Автор работы: Пользователь скрыл имя, 30 Ноября 2010 в 18:19, доклад
Калі звярнуцца да сучаснай беларускай ( а таксама рускай) лінгвістычнай літаратуры, то няцяжка заўважыць, што ў манаграфіях, навучальных дапаможніках і артыкулах іх аўтары звычайна оба зусім абмінаюць колькасныя характарыстыкі моўных з’яў, або абмяжоўваюцца адгаворкамі неакрэсленага характару. Вось некалькі прыкладаў з навучальнага дапаможніка для універсітэтаў: “Мноства слоў маюць не адно, а два і больш значэнняў”; “Фразеалагізмы ў значнай сваёй частцы монасемантычныя… У параўнанні з мнагазначнасцю слоў полісемія фразеалагічных адзінак – з’ява абмежаваная”; “ Значнай частцы фразеалагізмаў уласціва варыянтнасць”; “Кніжных фразеалагізмаў у сучаснай беларускай літаратурнай мове параўнальна нямнога”.
Іншы раз у мовазнаўчых працах падаюцца нічым не пацверджаныя звесткі, якія дэзінфармуюць чытача, уводзяць яго ў зман. Напрыклад, у навучальным дапаможніку чытаем: “Калі параўнаюць у колькасных адносінах лексічную і фразеалагічную мнагазначнасць, то можно адзначыць, што большасць слоў з’яўляюцца мнагазначнымі, а большасць фразеалагізмаў мае па адным значэнні”.
На заканчэнне некалькі слоў пра колькасную характарыстыку стылявых разрадаў у фразеалогіі. Фразеалагізмы падзяляюцца з боку іх функцыянальна-стылявой афарбоўкі на дзве групы: функціянальна замацаваныя за пэўным стылем (з трыма падгрупамі: кніжныя – 3%, размоўныя – 67%, прастамоўныя – 12%) і функцыянальна не замацаваныя за пэўным стылем (18%). Апошнія, аднак, нельга кваліфікаваць як стылістычна нейтральная, а значыць, і як мыжстылявая, бо ў фразеалогіі няма стэрыльна чыстай нейтральтнасці. Яны выкарыстоўваюцца ў двух-трох стылях ( напрыклад, у гутарковым і якім-небудзь кніжным ), надзелены экспрэсіўнасцю, а часам аценачнасцю і эмацыянальнасцю.
У лексіцы ж абсалютная большасць слоў ( каля 85% ) мае нулявую стылістычную афарбоўку, яны стылістычна нейтральныя ў экспрэсіўна-ацэначных
адносінах і міжстылявыя з функцыянальнага пункту гледжання. Як зафіксавана ў 5 – томным Тлумачальным слоўніку беларускай мовы, толькі 12 – 15% слоў маюць паметы “размоўнае” ці “спецыяльнае”, “кніжнае”, “народна-паэтычнае”.
Спіс літаратуры
Бодуэн де Куртенэ И. А Избранные труды по общему языкознанию .- М., 1963.- Т. 1.- С. 17.
Красней В. П., Лазоўскі У. М., Шчбакова І. М. Сучасная беларуская мова : Лексікалогія, фразеалогія.-Мн.,
1984.- С. 17, 137, 139, 148.
Общее языкознание / Под ред. А. Е. Супруна.- Мн., 1983.- С. 232.
Гл.: Будагов Р. А. Человек и его язык.- М ., 1974.- С. 117.
Красней В. П. Грані слова.- Мн., 1986.-С.19.
Лепешаў І. Я. Фразеалагічны слоўнік беларускай мовы : У 2 т.- Мн., 1993.
Аксамітаў А. С. Беларуская фразеалогія.- Мн., 1978. – С. 39, 42.