Автор работы: Пользователь скрыл имя, 28 Января 2013 в 17:20, реферат
Қазақстан Республикасының 1995 жылы 30 тамызда қабылданған жаңа Ата Заңы еліміздің тәуелсіз, демократиялық, құқықтық, зайырлы және егеменді мемлекет белгілерін бекітіп айқындап берді. Ӛз дамуын кеңейте түскен мемлекетте ерекше орын алатын орган жүйесі болып мемлекеттік аппарат табылады. Конституцияда мемлекеттік аппарат тармақтарының әрқайсысына кең ӛкілеттік берілген.
Қарастырып отырған семестрлік жұмыстың тақырыбы «Мемлекет механизмі» деп аталады.
Кіріспе.....................................................................................................................3
Негізгі бӛлім
1. Мемлекет механизмінің ұғымы...................................................................4
2. Мемлекет органдарының ұғымы мен түрлері
Ӛкілетті органдар.............................................................................................6
Атқарушы органдар.........................................................................................9
Сот билігі..........................................................................................................12
3. Мемлекеттік аппаратты ұйымдастыру мен қызметінің қағидасы..............................…………………...........................................15
Қорытынды............................................................................................................21
Пайдаланылған адебиеттер тізімі........................................................................22 3
М А З М Ұ Н Ы
Кіріспе.......................
Негізгі бӛлім
1. Мемлекет механизмінің ұғымы...
2. Мемлекет органдарының ұғымы мен түрлері
Ӛкілетті органдар.............
Атқарушы органдар.............
Сот билігі........................
3. Мемлекеттік аппаратты
Қорытынды.....................
Пайдаланылған адебиеттер тізімі........................
КІРІСПЕ
Қазақстан Республикасының 1995 жылы 30
тамызда қабылданған жаңа Ата
Заңы еліміздің тәуелсіз, демократиялық,
құқықтық, зайырлы және егеменді мемлекет
белгілерін бекітіп айқындап берді.
Ӛз дамуын кеңейте түскен мемлекетте
ерекше орын алатын орган жүйесі болып
мемлекеттік аппарат табылады. Конституцияда
мемлекеттік аппарат
Қарастырып отырған семестрлік жұмыстың тақырыбы «Мемлекет механизмі» деп аталады.
Семестрлік жұмыстың мақсаты – мемлекет механизмі ұғымы, нысандары, құрылымы, қағидалары туралы нақты әрі толық мазмұнын ашып беру.
Мемлекеттік механзм мемлекеттік органдардың жүйесін ӛзімен байланыстырады және мемлекет алдындағы мақсаттар мен міндеттерді жүзеге асыру арқылы ӛз қызметін айқын кӛрсетеді. Қандай да болмасын мемлекеттің ең негізгі құрамды элементі – бұл механизм болып табылады.
Семестрлік жұмыстың тақырыбының мазмұнын толығымен ашып кӛрсету мақсатында тӛмендегідей сұрақтар қарастырылады. Олардың қатарына мыналар жатады:
- мемлекет механизмінің жалпы сипаты, нақтырақ айтқанда түсінігі, белгілері және нысандары;
- мемлекеттік аппараттың
- мемлекеттік аппарат
Жалпы мемлекет механизмі ӛзінің мақсаты бар және оны орындау үшін –ӛз құзіреті бар мемлекет механизмінің бір буынына жатады. Курстық жұмыстың мазмұнын толық ашу үшін әр сұрақты жеке – жеке қарастырып ӛтелік. 4
1 Мемлекет механизмінің ұғымы
Мемлекет механизмі– бұл қоғамды басқару үшін арнаулы құрылған мемлекет органдарының біртұтас жүйесі. Оның нышандары: мемлекет қоғамды басқаратын және тек қана қызметпен шұғылданатын адамдардан тұрады; мемлекеттік аппарат мекеме мен органдардың байланыс жүйесі; мемлекет органдарының қызметі ұйымдастырушылық, материалдық және әкімшілік кепілдіктерімен қамсыздандырылады; мемлекеттік аппарат азаматтардың заңды мүдделер мен құқықтарын қорғау үшін құрылады /1, 48б./.
Қазақстан Республикасының «Мемлекеттік қызмет туралы» Заңының 2-бабында: «Мемлекеттік қызмет – азаматтардың мемлекеттік органдар мен олардың аппаратында конституциялық негізде жүзеге асырылатын және мемлекеттік басқаруды жүзеге асыруға, мемлекеттің ӛзге де міндеттері мен функцияларын іске асыруға бағытталған кәсіби қызмет» делінген /2, 3б./.
Мемлекет механизмінің ерекше ішкі
құрылысы бар: олардың арасындағы қатынастар
бір жүйеге біріктіріледі. Бұл жүйенің
негізін экономика, саяси қарым-қатынастар,
сана-сезім құрайды. Осы жүйеде әрбір
органның ӛзінің орны, бір-бірімен қарым-қатынастары,
қызметінің негізгі принциптері
кӛрсетіледі. Дамудың әрбір кезінде
мемлекеттік органдардың
Әдетте заң әдебиеттерінде «мемлекеттік аппарат» және «мемлекет механизмі» түсініктері синоним сӛздер ретінде қолданылады. Мемлекеттік аппарат – бұл мемлекеттің басқарушылық қамтамасыз етушілік және қорғаушылық функцияларын іске асыру бойынша жұмыстарын жүзеге асыратын мемлекеттік органдардың, мекемелер мен ұйымдардың біртұтас, иерархиялық жүйесі /3, 5б./.
Мемлекет аппаратының, оның барлық
бӛлімшелерінің мазмұнын қоғамдық ӛмірдің
барлық салаларының тиісті ұйымдасуы
мен тиімді қызмет етуін қамтамасыз
етуге бағытталған
Бұл қызметтің нысандары кӛп жағдайда басқарудағы заңдар мен құқықтық механизмдердің қолданылу шамасына байланысты. Осыған сәйкес, 5
мемлекеттік аппарат қызметінің келесі нысандарын бӛліп қарастыруға болады:
1) тікелей басқарушылық – бұл
ғылыми ұсыныстар жасаумен, тәжірибе
алмасумен байланысты, құқықтық
сипатты иеленбеген қызмет
2) құқықтық нысандар – бұл
құқықтық заңды сипаттағы
а) құқықшығармашылық қызмет –
бұл нормативтік актілер
б) құқыққолданушы қызмет – бұл құқықтық нормаларды жүзеге асырумен байланысты қызмет;
в) құқыққорғаушы қызмет – бұл заңдардың сақталуын бақылаумен және қадағалаумен, кінәлі тұлғаларды заңды жауапкершілікке тартумен т.б. байланысты қызмет /3, 22б./.
Осы жерде мемлекеттік аппараттың жалпы сипаттағы белгілеріне тоқталып ӛтелік.
Біріншіден, мемлекеттік аппарат арнайы басқарумен шұғылданатын адамдардан тұрады (заң шығарумен, заңды орындаумен, оларды бұзудан қорғайды).
Екіншіден, мемлекеттік аппарат органдардың және мекемелердің қиын жүйесі, ӛздерінің негізгі билік қызметтерін іске асыруға тығыз байланыста болады.
Үшіншіден, мемлекеттік аппарат бӛліктерінің барлық қызметтері ұйымдастыру және қаржы құралдарымен қамтамасыз етіледі /4, 69б./. 6
2 Мемлекет органдарының ұғымы мен түрлері
2.1 Өкілетті органдар
Қазақстан Республикасының мемлекеттік аппаратының құрылымына мыналар жатады:
1) ӛздерінің тікелей биліктік
функцияларын жүзеге асыру
2) биліктік ӛкілеттіктерге ие
емес, алайда, экономика, білім беру,
мәдениет, денсаулық қорғау, ғылым
т.б. салаларда жалпы
3) басқарумен арнайы айналысатын мемлекеттік қызметшілер;
4) мемлекеттік аппараттың
Мемлекеттік аппараттың ӛздерінің
қызметтерін жүзеге асыруға бағытталған
мемлекеттік органдардан
Мемлекеттік орган дегеніміз – бұл мемлекеттік міндеттерді орындаушы және осы мақсатта сәйкес биліктік ӛкілеттікерді иеленген ұйым немесе мекеме.
Мемлекеттік органдар бірнеше топқа бӛлінеді, олар атқаратын қызметтеріне сәйкес жүйе-жүйеге, сала-салаға жіктеледі. Мемлекеттік органдар ӛкілеттігінің шеңберіне қарай үш топқа бӛлінеді:
- мемлекеттік билік органдары;
- мемлекеттік атқару органдары;
- сот билігі.
Республика Президенті мемлекеттік
аппаратта ерекше орын алады. Бірақ
ол үш биліктің біріне де жатпайды. Ол
мемлекет билігінің барлық тармақтарының
келісіп жұмыс істеуін және ӛкімет
органдарының халық алдындағы
Жоғарғы ӛкілеттік органдарды халық
сайлайды. Парламент – заң шығару
функциясын жүзеге асыратын Республиканың
ең жоғарғы ӛкілді органы. Парламент
тұрақты негізде жұмыс істейтін
екі палатадан: Сенат және Мәжілістен
тұрады. Сенат облыстардан, республикалық
маңызы бар қаладан және астанасынан
екі адамнан тиісінше барлық ӛкілді
органдары депутаттарының бірлескен
отырысында сайланатын депутаттардан
тұрады. Жеті депутатты Президент
тағайындайды. Мәжіліс Республиканың
әкімшілік-аумақтық бӛлінісі ескеріле
отырып, құрылатын және сайлаушылар
саны шамамен тең бір мандатты
аумақтық сайлау округтері бойынша
сайланатын алпыс жеті депутаттардан
тұрады. Негізінде заң шығару тек
парламенттің құзыреті, бірақ кейде
басқа жоғарғы органдар осы жұмысқа
кіріседі. Парламент кейбір заңдарды
қабылдау құқығын Президентке береді,
оны делегаттық заңдылық деп атайды.
Қазақстан тарихында екі
орнықты органға айналдыру үшін
қолданған шара. Қазақстанның сайлау
жүйесі мажоритарлық типке жатады,
сайлауға депутаттар жиырма бес жасқа
толуы керек. Қазақстан парламентінің
ерекшелігін жоғарғы
Қазақстан Республикасының
1) заңдар қабылдайды;
2) республикалық бюджетті және
оның атқарылуы туралы
3) Қазақстан Республикасының
4) мемлекеттік наградаларды
5) мемлекеттік заемдар мен
6) азаматтарға рақымшылық жасау туралы актілер шығарады;
7) Республиканың халықаралық
Қазақстан Республикасының «Қазақстан
Республикасының Парламенті және оның
депутаттарының мәртебесі туралы»
Конституциялық Заңының 9-бабына сәйкес,
Палаталарды мемлекеттік тілді
еркін меңгерген ӛз депутаттарының
арасынан Палаталар депутаттары
жалпы санының кӛпшілік даусымен
жасырын дауыс беру арқылы Сенат
пен Мәжіліс сайлаған тӛрағалар
басқарады. Сенат Тӛрағасының қызметіне
кандидатураны Қазақстан
Палаталар әр Палатада саны жетіден аспайтын тұрақты комитеттер құрады. Палаталардың бірлескен қызметіне қатысты мәселелерді шешу үшін Сенат пен мәжіліс тепе-тең негізде бірлескен комиссиялар құруға хақылы.
Комитеттер мен комиссиялар ӛз құзырындағы мәселелер бойынша қаулылар шығарады.
Комитеттер мен комиссияларды құру, олардың ӛкілеттігі және қызметін ұйымдастыру тәртібі заңмен белгіленеді.
Парламент Республиканың бүкіл
аумағында міндетті күші бар Қазақстан
Республикасының заңдары, Парламенттің
қаулылары, Сенат пен Мәжілістің
қаулылары түрінде заң
Республиканың заңдары Республика Президенті қол қойғаннан кейін күшіне енеді /6, 27-28б./. 9
2.2 Атқарушы органдар
Атқару билігі ӛкіметтің қолында
болады. Президенттік республикаларда
ӛкімет саяси және ұйымдық тұрғыдан
президент қамтитын атқарушы билік
тармағына жатады. Парламенттің қатысуымен
Президент басқарады әрі
«Қазақстан Республикасының
Үкіметті Қазақстан
«Қазақстан Республикасының
Қазақстан Республикасының
1) мемлекеттің әлеуметтік-