг жүйесі  енгізілді.

Жаңа үлгідегі  физика, химия, биология кабинеттерімен, лингафонды және мультимедиялы  кабинеттермен  қамтамасыз етілген  жалпы білім беретін мектептердің үлесі 70% дейін  көбейді, облыс мектептерінің 98% кеңжолақты Интернетке қосылды. Облыс осы рейтингтік көрсеткіш бойынша  республика өңірлері  арасында  екінші  орында.

Барлық осы шаралар,  алдында айтқанымыздай, бірінші  кезекте, мектеп түлектерінің ұлттық бірыңғай тестілеудің қорытындылары бойынша соңғы бес жылда өңірдің бірінші орынға дейін  көтерілуіне мүмкіндік берді.

«Алтын белгі» белгісіне  ие болғандар саны 6 есеге өсті, сондай-ақ  республикалық, халықаралық  олимпиадалар  мен  ғылыми жобалар жеңімпаздарының қатары бес есе көбейді.

2010 жылы түлектеріміздің  97% жоғары оқу орындарына түсті,  облыстың 9 мектебі республиканың  ең үздік жүз мектебінің  қатарына  енді.

Облыстың барлық мектептерінде  әлеуметтік жағдайына қарамастан, бірінші  сынып оқушылары  тегін  ыстық тамақпен және  мектеп  киімімен қамтамасыз етілуде.

Біз жетім балаларды, ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балаларды, сондай-ақ  мүмкіндігі шектеулі балаларды  әлеуметтік  қамсыздандыруға  зор  көңіл бөлудеміз.

Осыған байланысты, есту және көру қабілеті нашар балаларға  арналған облыстық мектеп-интернаттың, туберкулезбен ауырған және олармен  байланыста болған балаларды сауықтыруға  арналған санаториялық үлгідегі және «Жас Ұлан» мектеп-интернаттарының  құрылысы  жүргізілуде. Жаңаөзен қаласында  мүмкіндігі шектеулі балаларға  арналған  мамандандырылған балабақша-мектеп кешені  іске қосылды, мұнда психологиялық-педагогикалық түзеу кабинеті ашылды.

Балалар үйінің түлектеріне  арнап Жасөспірімдер үйін  ашу бойынша жұмыс басталды.

Облыс бойынша  соңғы 5 жылда  жеті  колледж бен лицей  ашылды. Бүгінге оларда  30 мыңнан астам  балалар  оқиды, бұл – 2006 жылғыдан  2 есе  көп. Осы  кезеңде  мемлекеттік тапсырыс бойынша, яғни тегін  оқитын  студенттер саны 2,5  есе  көбейді. Ашылып жатқан жаңа өндірістер,  іске асырылып жатқан инвестициялық жобалар  есепке  алынып,  облыстың  техникалық және кәсіптік оқу орындарына,  еңбек нарығында  ең жоғары  сұранысқа  ие, негізінен техникалық бағыттағы қосымша 21  мамандық енгізілді.

Нәтижесінде, мысалға, 2010 жылы облыстағы  колледждер мен лицейлер түлектерінің 70% облыс кәсіпорындарында  жұмысқа орналаса  алды.  

Денсаулық сақтау

Біз соңғы 5 жылда облыстың денсаулық сақтау ісін қаржыландыруды 2,5 есеге ұлғайттық.

Біздің жұмысымыздың  ең басты  нәтижесі – бұл   халық денсаулығы жай-күйінің түгелдей барлық  көрсеткіштерінің  оң қарқыны   деуге болады. 

Туу көрсеткіші – елімізде  ең жоғарғысы. Ана мен бала  өлімі көрсеткіштері төмендеп қана қоймай, сонымен қатар 5 жыл ішінде алғаш рет орташа республикалық  көрсеткіштен  төмен болды.

Мақсатты бағдарламалар  іске асырылып, әлеуметтік аурумен сырқаттанушылық пен өлім деңгейі   төмендетілді.

Облыста өткен жылдан бастап, бүкіл республикадағы тәрізді Денсаулық  сақтаудың Бірыңғай ұлттық жүйесін  енгізудің бірінші  кезеңі жүргізілуде.

Стационарлық буынды қаржыландырудың  жаңа жүйесі жасақталып, «Ақша ауруларға  бағытталады» қағидаты  нақты  енгізілді,  ал  медициналық  көрсетілетін қызметке  төлем нақты шығындар бойынша ғана жүргізіледі. Ауруханада жатып  емделуге жолдама алуды күту мерзімі қысқартылды. Енді емделетін адам, ақпараттық портал  арқылы  жатып емделуге тіркеле  алады.

Өңірге  жаңа технологиялар трансферті   жандандырылды.  Облыс денсаулық сақтау ісінің тарихында алғаш рет протездеу, нейрохирургия, офтальмология саласында жоғары технологияларды пайдаланып, көмек көрсетілуде. Денсаулық сақтау министрлігімен өзара сындарлы және әріптестік қарым-қатынас жасау біздің бұл саладағы ынтымақтастығымызды халықаралық деңгейге шығаруға  мүмкіндік берді. 

Мысалы,  тек өткен жылы  біздің өңірде өткізілген  әр түрлі практикалық конференцияларда, мастер-кластарда Қазақстанның, таяу және алыс шет елдердің 800-ге жуық майталман мамандары болды.

Яғни, жоғары мамандандырылған медициналық көмекті жергілікті жерде көрсетуге бетбұрыс жасалынды.

Бастапқы емханалық қызметке баса көңіл бөлінуде. Бұл  қызмет тек қана ауру адамды емдемейді, қайта бірінші кезекте аурудан сақтандыруды, уақытылы алдын ала сауықтыруды қамтамасыз етеді.

Әрине, бұл жеке адамның  өз денсаулығына деген  көзқарасына  байланысты.  Ал бұл  көрсеткіш,  жылдан жылға сапалық тұрғыда жақсару жағына қарай өзгеруде. Мысалы, 2010 жылы, қажеттіліктің болмауы себебінен, облыстың ауруханаларынан 100 төсек  қысқарған немесе қалпына  келтіру және медициналық оңалту төсегіне қайта  бағдарланған. Бұл өз  кезегінде,  бюджет қаражатын үнемдеуге  мүмкіндік  берді, себебі ауруханаларда емдеуге арналған шығындар емханадағыдан 1,5 - 2 есеге асып түседі.

Денсаулық сақтау ісінің инфрақұрылымы  дамытылуда. Егер осыдан бес жыл  бұрын, біз  үшін осы желінің  ең төменгі нормативін қамтамасыз ету басымдылық болса,  енді  бүгін біз, ғимараттарды жаңғырту және үлгі болатын ғимараттарды салуды ойластырудамыз.

Атап айтқанда, былтырғы жылдың өзінде Жаңаөзен қаласындағы  туберкулез ауруханасының және Ақтау  қаласында қан орталығының құрылыстары  аяқталып, халық игілігіне берілді.    

Жаңаөзен қаласында перзентхананың,   Бейнеу ауданында туберкулездік аурухананың, перзентхананың және Ақжігіт ауылында дәрігерлік амбулаторияның ғимараттары салынуда.

Форт-Шевченко қаласында  аудандық орталық аурухананың балалар  бөлімшесінің құрылысы жүргізілуде.

Сонымен қатар Ақтау қаласында  жаңа үлгідегі типтік  облыстық  онкологиялық диспансері және Шетпе селосында аудандық орталық аурухана салынуда. 

Өңірімізде мәдени  мұраны сақтау, спорттың бұқаралық түрлерін дамыту тұрғысында да біраз жұмыс жасалынды.

Осы мақсаттарға шығыстар 2 есеге өсіп, бүгінге ол   шамамен 4 млрд.теңге  құрайды.

Осы  кезеңде  облыс аумағында  230-дан  астам  бірегей    ескерткіштер қайта  жаңғыртылды.

«Каспий – достық теңізі», Астанадағы «Маңғыстау күндері», «Маңғыстау жұлдыздары» фестивалдары дәстүрге  айналды. Біздің шығармашыл және спорттық ұжымдарымыз,   өңіріміз бен  еліміздің намысын халықаралық деңгейде де  лайықты қорғап келеді.

Бұдан 2010 жыл да  сырт қалған жоқ, бұл жыл –  өңіріміз үшін әр түрлі мерейтойлық, оның ішінде республикалық және халықаралық деңгейде өткізілген шараларға толы болды.  

Ұлы Жеңістің  65 жылдығын  мерекелеу құрметіне, Ұлы Отан соғысының қатысушыларына, ардагерлері мен мүгедектеріне, сондай-ақ  оларға теңестірілген  адамдарға,  жергілікті бюджет қаражаты есебінен, республикалық бюджеттен бөлінген мөлшердегідей қосымша материалдық  көмек  көрсетілді.

Өткен жылдан бастап соғыс  ардагерлеріне,  жергілікті бюджет есебінен коммуналдық қызмет төлемінің шығыстары толық өтелуде.

Біз бабаларымыздың даңқты ерлігі мен ұлағатты өмірін әрқашанда  еске ұстауға және осынау мұраны келешек  өскелең ұрпаққа аманаттауға  тиіспіз.

Осы мақсатта салынған «Отпан тау» тарихи – мәдени кешені, Жалау  Мыңбаев пен Қашағанның ескерткіштері  және де басқа атқарылған іс – шаралар  жаһандану заманында ұлттық болмысымызды нығайтуға септігін тигізуде.

Мемлекет басшысының қолдауымен, Пір Бекет атаның 260  жылдығын, Иса - Досан батырлар бастаған азаттық қозғалысының 140 жылдығын  мерекелеу өткізілді.

Осы айтулы оқиғаға Бекет  ата жерасты мешітіне  апаратын арнайы «Ата жолы» («Қызылсай-Шопан-Ата-Оғыланды») автомобиль жолын ашу орайластырылды.

Пір Бекет ата рухының  қолдауымен біз  сол  күні,  алдында айтқанымдай, «Ақтау Сити» жобасының «Аққу»  бірінші шағын ауданының  құрылысын, сондай-ақ  Мұнайлы ауданының  жаңа аудан орталығы –   Батыр ауылының құрылысын бастадық.

Бабаларымыздың тәуелсіздік  жолындағы  күресінің естелік нышаны ретінде, Форт-Шевченко қаласында Иса - Досан батырларға  ескерткіш  ашылды.

Біз өткен жылы тұңғыш рет Адай көтерілісі тарихының  тұмшаланған  пердесін  ашып,  көтерілістің тарихы туралы екі томдық кітап шығардық. Жинаққа көптеген кезінде  құпия болған мұрағаттық құжаттар енгізіліп, қалың оқырман қауымға ұсынылды. 

Біз  әділеттілікті  қалпына  келтірдік. Бүгінгі және келешек өскелең ұрпақ бабаларының  қастерлеуге лайықты тәуелсіздік үшін күресінің тарихын білуге тиіс! 

Біз спортты дамытуға қомақты қаражат бағыттай отырып,  дене шынықтырумен айналысуға бұқара халықтың, оның  ішінде жастарды   көбірек тарту мақсатын  көздейміз.

Бүгін «саламатты өмір салты» ұғымы, жай ұран ғана  емес, бұл  өміріміздің мәні болуға  тиіс.

Жыл өткен сайын  облыс тұрғындарының басым  көпшілігі,  спорттың бұқаралық түрлерімен айналысуда. Соңғы бес жылда  олардың саны  2 есеге өсіп, бүгінге  69 мың  адамды құрап отыр (2006 жылы – 38 мың  адам).

Инфрақұрылымдар кеңейе түсуде,  жаңадан  аулалық және спорт алаңдары салынуда, балалар мен жасөспірімдердің  спорт мектептерінде тегін секциялар  көптеп  ашылуда. Тек қана өткен жылдың өзінде, облыстың аудандары мен қалаларында  жаңадан 9 спорт залы мен алаңдар ашылды,  облыстық теннис орталығын салу басталды. Облыстың  спорт мектептерінде, балалар мен жасөспірімдерге арналып жаңадан  жүзу, ат  спорты,  у-шу, оқ  және стендалық  ату бойынша 30-ға  тарта бөлім ашылды. Бұл спорттың бұқаралық түрлеріне  қосымша 4 мыңнан астам балалар мен жасөспірімдерді     тартуға мүмкіндік берді. 

2006 жылдан бастап облыста  ауылдық жерлердегі  әлеуметтік салаға кадрлар даярлау жөніндегі облыстық бағдарлама  белсенді түрде  іске асырылуда. 

Білім берудің, денсаулық  сақтаудың, мәдениеттің және спорттың ауылдық ұйымдарындағы жұмысқа  жас мамандарды тарту мақсатында, оларға көтерме жәрдемақы төленуде,  ауылдық мектептердің түлектерін республиканың жетекші   жоғары оқу орындарында оқыту үшін  облыс Әкімінің 500 гранты тағайындалды, тұрғын үй сатып алуына жеңілдік несие беріледі.

Әлеуметтік сала қызметкерлерінің еңбегін ынталандыру мақсатында «Жыл мұғалімі», «Үздік  медицина қызметкері», «Жыл спортшысы және бапкері», «Жыл  адамы»  байқаулары өткізілуде.

Нәтижесінде,  білім беру жүйесіне кадрлар  қажеттілігі 80% қамтамасыз етілді. Денсаулық сақтау ісінде бұл көрсеткіш 45% құрады, бұл жерде әрине оларды  даярлауға кемінде 6-7 жыл  қажет  ететін  мамандықтар екендігін ескерген жөн. 

Ішкі  істер органдарының жүйесі – бұл ең үлкен құқық қорғау құрылымы, сондықтан да оған қоғамдық тәртіпті қорғау және қылмысқа қарсы күрестен бастап көші-қон мен жол қозғалысына дейінгі көлемі  ауқымды  міндеттер жүктелген.    

Осы саладағы істің жеткілікті ұйымдастырылуына,  тұтастай  алғанда, өңірдегі  құқықтық  тәртіп жағдайы тәуелді. Сондықтан мұны дамытуға  айырықша  көңіл бөлінеді.

Біз соңғы бес жылда, ішкі істер органдарын қаржыландыруды үш есеге ұлғайттық. 2010 жылы  ішкі  істер департаментінің бюджеті 3,5 млрд. астам теңгені  құрады (2006 жылы – 1,1 млрд.теңге).

Бұл полицияны  техникалық жағынан қайта  жарақтандыру  жұмысын бастауға мүмкіндік берді. Басқару мен бейнеқадағалаудың автоматтандырылған жүйесі енгізілді.

Қылмыстық ахуалдың өзгерісіне  жедел әрекет ету артты. Мектептік және  учаскелік  инспекторлардың,  патрульдік және жол полициясы қызметкерлерінің штаты толық қамтамасыз  етілді. 

Біз өткен жылы қоршаған ортаны қорғаудың үшжылдық мемлекеттік  бағдарламасын  іске асыруды  аяқтадық,  оны  іске асыруға үш жылда  7 млрд. астам теңге бағытталды.

Бағдарлама аясында «Қошқар–Ата» қалдықтар қоймасының екі радиациялық-қауіпті  учаскесін қалпына  келтіру жұмысы аяқталды, соның нәтижесінде  нысанның радиациялық қауіпсіздігі қамтамасыз етілді.

Ірі 5 елді мекенде, қатты-тұрмыстық  қалдықтар полигондары  салынды.  Ақтау қаласы мен Мұнайлы ауданының  іргесіндегі елді мекендерде, радиоактивті зақымданған 20 –дан  астам учаскелер жойылды. 

Өңірдің шөлге айналуына  қарсы жоспарлы жұмыс жүргізілуде. Біз үш жылда Қарақия ауданының  Сенек ауылына  құм көшкінін тоқтатуға қол жеткіздік. Осы тектес жұмыс,  Маңғыстау ауданының Ұштаған және Тұщықұдық  ауылдарында басталды.

Облыстың елді мекендерінде 16 саябақ пен шағын бақ ұйымдастырылды.

Ірі үш экологиялық жобаны – Ақтау, Жаңаөзен қалаларында және Құрық селосында кәріз суларын  тазарту  қондырғыларының құрылыстары  жүргізілуде.  

Біз жыл сайын   іс-қимыл жоспарын қабылдай отырып, елді мекендердің, аудандардың өте қажетті  проблемасын нақтылап  оны  шешуді жоспарлаймыз.

Естеріңізде болар, мысалы, біз 2006-2007 жылдары осындай жолмен  Қарақия ауданының Жетібай және Мұнайшы  кенттеріндегі әлеуметтік және инфрақұрылымдық проблемаларды шешкен болатынбыз.

Өздеріңіз білетіндей, 1992 жылдан бүгінге дейін  облысқа  100 мыңнан астам оралман, оның  ішінде  соңғы 5 жылда – 40 мың адам, яғни қоныстанушылардың жалпы санының  жартысына жуық  адам  көшіп  келді. Дәстүр бойынша олар, Жаңаөзен қаласына және облыс орталығына іргелес елді мекендерге  қоныстанды.

Сондықтан да 2007 – 2009 жылдары  біз үшін Жаңаөзен қаласы мен жаңа Мұнайлы ауданы проблемалы мекендерге айналды. Біз елді мекендерді дамыту арқылы мәселені  кешенді түрде шешетін болдық.  

Бүгінгі таңда  жаңа ауданда елді мекендердің  инженерлік инфрақұрылымын жайластыру  бойынша мәселелер негізінен шешілді. Біз бүгін үлгілік әлеуметтік нысандар құрылысын салу мәселесін  кезең-кезеңмен жүргізудеміз.

Мысалы,  өткен жылы  Мұнайлы ауданында екі мектеп салынды, осымен бір мезгілде тағы да екі мектеп пен  балабақша салу басталды. Аудандық аурухана мен емхананың, сондай-ақ  Қызылтөбе мен Маңғыстау  ауылдарында  дәрігерлік амбулаториялардың  ғимараттарының құрылысы бойынша  жобалар  әзірленді. Кейбіреулерін биыл бастаймыз. 

«Нұрлы  көш»  бағдарламасы аясында,   ауданның жаңа орталығы – Батыр  ауылының құрылысы басталды. Жаңа ауылдың  алғашқы 76 отбасысы жыл басында жаңа тұрғын үйлердің  кілттерін алды.

Осы бағдарлама бойынша, Құрық  теңіз портына таяу жерден  жаңадан  Маңғыстау ауылы салынуда. Мұнда  жыл басында 28 оралман-отбасы  қоныстанды. Аталған нысандар төрт айдың ішінде салынды.

Елбасының тікелей қолдауының арқасында қабылданған Жаңаөзен қаласының әлеуметтік-экономикалық проблемаларын  шешу жөніндегі  Кешенді жоспарды  іске асырудың  екінші жылы  аяқталды. Егер 2009 жылы,  негізінен жобалар әзірленіп, нысандар құрылысы жаңадан басталып жатса, 2010 жылдың өзінде біз, екі жылда атқарылған жұмыстың  нақты нәтижесіне  куә болдық.

Барлығы 1120 орындық төрт балабақша, 100 төсектік  туберкулезге қарсы аурухана салынып, жаңа төрт тұрғын үйден 200 пәтер  тапсырылды.  1200 орындық мектеп пен барлығы 400 пәтерлік  тағы екі үйдің құрылысы басталды, перзентхана салыну үстінде, жолдармен инженерлік инфрақұрылымдар жаңартылуда.

Қалалық аурухананың терапевтік кешені, Теңге мен Қызылсай ауылдарындағы  дәрігерлік амбулаториялар және мәдениет үйлері, сондай-ақ  ішкі  істер органдарына  арналған  жедел басқару орталығы бойынша жобалар  әзірленді.

Сумен жабдықтау жүйесі жақсартылды,  қала жарықпен және жылумен толассыз қамтамасыз етілуде. Тек қана  қалалық инженерлік инфрақұрылымды дамытуға екі жылда 9 млрд. теңгеден астам қаржы бағытталды. Салыстыру үшін,  бұл –  1999 жылғы бүкіл облыстың бюджеті!

Біз осы екі жылда, қалада жұмыссыздық деңгейін 1,5 есеге  төмендетуге, балаларды мектепке дейінгі тәрбиемен қамтуды 2 есеге ұлғайтуға, қала мектептерінде үш ауысымды оқытуды жоюға қол жеткіздік.

Өткен жылдың соңында келіп-қайтқан  еліміздің Премьер-Министрі К.Қ.Мәсімов  бастаған Үкімет делегациясы атқарылған жұмысқа жоғары баға берді.

Көптеген істер тындырылды, дегенмен алда атқарар істер бұдан  да көп. Бүгін, ешкім де билікке, мұнайшылар қаласының проблемаларын шешуден  бойын аулақ салды деп кінә таға алмайды.

Сондықтан да Мемлекет басшысының қолдауы  бойынша, қала дамуының 2022 жылға дейінгі онжылдық бағдарламасын әзірлеу жұмысы басталды, бұл бағдарлама Кешенді жоспар тәрізді үкіметтік деңгейде бекітілетін болады.

Қаланың қарқынды дамуына, алдында  айтып өткенімдей, жаңадан құрылатын  «Каспий» арнайы экономикалық аймағы   да қызмет   ететіні  сөзсіз. 

Облыстың мемлекеттік  органдарындағы  сыбайлас жемқорлық деңгейін айқындау бойынша қажетті қадамдар жасалды.

Мәселен, «InfoSystem» зерттеу  орталығының облыста  жүргізген  сауалнамасының нәтижелері бойынша, сыбайлас жемқорлық проблемасы, бұрындары   әлеуметтік проблемалар рейтингісінде   алдыңғы қатардағы   орынды  алса,   ал бүгінге  оның төмендеу үрдісі  байқалады. Бұл ретте,  негізгі себеп болып адамдардың өз проблемаларын тез арада жеңіл шешуге деген ұмтылысы аталады.

Сондықтан да облыс әкімдігі тарапынан  мемлекеттік органдарға  өзінің рейтингтік  көрсеткіштерін  сараптау  қажеттілігі,  ұжымның беделіне  азаматтардың тарапынан  оған деген сеніміне  әсерін тигізетін  факторларды тағы бір  талдау,  сыбайлас жемқорлық  көріністеріне  ықпал  ететін кез-келген жағдайларды  болдырмау туралы  тапсырма  берілді.  

Жергілікті  атқарушы  органдар  қызметінің тиімділігін  арттыру мақсатында,  Мемлекет басшысы «Жергілікті  атқарушы органдар  қызметінің  тиімділігін  жыл сайын бағалау жүйесі туралы» Жарлық қабылдады. Осы Жарлық аясында,  бюджеттік қаражаттың пайдаланылуының  тиімділігі, азаматтар мен заңды тұлғаларды қолжетімді және  сапалы  мемлекеттік қызметпен  қамтамасыз  ету,  қызметшілер құрамын басқару бойынша, қызмет көрсетуді оңтайландыру үшін  ақпараттық технологияларды пайдалану және мемлекеттік органдар қызметінің  ашықтылығын  арттыру мәселелеріне  назар  аудару күшейтілетін болады.

Енді, басқарудың барлық деңгейіндегі  мемлекеттік органның  әрбір басшысы,  тұтас  алғанда  облысқа берілген   баға үшін (рейтинг) жауапты болады.

Президент өзінің жақындағы  Жолдауында атап  көрсеткендей,  сыбайлас жемқорлыққа қарсы  күрес жөніндегі  жұмыс жалғасын табуға және  күшейтілуге  тиіс.  

Әр медицина қызметкерінің  әлеуметтік мәртебесі мен  жауапкершілігін артыру мақсатында, денсаулық сақтау жүйесінде жүргізіліп жатқан түбегейлі реформалар аясында, өткен жылы  облыстың денсаулық сақтау ұйымдарындағы  сыбайлас жемқорлық пен   құқық  бұзушылықтың  алдын  алу және оған  қарсы  күрес  жөніндегі жұмысына  баса назар аударылды. Өкінішке орай, әлі де тұрғындарда емханадан да, стационардан да толыққанды риясыз көмек алу мүмкін емес деген пікірлер бар. 

Осыған байланысты,  Денсаулық сақтау  ісінің мемлекеттік бағдарламасын орындау мақсатында, 2011 жылдан бастап  жоспарлы түрде, облыстың бірқатар мемлекеттік емдеу  орындары  өзін-өзі қаржыландыру  кәсіпорындары  санатына  ауыстырылуда.

Енді, дәрігелер тек қана  өз еңбегі мен біліктілігіне сәйкес еңбекақы алатын болады. 

Ал, біз өз  кезегімізде, медицина қауымынан өз істерін адал атқаруды талап етеміз. 

Өткен жылдағы және  кезекті «бесжылдықтағы»  облыс дамуының негізгі нәтижелері осындай.

Қорытындылай келе, біз  қабылдаған міндеттемелерімізді орындадық  деп сеніммен айта аламыз. 

Облыстың,  ағымдағы жылы да республиканың өңірлері  арасында дамудың ең жоғары қарқынын  сақтайтындығына кәміл сенемін. Ал өңір дамуының жаңа бесжылдығы, облысты сапалық тұрғыдан жаңа деңгейге шығаратын болады.

Біз осы мақсатта биылғы жылы облыс дамуының 2011-2015 жылдарға  арналған Бағдарламасын  қабылдадық. Бағдарламада, облыс дамуының  әр саласында  нақты индикаторлар,  яғни  біздің 2015 жылға қалай  келуге тиіс  екеніміз  көзделген.

Біз  биылғы жылдың кешенді де жан-жақты қамтылған мақсатын,  бұрынғыдай, облыс  әкімінің  іс-қимыл  жоспарына  енгіздік.  

2011 жылы  өзімізге  ең басты бағыттар  етіп:

сапалы экономикалық өсімді қамтамасыз ету, индустриялық – инновациялық  дамыту бағдарламасын  одан  әрі  іске асыру  арқылы –  халықтың  әл-ауқаты мен өмір сүру деңгейін  арттыруды  айқындап белгіледік.

Осыған байланысты  индустрияландыру бағдарламасын    іске асыру  біз үшін  негізгі басымдық болмақ. Бүгінге  Индустрияландыру  картасына  тағы да 26 мыңнан астам  жұмыс орны құрылатын, 3,1 трлн.теңге сомасындағы жаңадан 14 жоба  дайындалды.

Осыған байланысты индустриаландыру бағдарламасы бойынша барлық жобалар белгіленген мерзімде жүзеге асырылуы тиіс.

Ағымдағы жылдың аяғына дейін  біз жаңа 7 өндірістік кәсіпорынды  пайдалануға беріп, тағы да жаңа 5 жобаның  жүзеге асырылуын жалғастыруымыз тиіс.

Облыс  әкімінің  бірінші орынбасары А.Б. Айтқұловқа,  кәсіпкерлік және өнеркәсіп басқармасына (Л.О. Олжабаева) осылардың іске асырылуына ұдайы бақылауды  қамтамасыз етуді  тапсырамын. 

Осымен бір мезгілде Индустриаландыру картасын жаңа жобалармен толықтыру жұмысын жүргізу қажет. Бұған сондай-ақ «Жер-Теңіз-Аспан» ықпалдастырылған инвестициялық мега-жобасы аясында жүзеге асырылатын жобалар енуі тиіс.

Бұған сәйкес Үкіметтің тиісті тапсырмасы да  бар.

Алайда Картаға қазіргі  таңда тек қана «Кендірлі» халықаралық  демалыс орнын дамыту жобасы ғана енгізілген.  

«Каспий» әлеуметтік- кәсіпкерлік  корпорациясына  (Нұргалиев А.Қ.) «Ақтау-Сити» қала құрылысы және  «Каспий энегетикалық хабы» жобасын Картаға енгізуді жылдамдатуды тапсырамын. Мерзімі – үстіміздегі жылдың 1 сәуіріне дейін.   

Айтып  өткенімдей,  Үкіметтің тапсырмасы бойынша біз   жаңадан «Каспий»  арнайы экономикалық аймағын құру  бойынша  жұмысты бастадық. Барлық рәсімдеу мәселелері  тездетілуге  тиіс.

Барлық мүдделі министрліктер  мен ведомстволар Премьер-Министрдің тиісті тапсырмаларын алды. Біздің міндетіміз –   қажетті құжаттарды,  есептемелерді   уақытылы  жасау,  осыларды  орталық деңгейде  келісу.

Осы жұмысты үйлестіруді  «Каспий»  әлеуметтік- кәсіпкерлік  корпорациясына (А.Қ. Нұрғалиев) тапсырамын. Бірігіп орындаушылар:  облыс  әкімінің  кеңесшісі Р.А. Асанбаева,  жолаушылар  көлігі және  автомобиль жолдары басқармасы (А. Шамшадин). 

Тұтастай алғанда, «Каспий» әлеуметтік  кәсіпкерлік  корпорациясы  «Жер –Теңіз – Аспан»   мегажобасының  түгелдей барлық бағыттарының  іске асырылуын қамтамасыз етуге  міндетті.

«Қиғаш - Ақтау»  су таратқышы  құрылысы жөніндегі жобаның  маңыздылығын айрықша  атап өткім  келеді. Жоба құрылысын биыл  бастауға  барлық мүмкіндіктер бар. 

Облыс әкімінің орынбасары Жүнбасовқа М.М., энергетика және коммуналдық  басқармасына (Аманбеков С.Х.) жобаның іске асуын қамтамасыз етуді тапсырамын.  

Жоғарыда  аталғандай, Жаңаөзен қаласы дамуының 2022 жылға дейінгі  ұзақ мерзімді Бағдарламасын жасақтау бойынша  жұмыс басталды.  

Облыс  әкімінің орынбасарлары А.Б. Айтқұловқа,  Ә.С. Қыраубаевқа,  экономика және бюджеттік жоспарлау басқармасына (Х.Х. Нұрғалиева) Жаңаөзен қаласының  әкімдігімен  бірлесіп  бағдарламаны  әзірлеуді  және ағымдағы жылдың  20 сәуіріне дейін Үкіметтің қарауына  енгізуді тапсырамын.

Қолданыстағы  Кешенді жоспарға қатысты айтар болсақ, жоспар бойынша  негізгі қаражат игерілуде. Іске асырылуға  жаңа  әлеуметтік  нысандар белгіленген.

Жаңаөзен қаласының  әкімі О.К. Сарбөпеевке және  облыстық құрылыс басқармасына (Т.С. Хамиев)  жаңа  Құрылыс нормалары мен  Ережелері бойынша  жобаларды  нақтылауды  тездетуді тапсырамын.  Жаңа жобаларды  іске асыруға  арналған  қаражатты, біз 2011 жылға  арналған республикалық бюджетті нақтылау  кезінде  алуға  тиіспіз. 

Тұрғын үй-коммуналдық  шаруашылығы  жүйесін жаңғырту мәселелері де өз шешімін күтіп тұр.    

Біз бұл жұмысты бастап кеттік. Республикадағы тұңғыш арнайы тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығын жаңғырту орталығын құрдық. Жобаға бюджет қаржысынан бөлек, заемдық қаржылар да тартылуда. Мысалға, облыс орталығындағы  жылу-су жүйесін жаңғырту үшін Еуропалық  қайта құру және даму банкінің қаржысы  тартылды.  

Сондай-ақ өңір үшін энергия тиімділігін арттыру мәселесі маңызды болып қала бермек. Біз ресурстардың бір кездері сарқылатынын түсінуіміз керек. Энергия көздерін жаңарту жобаларын жүзеге асыруымыз және кезең-кезеңімен энергия үнемдеу технологиясына көшуіміз қажет. 

Ағымдағы жылдың 1 сәуіріне Үкіметте тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығы жүйесін жаңғырту бойынша жаңа бағдарлама бекітілетін болады.

Облыс  әкімінің  бірінші орынбасары А.Б. Айтқұловқа, Энергетика және тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығы басқармасына (Аманбеков С.Х.) ағымдағы жылдың 1 наурызына дейін аталмыш бағдарламаға тиісті ұсыныстар мен нақты жобалар ұсынуды тапсырамын.     

Биыл республикалық бағдарламаның  аяқталғанына  қарамастан,  біз өңірлік  «Жол  картасы» бағдарламасын іске асыруды жалғастырудамыз. Жергілікті бюджеттен  4 млрд.  астам теңге қаржы бөлінді. Жыл  соңына қарай  тіркелген жұмыссыздық деңгейін 0,4% дейін  түсіруіміз қажет. Бүгінге ол 0,5% құрайды,  алайда бұл – орташа республикалық  көрсеткіштен (ҚР -0,4%.)  жоғары болып отыр.

Жоспарланған барлық жұмыс  орындары толық көлемде құрылуы  керек.             

Жалпы алғанда, жұмыс орындарын құру «Жол картасы» аясында жүзеге асырылатын жобаларға ғана емес, сонымен қатар республикалық және жергілікті бюджет қаржысы, жер қойнауын пайдаланушы компаниялардың әлеуметтік-инфрақұрылымдық жобаларының есебінен атқарылатын барлық даму жобаларына да қатысты болуы қажет.              

Аудан, қала әкімдеріне, құрылыс  басқармасына  (Хамиев Т.С.) барлық жобаларға қатысты конкурстық құжаттамаларға мердігерлердің қосымша жұмыс орындарын құру туралы міндеттемелерін енгізуді тапсырамын. 

Осы жұмыстың жүзеге асырылуына орай,  барлық деңгейдегі  әкімдерге, жұмыспен қамтуды үйлестіру және әлеуметтік бағдарламалар басқармасына (Қалмұратова Г.М.) дербес  жауапкершілік  артылады,  бақылау –  облыс  әкімінің бірінші орынбасары А.Б. Айтқұловқа  жүктеледі. 

Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі 2020 жылға дейінгі  жұмыспен қамтудың жаңа бағдарламасын  жасақтауды бастады.             

Жұмыспен қамтуды үйлестіру  және әлеуметтік бағдарламалар басқармасы (Қалмұратова Г.М.) бағдарламаның  жобасына біздің аймақ үшін маңызды  мәселелер бойынша ұсыныс енгізуі  қажет.              

Мысалға, бұл біз үшін жастар мен әйелдердің жұмыссыздығы. Шетелдік жұмыс күшін тартуға  бөлінетін жыл сайынғы квота  бойынша, оның ішінде, ауыл шаруашылық жұмыстарына квота бөлу бойынша  ұсыныстар енгізілуі тиіс. 

Халықты жұмыспен қамтуда шағын несиелеу жүйесінің атқаратын рөлі зор.  Механизм мен құрылымы бізде бар. Бұған дейін ол тек жергілікті бюджет есебінен қаржыландырылып келді. Биылдан бастап республикалық бюджет инвестициясы (3 млрд.теңге) есебінен қолдау көрсетіледі. Несиелік қаржы алуға жақсы мүмкіндік бар.              

Кәсіпкерлік және өнеркәсіп  басқармасы                  (Олжабаева Л.О.). «Каспий» әлеуметтік- кәсіпкерлік корпорациясы (Нұрғалиев А.Қ.) бірлесіп облыстың шағын несие ұйымдарын  қаржыландыруға өтінімдерді уақытылы енгізуі қажет.   

Халықтың әлеуметтік көңіл-күйінің  негізгі индикаторларының  бірі – азық-түлік өнімдерінің бағасы болып табылады. Осыған байланысты,  әр  әкімнің жұмысы   әлеуметтік маңызды тауарлар тобы бойынша  бағаның негізсіз көтерілуінің  алдын  алуға бағытталуы керек.

Азық-түлік қауіпсіздігін  қамтамасыз етуде әлеуметтік маңызды  тауарлардың жеткілікті қорын жасақтау мақсатында қолда бар қоймалардың  шұғыл есебін шығарып, ол нысандарды мемлекет меншігіне сатып алу, немесе мемлекеттік-жекеменшік әріптестік жолымен  жарғылық қорларына белгілі үлеспен  кіру «Каспий» әлеуметтік-кәсіпкерлік корпорациясының (А.Қ.Нұрғалиев) міндеті.

Біз, жыл басында еліміздің  кейбір өңірлерінде орын  алғандай, тауар өндірушілер мен сатушылар арасындағы алыпсатарлықпен  ымыраласуға жол бермеуге  тиіспіз.

Мысалы, барлық ірі сауда  орталықтарымен,  супермаркеттермен әлеуметтік маңызды тауарларға  сауда –саттық үстемесінің түпкі шамасын айқындап белгілейтін  Келісімдер жасауымыз қажет.

Осыған байланысты, облыс  әкімінің орынбасарлары  Ә.С. Қыраубаевқа, М.М. Жүнбасовқа кәсіпкерлік және өнеркәсіп (Л.О. Олжабаева), ауыл шаруашылығы (Т. Қалжанұлы) басқармаларына іс-шаралардың нақты  жоспарын  әзірлеуді тапсырамын. 

Азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз ету мақсатындағы, биылғы жылдың міндеті -  жергілікті тамақ өнімдерін өндірудің қол жеткен көлемін екі есеге ұлғайту, нәтижесінде 2012 жылдың соңында 50%-дық межеге қол жеткізу.

Осы жұмысқа  облыс  әкімінің орынбасары                      М.М. Жүнбасов және ауыл шаруашылығы басқармасы (Т.Қалжанұлы) тікелей жауапты.

Ол үшін, Елбасының биылғы Қазақстан халқына жолдауында атап көрсетілгендей, ауыл шаруашылығындағы бүгінгі күннің басым бағыты – еттік бағыттағы мал шаруашылығын дамытудың жергілікті бюджеттен қаржыландырылатын өңірлік бағдарламасын жасақтау қажет.

Асыл тұқымды мал шаруашылығын дамытуды, егін шаруашылығында - тамшылата  суару жүйесі мен жылыжай нысандарын көптеп салудың нақты іс-шараларын  іске асыру қажет.

Балық шаруашылығында - балық  аулау субъектілерінің жағдайын нығайтып, тауарлы балық өсіруді  жедел қолға алу керек. Балықшыларға тиісті квота алып беру, олардың материалдық-техникалық базасын нығайту, қаржыландыру мәселелері Жүнбасов М.М. пен Қалжанұлы Т. мырзалардың жауапкершілігінде. 

«Бизнестің жол  картасы – 2020»  бағдарламасын  іске асыру жалғасын таппақ. Өткен жылдың басында, осы бағдарламаны  іске асыру жаңа басталған  кезде, бізге  50 жоба ұсынылған болатын, алайда олардың ішінен жыл  соңына қарай  10 жоба ғана нақты мемлекеттік қолдауға ие болды. Кәсіпкер өз жобасын осы бағдарлама арқылы  өткізу үшін  келісім алудың бүкіл үдерісінен өтуіне 4-5 айдай уақытын жоғалтуы  керек  екендігі  анықталды.  Әкімшілік  кедергілер  өте  көп.

Біз осыларды азайту бойынша  Үкіметке тиісті ұсыныстар  енгіздік.

Кәсіпкерлік және өнеркәсіп  басқармасы                          (Л.О. Олжабаева) осы жұмысқа жанашыр болуы қажет. 

Үлескерлік құрылыс мәселесі де назардан тыс қалмайтын болады.     

Әлеуметтік саланы дамыту, біздің негізгі  басым бағытымыз болып қала бермек. Бұлар турасында жоғарыда  айтылды, барлық  ірі әлеуметтік жобаларды  іске асыру қарқынды түрде жалғасатын болады.

Өздеріңіз білетіндей, Мемлекет басшысы биылғы 28 қаңтардағы халыққа  Жолдауында әлеуметтік мәселелерге аса назар аударды.             

Бұл салада үш мемлекеттік  бағдарлама қабылданды - білім беру, денсаулық сақтау және тілдерді дамыту бағдарламалары. Олар біздің облысымызда  да жүзеге асырыла бастады.

Бұл ретте ерекше назар  аударатын мәселелер бар. 

Мысалға, білім беру саласындағы  басты міндет – 3-6 жас аралығындағы балаларды  мектепке дейінгі тәрбиемен  толық қамтуды қамтамасыз  ету.

Аталмыш барлық жұмыстарды үйлестіру үшін білім басқармасына (Қасымбеков Е.Қ.) басқарма жанынан республикадағыдай мектепке дейінгі тәрбиені үйлестіру орталығын ашуды тапсырамын. 

Жалпы білім берудегі білім  сапасы ешқандай да төмендеуге тиіс емес.

Біз өткен жылғы Ұлттық бірыңғай тестілеудің қорытындысы  бойынша  1- орын  алған  жоғары нәтижені  биыл да  сақтауға  тиіспіз.

Осыған байланысты,  биылғы жылдан бастап біз «Дарын» облыстық орталығы үлгісінде, облыстың аудандарынан да  қосымша білім беру орталықтарын ашуды жоспарлап отырмыз. Осы жылдын көктемінде осындай алғашқы орталық Түпқараған ауданында ашылатын болады.

«Ақтау Сити» аумағында  салынуы жоспарланып отырған  Тұңғыш Президентіміздің интеллектуалды мектебі де дарынды балаларды  дайындау орталығы болуы қажет.

Сондай - ақ, дарынды балаларға  лайықты жағдайлар жасау мақсатында,  біз  келісілген шешім қабылдадық –  салынып жатқан мүмкіндігі шектеулі  балаларға  арналған мектеп-интернаттың  бір блогы   дарынды балаларды оқытуға  берілетін болады. Жоспарланғандай, екінші блогы интернатпен бірге  өз мақсатында пайдаланылатын болады.

Ақтау қаласында балалар  үйінің тәрбиеленуші- түлектеріне  арналған  Жасөспірімдер үйі ашылатын болады. 

Кәсіптік және техникалық білім беру мәселелері әрдайым басты назарда болуы тиіс. 

Еңбек нарығындағы мамандар  сұранысын  есепке  ала отырып, биылғы жылы облыста IT- технологиялар және  индустриялық құрылыс колледжін ашу жөнінде жұмыс басталатын болады. 

Облыс колледждері мен  лицейлеріне мамандар даярлау үшін жыл сайын бөлінетін мемлекеттік тапсырыс жұмыс жасап тұрған өндірістердегі және индустриаландыру бағдарламасы аясында құрылатын жаңа жұмыс орындарын  ескере отырып, бөлінуі тиіс.  

Сондықтан білім  басқармасы (Қасымбеков Е.Қ.) 2011-2012 оқу жылына оқушыларды қабылдаудың жаңа жоспарын аталған міндеттерді ескере отырып жасақталсын.

Мемлекеттік қаржыдан тыс, мамандарды даярлаудың жинақтау жүйесін енгізуге көшу керек. 

Мысалы, ата-аналар баласын  болашақта оқытуды қаржыландыру үшін банкте есеп-шот ашады, оған келісімге  сәйкес айлық сомасын енгізіп  отырады. Бұл жерде басты нәрсе -  салынған сомаға мемлекеттік сыйақы төленеді. 

Осыған байланысты білім басқармасы               (Қасымбеков Е.Қ.) аталған бағыт бойынша нақты жұмысты ұйымдастыруы керек.  

Республика бойынша 2015 жылға  дейін республикалық бюджет қаржысы есебінен екі жүздей жаңа мектеп салынуы тиіс. Оның кем дегенде 15-і біздің облыста салынуы қажет. 

Білім басқармасы (Қасымбеков Е.Қ.) аудан, қала әкімдерімен бірге нысандық тізім жасақтап, барлық жобаларды  құжаттамалармен қамтамасыз етуі тиіс.

Қазірдің өзінде аталған  мақсаттарға  жер телімдерін бөлу бойынша жұмысты бастап, болашақ құрылыс аумағын барлық қажетті инженерлік инфрақұрылымдармен қамтамасыз ету керек. 

Біз осы аталған талаптарды орындаған жағдайда ғана республикалық  бюджеттен қаржы ала аламыз.                

Бұл денсаулық сақтау мекемелерінің  құрылысына да қатысты.  

2015 жылға республика бойынша  республикалық бюджет есебінен  салынатын 350 дәрігерлік амбулаторияның 16-сын біздің облыста салу жоспарланған.

Ұлттық бірыңғай денсаулық  сақтау жүйесін енгізудің екінші кезеңі де тиімді өткізілуі тиіс.

Жолдаудан туындайтын Мемлекет Басшысының тапсырмасы бойынша, тұрғындардың қажетті тобының денсаулық жағдайына тексеру жүргізуге аса мән берілуі керек.

Бірінші кезекте, бұл - балалар, жасөспірімдер және бала туатын жастағы  әйелдер. 

Аймағымыздағы сырқаттану жағдайын ескере отырып, мысалға балалар мен  ересек тұрғындарды В және С гепатитіне тексеру жүргізіп, жүрек талмасы, қант диабеті және т.б.  сырқаттарды алғашқы кезеңінде анықтауды жолға қою қажет.

Денсаулық сақтау басқармасында (Мусинов С.Р.) тұрғындардың осы санатына тексеру жүргізудің жан-жақты жоспары жасақталуы тиіс. Жоспарды іске асыруға қаржы жергілікті бюджеттен беріледі. 

2011 жылды тағы да –  «Ана мен баланы қорғау» жылы деп анықтаймыз, сонымен бірге бұл жылы жарақаттанудың алдын алу басты назарда болады.

Бұл мәселелерді нақты  нәтижелерге жеткенше күн тәртібінен алуға болмайды. 

Осыған байланысты, Жаңаөзен қаласындағы және Бейнеу селосындағы  екі перзентхана мен Шетпедегі  аудандық аурухананың құрылыстарың аяқтау,  Ақтау  перзентханасын 120 төсекке дейін  кеңейту  жоспарлануда. 

150  төсек орындық «Ана мен баланы қорғау»  орталығының  құрылысы басталатын болады.

Маңғыстау облыстық ауруханасының оталық (операция жасайтын), жан сақтау (реанимация) бөлімшелерінен тұратын жаңа «Г» блогының құрылысы басталады.

Бейнеу ауданының Ақжігіт  және Мұнайлы ауданының Маңғыстау  елді мекендерінде дәрігерлік амбулаториялар салынады.

Денсаулық сақтау министрлігімен Мұнайлы ауданында аудандық емхана мен аурухана құрылысын биыл бастау мүмкіндігі келісілді.  

Облыстағы жедел және шұғыл  медициналық көмек көрсететін мекемелер  жүйесі едәуір күшейтілетін болады. Олар заманауи реанимобилдермен, санитарлық автокөліктермен және жылжымалы  медициналық кешендермен, тікұшақпен қамтамасыз етіледі. 

Ауыл тұрғындарына қолжетімді медициналық көмекті кеңейту – оралмандардың көптеп көшіп келуі есебінен халық санының ең жоғары өсімі байқалатын жаңа Мұнайлы ауданы, Жаңаөзен қаласы және Бейнеу ауданы үшін қазіргі таңда  өзекті мәселе.

Осы мақсатта, Мұнайлы ауданының  Маңғыстау-5, Қызылтөбе-2, Атамекен тұрғын үй массивтерінде және Бейнеу ауданының  Бейнеу селосында медициналық орталықтардың  құрылыстарының жобасы жасақталды. 

Жаңаөзен қаласын дамытудың  Кешенді жоспары аясында Теңге  және Қызылсай елді мекендерінде дәрігерлік амбулаторияның құрылыстарының, ал қалада қалалық емхананың жобасы жасақталды.  

Құрылыс басқармасына (Хамиев Т.С.) қаржыландыру мәселесін биыл шешу үшін жобаларды құрылыстың жаңа нормативтік ережелеріне сәйкес жасақтауды тез арада аяқтау тапсырылады.  

Саламатты өмір салтын насихаттау мақсатында барлық аудан, қалаларда  қызмет етіп тұрған орталықтар мен  кабинеттер базасында жастардың денсаулық орталықтарын ашу қажет.  

Көліктік медицинаны дамытуға қатысты. Аймақ арқылы бірқатар магистральды жолдар өтеді. Жыл сайын олар арқылы  қозғалыс қарқыны артуда. Сондықтан біздер үшін санитарлық авиацияны дамыту мәселесі өте өзекті.

Денсаулық сақтау басқармасына (Мусинов С.Р.), жолаушылар көлігі және автокөлік жолдары басқармасымен (Шамшадин А.) бірге «Бейнеу-Шетпе-Ақтау», «Жетібай-Жаңаөзен-Кендірлі-Түрікменстанмен мемлекеттік шекара» және «Бейнеу-Тәжен» автокөлік жолдарын жаңғырту бойынша жүзеге асырылып жатқан жобалар аясында жыл аяғына дейін аталған автожолдардың анағұрлым апаттық-қатерлі тұстарында трассалық медициналық-құтқару бөлімшелерін ашуды қамтамасыз етуді тапсырамын. 

Мемлекеттік тілді одан әрі жаппай енгізу және басқа тілдердің қызмет аясын кеңейту ерекше назарды талап етеді.   

Тілдерді дамыту басқармасына (Нүсіп З.Қ.) тілдерді дамыту мен қызмет аясын кеңейтудің мемлекеттік бағдарламасын жүзеге асырудың іс-шараларына  белгіленген тәртіпте ұсыныстар енгізуді тапсырамын.   

Өздеріңіз білетіндей 2011 жыл – Елбасы Жарлығымен республика Тәуелсіздігінің жиырма жылдығы болып жарияланды. Осыған байланысты, атаулы мерейтойды облыс тұрғындарының кең қатысуымен, сондай-ақ инвесторлар мен бизнес қауымдастығының әлеуетін пайдалана отырып мерекелеу жөніндегі іс-шаралар жоспары жасақталды, облыста мерейтой аясында 32 өндірістік-әлеуметтік объектілер іске қосылады.

Облыс әкімінің орынбасары Жұмашев Қ.Б. айқындалған әлеуметтік блоктың барлық мәселелерінің нәтижелі орындалысына бақылауды қамтамасыз етуі тиіс. 

«Нұрлы көш» бағдарламасы аясында, Мұнайлы ауданының болашақ  жаңа орталығы Батыр ауылы мен Қарақия ауданының Маңғыстау ауылын дамыту жалғасады, Кендірлі елді мекенінің Бас жоспары жасақталады.   

Біз тыныс-тіршілікті қамтамасыз ететін инфрақұрылымды дамыту тұрғысында жаңғырту және жеке тұрғын үй салынған жаңа аудандарға тораптар салу жұмысын одан  әрі жүргіземіз. 

«Ақ бұлақ» мемлекеттік бағдарламасы бойынша биылғы жылы 20-дан астам  жоба іске асырылатын болады. Бүгінге  судың  әр  ауылға жеткізілгені белгілі. Бұдан кейінгі барлық жобалар, облыс ауылдарын орталықтандырылған сапалы сумен қамту торабына бағытталатын болады.

Болашақта барлық елді мекендер Еділ суын қабылдауға дайын болуы  тиіс. 

Жас мамандарды ауылдық жердегі  жұмысқа тарту бойынша жұмыс жалғасатын болады. Біздің бастамамызбен ауыл мамандарына тұрғын үй алуы үшін республикалық бюджеттен берілетін жеңілдік несиенің мөлшері,                    биылдан бастап әр маманға 890 мың теңгеден 2,3 млн теңгеге дейін  көбейтілді.

Бізге  қылмыстық және қоғамдық тәртіпті сақтаудағы кейбір жетістіктерге тоқмейілсуге болмайды. Ішкі істер органдарынан (А.Ж.Қабылов) бұрынғыдан да тиімді  ымырасыздықты, көшелерде тонап кетушілік, жолдардағы құқық бұзушылық, кәмелетке толмағандар мен жеткіншектер  арасындағы криминогендік көрсеткіштерді азайтуды талап  етемін.   

Осының алдында айтылған басым бағыттарға сәйкес,  облыстың жаңа үшжылдық бюджеті қабылданды. Біз  биылғы жыл басында, бюджетті бірден 1,5  есеге –  63,7 млрд.теңгеден 97 млрд.теңгеге дейін ұлғайтуды  қамтамасыз  ете  алдық. Өңірді дамытуға республикалық бюджеттен   тікелей тағы да 11 млрд. теңге бөлінді.  

Облыстағы жер қойнауын пайдаланушылар есебінен облыс дамуына қосымша 70 млн. АҚШ долл. (10,5 млрд.теңге) бөлінеді.

Осылардың бәрін қосқанда, біз 2011 жылы  облыс дамуының бағдарламасын 118 млрд. теңге  көлемінде  іске асырмақпыз!  

2010 жылдың  соңғы  күндерінде  өңірдегі танымал aktau-business.com сайтында  «Облыс  әкіміне жаңажылдық  тілектер»  акциясы  бастамашылығы жасалынды. Келіп түскен  мәселелерге жауаптар   дайындалмайтыны бірден  ескертіліп,  маңғыстаулықтардың  тілектері маған тапсырылған болатын. Интернет-акцияның арқасында, «қызу нүктелер» деп  аталатын,  яғни халықты мейлінше толғандыратын проблемаларды  айқындауға  қол жеткізілді. Осы негізде мен жүзге жуық  мәселені  шешуді мұқият зерделеп облыс әкімінің 2011 жылға  арналған  іс-қимыл жоспарына  енгіздім.

2010 жыл бойы облыстық  «Маңғыстау» және «Огни Мангистау»  газеттерінің беттерінде және «Қазақстан-Ақтау»  облыстық телеарна  эфирінде ұдайы,  арнайы  кесте бойынша,  облыстық басқармалар басшыларының қатысуымен «Қызу желі»  хабарлары өткізілді.

Яғни,  жұртшылыққа,  оны шешуге жауапты мемлекеттік қызметкерлерге өзін қызықтыратын мәселе бойынша  сұрақтар қойып жауап алу  мүмкіндігі берілді.

Дәрежесіне  қарамастан  кез-келген шенеунік, адамдарға  ашық болуды, ел игілігі жолында қызмет  ететінін ұдайы есте сақтауы тиіс.

Қызметіміздің басты мақсаты  –   қазақстандықтардың  әл-ауқаты мен  әлеуметтік  көңіл-күйін жақсарту  екендігін ескерсек, бұл қалыпты жай.  Мемлекет басшысы,  Ұлт Көшбасшысы  Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев  өзінің Қазақстан халқына Жолдауында,  бәріміздің  алдымызға  осындай  маңызды  басым бағыттар қойды. 

Ақпараттық  саладағы жұмыс.

Маңғыстау облысында 2009 жылдың 30 маусымы мерзіміне барлығы 37   бұқаралық ақпарат құралдары - 29  баспа БАҚ-ы, оның ішінде 24 газет, 5 журнал және 8 электрондық БАҚ-ы, оның ішінде 2 телеарна, 2 радиостанция, 4 кабельді телеарна операторлары жұмыс істеді. Облыстағы жалпы медиақұрылымының 87%-ы мемлекеттік емес, ал 13 %-ы мемлекет меншігінің есебінде. Есепке алынған БАҚ-ның меншік иелерінің көпшілігі ЖШС түрінде болып келеді. Қазіргі таңда 13 БАҚ мемлекеттік меншік түрінде, 21-і әр түрлі заңды тұлғалар, 2-уі-жеке кәсіпкер, 1-уі қоғамдық бірлестік меншігінде. БАҚ-дың тақырыптық бағыты: 13-і – қоғамдық-саяси, 10-ы – ақпараттық-жарнамалық, 6-уы - ақпараттық-танымдық, 1-уі - ғылыми-ақпараттық, 1-уі – ақпараттық-экономикалық, 6-ы - ақпараттық-сауықтық. Бөлім қызметкерлері БАҚ-н ашқысы келген 15 адамға құқықтық кеңес көрсетті.

1 сәуірде облыстағы бұқаралық  ақпарат құралдарымен жұмыс жөніндегі  Кеңестің отырысы өтті. «Аудандық  «Мұнайлы» газетінің редакциясы  тілшілерінің ауданның әлеуметтік-экономикалық  және саяси  тіршілігін жария етудегі корпоративтік  жауапкершіліктері туралы», «Журналистердің және атқарушы органдар өкілдерінің заңды жауапкершіліктерін сезінулеріне қатысты Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілер талаптары туралы», «Бұқаралық ақпарат құралдарында әлемдегі дағдарыс тақырыбында  материалдар жариялауда журналистердің кәсіби, корпоративтік этикасы мен жауапкершілігі туралы», «Елбасы Жолдауында көрсетілген міндеттердің жүзеге асырылуы және әлемдегі дағдарыстың еліміздің әлеуметтік-экономикалық дамуына әсерін еңсеруге байланысты облыс әкімдігі тарапынан алынып жатқан шаралардың бұқаралық ақпарат құралдары арқылы жариялануы туралы» тақырыптар Кеңес отырысының күн тәртібінде қаралып, тиісті ұсыныстар берілді.

Қазақстан Республикасы  Президентінің Қазақстан халқына Жолдауын (Жолдау) түсіндіру және насихаттау бойынша жұмыстар ұйымдастырылды.

Жолдауды түсіндіру және насихаттау бойынша іс-шаралар жоспары  жасақталды.

Облыс әкімінің 2009 жылдың 13 наурызындағы «Қазақстан Республикасы  Президентінің жыл сайынғы Қазақстан халқына Жолдауын түсіндіру бойынша облыста ақпараттық-насихаттау топтарын құру туралы» №20 өкімімен құрамында 82 адамы бар 7 ақпараттық-насихаттау тобы (АНТ) құрылды. Осыған байланысты АНТ-ы Жолдауды насихаттау мақсатында наурыздың 18-і мен сәуірдің 1-і аралығында және  Елбасының «Нұр Отан» ХДП-ның ХІІ съезінде жасаған баяндамасында көрсетілген дағдарыстан өту және дағдарыстан кейінгі  дамудың жолдары мен оларды жүзеге асыруға арналған міндеттерді түсіндіру мақсатында мамырдың 20-сы мен маусымның 1-і аралығында тұрғындармен кездесулер өткізілді.

Сонымен қатар мемлекеттік  ұлттық саясатты түсіндіру үшін құрамында ұлттық-мәдени орталықтарының мүшелері және ардагерлер кеңесінің өкілдері бар АНТ-ның жұмысы ұйымдастырылды.

І жартыжылдықта АНТ мүшелерінің  өткізген кездесулерінің саны – 143. Кездесуге қатысқан тұрғындар саны – 14410 адам. Кездесу кезінде сөз алған тұрғындардың саны –207.

Тұрғындардың сұрақтары  мен ұсыныстары жан-жақты сұрыпталып, оларға байланысты іс-шаралар жоспары  жасақталды. Іс-шаралар жоспары сәйкесті басқармаларға, әкімдіктерге жолданып, жауаптары жинақталды. Жолдауды насихаттауға байланысты кездесулердегі тұрғындардан түскен 40 сұрақтың:

- 2011 жылы орындалатыны  – 1 шара,

- 2010 жылы орындалатыны  – 9 шара,

- 2009 жылдың ІІ жартыжылдығында  орындалатыны – 18 шара,

- 2009 жылдың сәуір-мамыр  айында орындалатыны – 12 шара.