Инновациялық мотивация

Жаңа өнімге деген сұранысқа  алдын ала талдау жасау – бұл ең маңыздысы болып есептеледі, өйткені осы базада өндірістік бағдарлама жасалынады және жаңа өнімнің нарықтағы қозғалысына стратегия құрылады. Алдын ала талдау жасау өнімнің нарыққа енгізу немесе өндіріске енгізу және тәжірибелі үлгі жасау сатысында, инновацияларды тұтыну саласында арнайы тексерулер көмегімен мәліметтер базасында жүзеге асырылады.

Сұраныс қандай көрсеткіштермен  бағаланады?

Сұраныс тұтынушы белгілі бір уақытта  және нарықта қол жетімді бағада алғысы келетін өнім көлемін көрсетеді. Осы айтылғаннан негізгі көрсеткіштер көрініп тұр, сол арқылы  компания өз тауарының немесе қызметінің қаншалықты сұранысқа ие екендігін көріп  анықтайды:

• Осы тауар түрінің потенциалды сатып алушылар көлемі;
• Сұраныс көлемі;
• Нарықтағы өнімнің жүзеге асыру уақыты;
• Өнімнің ұсынылатын бағасы;
• Бағаға деген сұраныстың сезімтталдылығы.

«Сұраныстың сезімталдылығы» деген  не?

 

Жаңа өнімге сұранысты талдауда түрлі тәсілдер қолданылады. Соның біреуі – сұраныстың сезімталдылығына талдау жасау. Бұл талдау сұраныстың қандай да бір факторларға байланысты болса да өсу көлемін қаншалықты өзгергенін анықтап береді. Осы себепке байланысты сұраныстың икемділік коэффиценті есептелінеді, яғни оның қандай да бір факторында 1%-дық өзгеріс болған жағдайда сұраныстың қаншалықты өзгеріске ұшырайтынын көрсетеді.

Жалпы жағдайларда сұраныс икемділігі дегеніміз – оның нарықтық факторға байланысты қандай да бір өзгерісі. Сұраныстың бағалық икемділігі және тұтынушылардың табыстылығынан болған сұраныс икемділігі деп бөлінеді.

Егер сұраныс икемділігі нөлге  тең болса, бұл жағдайда сұраныс  абсолютті икемсіз болып табылады.басқаша  айтқанда, баға қалай өзгерсе де сұраныс сол күйінде қалады.

Егер сұраныс икемділігі бірден төмен болса, икемсіз сұранысқа  қатысты екендігін дәлелдейді.

 Егер сұраныс икемділігі  бірге тең болса, сұраныс икемділігі  бірлікті болып табылады. Бұндай  жағдай көбінесе сұраныстың пайыздық  өзгерісі бағалық өзгеріске тең  болған жағдайда болады. Егер  сұраныс икемділігі бірден жоғары  болса, онда сұраныс икемді  деп табылады,

Егер шексіздікке талпынған  баға бойынша  сұраныс икемділік  коэфиценті болса, сұраныс абсолютті  икемді болып табылады. Бұндай жағдай баға өзгермеген жағдайда сұраныс шексіз өсе береді, себебі оның бағасыз факторлар салдарынан: мода, жарнама, бағалардың өсуін күту, экологиялық жағдай және т.б. болып табылады.

Осы уақыт аралығында бекітілетін  және соның нәтижесінде болған сұраныс  деңгейінде бағалардың альтернативті  деңгейлер арасындағы тәуелділікте  сұраныстың қисықтығы көрінеді. Соның графикалық түрі:

 

 

 

  Ц Ц  

Ц 

 

 

 

Д₁ Д₂

С С С

                 а)    б)  с)

 

1. Абсолютті икемсіз сұраныс
2. Абсолютті икемді сұраныс
3. Д₁ – қатысты икемсіз сұраныс; Д₂ – қатысты икемді сұраныс

Суреттегі сызбаларда көрсетілген  сұраныс қисығы  кез келген мүмкін болатын бағадағы нарықтық сатып алулардың нормасын көрсетеді. Сұраныс қисығының неғұрлым бұрышы көп болса, сұраныс соғұрлым икемді болады (басқаша айтқанда сұраныс бағаға сезімтал болады). Икемсіз сұранысы бар өнімге баға еш әсер етпейді.

Сұраныс қисықтығына талдау  тәжірибеде қалай жүргізіледі?

Көптеген компанияларда  сұраныс қисықтығына талдау жасаудың келесідей тәсілдері қолданылады:

• Белгілі бір уақыт ішіндегі анықталған бағалары, сатылу көлемі және олардың байланысы туралы қолда бар ақпараттардың статистикалық талдауы;
• Бағалармен эксперимент өткізу (тауардың жеке түрлеріне бағаның өзгеруі және сұранысты қадағалау);
• Сатып алушыларға сұрақ қою қою арқылы олардың әртүрлі бағалар деңейінде қаншалықты көлемдегі  тауар сатып алатынын анықтау керек.

Инновациялық бизнесте сұранысты  талдаудың тағы да қандай тәсілдері  тәжірибеден өткізіліп жатыр?

Тұрақты тұтыну жерінен сұранысқа  талдау жасау тауар қозғалысына  қолданылатын каналдың тиімділігі мен  пайдалылығын анықтауға мүмкіндік  береді, бұл аймақ үшін жаңа тауарды жүзеге асыру кезінде өте қолайлы болып табылады. Сатып алушылардың талабы бойынша сұранысқа талдау жасау өте қызық. Бұл талдау көбінесе тұтынушылардың қалауын өнімді шығармас бұрын ескересң, соның арқасында оның техникалық анықсыздығынан сақтануға мүмкіндік береді.

Маркетолотар арнайы кестелер арқылы жүргізілетін, талдаудың бағыты бойынша жүргізілетін әр бір фактордың белгісіне қарай құрылатын  сұраныстың құрылымдық талдауына жиі сүйенеді: мысалы, жаңа өнімнің өмірлік циклының петі бойынша, жаңа өнім тұтынушыларын бөлу бойынша, оның жүзеге асуының жоспарланған каналдары бойынша және т.б. бұндай кестелер басқарудың шешімінің  оперативтік қабылдануының құралы болып қызмет етеді және сұраныстың сипаты мен көлемге әсер ететін факторлардың ары қарай тереңдетілген талдау жасауы үшін база болып табылады. Осы көрсетілген сұранысқа талдау жасаудың тәсілдері жаңа өнім жобасы мен өндірістік бағдарламаны жоспарлағанда қателіктерге жол бермейді және оның құрамына сұранысты қажет етпейтін инновациялар түрін алмайды.

Егер компаниямызда маркетолог  мамандарымыз болмаған жағдайда, біз  жаңа өнімімізге алдын ала сұранысына баға бере аламыз ба?

Бұндай жағдайда сіз өздігіңізден мынадай іс істей аласыз:

• Бәсекелестеріңіздің аналитикалық өнімнің