Жаңа технологияны информатика сабағында қолдану

 

 

 

 

 

 

Тақырыбы: «Жаңа технологияны информатика сабағында    

                                   қолданудың тиімділігі»

 

 

 

                                                    

 

 

 

 

 

 

Жаңа технологияны информатика сабағыда қолданудың тиімділігі

Білім беру- бұл адамды ақыл ой иесі және тұлға ретінде қалыптастыратын ең маңызды шарт болып табылдады.

 

Компьютерлік технология - оқытудың арнайы жиынтығы мен әдістемесін, әдісін және тәрбие құралдарын анықтайтын технологиялық-педагогикалық  процесті ұйымдастырудың ең тиімді жолы болып табылады.

Соңғы жылдары білім беруді компьютерлендіруде ақпараттық технология пайдалану туралы мәселеге баса назар аударылуда. "Қазіргі  ақпараттық құралдар - бұл тек спутниктік және кабельдік телевидение, бейне  және дыбыстық жүйелер, электрондық ойындар емес, сонымен бірге оқу үрдісінде қолданылатын жаңа инновациялық технологияларды жатқызамыз. Алдарына өресі мол мақсаттар қойып, соған жетуде ғылым мен техниканың қазіргі замандағы озық үлгілерін пайдаланып, әлемдік ақпараттық кеңістікте әр түрлі деңгейдегі ақпараттарды қажетіне жарата білуі керек. Бұл тұрғыда  мектепте компьютерлік технологияны кеңінен пайдаланудың маңызы ерекше. Ақпарат алудың қазіргі кезде көптеген көздері мен құралдары бар. Бұл ақпараттарды білімге айналдырудың көптеген педагогикалық технологиялары да жетерлік. Соның ішінде компьютерлік технологияны қолданудың жеке тұлғаны қалыптастырудағы, оның шығармашылық мүмкіндіктерін арттырудағы атқарар ролін қазіргі заман талаптары өзі анықтап отыр. Осы мақсатты іске асыру барысында, кәсіптік білім беруде жаңа технологияларды пайдалану пәнге деген қызығушылықты арттыру мақсатында дәстүрден тыс әдістер мен тәсілдерді іздеуде. Өйткені қызығушылық  дегеніміз - үйренушілердің шығармашылық және ойлау қабілетін арттыруға септігін тигізетін ынталылық.

Оқытушылық қызметте накты әдістемелік  нысандарда, сонымен қатар психологиялық  міндеттерде осы әдістердің ерекшеліктеріне  сүйенеміз.

Олар:

• оқушылардың жеке басының есте сақтау қорлары мен интеллектуалдық  белсенділігін дамыту;

• психологиялық кедергілерді меңгеру;

• практикалық сабақ кезінде  оқытушы мен курсанттардың белсенділігі мен оқыту әдісін бекіту;

Бұл үдеріс - коммуникативтік оқыту  кезінде жақсы нәтижелерге қол  жеткізеді және оқушыларға кәсіби бағдарлы білім беруде тиімді  амалдардын бірі.

• тәрбиелік және психотерапиялық  оқу үдерісін іске асыру.

Осындай мотивацияны арттыру үшін оқу-әдістемелік жұмыс негізгі  амалдар, тәсілдер және жаңа техникалар арқылы жүзеге асырылады.

Жаңа ақпараттық технологияларды  пайдаланатын әдістер мен Интернет секілді қазіргі тәсілдер – жеке бағдарламалық бағытта көмегін тигізеді, курсанттардың қабілетіне қарай оқытудың дифференциациясын қамтамасыз етеді және пәнге деген қызығушылығын арттырады.

Бүгінгі таңда адамзат өмірінде компьютердің қолданылмаған жері жоқ. Әр салада компьютерлік технология белсенді қолданылуда, ал интерактивті бағытта  оқытушы мен     курсанттарға  көмекші  құрал.

Психологиялық көзқарас тұрғысынан қарағанда  компьютермен оқытудың тиімділігі мол. Оқу-әдістемелік жұмысының тиімділігін, практикалық сабақтың қызығушылығын қамтиды. Егер компьютерлік бағдарлама сауатты құрылса, онда ол оқытушыға уақыт үнемдеуге және үиретудің кейбір тиімді сәттеріне назар аудартуға көмегін тигізеді. Ал, курсанттар нұсқаушы - компьютердің арқасында өздерін болашақ маман ретінде жауапкершілік сезінеді. Компьютерлік технологияның тиімділігін арттыру үшін бағдарламада әртүрлі жаттығулар мен ойын элементтері мен ән-музыканы қолдануға болады.

Аталмыш технология практикалық сабақты жүйелі ұйымдастыруда маңызды. Ол әдістердің негізгі функциясы - болжамдық болып есептеледі, және негізгі қызметі - жобалау, себебі жоғары білікті мамандарды даярлауда жалпы мақсатты және нәтижелерді, негізгі кезендерді білім-тәрбие процесінің тәсілдері мен ұйымдастыру формаларын жоспарлайды.

Әсіресе үйрету технологиясында қарастырылған үйрену мен дағдылану әрекеттерінің қалыптасуы әр сабақта қолданылады:

1. ойлау қызметін жинақтап қорыту;

2. практикалық   іс-әрекет   пен   ойлаудың   жылдамдығы;

3. ойлау мен еңбектің икемділігі және дербестігі.

Компьютерлік технология арқылы ақпаратты  іздеу, іріктеу мәселесімен айналысуға және әртүрлі тапсырмаларды бақылауға  болады. Оқушылар  түсініктерін кеңейтіп, қарастырылған мәселе бойынша дұрыс шешімге келуге дағдыланады және тақырып бойынша ойларын жеткізуге осындай компьютерлік технология пайдалы.

Компьютермен жұмыс істеу өте  қызықты. Үлгерімі нашар оқушылардың  өзі компьютермен жұмыс істеуге  қызығатын болады, өйткені кейбір жағдайда компьютер оның білмеген жерін  көрсетіп, көмекке келеді. Балалардың білім сапасының жоғарлауына, жекелей ерекшеліктерінің ескерілуіне ықпал етеді. Жаттығу жұмысын орындау барысында оның жауаптарына машина тура және үздіксіз серпілісті қамтамасыз етеді. Оқушы жұмыс қарқынын өзі ажырата білсе де, компьютер оқытудың даралығын жақсартады. Оқушы қанша қате жіберсе де, қатені талдау мен түзетуге уақытта мол болады.

Ең алдымен компьютер  оқытушыға оқушылардың өз бетінше  жұмысын ұйымдастыруына жәрдем береді. Соның нәтижесінде асықпай компьютермен еркін жұмыс істей отырып, өзбетімен  ойлануға дағдылануы, оқу қабілеті артып, білім нәтижесінде көз жеткізеді. Кәсіби бағытта оқу-әдістемелік үдерісін, ой-санасын, іскерлік қабілеті мен біліктілігін арттыруға ықпал етеді де сабаққа деген ынтасын және белсенділігін күшейтеді.

Компьютерлік оқыту бағдарламалары жеке тұлғаның  ерекшеліктерін ескере отырып оқытуды жүзеге асыруға мүмкіндік береді. Бұл бағдарламаларда оқушы деңгейіне байланысты теориялық материалдар, сұрақтар мен есептер, сонымен қатар бағыт беруші мағлұматтар мен анықтамалар беріліп, оқушының толыққанды білім алуы мен білім мен біліктілік деңгейін көтеруді жоғары дәрежеде жүзеге асыруға мүмкіндік береді. Сонымен қатар оқушының ой - өрісін дамыту мақсатында деңгейі қиындатылған материалдар мен логикалық есептер, оқушының шығармашылығы мен интуициясын есепке алатын творчестволық тапсырмалар оқытуды онан әрі қызықты да мазмұнды ете түседі. Компьютердің осы мүмкіндіктерін оқыту процесінде пайдалану дара тұлғаны қалыптастыруда үлкен роль атқарады. Компьютер адам қызметінің барлық саласында еңбек өнімділігін арттыру құралына айналды. Жеке тұлғаның ақпараттық мәдениеті негіздерін қалыптастыру оқушылардың компьютерде жұмыс істеуді игеруімен тығыз байланысты.

Егер оқыту процесінде компьютер  қолданылса, ол өзінің диалогты жұмыс  істеуімен оқушыны белсенді жұмыс істеуге итермелейді және жұмыс нәтижесін бақылай алады

Компьютерлік оқыту бағдарламалары жеке тұлғаның  ерекшеліктерін ескере отырып оқытуды жүзеге асыруға мүмкіндік береді. Бұл бағдарламаларда оқушы деңгейіне байланысты теориялық материалдар, сұрақтар мен есептер, сонымен қатар бағыт беруші мағлұматтар мен анықтамалар беріліп, оқушының толыққанды білім алуы мен білім мен біліктілік деңгейін көтеруді жоғары дәрежеде жүзеге асыруға мүмкіндік береді. Сонымен қатар оқушының ой - өрісін дамыту мақсатында деңгейі қиындатылған материалдар мен логикалық есептер, оқушының шығармашылығы мен интуициясын есепке алатын творчестволық тапсырмалар оқытуды онан әрі қызықты да мазмұнды ете түседі. Компьютердің осы мүмкіндіктерін оқыту процесінде пайдалану дара тұлғаны қалыптастыруда үлкен роль атқарады.

Ақпараттық технологияның ерекшеліктерін атай келе, осы технологияны меңгерудегі  мұғалімнің кәсіби шеберлігі, ақпараттық технологияны дұрыс және ұтымды пайдалана  білуі басты мәселе болып саналады. Ақпараттық технология қана білім мен тәрбие беру процесіндегі мұғалімнің қосымша құралы ретінде ғана қолданылады.

Дұрыс және тиімді пайдаланылмаған  ақпараттық технология оқушының білімі мен білік дағдыларының дамуына, денсаулығына  кері әсерін тигізуі  мүмкін. Сондықтан, ең алдымен ақпараттық технологияны пайдаланып сабақ беруші мұғалім ақпараттық технологияны меңгеру деңгейі жоғары, оқушының жас ерекшеліктеріне сәйкес санитарлық - гигиеналық нормаларды білуі тиіс. Ешбір ақпараттық технология, компьютер, т.б. құралдар мұғалімнің ролін атқара алмайды.

Демек, бұл бастама біраз ізденістерді қажет ететіні сөзсіз. Әрине әр практикалық сабақта компьютерлік технологиямен білімді жетілдіру  мақсат емес, бірақ оқу-әдістемелік  жұмысында кездесетін түрлі ұйымдастыру  жұмыстарына жауапкершілікпен қарауға  осы бастан бейімделу қажет.

    Компьютерлік технологияны оқыту процесінде қолданылу ерекшеліктері.

Қазіргі қазақстандық қала мектептерінің  көпшілігінде дерлік компьютерлік сыныптар, кабинеттер жабдықталған. Ал кейбір мектептерде  мультимедиялық кабинеттер білім сапасын кетеруге үлес қосып келеді.

Компьютердің үлкен әрі кең  мүмкіншіліктерінің бірі — ИНТЕРНЕТ жүйесі екені белгілі. Қазір қазақстандық мектептерді компьютерлендірудің жаңа деңгейінде жүзеге асырылатын бір түрі — қаламен бірге ауыл мектептерінде тұтастай дерлік интренет жүйесіне қосылды. Осы мақсаттың орындалуы білім беру ісін өзінен-өзі сапалы дәрежеге көтерілгені белгілі.

Қазақстан Республикасының  Евразиялық аймаққа кіруі, XXI ғасырға  аяқ басуы ел Президентінің Қазақстан - 2030 атты стратегиялық бағдарламасына сәйкес жаңа техника мен технология үрдістерінің дамуы келешекте білім беру қандай бағытта өрбуі керек деген өзекті мәселе туғызды.

Тек білім беру арқылы ғана біз өткенімізді тануға, қазіргі  уақытымызда еркін бағытталуымызға  және келешегімізді болжап, қалыптастырумызға мүмкіндік аламыз. Тарихымызға көз салсақ Қазақстанның тәуелсіздік алғанына аз ғана уақыт өтіп, енді ғана аяғына нық тұрып жатқанын байқаймыз.

Ғылым мен техниканың дамуына қарай педагогиканың  да мүмкіншіліктері артты, жаңа технологиялар пайда болды, мысалы, оқулық ресурстары жоғары, өзіне тән әдістемесіне бірге электрондық, ақпараттық мультемедиялық технологиялар. Қазіргі кезде оқу ақпараттыныңең ауқымды кең тараған формасының бірі /технология деп те айтамыз/-Интернет жүйесі арқылы оқу процесін ұйымдастыру.

Бүгінде оқыту жұмысын  осылай ұйымдастыру мен әдісінің жаңалығы басқа да мұғалімдердің  жаңа жағдайға байланысты оқу-трбие  процесін шығармашылықпен пайымдалудың негізгі өлшеміне айналуда. Оқытудың жаңа инновациялық әдістері жалпы мұғалім қауымын оның жаңа технологиясын өздігінен іздеуге итермелейді. Инновация деген ұғым латын тілінде-жаңарту, жаңалық өзгеріс деген түсінікті білдіреді.

Инновация деп көбінесе жаңа технологияларды, әдістер мен  құралдарды жасау және қолдануды  айтса, сонымен бірге ондағы идеяларды, процестерді бірлікте жетілдірудің де жүйесі.

Инновациялық технологияны жаңа білім беру парадигмасын өмірде жүзеге асырудың құралы ретінде қарастырған  жөн.

«Технология» деген  сөз-грек тілінен алғанда «техне»-өнер, кәсіп, ғылым, + «логос» ұғым, оқу деген түсінікті білдіреді. Яғни, өндірістік процестерді жүргізудің тәсілдер мен мен құралдары жайындағы білімдердің жиынтығы. Олай болса, оқу-тәрбие процесін жүргізудің тәсілдері мен құралдары жайындағы білімдердің жиынтығын оқыту процесінің технологиясы деп атауға болады.

Оқыту технологиясы-жүйелі категория. Оның құрлымы төмендегідей болып келеді:

-      оқытудың  мақсаты,

-      білім  беруің мазмұны,

-   педагогикалық  өзара әрекеттестіктің құралы /оқыту  және мотивация/, оқыту процесін  ұйымдастыру,

-      оқушы,оқытушы,

-      әрекетің  нәтижесі /сонымен бірге кәсіптік  дайындықтың деңгейі/

Оқыту технологиясы-оқыту  процесін ұйымдастыру, басқару және бақылау деп түсіну керек.

Бүгінде білім беруде нәтижелі жетілдірудің құралы ретінде  практикада жаңа оқыту технологиясын кіргізуге батыл шаралар қолдану. Сондықтан Қазақстан Республикасында гуманитарлық білім беру тұжырымдамасы ойлай білетін және шығармашылықпен жұмыс істейтін қабілеті бар тұлғаны қалыптастыруға бағытталған. Сол себептен де бүгінгі еліміздегі білім беру жүйесі оқушылардың таным белсенділігін дамытатын оқытудың дәстүрлі емес белсенді формалары мен әдістерін көптен енгізуді қажет етуде.

Осындай инновациялық технологиялардың кейбіреулеріне қысқаша сипаттама  жасайық:

Модулдік  оқытудың басты мақсаты-оқытудың ұйымдастырылуы бойынша және мазмұны бойынша адам бойындағы осы сәттегі қажеттілікті қанағаттандыруда кепілдік беретін әрі жаңа қажеттілікті анықтайтын икемді білім беретін құрлым құру.

Модулдің көптеген анықтамаларына  қарамастан, олардың барлығын үш түрлі бағытта топтастырып, жүйелеуге болады:

-     модул-біліктілік  мінездемесінің  талаптарына  жауап беріп, мамандық  бойынша оқу пәндерінің жиынтығын  ұсынатын мемлекеттік білім беру  стандарт бірлігінің үлгісі,

-  модул-пәнаралық  әдістемелік-ұйымдастыру құрлымы болып, әр түрлі оқу пәндерінің тақырыптық жиынтығы ретінде бір мамандықты меңгеруді және оқу үрдісінде пәнаралық қатынасты қамтамасыз етеді,

-    модул-бір  ғана оқу пәнінің шеңберіндегі  ұйымдастыру әдістемелік құрлымының  бірлігі.