Кіріспе

 

(2.70 - 2.71) формуласы арқылы төмендегі өрнектерді есептейміз

 

 

 

                                      

 

                                                   (2.72)

 

(3÷4) аралығында жатыр.

Жүйе бөлігіндегі  орама саны w₁ және сымның d₁ қалыңдығын, автотрансформатордың жоғарлағыш бөлігіндегі орама саны    w₂ және сымның d₂ қалыңдығын есептейміз

 

                                                  (2.73),

 

                                                  (2.74),

 

                                                (2.75),

 

                                         

                                                       (2.76)

 

(2.73 - 2.76) формулалары арқылы төмендегі өрнектерді есептейміз

 

                 

орам                          

 

   

орам                            

 

    

мм                            

 

 

Фильтірді есептеу.

Фильтрдің кірісіндегі  конденсатор сыйымдылығы

 

                                                                                        (2.77)

 

(2.77) формуласы арқылы конденсатордың сыйымдылығын есептейміз

 

                                                                         

 

Конденсатордың шеткі  кернеуі мына шартты қанағаттандыру қажет 

 

                                                    U_c ≥ 0,6 U₀.                                              (2.78)

 

(2.78) формуласы арқылы  конденсатордың шеткі кернеуін есептейміз

 

                                                      U_c ≥ 0,6                                

 

Фильтрдің кірісіндегі  кернеу соқтығысуының коэффициенті

 

                                       (2.79)

 

(2.79) формуласы арқылы фильтрдің кірісіндегі кернеу соқтығысуының коэффициентін есептейміз

 

             

                           

 

Фильтрдің  тегістеу коэффициенті

 

                                       q=К_п.кір/К_п.шығ                                                  (2.80)

 

(2.80) формуласы арқылы фильтрдің тегістеу коэффициентін есептейміз

 

 q=10 /0.1=100                                         

 

Фильтр ретінде LC-фильтірін  немесе транзистірлі фильтірін қолдануға  болады. Транзистірлі фильтірді қолданамыз.

Коллекторлық тогы мына шартты қанағаттандыратындай I_Кмах ≥ 2I₀  (біздің жағдайда  I_Кмах ≥2*100=200мА) трансформаторды таңдаймыз .

Көбінесе фильтр сызбаларында қуатты төмен жиілікті фильтр қолданылады. Келесі параметрлер бойынша П201 транзисторын таңдаймыз: , кері коллекторлық ток I_КБО≤0,4мА, коллекторлық ауысудың кедергісі r_к=10⁴ Ом.

Резистордың кедергісін R₁=100 Ом  деп алып, конденсатордың сыйымдылығын есептейміз

 

                                                                                (2.81)

 

(2.81) формуласы арқылы конденсатордың сыйымдылығын есептейміз

 

       

                                

 

мұндағы m – түзеткіш фазаларының саны,

               f_c=50 Гц – жүйе жиілігі,

 

Конденсатордың шекті кернеуі  мына шартты қанағаттандыруы тиіс

 

                                                                            (2.82)

 

(2.82) формуласы арқылы кернеуді анықтаймыз

 

                     

B                    

 

Транзистордағы кернеуді

 

                                                                               (2.83)

 

таңдаймыз, бірақ ол 15-20 В аспау тиіс. деп аламыз.

Резистордың кедергісін R ₂ мына формула бойынша есептейміз

 

       (2.84),

 

 

 

мұндағы

 

                                      (2.85)

 

ал

 

R_н = U_H0/I₀                                                  (2.86)

 

Біздің жағдайда

 

                                                

=20/ (1+20) = 0.95                               (2.87),

 

                                                  

                                   (2.88),

 

 

     

 

R₂ кедергіні есептеу формуласында транзисторлардың параметрі болғандықтан, кедергіні есептеуде үлкен қателік жіберіледі.

Резистордың нақты R₂ кедергісін тәжірибие жүзінде есептеуге болады. Бұл үшін резистордың R₂ орнына есптеуде алынған айнымалы кедергісі бар резисторды қосамыз. Кедергіні реттеу арқылы  R₂ оның кернеуі U_КЭ тең болғанға дейін орналастырады. Есептеулерден соң айнымалы кедергіні тұрақты кедергіге ауыстырады.

Фильтрдің тегістелу коэффициенті бойынша (конденсаторсыз С₀)

 

                                   (2.89)

 

мұндағы f_п – түзеткіш кернеудің соқтығысу жиілігі.

 

Екіжартылайпериодты  сызба үшін

 

                                                                                  (2.90)

 

Біржартылайпериодты сызба үшін . Осыдан конденсатордың сыйымдылығын С_ф есептеуміз

 

                                        (2.91)

 

(2.91) формуласы арқылы конденсатордың сыйымдылығын есептейміз

 

             

 

 деп алып, шекті кернеуді  есептейміз 

 

B                                    

 

Жүктемедегі  түзеткіш кернеудің мәнін тексереміз

 

U_H0 = U₀ – U_Ф                                              (2.92)

 

(2.92) формуласы арқылы кернеуді табамыз

 

U_H0 =308-14.7=293.3В                                     

 

мұндағы фильтрдің кернеуі

 

                                        (2.93)

 

(2.93) өрнегі арқылы кернеуді есептейміз

 

B                  

 

2.3 Көпірлік  түзеткішті есептеу

 

Берілгені: _{; ; ; ;} .

Диод типін анықтау  үшін кері кернеуді , В, (2.32), есептейміз

 

                                                                            (2.32),

 

 

мұндағы U ,В, (2.33), есептейміз

 

                                                                             (2.33),

 

 

Орташа ток  ,мA, (2.34), есептейміз

 

                                                                        (2.34),

 

           

 

А Қосымшасынан 1 - кестеден D7Б диодты таңдаймыз, мұндағы , I_орт=300мА, R_i=2 Ом.

Трансформаторды есептеу. Трансформатордың кедергісін анықтаймыз

 

                                                          (2.35),

 

 

Трансформатордың екінші орамасындағы кернеу

         

                                   (2.36)

 

(2.36) формуласы бойынша  кернеуді анықтаймыз

 

 

Токтар

 

                                         (2.37)

 

(2.37) формулалар бойынша  токты аныктаймыз

 

 

                                                      (2.38)

 

 

(2.38) формулалар бойынша  токты аныктаймыз

 

 

Трансформатордың габаритті қуаттылығын есептеу

 

                                                        (2.39)

 

(2.39) формуласы бойынша  трансформатордың габаритті қуаттылығын  есептейміз

 

 

Трансформатор ортасының ауданының қимасы Q_с-тің, орта терезенің ауданына  Q₀ қатынасын есептейміз, ол орама сымының маркасына тәуелді және ол мынаған тең:

• ПЭЛ маркалы сым үшін − Q_с Q₀ = 1,6P_r ;
• ПЭШО маркалы сым үшін − Q_с Q₀ =2,0P_r ;
• ПШД маркалы сым үшін − Q_с Q₀ =2,4P_r .

Біздің жағдайда ПЭЛ  маркалы сымды таңдаймыз 

 

Q_с Q₀ = 1.6P_r                                                    (2.40)

 

(2.40) теңдігі бойынша  келесі өрнекті есептейміз

 

Q_с Q₀ = 1.6P_{r =}1.6·58,18=93,09cм⁴

 

Ш типті пластиналардың негізгі белгілері көрсетілген  (қосымша А)   Q_с Q₀ мәні бойынша орталық трансформатор пластинасына Ш-25 пластинасын таңдаймыз Q₀ = 15 см⁴ ,терезесінің ені b=2,5см, орталық стерженьнің орташа ені а=2,5 см, терезе биіктігі h =6см. Осыдан

 

                                                 (2.41)

 

(2.41) формуласы бойынша келесі өрнекті есептейміз

 

 

 

Пластина пакетінің қалындығы

 

                                                     (2.42)

 

(2.42) формуласы арқылы  пластина пакетінің қалыңдығын  табамы

 

 

Қатынас с/а=3/2= 1.5. Бұл қатынасты 1-2 аралығында алған жөн. Егер с/а қатынасы, берілген аралықта жатпаса,басқа типті пластина болуы тиіс.

Трансформатордағы   бірінші және екінші орамадағы орама  санын w және сымның қалыңдығын d анықтау

 

                                                   (2.43),

 

                                                  (2.44),

 

                                                                                  (2.45),

 

                                            (2.46)

 

(2.43 - 2.46) формулалары арқылы келесідей есептеулерді жүргіземіз

 

 

 

 

 

Фильтірді есептеу. Фильтрдің кірісіндегі конденсатор сыйымдылығы

 

                                                                                        (2.47)

 

(2.47) формуласы арқылы  конденсатор сыйымдылығы есептейміз

 

 

200 мкФ тең екі электірлік  конденсаторды таңдап аламыз, бірақ          = 400мкФ болу керек. Конденсатордың номиналды кернеуі                U₀=1,2·42=50,4

Фильтірдің кірісіндегі  түзетілген кернеудің соқтығысу  коэффиценті

 

                                                   (2.48)

 

(2.48) өрнегі арқылы  кернеудің соқтығысу коэффицентін  табамыз

 

 

Фильтірді тегістеу үшін керекті коэффицент

 

                                               (2.49)

 

(2.49) формуласы арқылы келесі өрнекті есептейміз

 

 

Біздің есептеуімізде  және болғандықтан біз екі бөлімді LC аламыз.

Бір бөлімнің тегістелу коэффиценті .

 есептеуін анықтаймыз

 

                                    (2.50)

 

(2.50) формуласы бойынша  келесі өрнекті есептейміз

 

 

Фильтірдегі дроссель индуктивтілігі 5 – 10 Г-ден аспайтындай етіп сыйымдылығын аламыз. деп қабылдап, осы кезде аламыз