Астананың Қызылордаға көшіп келуіне байланысты, 1926 ж. қалада дербес қазақ атты әскер  дивизионы құрылды. Осы дивизион негізінде 1930 ж. Алматыда 48-қазақ атты әскер полкі жасақталды. Осы полк қазақ жастарын әскери өнерге үйрету, қазақ офицерлерін дайындау ісінде үлкен рөл атқарды. Полк командирі — Т.Әлиев, комиссары — Н.Мусин, эскадрон командирлері — А.Акаев, С.Жұмабаев, О.Сүлейменов, С.Смағұлов, К.Мұсабаев, саяси қызметкерлер — Ә.Баймолдин, Ә.Бекбаев, Ә.Жетпісбаев, А.Мақатов, штаб офицерлері — К.Әбенов, О.Саурықов, т.б. болды. Осы полкте қызмет атқарған қазақ жастары арасынан кейіннен көптеген әскери қызметкерлер (ген.-л. Ш.Қабылбаев, полк. Ж.Тілеумағамбетов), ғалымдар мен қоғам қайраткерлері (акад. С.Бәйішов, проф. Қ.Макиров, т.б.) шықты. 1938 ж. КСРО Қорғаныс комиссариатының бұйрығы бойынша полк таратылып, басқа әскери құрамаларға қосылды.

Қорытынды

           Алаш зиялыларын саясаттан қуа бастағанымен оларды өздері халықты ағарту, мәдениет, ғылым  салаларында көшбасшылығын сақтап қала алды. Кейбір тұстары қызылдар жағындағы қазақ зиялыларының әрекеттерімен дөп келіп те жатты. Алаш зиялыларының еңбегін амалсыз бағалағандығының бір көрінісі ретінде 1923 жылы А. Байтұрсыновтың 50-жылдығын республика деңгейінде атап өтуінен байқауға болады. Большевизмге қарсы тұрған алаш зиялылары зорлық-зомбылықсыз әрекет етіп әрі ұлттық тұтастықты жіті қадағалаумен болды. Тек қана Мұстафа Шоқай ғана большевиктердің күні ертең барлық алашордашылардың көзін жоятынын алдын ала көрегендікпен айта әрі жаза білді. Басқалары да істің арты насырға шабатынын түсінгенімен большевиектермен тіпті олар шайтан болса да келіссөз жүргізу арқылы ұлттың тұтастығын сақтап қалуды көздеді. Расында азамат соғысына алдымен қызылдарға қарсы шыққан, артынша олармен келсісөздер жүргізген алашордашылар өз мақсаттарының кейбір тұстарына қол жеткізді. Соның бірі қазақтың жерінің шекарасын нақтылау десек қателесе қоймаймыз.  
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

1. Маданов. Ұлы  дала тарихы, Алматы, 1998 ж.

2. Қазақстан  тарихы очерктер. Алматы 1999 ж. 

3. Мусин Ч.  Қазақстан тарихы, Алматы 2003 ж.

4. Қазақ ССР  тарихы, 4-том. Алматы, 1985 ж. 

5. Нұрпейісов К., Алашорда, А., 1995ж.