Linux операциялық жүйесі

Көптапсырмалы операциялық  жүйе

 

Көрқолданбалылықпен қатар Linux-тің  көптапсырмалылық қасиеті  бар.

Бір кездерде есептеу жүйелері Windows 3.1-ден Windows 95-ке ауысқанда, жаңа жүйенің көптапсырмалылығы негізгі құндылығы болып саналды.

Жүйенің көптапсырмалылығы -  оның бірнеше операцияларды (үрдістерді) бір уақытта орындай алуы. Сонда жалғыз процессордан құралған компьютер бірнеше операцияны параллель орындай алады. Әрине, шынын айтсақ процессор бірнеше әрекетті бір уақытта орындай алмайды, көптапсырмалылық негізіне бір әрекеттен екіншіге шапшаң ауысуы жатады.

Әрқашан да Uniх жүйелеріндегі көптапсырмалылық Windows жүйелеріндегіден гөрі жоғары деңгейде болды. Linuх бірнеше әрекетті үлкен корпоративтік серверлер мен қуатты жұмыс станциялары үшін ерекше тәсілмен орындайды. Қазіргі күндері тек Windows 2000 мен Windows NT ғана дәл сондай көптапсырмалылықты қамтамасыз ете алады. Бір кездерде керемет шу көтерген Windows 95-тің өзі бір уақытта орындалатын әрекеттердің көп санын әрең орындап үлгереді.

Linux жүйесі, Windows  NT мен Windows 2000 сияқты, Реntium II екілік жүйесі тәрізді көппроцессорлы компьютерлерді қолдайды. Бұл компьютерлер шын мәнінде екі бір уақыттағы әрекетті орындайды. Көппроцессорлық көптапсырмалылықпен бірге бір компьютерде орындалатын бір уақытта іске асатын бағдарламалар санын айтарлықтай көбейтуге мүмкіндік береді.

Операциялық жүйедегі басқарылатын объектілер

Операциялық жүйелер  программалар жұмысын басқарады. Оларды есепке жібереді, тоқтатады және өшіреді. Өз кезегінде ОЖ-де микропроцессорда орындалатын программа. Программаны  орындауға кірісу дегеніміз ол сол  программаның командаларын бірінен  соң бірін орындау. Программа және оның мәліметтері сол уақыттағы үрдіс ағынын анықтайды.

Сондықтан, оперциялық жүйе басқаратын объектілердің бірінші  класы ол үрдістер ОЖ үрдістермен  келесі әрекеттерді орындайды: үрдісті  құру, үрдісті жүктеу, үрдісті тоқтату, үрдісті жаңарту (жалғастыру),үрдісті жою. Егер үрдіс деп программа орындалуын айтсақ онда ол ешқандай баяндауды қажет етпейді. әдетте, ОЖ бір ғана емес, көп үрдістермен жұмыс жасайды. Үрдістер бір-бірімен белгілі бір қатынаста бола алады. Мұндай қатынас бірінші түрі ол тәуелсіздік, яғни бір үрдіс екінші үрдіс күйіне ешбір әсер етпейді. Математика көпмүше объектілері арасындағы қатынастарын баяндағанда формальді логикалық ережелер қолданылады.

 

Келесі ОЖ басқаратын өте маңызды объекттің бірі ол қор (ресурс).

ОЖ теориясында қордың анықтамасы ол кең және формальді мағынаға ие. Қор ұғымына мынадай түсінікті әрі сезуге болатын объекттер жатады: жедел жады көлемі, сыртқы құрылғыларының көлемі, көптеген енгізу-шығару құрылғылары. Уақыт қорына келетін болсақ, ол ұғым ұқыпты талдануы қажет. Біріншіден, ОЖ астрономиялық уақытпен жұмыс жасайтын болғандықтан, оған жылын, айын, күнін, сағатын және секундын білу керек. Екіншіден, есептеу жүйесінің жұмысы үзіліссіз жүрмейді. Машинаның қалыпты жұмысын ғана есептейтін процессорлық уақыт енгізілген. әр программа белгілі бір уақытты қажет етеді: ол тоқтайды, содан соң қайта іске қосылады. Сол себепті есептеу үрдісінің ішкі уақыты ұғымы енгізілген.

 Астрономиялық уақытты  (күнтізбе уақыты) бәрі пайдаланады,  бірақ ол одан таусылмайды, не болмаса баяулап бағытын қарама-қарсыға ауыстырмайды. Орталық санағыштың уақыты мүлдем басқа. Егер санағыш біреу болса және астрономиялық уақыт үзіндісін ол белгілі бір программаны орындаса (бұл кезде басқа программалар орындала алмайды) онда ол программалар арасында бөлінуді қежет ететін қор ретінде анықталады.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Пайдаланған әдебиеттер тізімі

 

Ди-Анн Лелаан, Мелани Хауг, Эван Бломквист  Linux для «Чайников» Москва, Санкт-Петербург 2003

Срайн Хатч, Джеймс Ли, Джордж Курц Секреты Хакеров Linux – готовые решения Москва, Санкт –Петербург 2000