Жер салығына қысқаша кіріспе

Жер салығына қысқаша кіріспе

 

Жер салығын төлеушілер:

• жеке меншік құқығындағы;
• тұрақты жер пайдалану құқығындағы;
• бастапқы өтеусіз уақытша жер пайдалану құқығындағы салық салу объектілері бар жеке және заңды тұлғалар.

 

Жер салығын төлеуден босатылғандар:

• Шаруа немесе фермер  қожалықтары  үшін арнаулы салық режимі қолданылатын қызметте пайдаланылатын жер учаскелері бойынша бірыңғай жер салығын төлеушілер;
• Мемлекеттік мекемелер;
• Уәкілетті мемлекеттік органның қылмыстық жазаларды атқару саласындағы түзеу мекемелерінің мемлекеттік кәсіпорындары;
• Ұлы Отан соғысына қатысушылар және соларға теңестірілген адамдар, бұрынғы КСР Одағы ордендерімен және медальдарымен наградталған адамдар, 1941-45 жж. аралығында кемінде алты ай жұмыс істеген КСР Одағы ордендерімен және медальдарымен наградталмаған адамдар, мүгедектер, сондай-ақ бала жасынан мүгедектің ата-анасының біpeyі;
• «Ардақты ана» атағына ие болған, «Алтын алқа» алқасымен наградталған көп балалы аналар;
• Жеке тұратын зейнеткерлер;
• Діни бірлестіктер.

 

Салық базасы:

   Жер салығын айқындау үшін жер учаскесінің алаңы салық базасы болып табылады.

 

Салық салу объектісі:

Жер учаскесі (жер учаскесіне ортақ үлестік меншік кезінде - жер үлесі) салық салу объектісі болып табылады.

Салық салу объектісіне жатпайды:

• Елді мекендердің ортақ пайдалануындағы жер учаскелері;
• Ортақ пайдаланудағы мемлекеттік автомобиль жолдарының желісі алып жатқан жер учаскелері;
• ҚР Үкіметінің шешімі бойынша консервацияланған объектілер орналасқан жер учаскелері;
• Жалға берілетін үйлерді күтіп-ұстау үшін сатып алынған жер учаскелері.

 

 

Жердің жекелеген санаттарына салық салу ерекшелігі

Тақырыптың өзекті мәселесіне келсек салық салу мақсатында барлық жерлер келесі-дей санаттарға жіктеледі:

1. Ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлер;
2. Елді мекен жерлері;
3. Өнеркәсіп, көлік, байланыс, қорғаныс және өзге де ауыл шаруашылығы емес мақсаттағы жерлер (қысқаша - өнеркәсіп жерлері);
4. Ерекше қорғалатын табиғи аумақтар, сауықтыру, рекреациялық және тарихи-мәдени мақсаттағы жерлер (қысқаша – ерекше қорғалатын табиғи аумақтар жерлері);
5. Орман қоры жерлері;
6. Су қоры жерлері;
7. Босалқы жерлер.

Жердің келесідей санаттарына салық салынбайды:

1) Ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың жерлері;

2) Орман қорының жерлері;

3) Су қорының жерлері;

4) Босалқы жерлер.

Алайда, егер жоғарыда аталған жерлер (босалқы жерлерді қоспағанда) тұрақты жер пайдалануға немесе бастапқы өтеусіз уақытша жер пайдалануға берілген болса, олар ҚР Салық Кодексінің 385-бабында белгіленген тәртіпке сәйкес салық салуға жатады.

Жер салығының мөлшері жер иеленушілер мен жер пайдаланушылардың шаруа-шылық қызметінің нәтижелеріне байланысты болмайды.

 

 

Салық ставкалары 

 

Ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлерге  салынатын базалық салық ставкалары.

 Ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлерге салынатын жер салығының базалық ставкалары бір гектарға есептеліп белгіленеді және топырақтың сапасы бойынша сараланады.

 Далалық және қуаң далалық аймақтардың жерлеріне бонитет балына барабар түрде жер салығының мынадай базалық салық ставкалары белгіленеді:  

 

Рет №	Бонитет балы	Базалық салық ставкасы (теңге)	Рет №	Бонитет балы	Базалық салық ставкасы (теңге)
1	2	3	4	5	6
1.	1	0,48	51.	51	43,42
2.	2	0,67	52.	52	44,49
3.	3	0,87	53.	53	45,55
4.	4	1,06	54.	54	46,65
5.	5	1,25	55.	55	47,71
6.	6	1,45	56.	56	48,77
7.	7	1,68	57.	57	49,83
8.	8	1,93	58.	58	50,95
9.	9	2,16	59.	59	52,01
10.	10	2,41	60.	60	53,07
11.	11	2,89	61.	61	57,90
12.	12	3,09	62.	62	60,63
13.	13	3,28	63.	63	63,26
14.	14	3,47	64.	64	65,95
15.	15	3,67	65.	65	68,61
16.	16	3,86	66.	66	71,31
17.	17	4,09	67.	67	73,96
18.	18	4,34	68.	68	76,66
19.	19	4,57	69.	69	79,32
20.	20	4,82	70.	70	82,02
21.	21	5,31	71.	71	86,85
22.	22	5,79	72.	72	89,55
23.	23	6,27	73.	73	92,19
24.	24	6,75	74.	74	94,89
25.	25	7,24	75.	75	97,56
26.	26	7,72	76.	76	100,26
27.	27	8,20	77.	77	102,91
28.	28	8,68	78.	78	105,61
29.	29	9,17	79.	79	108,27
30.	30	9,65	80.	80	110,97
31.	31	14,47	81.	81	115,80
32.	32	15,54	82.	82	119,02
33.	33	16,59	83.	83	122,21
34.	34	18,08	84.	84	125,45
35.	35	18,76	85.	85	128,67
36.	36	19,82	86.	86	131,86
37.	37	20,88	87.	87	135,10
38.	38	22,00	88.	88	138,32
39.	39	23,06	89.	89	141,51
40.	40	24,12	90.	90	144,75
41.	41	28,95	91.	91	149,57
42.	42	30,01	92.	92	154,40
43.	43	31,07	93.	93	159,22
44.	44	32,17	94.	94	164,05
45.	45	33,23	95.	95	168,87
46.	46	34,29	96.	96	173,70
47.	47	35,36	97.	97	178,52
48.	48	36,48	98.	98	183,35
49.	49	37,54	99.	99	188,17
50.	50	38,60	100.	100	193,00
			101.	100-ден жоғары	202,65

 

 

 Шөлейтті, шөлді және тау бөктеріндегі шөлді аймақтардың жерлеріне бонитет балына барабар түрде жер салығының мынадай базалық салық ставкалары белгіленеді: 

 

Рет №	Бонитет балы	Базалық салық ставкасы (теңге)	Рет №	Бонитет балы	Базалық салық ставкасы (теңге)
1	2	3	4	5	6
1.	1	0,48	51.	51	19,78
2.	2	0,54	52.	52	20,26
3.	3	0,58	53.	53	20,75
4.	4	0,62	54.	54	21,23
5.	5	0,67	55.	55	21,71
6.	6	0,73	56.	56	22,19
7.	7	0,77	57.	57	22,68
8.	8	0,81	58.	58	23,16
9.	9	0,87	59.	59	23,64
10.	10	0,96	60.	60	24,12
11.	11	1,45	61.	61	24,61
12.	12	1,83	62.	62	25,28
13.	13	2,22	63.	63	25,82
14.	14	2,55	64.	64	26,44
15.	15	2,93	65.	65	27,02
16.	16	3,32	66.	66	27,64
17.	17	3,71	67.	67	28,22
18.	18	4,05	68.	68	28,85
19.	19	4,44	69.	69	29,49
20.	20	4,82	70.	70	30,07
21.	21	5,31	71.	71	30,69
22.	22	5,79	72.	72	31,27
23.	23	6,27	73.	73	31,88
24.	24	6,75	74.	74	32,46
25.	25	7,24	75.	75	33,09
26.	26	7,72	76.	76	33,68
27.	27	8,20	77.	77	34,31
28.	28	8,68	78.	78	34,93
29.	29	9,17	79.	79	35,51
30.	30	9,65	80.	80	36,15
31.	31	10,13	81.	81	36,71
32.	32	10,61	82.	82	37,34
33.	33	11,09	83.	83	37,92
34.	34	11,58	84.	84	38,56
35.	35	12,06	85.	85	39,18
36.	36	12,54	86.	86	39,76
37.	37	13,03	87.	87	40,38
38.	38	13,51	88.	88	40,95
39.	39	13,99	89.	89	41,59
40.	40	14,47	90.	90	42,17
41.	41	14,96	91.	91	42,18
42.	42	15,44	92.	92	43,39
43.	43	15,92	93.	93	44,00
44.	44	16,40	94.	94	44,62
45.	45	16,89	95.	95	45,20
46.	46	17,37	96.	96	45,84
47.	47	17,85	97.	97	46,38
48.	48	18,33	98.	98	47,03
49.	49	18,82	99.	99	47,61
50.	50	19,30	100.	100	48,25
			101.	100-ден жоғары	50,18

 

 

 

Жеке тұлғаларға берілген ауыл шаруашылығы  мақсатындағы жерлерге салынатын базалық  салық ставкалар

Жеке тұлғаларға қора-қопсы салынған жерді қоса алғанда, өзіндік (қосалқы) үй шаруашылығын, бағбандық және саяжай құрылысын жүргізу үшін берілген ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлерге  базалық салық ставкалары мынадай мөлшерде белгіленеді:

1) көлемі 0,50 гектарға дейін қоса алғанда - 0,01 гектар үшін 20 теңге;

2) көлемі 0,50 гектардан асатын алаңға - 0,01 гектар үшін 100 теңге.  

 

 

Елді мекендердің жерлеріне (үй іргесіндегі жер учаскелерін қоспағанда) салынатын базалық  салық ставкалары

Елді мекендердің жерлеріне (үй іргесіндегі жер учаскелерін қоспағанда) салынатын базалық салық ставкалары алаңның бір шаршы метріне шаққанда мынадай мөлшерде белгіленеді: 

 

 

 

Рет №		Елді мекеннің түрі	Тұрғын үй қоры, соның ішінде оның іргесіндегі құрылыстар мен ғимараттар алып жатқан жерлерді қоспағанда, елді мекендердің жерлеріне салынатын базалық салық ставкалары (теңге)		Тұрғын үй қоры, соның ішінде оның іргесіндегі құрылыстар мен ғимараттар алып жатқан жерлерге салынатын базалық салық ставкалары (теңге)
1	2			3	4
1.	Қалалар:
2.	Алматы			28,95	0,96
3.	Астана			19,30	0,96
4.	Ақтау			9,65	0,58
5.	Ақтөбе			6,75	0,58
6.	Атырау			8,20	0,58
7.	Қарағанды			9,65	0,58
8.	Қызылорда			8,68	0,58
9.	Көкшетау			5,79	0,58
10.	Қостанай			6,27	0,58
11.	Павлодар			9,65	0,58
12.	Петропавл			5,79	0,58
13.	Талдықорған			9,17	0,58
14.	Тараз			9,17	0,58
15.	Орал			5,79	0,58
16.	Өскемен			9,65	0,58
17.	Шымкент			9,17	0,58
18.	Алматы облысы:
19.	облыстық маңызы бар қалалар			6,75	0,39
20.	аудандық маңызы бар қалалар			5,79	0,39
21.	Ақмола облысы:
22.	облыстық маңызы бар қалалар			,79	0,39
23.	аудандық маңызы бар қалалар			5,02	0,39
24.	Облыстық маңызы бар басқа қалалар			облыс орталығы үшін белгіленген ставканың 85 проценті	0,39
25.	Аудандық маңызы бар басқа қалалар			облыс орталығы үшін белгіленген ставканың 75 проценті	0,19
26.	Кенттер			0,96	0,13
27.	Селолар (ауылдар)			0,48	0,09

 

Үй іргесіндегі жер учаскелеріне салынатын базалық  салық ставкалары

Елді мекендердің тұрғын үйге (тұрғын ғимаратқа) қызмет көрсетуге арналған және тұрғын үй (тұрғын ғимарат), оның ішінде ондағы құрылыстар мен ғимараттар орналаспаған жерлеріне жататын жер учаскесінің бір бөлігі үй іргесіндегі жер учаскесі болып есептеледі.

Үй іргесіндегі жер учаскелері мынадай базалық салық ставкалары бойынша салық салынуға жатады:

1) Астана, Алматы қалалары және облыстық маңызы бар қалалар үшін:

• көлемі 1000 шаршы метрге дейін қоса алғанда - 1 шаршы метрі үшін    0,20 теңге;
• көлемі 1000 шаршы метрден асатын алаңға - 1 шаршы метрі үшін         6,00 теңге.

Жергілікті өкілді органдардың шешімі бойынша 1000 шаршы метрден асатын жер учаскелеріне салық ставкалары 1 шаршы метрі үшін 6,0 теңгеден 0,20 теңгеге дейін төмендетілуі мүмкін.

 

2) қалған елді мекендер үшін:

• көлемі 5000 шаршы метрге дейін қоса алғанда - 1 шаршы метрі үшін   0,20 теңге;
• көлемі 5000 шаршы метрден асатын алаңға - 1 шаршы метрі үшін         1,00 теңге.

Жергілікті өкілді органдардың шешімі бойынша 5000 шаршы метрден асатын жер учаскелеріне салық ставкалары 1 шаршы метрі үшін 1,00 теңгеден 0,20 теңгеге дейін төмендетілуі мүмкін. 

 

 

Елді мекендерден тыс орналасқан өнеркәсіп жерлеріне салынатын базалық салық ставкалары

1. Елді мекендерден тыс орналасқан өнеркәсіп жерлеріне салынатын базалық салық ставкалары бір гектарға шаққанда бонитет балына барабар мынадай мөлшерде белгіленеді: 

 

Рет №	Бонитет балы	Базалық салық ставкасы (теңге)	Рет №	Бонитет балы	Базалық салық ставкасы (теңге)
1	2	3	4	5	6
1.	0	48,25	52.	51	2634,45
2.	1	91,67	53.	52	2690,23
3.	2	135,10	54.	53	2745,95
4.	3	178,52	55.	54	2801,72
5.	4	221,95	56.	55	2857,46
6.	5	265,37	57.	56	2913,24
7.	6	308,80	58.	57	2968,96
8.	7	352,22	59.	58	3024,73
9.	8	395,65	60.	59	3080,47
10.	9	439,07	61.	60	3136,25
11.	10	482,50	62.	61	3188,36
12.	11	530,75	63.	62	3247,75
13.	12	592,41	64.	63	3325,49
14.	13	654,08	65.	64	3364,61
15.	14	715,68	66.	65	3423,05
16.	15	777,35	67.	66	3489,25
17.	16	839,01	68.	67	3539,95
18.	17	900,67	69.	68	3598,39
19.	18	962,29	70.	69	3656,81
20.	19	1023,96	71.	70	3715,25
21.	20	1084,66	72.	71	3769,29
22.	21	1138,70	73.	72	3829,64
23.	22	1189,07	74.	73	3890,53
24.	23	1239,35	75.	74	3951,67
25.	24	1287,73	76.	75	4012,79
26.	25	1340,29	77.	76	4073,88
27.	26	1390,66	78.	77	4135,02
28.	27	1441,07	79.	78	4196,15
29.	28	1491,45	80.	79	4257,23
30.	29	1541,88	81.	80	4319,34
31.	30	1592,25	82.	81	4371,45
32.	31	1646,29	83.	82	4432,57
33.	32	1693,03	84.	83	4493,66
34.	33	1740,76	85.	84	4554,80
35.	34	1788,47	86.	85	4615,92
36.	35	1836,20	87.	86	4677,01
37.	36	1883,87	88.	87	4738,15
38.	37	1931,58	89.	88	4799,27
39.	38	1979,31	90.	89	4860,36
40.	39	2027,02	91.	90	4921,50
41.	40	2074,75	92.	91	4975,54
42.	41	2126,86	93.	92	5054,48
43.	42	2178,19	94.	93	5134,32
44.	43	2228,61	95.	94	5214,22
45.	44	2278,98	96.	95	5294,09
46.	45	2329,41	97.	96	5373,99
47.	46	2379,79	98.	97	5453,83
48.	47	2340,22	99.	98	5533,73
49.	48	2480,57	100.	99	5613,59
50.	49	2531,00	101.	100	5693,50
51.	50	2582,34	102.	100-ден жоғары	5790,00