Маркетингті жоспарлау

ӘЛ-ФАРАБИ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ

Экономика және бизнес жоғары мектебі

Менеджмент және маркетинг  кафедрасы                                                       
 
 
 
 
 

СӨЖ 7             
 
 
 

 Орындаған: Дадаева Ж.    

                                                                  қаржы мамандығы бойынша, 1 курс                                                                 

 Тексерген: Бакирбаев Б.Т.                                                                                                
 
 
 
 

                          Алматы, 2011ж 

1.    Маркетинг жоспарын тиімді құруға әсер ететін факторларды атап беріңіз

Маркетингтік  жоспар –маркетингтік қызметтің мақсаттар,стратегиялар,осымен қатар олардың нақты уақыт аралығында іске асыру шараларының жиынтығы.

Маркетингтік  жоспардың мақсаты- стратегиялық жоспарда көздеген өндірістің ,сатудың,табыстың өсуін іске асыру

Маркетингтік  жоспарға өндіріс жоспарлары,тауарлар шығарудың ,нарықтық қызметтің, маркалы  бұйымдарды шығарудың жоспарлары да жатады.

Әдетте ,маркетингтік жоспарлаудың уақыт мерзіміне байланысты 3 түрі болады:

• Ұзақ мерзімді жоспар
• Орта мерзімді жоспар
• Жылдық жоспарлау

Ұзақ  мерзімді жоспарда(5-10 жыл) әрбір нақтылы тауар бойынша осы тауардың нарығына ықпал жасай алатын факторлар анықталады, жоспарлы кезеңнің мақсаты ,пайдаға жеткізетін стратегиялық тәсілдер байыпталады. Әрбір жылдың нәтижесі бойынша ұзақ мерзімді жоспар өзгертіледі және толықтырылады.

Орта  мерзімді жоспарда (2-5жыл)нақтылы жағдайдағы  кезеңге байланысты болып келеді,өйткені ол өте алыс болашақты қамтымаған. Бұл жоспарлауда ұзақ мерзімді жоспардағыдай болып келеді.

Жылдық  жоспарлау –бұл ұзақ мерзімді жоспардың сол жылда іске  асыруға міндеттілерінің тарамдалған нұсқасы. Жылдық жоспарда маркетингтік жағдайлардың,мүмкіндіктер мен қатерлердің ,әрбір өндірілетін тауар тарапынан туатын мақсаттар мен міндеттердің толық сипаттары берілді,маркетинг стратегиясы және осы жылдық іс-қимылдың бағдарламасы баяндалады. 

Маркетинг жоспарын тиімді құруға әсер ететін факторлар  мыналар болып  табылады:

• Өткен мерзімдегі жасалған маркетинг жоспарының орындалуын талдау
• Ағымдағы нарықтық жағдайды талдау,оның өзгерісінің динамикасы
• Ұйымның іскерлік тұрақтылығының факторларын талдау,ұйым шығаратын тауарлардың нарықтағы сұраныс факторлары

 

2.    Маркетинг жоспарын құру деңгейлерін сипаттаңыз

Маркетинг жоспарын құру деңгейлері:

1. Бақылау көрсеткіштерінің мәліметтері
2. ағымдағы маркетингтік уақиғалар
3. мүмкіндіктер мен қатерлер
4. маркетинг стратегиясы
5. әрекеттер бағдарламасы
6. Бюждет
7. бақылаудың тәртібі

 
 

1) Бақылау көрсеткіштерінің мәліметтері. Негізгі мақсаттары және жоспардың нұсқауларын (шараларын) қамтиды:ақшалай мөлшерленген сатудың клемі және оның өткен жылмен салыстырғандағы өсімі,ағымдағы пайданың жобалы мөлшері және оның өткен жылға қарағанда өсуі,сатудың бекітілегн көлемі және пайдаға қол жеткізу

2) Ағымдағы маркетингтік уақиғалар. Мақсатты нарықтардың сипаттамалары және кәсіпорынның олардағы жағдайы берілді. Негізгі  нарықтық сегменттердің аумақтары,тапсырушылардың қажеттіктері,макроортаның факторлары суреттеледі.

3) Мүмкіндіктер мен қатерлер. Мақсаты- таар өндірушінің нәтижелеріне қалай да болсын әсер ете алатын факторларға және оқиғаларға басшылардың назарын аудару. Маркетинг мамандары әрбір мүмкіндіктердің және қатердің ықтималдығын анықатуы және осыған сәйкес шаралардың,лардың кәсіпорынға деген салдарын бағалауы жөн, яғни SWOT-талдау өткізеді.

4) маркетинг стратегиясы. Мақсаты-белгіленген міндеттерді шешудің тұрғысын қамтиды. Мұның құрамында-мақсатты нарықтар ,маркетинг кешені  және маркетинг шығындары жөніндегі стратегиялар болады.

5)Әрекеттер бағдарламасы. Ол маркетингтің  белгіленген стратегиясын іске асыру үшін «Не істеу көзделіп отыр?», «Кім істейді?», «Қандай мерзімді?» деген сұрақтарға жауап алуға мүмкіндік береді.

6)Бюджет. Алға қойылған мақсатқа жету барысындағы шығындармен байланысты жұмыстар мен жоспарланған  шаралар бюджетке қосылып отырады.  Оны жасаудың тәртібі алынған әдістемеге байланысты. Әдістеме 12 кезеңнен тұрады

7)Бақылау тәртібі. Маркетингті бақылауды 3 кезеңге бөледі: жылдық жоспардың орындалу барысы,пайда түсіру және стратегиялық бақылау. Осы бағыттардың әрқайсысы бойынша жауаты қызметкерлер тағайындалады,бақылаудың мақсаты белгіленеді,оларды іске асырудың әдістері мен тәсілдері көрсетіледі. 

3. Маркетинг стратегиясын өңдеу үшін қолданылатын үлгілерді талдаңыз

Стратегияны қалыптастыруда сала өмір циклының қандай кезеңінде екенін ескеру қажет (туындау,тез өсу,құлдырау) .Салада жағдайдың 5 классикалық түрі бар:

• Жаңа және тез дамып келе жатқан салалардағы бәсеке;
• Тоқыраушылық және төмендеу жағдайдағы салалардың бәсекесі;
• Жеткен сатыда тұрған салалардың бәсекесі
• Бөлектенген салалардағы бәсеке
• Халықаралық рыноктардағы бәсеке және фирмалардың үш классикалық ахуалы-рыноктағы модерн-фирмалар ;екі рөл атқаратын фирмалар ,әлсіз немесе дағдарыстан азап шеккен компаниялар.

Маркетинг стратегияларын талдау нәтижесінде оларды бір аз белгілер арқылы жіктеуге мүмкіндік бар:

• Фирманың шыққан негізі,даму логикасы және басқару дәстүрі
• Сұранысытң қалыптасқан және әлеуеттілік ерекшеліктері ,рынок коньюнктурасы
• Фирманың сипаттамасы:оның клемі,нарықтағы  абсолюттік және салыстырмалы үлесі,нарықтағы белсенділік дәрежесі.
• Фирма үшін дәстүрлі басымдықтар

 

Фирманың құрылған негізі және даму қисынының белгісі  бойынша стратегиялық маркетингтің келесідей үлгілерін көрсетуге болады:

• Жоспарлық
• Кәсіпкерлік
• Тәжірибелік

Салалардың тоқырау  кезінде жетістікке жеткен компаниялар  негізінде келесідей стратегияларды ұстанады:

1)болашағы бар  нарықтық бөлшектерді жасау және  әзірлеу стратегиясын ұстану

2)сапаны жақсарту  және инновациялар арқылы дифференциялау  жолы

3)шығынның деңгейін түсіру үшін үздіксіз ынталы жұмыс істеу 
 

Қолданылған әдебиеттер тізімі:

1. Есимжанова С.Р. Маркетинг. – Алматы: Экономика, 2003 – 460 с.
2. Завьялов П.П. Маркетинг в схемах, рисунках, таблицах: Учебное пособие. – М: ИФРА – М, 2000. – 496 с.
3. Ілиясов Д.Қ,  Маркетинг: теориясы мен практикасы, Алматы, Қазақ Университеті,2002
4. Нысанбаев С.Н, Сдыханова Г.А., Маркетинг негіздері, А.: Қазақ университеті, 2002.
5. Панкрухин А. П. Маркетинг. Учебник – М.: ИМП. 1999. – 398 с.
6. Фатхудинов Р.А. Стратегический маркетинг: Учебник. – М.: ЗАО «Бизнес-школа» Интел-Синтез», 2000. - 640 с.