Windows операциялық жүйесі. Негізгі объектілер. Сілтеуіш (Проводник) программасы

OLE технологиясының терминдері:

• Клиент –объектіні қабылдайтын қосымша немесе программа;
• Сервер –объектінің өзі жасалатын қосымша немесе программа.

Құжатқа кірістірілген  немесе байланысқан объектілерді сервер-қосымша  көмегімен редакциялау үшін сол  объектіде екі рет шертіледі.

 

OLE технологиясы екі түрлі әдіспен орындалады:

1. Алмастыру буфері, яғни қосымша мәзірінің  Правка -> Специальная_вставка  командасын пайдалануға болады. Бұл әдіс фрагмент үшін де, тұтас құжат үшін де орындалады.
2. Қосымша мәзірінің Вставка -> Объект командасын пайдалануға болады. Бұл әдіс тұтас құжат үшін ғана орындалады.

Жаттығу жұмыстары.

1 -жаттығу. Төменде берілген үлгіге сәйкес схема құрып ондағы барлық объектілерді біріктіріңіз.

   

1. ABB₁A₁  тіктөртбұрышын салыңыз;
2. A₁D₁  көлбеу сызығын жүргізіңіз;
3. A₁D₁ көшіріп алып үш рет ВС, B₁C₁ және AD үшін қайталап қойып шығыңыз;
4. CC₁, DD₁, DC және D₁C₁ сызықтарын жүргізіңіз;
5. қажет кесінділерді белгілеп алып сызықтың типін өзгертіңіз, Тип штриха – пунктир;
6. Линия құралын және Линия со стрелкой стилін пайдалана отырып координата осьтерін салыңыз. Автофигура стилін таңдау үшін сол объектінің контекстік мәзіріндегі Формат автофигуры командасы орындалады.
7. Әріптік белгілеулерді жазу үшін Рисование панеліндегі Надпись батырмасына шертіп, пайда болған рамканы қажет өлшемге дейін тышқан көмегімен созады;
8. Цвет линии батырмасына шертіліп (рамка белгіленген болуы керек ), пайда болған палитрадан Нет Линии, сол сияқты Цвет заливки палитрасынан Нет заливки таңдалынады ,  рамка түссіз болып шығады. Әрі қарай қажет әріпті рамкаға орналастыруға болады.

9.  Өз рамкаңызды белгілеп, көшіріп алыңыз да он әріп үшін он рет қойып шығыңыз (буферге көшірілген рамканы жаңа жерге қоймас бұрын бастапқы рамкадағы белгілеуді алып тастаңыз). Новая рамка может, после вставки, поместиться поверх предыдущей. Рамкалар бірінің үстіне бірі орналасқан жағдайда үстіңгі рамканы жылжытып отырыңыз. Төменгі индекс Формат -> Шрифт командасы орындалғанда пайда болатын терезенің Шрифт жапсырмасындағы Нижний индекс бөлімін қосқаннан кейін қойылады.

10. Бұл сызықтардың барлығын біріктіріп тұтас бір графиктік объект жасау үшін Выбор объектов , батырмасына шертіледі де пайда болған пунктирлі рамка барлық объектілерді қамтығанша ұлғайтылады, Действия мәзірінен Группировать пункті орындалады.

 

2-жаттығу: Құжатқа графиктік объектіні (суретті) кірістіру.

 

1. С:\Мои документы\Ваша папка\Интеграция.doc құжатын құрыңыз;
2. Paint қосымшасын пайдаланып салған суретіңізді Рисунок.bmp файл түрінде сақтаңыз;
3. Суретті буферге көшіріп алыңыз яғни, суретті белгілеп алып Правка -> Копировать командасы орындалады;
4. Құжатқа объектіні кірістіру үшін :

• Miсrosoft Word программасында Интеграция.doc құжатының терезесін аашу керек;

• Курсорды сурет қойылатын орынға апарады , тақырып та жазуға болады;
• Объектіні кірістіру үшін Правка -> Специальная вставка командасы орындалады;
• Вставить таңдалынады ;
• Рисунок форматы таңдалынып, диалогтық терезедегі В виде значка белгіленіп ОК  басылады;

5. Кірістірілген объектілерді редакциялау.

• Суреттің белгісіне тышқанмен екі рет шертеді;
• Сурет өзгертіледі;
• Интеграция. doc  құжатына қайтып ораласыз;
• Құжаттағы белгіге шертесіз. Пайда болған мәзірден Связанный объект рисунок -> Преобразовать командасын орындайсыз. Диалогтық терезедегі В виде значка белгісін алып тастап  ОК басылады.

6. Бастапқы суретті  редакцияланған суретпен салыстырыңыз.

• Рисунок.bmp құжатындағы бастапқы суретпен Интеграция.doc құжатындағы редакцияланған суретті салыстырыңыз.

 

3-жаттығу. Текстік құжат үшін байланысқан объект құру.

1. Құжатқа байланысқан объект қойыңыз (байланысқан объект ретінде

     3-ЗЕРТХАНАЛЫҚ  жұмыста құрған Справка.txt файлын алыңыз).

• Интеграция.doc құжатына көшіңіз ;
• Курсорды сурет қойылатын орынға апарады , тақырып та жазуға болады;
• Байланысқан объектіні қою үшін Вставка->Объект->Создание из файла->Обзор->Выделить-> Справку.txt->установите флажок в виде значка; связь с файлом командалары орындалады.
2. Бастапқы оригинал объектіні өзгертіңіз де өзгерген объектіні сақтаңыз;
• Интеграция.doc құжатын жабыңыз.
• Интеграция.doc құжатын қайта ашыңыз.
• Интеграция.doc құжатын Справка.txt құжатымен салыстырыңыз.

 

Өздік жұмыс  тапсырмалары:

(Тапсырманы орындауға қажетті мәліметтер  нұсқалар бойынша төменде берілген

 4-кестедан алынады)

      

          1. Текстік құжат құрыңыз / көп нүктенің  орынына қойылатын файлдың 

     аты 4-кестедан  алынады, 1-тапсырма/.

2. Рисования панелі құралдарын пайдаланып … суретін салыңыз оның 

элементтерін біртұтас сурет қылып біріктіріңіз, тақырып  жазыңыз 

/2-тапсырма/.

        3.  Құжатқа  … орналастырыңыз /3- тапсырма/.

        4.  Суретті текстке қатысты  орналастыру әдістерін пайдаланып  сурет  

             фонында  … жасаңыз /4-тапсырма/.

4 –кесте

Нұсқа №	1-тапсырма	2-тапсырма	3-тапсырма	4-тапсырма
1	С:\Ваша папка\Лаб2_W1	Телевизор	Байланысқан сурет	Шақыру билеті
2	С:\Ваша папка\Лаб2_W2	Будильник	Кірістірілген диаграмма	Визиткалық карточка
3	С:\Ваша папка\Лаб2_W3	Машина	Байланысқан текст	Туған күн открыткасы
4	С:\Ваша папка\Лаб2_W4	Блок-схема	Кірістірілген сурет	Фирма логотипі
5	С:\Ваша папка\Лаб2_W5	Компьютер	Байланысқан кесте	I орынға берілетін мақтау қағазы

 

Бақылау сұрақтары:

1. Word  процессорындағы, құралдары сурет салуда пайдаланылатын панель қалай аталады?
2. Word процессорындағы графикамен жасалатын жұмыстарды қандай бағыттарға сәйкес қарастырады?
3. OLE – технология не үшін қолданылады?
4. Кірістірілген объекті мен байланысқан объект айырмашылығы қандай?
5. Объектілерді біріктіру не үшін қажет ?

 

 

ЗЕРТХАНАЛЫҚ ЖҰМЫС №5

Тақырыбы:     «Word текстік процессоры . Формулалар редакторы.

     Кестелерді құру және форматтау. Кестелердегі есептеулер»

 

Мақсаты: Текстік құжаттарда кестелермен жұмыс жасау дағдыларын қалыптастыру.

Негізгі түсініктер:

Текстік құжатқа формулалар енгізу. Word текстік құжатына Microsoft Equation 3.0  формулалар редакторын пайдаланып математикалық және т. б. формулаларды енгізудің бірнеше тәсілдері бар:

 

• Бірінші әдіс:

1. Құжаттағы формула жазылатын орынды анықтаңыз;

2. Вставка -> Объект->Тип объекта Microsoft Equation 3.0. командалары орындалып ОК басылады.

• Екінші әдіс:

1. Саймандар панелінен Редактор формул  немесе      батырмасына шертіледі.

Кестеларды  құру және форматтау. Word программасында тексті кестелар түрінде  жазудың түрлі мүмкіндіктері қарастырылған. Мұның ең қарапайым жолы табуляция позицияларын пайдалану болып есептеледі..

Word программасында кестеларды құру және форматтау жолдары:

• Шағын кестеларды саймандар панеліндегі Добавить таблицу батырмасын пайдаланып жасауға болады;
• Текстік құжатқа бағандары мен жолдарының санын алдын-ала көрсетілген кестені жоғарғы мәзірдің Таблицы -> Вставить таблицу командалары арқылы қояды. Бағандар мен жолдар санын Вставка таблицы диалогтық терезесіндегі счетчик-есептеуіштер көмегімен береді;
• Таблицы и границы батырмасы, сондай-ақ Кесте -> Нарисовать таблицу   командалары құжатқа қойылатын кестені қолданушының өзі сызып шығуына мүмкіндік береді;
• Кесте -> Объединить ячейки (Разбить ячейки) командалары алдын ала белгіленіп алынған бірнеше ұяшықтарды біріктіруді немесе жекелеген ұяшықтарды бөлуді жүзеге асырады;
• Кестелердегі ұяшықтарды бөліп тұрған сызықтарды алып тастауға немесе көрсетіп қоюға болады. Ол үшін Таблицы и границы саймандар панелінің Нарисовать таблицу и Ластик батырмалары пайдаланылады;
• Кесте -> Автоформат командасы көмегімен кестелар құруға арналған стандарт форматтағы дайын шаблондарды пайдалануға болады;

Кестелердегі  есептеулер . Word текстік процессорында кесте бағандары мен жолдарында орналасқан сандармен жүргізілетін есептеулерді  сәйкесінше басқа ұяшыққа Кесте ->Формулы командасының көмегімен есептеп шығаруға болады.

 

 

Ұяшықтар блогына  сілтеме жасайтын қызметші сөздер:

• LEFT-формула жазылған ұяшықтың сол жағындағы ұяшықтар ;
• RIGHT- формула жазылған ұяшықтың оң жағындағы ұяшықтар;
• ABOVE- формула жазылған ұяшықтың жоғарысында орналасқан  

                      жағындағы ұяшықтар;

• BELOW- формула жазылған ұяшықтың төменінде орналасқан  

                       жағындағы ұяшықтар.

Word программасындағы қолданушының функциялары:

• AVERAGE() – ұяшықтар диапазонының орташа мәнін есептеу;
• COUNT() – ұяшықтар диапазонындағы мәндердің санын есептеу;
• MAX() – максималь мәнді табу;
• MIN() – минималь мәнді табу;
• SUM() – мәндердің немесе сандардың қосындысын табу.

 

 

Жаттығу жұмыстары.

  1-жаттығу: Төменде берілген өрнектерді текстік құжатқа Редактора формул  

                       формулалар редакторын пайдаланып жазыңыз:

                        1)  ,       2)  .

1. Жоғарыда айтылған тәсілдердің бірін пайдаланып Редактор формул іске қосыңыз;

2. Пернелік тақтадан  s =  символдарын теріңіз;

3.  Редактора формул саймандар панелінен бөлшектің (знак дроби) белгісіне шертіңіз;

        4. Бөлшектің алымына 2 жазыңыз, содан кейін суммы  ,   батырмасына  шертіп қажет белгіні таңдаңыз;

        5. Пернелерден х символын теріп , әрі қарай индекс , батырмасына шертіліп қажет төменгі индекс таңдалынады да пернелерден i теріледі;.

        6. Формуладағы бөлшектің бөлімі тұрған обылысқа сырт еткізгеннен кейін пернелік тақтадан 3+х  өрнегін тереді;

        7. Индекс , батырмасына шертіліп жоғарғы индекс алынады да пернеден 2 саны теріледі;.

        8. 2) формуланы да осы әдіспен орындайды (өз бетінше).

 

 

 

      2 - жаттығу. Төменде келтірілген формуласы бар тексті теріңіз. Текст:

        Модель Солоу с непрерывным временем. Предположим теперь, что время, измеряемое в начале с дискретностью в один год, будет измеряться с дискретностью ∆t (например, полугодие, квартал, месяц, декада, день). При дискретности в один день время можно считать практически непрерывным.

При дискретности ∆t модель Солоу будет выглядеть следующим образом:

           (1.1.2)

3-жаттығу. Берілген схеманы сызып,  формулаларды Редактор формул формулалар редакторын пайдаланып жазыңыз. Барлық графиктік объектілерді біріктіріп тұтас схема жасаңыз.