Автор работы: Пользователь скрыл имя, 26 Февраля 2013 в 15:00, курсовая работа
Қазіргі басқару есебі шығындарды басқаруды қаржылық жауапкершілік орталығын бюджеттендіру және басқару негізінде жүзеге асыруды көздейді. Соған байланысты кәсіпорында әр қаржылық орталыққа жеке бюджет жасалады. Қаржылық орталықтың бюджеттері кәсіпорын бюджетіне бірігеді.
Кіріспе.
Үстеме шығыстардың жалпы сипаттамасы және құрамы.
Үстеме шығыстардың есебі.
Үстеме шығыстарды бөліп тарату.
Үстеме шығыстарды басқару есебі.
Қорытынды.
Қолданылғын әдебиеттер тізімі.
3 000 бірлікке келетін
партия шығыстарын берілген
Коэффициенттер негізінде үстеме шығыстарды бөлу | ||||||
Шығару көлемі |
Жұмыс сағат |
Машина сағат |
Бастапқы шығындар |
Материалдар |
Еңбек | |
Материалдар |
5 000 |
5 000 |
5 000 |
5 000 |
5 000 |
5 000 |
Еңбек |
6 000 |
6 000 |
6 000 |
6 000 |
6 000 |
6 000 |
Бастапқы шығыстар |
11 000 |
11 000 |
11 000 |
11 000 |
11 000 |
11 000 |
Үстеме шығыстар |
9 000 |
6 000 |
1 500 |
6 600 |
7 500 |
6 000 |
Барлық шығыстар |
20 000 |
17 000 |
12 500 |
17 600 |
18 500 |
17 000 |
Жұмыс -сағат |
3 000 |
3 000 |
3 000 |
3 000 |
3 000 |
3 000 |
Машина- сағат |
500 |
500 |
500 |
500 |
500 |
500 |
Өнім көлемі |
3 000 |
3 000 |
3 000 |
3 000 |
3 000 |
3 000 |
Өндіріс көлемінің коэффициентін кәсіпорын бір өнім түрін немесе бірнеше өнім тобын өндіргенде қолданады.
Жұмыс-сағат пен машина-сағат коэффициенті үстеме шығыстар мен уақыт арасындағы байланыста көрсетіледі. Егер кәсіпорында адам еңбегі көп қолданылатын болса, жұмыс-сағат коэффициентін, ал автоматтандырылған технология қолданылатын болса, машина-сағат коэффициентін пайдалану ыңғайлы болып табылады.
Шығындар пайызы – алғашқы, материалдық және еңбек шығындарының пайызы – бұл шығыстар үстеме шығыстармен тәуелді болғанда қолданылады.
Коэффициенттерді анықтаудың схемасы төмендегідей:
Қызмет көрсетуші
Бөліп тарату мысалы: Компания 4 бөлімшеден тұрады. Оның екеуі өндірістік – Х, У, екеуі қызмет көрсету – А және В бөлімшелері. Осы бөлімшелер арасындағы қарым қатынас келесідей болады.
Бөліп тарату базасы |
А |
В |
Х |
У |
Барлығы |
А бөлімшесі |
0 % |
20% |
50% |
30% |
100% |
В бөлімшесі |
50% |
0% |
10% |
40% |
100% |
А және В бөлімшелерінде 10 000 теңге үстеме шығыстарын Х, У бөлімшелері арасында әр түрлі әдістер арқылы бөліп таратуды қарастырамыз.
1.Тікелей бөлу әдісі – бұл әдіс өзара қызмет көрсетуші бөлімшелердің шығындарын өндірістік бөлімшелер арасында қолма қол бөліп таратумен сипатталады.
Бөліп тарату базасы |
А |
В |
Х |
У |
Барлығы |
А бөлімшесі |
0 |
0 |
50% |
30% |
80% |
В бөлімшесі |
0 |
0 |
10% |
40% |
50% |
А |
В |
Х |
У |
Барлығы | |
Шығындар |
10 000 |
10 000 |
0 |
0 |
20 000 |
А бөлімшесі |
-10 000 |
0 |
6 250 |
3 750 |
0 |
В бөлімшесі |
0 |
-10 000 |
2 000 |
8 000 |
0 |
Бөліп тарату нәтижесі |
0 |
0 |
8 250 |
2.Қадамдық әдіс –
бұл әдіс бойынша шығындар
сомасы басым бөлімшенің
Бірінші нұсқа.
Бөліп тарату базасы |
А |
В |
Х |
У |
Барлығы |
А бөлімшесі |
0% |
20% |
50% |
30% |
100% |
В бөлімшесі |
0% |
0% |
20% |
80% |
100% |
А |
В |
Х |
У |
Барлығы | |
Шығындар |
10 000 |
10 000 |
0 |
0 |
20 000 |
Қадам 1 |
|||||
А бөлімшесі |
-10 000 |
2 000 |
5 000 |
3 000 |
0 |
0 |
12 000 |
5 000 |
3 000 |
20 000 | |
Қадам 2 |
|||||
В бөлімшесі |
0 |
-12 000 |
2 400 |
9 600 |
0 |
Бөліп тарату нәтижесі |
0 |
0 |
7 400 |
12 600 |
20 000 |
Екінші нұсқа.
Бөліп тарату базасы |
А |
В |
Х |
У |
Барлығы |
В бөлімшесі |
50% |
0% |
10% |
40% |
100% |
А бөлімшесі |
0% |
0% |
62,5% |
37,5% |
100% |
А |
В |
Х |
У |
Барлығы | |
Шығындар |
10 000 |
10 000 |
0 |
0 |
20 000 |
Қадам 1 |
|||||
В бөлімшесі |
5 000 |
-10 000 |
1 000 |
4 000 |
0 |
15 000 |
0 |
1 000 |
4 000 |
20 000 | |
Қадам 2 |
|||||
А бөлімшесі |
-15 000 |
0 |
9 375 |
5 625 |
0 |
Бөліп тарату нәтижесі |
0 |
0 |
10 375 |
9 625 |
20 000 |
3.Қайта бөлу әдісі
- әр қызмет көрсетуші
Бөліп тарату базасы |
А |
В |
Х |
У |
Барлығы |
А бөлімшесі |
0 % |
20% |
50% |
30% |
100% |
В бөлімшесі |
50% |
0% |
10% |
40% |
100% |
А |
В |
Х |
У |
Барлығы | |
1-бөлу |
|||||
Шығындар |
10 000 |
10 000 |
0 |
0 |
20 000 |
А бөлімшесі |
-10 000 |
2 000 |
5 000 |
3 000 |
0 |
В бөлімшесі |
5 000 |
-10 000 |
1 000 |
4 000 |
0 |
5 000 |
2 000 |
6 000 |
7 000 |
20 000 | |
2-бөлу |
|||||
Шығындар |
5 000 |
2 000 |
6 000 |
7 000 |
20 000 |
А бөлімшесі |
-5 000 |
1 000 |
2 500 |
1 500 |
0 |
В бөлімшесі |
1 000 |
-2 000 |
200 |
800 |
0 |
1000 |
1 000 |
8 700 |
9 300 |
20 000 | |
3-бөлу |
|||||
Шығындар |
1 000 |
1 000 |
8 700 |
9 300 |
20 000 |
А бөлімшесі |
-1 000 |
200 |
500 |
300 |
0 |
В бөлімшесі |
500 |
-1 000 |
100 |
400 |
0 |
500 |
200 |
9 300 |
10 000 |
20 000 | |
4-бөлу |
|||||
Шығындар |
500 |
200 |
9 300 |
10 000 |
20 000 |
А бөлімшесі |
-500 |
100 |
250 |
150 |
0 |
В бөлімшесі |
100 |
-200 |
20 |
80 |
0 |
100 |
100 |
9 570 |
10 230 |
20 000 | |
5-бөлу |
|||||
Шығындар |
100 |
100 |
9 750 |
10 230 |
20 000 |
А бөлімшесі |
-100 |
20 |
50 |
30 |
0 |
В бөлімшесі |
50 |
-100 |
10 |
40 |
0 |
50 |
20 |
9 630 |
10 300 |
20 000 | |
6-бөлу |
|||||
Шығындар |
50 |
20 |
9 630 |
10 300 |
20 000 |
А бөлімшесі |
-50 |
10 |
25 |
15 |
0 |
В бөлімшесі |
10 |
-20 |
2 |
8 |
0 |
10 |
10 |
9 657 |
10 323 |
20 000 | |
7-бөлу |
|||||
Шығындар |
10 |
10 |
9 657 |
10 323 |
20 000 |
А бөлімшесі |
-10 |
2 |
5 |
3 |
0 |
В бөлімшесі |
5 |
-10 |
1 |
4 |
0 |
5 |
2 |
9 663 |
10 330 |
20 000 | |
8-бөлу |
|||||
Шығындар |
5 |
2 |
9 663 |
10 330 |
20 000 |
А бөлімшесі |
-5 |
1 |
2,5 |
1,5 |
0 |
В бөлімшесі |
1 |
-2 |
0,2 |
0,8 |
0 |
1,00 |
1,00 |
9 666 |
10 332 |
20 000 | |
9-бөлу |
|||||
Шығындар |
1 |
1 |
9 666 |
10 332 |
20 000 |
А бөлімшесі |
-1 |
0,2 |
0,5 |
0,3 |
0 |
В бөлімшесі |
0,5 |
-1 |
0,1 |
0,4 |
0 |
0,50 |
0,20 |
9 666 |
10 333 |
20 000 | |
10-бөлу |
|||||
Шығындар |
0,50 |
0,20 |
9 666 |
10 333 |
20 000 |
А бөлімшесі |
-0,5 |
0,1 |
0,25 |
0,15 |
0 |
В бөлімшесі |
0,1 |
-0,2 |
0,02 |
0,08 |
0 |
Бөліп тарату нәтижесі |
0 |
0 |
9 667 |
10 333 |
20 000 |
4.Теңдіктер жүйесі
әдісі-бұнда тұтыну бағамы мате
Бөлу базасы |
А |
В |
Х |
У |
Барлығы |
А бөлімшесі |
0% |
20% |
50% |
30% |
100% |
В бөлімшесі |
50% |
0% |
10% |
40% |
100% |
Бұған сәйкес теңдіктер жүйесі келесідей болады:
А=10 000+0,5В
В=10 000+0,2А
В= 10 000+0,2 (10 000+0,5В)=10 000+2 000+0,1В=12 000+0,1В
В=12 000/(1-0,1)=12 000/0,9=13 333
А=10 000+0,5*13 333=16 667.
А |
В |
Х |
У |
Барлығы | |
Бөлуге |
16 667 |
13 333 |
30 000 | ||
Шығындар |
10 000 |
10 000 |
0 |
0 |
20 000 |
А бөлімшесі |
-16 667 |
3 333,3 |
8 333,25 |
4 999,95 |
0 |
В бөлімшесі |
6 666,5 |
-13,333 |
1 333,30 |
5 333,20 |
0 |
Бөліп тарату нәтижесі |
0 |
0 |
9 667 |
10 333 |
20 000 |
Үстеме шығыстарды бөліп тарату әдістерін салыстыру
А |
В |
Х |
У |
Барлығы | |
Тікелей әдіс |
0 |
0 |
8 250 |
11 750 |
20 000 |
Қадамдық әдіс |
|||||
Бірінші нұсқа |
0 |
0 |
7 400 |
12 600 |
20 000 |
Екінші нұсқа |
0 |
0 |
10 375 |
9 625 |
20 000 |
Қайта бөлу әдісі |
0 |
0 |
9 667 |
10 333 |
20 000 |
Теңдіктер жүйесі әдісі |
0 |
0 |
9 667 |
10 333 |
20 000 |