Автор работы: Пользователь скрыл имя, 13 Ноября 2011 в 19:08, реферат
Әрбір кәсіпкерлік қызметтің басты мақсаты пайда табу болып табылады. Бухгалтерлік есептің ең басты атқаратын қызметі-есептемеде банктің кірісінің жеткіліктігімен немесе кірісі мен шығынын белгілеу.
Табыс-бұл шаруашылық қызметті жүргізу нәтижесіндегі капиталдың көбеюі, толық шығынды алып тастағандағы жалпы табыс.
Есепшілер «бөлінбеген немесе таза кіріс» деген терминді қолданғанды жөн көреді.
1. кірістер мен шығындардың белгіленуі
2. Банк кірісінің құру көздері мен жіктелуі
3. банктің кіріс операциясының есебі
4. Қаржылық нәтижеге әсер ететін факторлар
Қолданылған әдебиеттер
6. Қаржылық нәтижеге әсер ететін факторлар
Банк өз қызметінің нәтижесінде таза кіріс немесе зиян шегеді. Қызметінің жақсы жүруі таза кіріс әкеледі. Таза кіріс көлемі – салыққа дейінгі пайыздық, пайызсыз кіріс пен пайыздық , пайызсыз шығынға тең.
Бағалы қағаз бойынша операциялар таза кіріске әсер етеді. Бағалы қағаз бойынша кіріс немесе шығынға ұшырауы мүмкін. Егер де бағалы қағаз мемлекеттік болса, онда оның өтімділігі де, кірістілігі де жоғары болады. бұл бағалы қағаздан түскен кірісті банк жалпы пайыздық кіріс құрамына қосады. Ал несиеге келсек, бұл банктің ең көп кіріс табу көзі болып табылады. Бірақ тәуекелділігі де жоғары болып саналады. Банктер бұл операция түрінен кіріс табады, егер де ол операция қайтымды болса. Қазіргі таңда банктердің таза кірісіне осы проблемалық несиелер кері әсер етеді. Себебі, несиелік зияндарды жабуға құрылған резервтер банктің таза кірісін төмендетеді. Егер несие тәуекелділігі жоғары болса, онда банк бағалы қағаз бойынша кірістерді көздейді.
Қаржылық нәтижеге тағы бір әсер етуші фактор активтердің орналасуы. Сондықтан активтерді дұрыс орналастыра білу қажет.
Актив – акцияның қозғалмайтын мүлкі. Ол ө құзырындағы қозғалмайтын мүлікті сатып капиталын көбейе алады. Бұл ағымды кіріске әсер етеді. Таза кіріс екіге жіктеледі: акционерлерге және бөлінбеген таза кіріске – банк ресурсының базасын көбейтеді.
Дегенмен,
қазіргі таңда Қазақстан
3-кесте
| Банк секторының кірістілігі, млрд тг | 01.11.05 | 01.11.06 | өзгеріс, %-пен |
| Сый-ақы алуға байланысты кірістер | 110,7 | 170,1 | 53,7 |
| Сый-ақы төлемін жасауға байланысты шығындар | 48,1 | 73,4 | 52,6 |
| Сый-ақы алуға байланысты таза кіріс | 62,6 | 96,7 | 54,5 |
| Сый-ақы алуға байланысты емес кірістер | 66,1 | 82,5 | 24,6 |
| Сый-ақы төлемін жасауға байланысы жоқ шығындар | 103,2 | 137,5 | 33,2 |
| Сый-ақы алумен байланысы жоқ таза кіріс | -37,1 | -55,0 | 48,6 |
| Көзделмеген баптар | 2,5 | 1,0 | -60,0 |
| Табыс салығы төленгенге дейінгі таза кіріс | 28,0 | 42,7 | 52,5 |
| Табыс салығын төлеуге байланысты шығындар | 2,6 | 5,1 | 96,2 |
| Табыс салығы төлеггеннен кейінгі | 25,4 | 37,6 | 48,0 |
* «Қаржы хабаршысы» №12 / 2004
Кірістілік 2004 жылғы 1 қарашада екінші деңгейдегі банктер 37,6 млрд. теңге мөлшерінде (2003 жылғы 1 қарашадағы жағдай бойынша – 25,4 млрд. теңге ) жиынтық таза кіріс алды. Кірістердің жиынтық мөлшері 253,9 млрд.теңге болды (2003 жылғы 1 қарашадағы жағдай бойынша – 180,1 млрд. теңге), шығындар – 216,3 млрд. теңге (2003 жылғы 1 қарашадағы жағдай бойынша – 154,7 млрд. теғге ) болды.
Мынаны атап өткен жөн 2004 жылғы 1 қарашадағы жағдай бойынша банктер өткен жылдың осыған ұқсас кезеңімен салыстырғанда 48,0 пайызға артық таза кіріс алды.
Пайыздық кірістер құрылымында клиенттерге берілген несиелер бойынша (84,5 пайызға немесе 143,7 млрд. теңге) сый-ақының төленуіне байланысты кірістер біршама көп орын алады, ал пайыздық шығындар құрылымында – клиенттердің талаптары бойынша (66,6 пайызға немесе 48,9 млрд. теңге) төленген сый-ақыларға байланысты шығындар орын алады.
Дилингтік операциялар бойынша таза кіріс 8,6 млрд. теңге болды (01.11.03 ж жағдай бойынша – 7,9 млрд. теңге).
Табыс салығы төленгенге дейінгі таза кірістің жиынтық активтерге (ROA) қатынасы 1,79 пайыз (01.11.03 ж. жағдай бойынша – 1,77 пайыз) болса, табыс салығы төленгенге дейінгі таза кірістің меншікті капиталына (RОА) қатынасы 13,36 пайыз болды (01.11.03 ж. жағдай бойынша – 12,71 пайыз).
4-Кесте
| Банк секторының кірістілігін сипаттайтын жиынтық көрсеткіштер | 01.11.05 | 01.11.06 |
| Табыс салығы төленгенге дейінгі таза кірістің жиынтық активтерге қатынасы (ROA) | 1,77 | 1,79 |
| Табыс салығы төленгенге дейінгі таза кірістің меншікті капиталына қатынасы (ROЕ) | 12,71 | 13,36 |
| Сый-ақы алуға байланысты кірістердің жиынтық активтерге қатынасы | 6,99 | 7,13 |
| Сый-ақы алуға байланысты кірістердің жиынтық несие портфелінің несиелеріне қатынасы | 9,51 | 8,93 |
| Дилингтік операциялар бойынша таза кірістің табыс салығы төленгенге дейінгі таза кіріске қатынасы | 28,21 | 20,14 |
| Сый-ақы
төлеуге байланысты шығындардың
жиынтық міндеттемелерге |
3,41 | 3,44 |
| Жиынтық активтерге резерв жасауға шығындардың қатынасы | 2,16 | 2,02 |
*
«қаржы хабаршысы», №12/2004
банк секторының шоғырлануы 2004 жылғы 1 қарашадағы жағдай бойынша үш ірі банктің банк секторының жиынтық активтеріндегі үлесі қаңтарда
62,42
%-тен қазанда 61,04%-ке деәін
Үш ірі банктің банк секторының жиынтық несиелік портфеліндегі үлесі 65,45% болды. Сондай-ақ, жеке тұлғалар депозиттерінің 65,05%-ті үш ірі банкте шоғырланғанын атап өткен жөн.
5-кесте
| жиынтық банк секторының үлесі | 01.01.06 | 01.11.06 |
| Үш ірі банктің активтері | 62,42 | 61,04 |
| Үш ірі банктің міндеттемелері | 64,11 | 62,49 |
| Үш ірі банктің меншікті капиталы | 50,95 | 53,93 |
| Үш ірі банктің несиелік портфелі | 65,33 | 65,45 |
| Үш
ірі банктің клиенттерінің |
64,68 | 63,59 |
| -заңды тұлғалардың | 62,86 | 63,01 |
| -жеке тұлғалардың | 68,01 | 63,95 |
*
«қаржы хабаршысы», №12/2004
Қолданылған әдебиеттер
1. Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексі;
2. Қазақстан Республикасының
«Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі
туралы» Заңы 30. 03. 1995. №2155 (өзгерістер
мен толықтыруларды қоса 30. 05. 2001. №182-II);
3. Қазақстан Республикасының «Қазақстан Республикасының Банктер және банктік қызмет туралы» Заңы 31. 08. 19995. №2444 (өзгерістер мен толықтыруларды қоса 25. 04. 2001. №179-II);
7. Қалғұлова Р. Ж. Екінші деңгейлі банктердегі бухгалтерлік есеп –Алматы, 2005;
8. Банковское дело. Под ред. Лаврушина О.И. – М: «Финансы и статистика».1999
9. Словарь банковских и финансово-экономических терминов Под ред. Н. К. Мамырова.- Алматы: Экономика, 1999
10. Қазақстан Республикасының Ұлттық Банк Хабаршысы
11. Қазақстан Республикасының Ұлттық Банк Статистикалық Бюллетень
12. Қазақстан Республикасының Ұлттық Банк Экономикалық шолу
13. Қазақстан Республикасының «Банки Казахстана»
14. «Деловая неделя»
№5,8,16, 2004-2005ж.