Құлдар  еңбегімен жасалатын қосымша  өнім, едәуір мөлшерде, құл иеленуші мемлекет пен онымен байланысты артықшылықпен  пайдаланатын топтарының қол астындағыларды тонап отыруы арқылы да толықтырылатын еді.

                                            5. Пирамидалар

Ежелгі  патшалық фараондары негізінен орасан үлкен тас мазарлар салдырушылар ретінде өз аттарын қалдырды, бұлар  төрт мыңнан аса жылдар өтсе де, әлі  күнге өзгермеген күйінде дерлік сақталып тұр.

Бұл аса  ірі құрылыстар оларды салуға жарлық берген әміршілердің қаншалықты құдіреті болғанын көрсетеді. Египеттіктер өлген адамның денесін мумиялап, өте алыстағы және қол жетпейтін «мәңгілік мекеніне» дейін шірітпей сақтаса, оның жаны өлмейді дегенге берік сенетін.

Сондықтан да Египет патшалары мен бекзадалары  өздерінің салтанатпен көмілуіне  тірі көзінің өзінде-ақ дайындық жасайтын және көп қаржы жұмсайтын. Патшалардың  тас мазарларының сыртқы түрі өзінің қарапайым ұлылығымен жұрттың еңсесін  басып, қол астындағы адамдарға  патша әмірінің бұлжымас екендігін  ұққызғысы келгендей әсер етеді. Джосер салғызған тұңғыш пирамида баспалдақ  іспетті биік құрылыс болатын. Кейінірек  патша мазарлары геометриядағы  пирамидалық формамен дәлме- дәл  келетін сипат алады. Ең үлкен  пирамида IV династия фараоны Хуфудың салғызған пирамидасы. Оның биіктігі 146 метр болған. Оны салу үшін құрылыс орнына екі милионнан астам аса ірі известняк тастары жеткізілген. Ол тастар тегістеле қашалып, асқан дәлдікпен қаланып отырған. Егер грек тарихшысы Геродотқа сенер болсақ, Хеопс пирамидасы 30 жыл бойы салынған және оны салуға патша чиновниктері 100 000 адамды айдап әкелген. Қара жұмысқа ішінара шетелдік құлдар мен толықтырылып отырған тұрақты отрядтармен бірге міндеткерліктерді атқарушы көптеген адамдар да пайдаланылды. IV династияның тағы бір фараоны Хафраның пирамидасы әлдеқайда аласа болғанмен, бастан-аяқ қызыл гранит плиталарымен қапталып жасалған.

Кейініректегі уақыттарда Египеттің құдіретті  деспоттарының қаржылары азайды, оның үстіне патшалардың, мазарларына  өне бойы қыруар қаржыны аямай  төге беру жаппай наразылық тудыра бастады. Сондықтан фараондардың пирамидалары жағынан көлемі жағынан әлдейқайда кішірейе түсті.

Ежелгі  патшалық фараондарының сыртқы саясатына  келер болсақ, олар үлкен аймақтарды жаулап алуды да, біржола игеріді  де мақсат етіп қоймаған. Ара- тұра көрші  елдерге олжа табу мақсатымен шабуыл жасалып тұрды. Күшейіп алған шонжарлар тізгін үзіп кетпес үшін фараондар осы жаңадан байыған топтарға арқа сүйей бастайды. Мемлекеттік қызметтерге кейде бабаларының жоғары шен шекпені болмаған адамдары да жоғарылатылады. Осылайша жаңа, жоғары шенді қызмет адамдары қалыптасады. Екінші жағынан кедейлікке, толық қайыршылыққа ұшыраған егіншілер саны көбейе түседі. Олардың патшаға қызмет етуге жалданғандарын хему- несут деп атаған, бұлардың шын мәнісіндегі құлдардан айырмасы сол, олардың еңбегі тәртіптеліп, реттеліп отыратын. Олар қазына өндіріс құрал- жабдықтарының көмегімен жұмыс істейді, еңбегі үшін заттай өнімді пайдаланады және ішінара әскер қатарына да алынып отырады.

                                    6. Гиксостардың басып кіруі

Кейбір  тұспаларға қарап, халық көтерілісінен кейін Египетке азиаттардың басып кіргенін аңғаруға болады. Шамасы, б.э.д. 1700 эжылдар шамасында Сирия мен Палестинадан келіп, Египетті көп күш жұмсамай-ақ басып алған гиксостардың шабуылы жайлы болса керек. Жаулап алушылар Египеттегі көтеріліс нәтижесінде әскери-әкімшілік аппараттың кирағанын пайдаланған. Оның үстіне олардың әскери техника жөнінен артықшылығы болған. Олар бұл кезге дейін Нил алқабына белгілі болмаған, ат жегілген екі дөңгелекті соғыс күймелерін пайдаланған еді.

Алайда  гиксостар ордасы әр түрлі тайпалардан  құралған болатын. Оның үстіне олардың  саны өздері бағындырып алған египеттіктергеқарағанда аз болды да, кешікпей- ақ өздері де бағындырған елдің тілі мен мәдениетінекөшіп кетті. Олардың патшалары Египет фараондарының титулдарын, бірлі- жарымнан басқалары Египес есімдерін де қабылдап алды.

Египеттіктер  де азиялық жаулап алушылардан көп  нәрсені , ең алдымен дөңгелекті транспортты  қабылдап алды. Гиксостардың өздері қатарларын жазбастан, атыраудың шығыс бөлігіне қоныстанды да, өздерінің астанасы- Аварис қаласын салды, осы жерден олар азиялық иеліктерін де, египетті де ұстап тұра алды. Египеттің қалған бөліктеріне салық салынды.        

1. Ежелгі Египеттің мемлекеті және құқығы  

2. Ежелгі египет  тарихы

3. Ежелгі Египеттің  табиғат жағдайы

4. Біртұтас мемлекеттің құрылуы.

5. Пирамидалар

6. Гиксостардың басып  кіруі 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Б.э.д. V мыңжылдықта  Египетте бірнеше құрылымдар пайда  болды, олар !V мыңжылдықта екі патшалыққа- жоғарғы Египетке және төменгі Египетке бірікті, ал содан кейін, !V мыңжылдықтың соңында бір орталықтанған мемлекет құрылды. Бұл таптық бөліністің дамуымен және орталықтанған басшылықтың  қажеттігімен байланысты болды. 

Сонымен қатар, талион түріндегі жазалар да қолданған: бірінші түрі- кінәлінің қылмыс жасаған  мүшесіне зақым келтірілетін, екінші түрі- кінәлінің жәбірленушіге зян  келтіруі өзіне қатысты жасалатын.              

Жоғарыда айтып  өткен Египетте көптеген ескерткіштер жер бетінде сақталған көптеген пирамидалар, қабырғалары жазуға толы орасан зор храмдары. Бірақта көптеген ескерткіштерді құм басып қалған. Оны ашу үшін қазба жұмыстарын жүргізі керек болды. Соңғы кездерде археологиялық қазба жұмыстарына  Египет Араб республикасының өз отанының өткендегі тарихымен айналысушы жергілікті зерттеушілер де араласты.

Алғашқы патшалық ғылымында шартты түрде  Ежелгі патшалық деген атқа атқа ие болған ұзақ созылған дәуірге кіріспе  кезең болды. Өзін бұрынғы Алғашқы  патшалыққа қарағанда Ежелгі патшалық елдің неғұрлым берік топтасуымен  және орталықтанудың күшеюімен сипатталады. Төменгі Египеттің бөлініп шығуға деген әрекеттері тоқталады. Джосер патшалық құрған кезден бастап елдің астанасы- Мефис қаласы болды. Ол төменгі және Жоғарғы Египет шекарасында орналасқан, Менес патша негізін салған қуатты қамал еді.  
 
 
 
 
 
 
 

      http://www.tut-foto.com/2011/09/29/paren-vyebal-grudastuju-japonochku.html#more