Қорғасын

     Pb(NO₃)₂ + H₂O = Pb(OH)NO₃ + HNO₃. 

     (қорғасын  басуы) қорғасынның негiзгi ацетаты  өлше ретiнде сыртқы тұтқырлайтын  дәрiнi шектелген дәрiгерлiк қолдануды  алады. Қорғасындыбаяусутегiнiңерекшелеуi бар қойылтылғанщелочьлерiнде: де ашыптастайды 

     Pb + 2NaOH + 2H₂O = Na₂Pb(OH)₄ + H₂ 

     не  қорғасынның амфотер Қосу қасиеттерi күлманады. Күштi щелочьлерде де, қышқылдардағы  да сонымен бiрге (II ) қорғасынның  оның тұздарының ерiтiндi оңай бiлiгiлетiн  ақ гидроксидiн ашып тастайды: 

Pb(OH)₂ + 2HNO₃ = Pb(NO₃)₂ + 2H₂O; 

Pb(OH)₂ + 2NaOH = Na₂Pb(OH)₄ 

     2ден  тұру немесе (OH ) Pb-ның қыздыруында PbOның ерекшелеуiмен шiридi. Na2PbO2-шi құрамның плюмбитi сiлтiсi бар PbOның ағызылуында құрастырады. Натридың тетрагидроксоплюмбатасының сiлтiлiк ерiтiндiсiнен (OH ) Na2Pb 4 ол да қорғасын белсендi металлдан астам ығыстыруға болады. Егер мұндай қыздырылған ерiтiндiге алюминиды кiшкентай грануланы қойса, сараман сутегiнiң майда көпiршiктерiмен тойдырған және боз жұмсақ түйiршiк жылдам құрастырады сондықтан қалқиды. Егер алюмини сымды түрде алса, қорғасынның онында оның боз жыланына айналдыруға сараман.

     Оттекпен, күкiртпен және галогендермен қорғасын қыздыруда сезiнедi. Осылай, сары жасыл  түстi iсiктермен реакцияларда PbCl4тiң  тетрахлориды құрастырады - гидролиз артынан  ауада қыздыруында PbCl2 және Cl2 iрейтiн  түтiндейтiн сары сұйық. PbBr4 және PbI4тiң  галогенидтерi бар болмайды, (IV) Pb өйткенi - бромид және иодид тотығар едi күштi тотықтырғыш - аниондар.) жұқа майдаланған  қорғасын пирофор қасиеттерiмен  ие болады - ауада шыртылдайды. Ерiтiлмелi қорғасынның ұзақ қыздыруында ол (қорғасын глетi) PbOнiң сары оксидiне бiртiндеп бастапқыда өтедi, Pb3O4тiң (жанында  ауаның рұқсатын жақсарамыз) содан  соң қызыл жосасы немесе 2PbO•PbO2. Бұл  Қосулары [PbO4 ] Pb2дiң қорғасын қышқылының қорғасын тұзын қалай сонымен  бiрге қарауға болады. Мысалы, хлорлы әктiң күштi тотықтырғыштары, (II ) қорғасынның  Қосулары көмегiмен диоксидке дейiн  тотығуға болады: 

Pb(CH₃COO)₂ + Ca(ClO)Cl + H₂O = PbO₂ + CaCl₂ + 2CH₃COOH 

     Диоксид азот қышқылын жосаның өңдеуiнiң  жанында сонымен бiрге құрастырады:

Pb₃O₄ + 4HNO₃ = PbO₂ + 2Pb(NO₃)₂ + 2H₂O 

     Егер  қызыл қоңыр диоксид күштi қыздырса, онда температураның жанында 300 шақты (PbO•PbO2 ) қызғылт сары Pb2O3терге, 400 қызыл Pb3O4термен жанында олардан айналып  кетедi, жоғары 530 (жiктеу оттектiң ерекшелеуiмен  жарысайды) сары PbOлармен. Қорғасын глетi сусыз глицеринмен баяу араластыр, ағымында 30 40 минуттары және металл, шыны және тас желiмдеуге болған жылуға шыдамды қатты сылақ су өткiзбейтiн  бiлiмiмен сезiнедi. Қорғасынның диоксидi - күштi тотықтырғыш. Күкiрт сутектiң қурап қалған диоксид бағытталған сорғалауы күнге күйедi; қойылтылған тұз қышқылы хлорға дейiн оларына қышқылданады:

PbO₂ + 4HCl = PbCl₂ + Cl₂ + H₂O

сульфаттың  күкiрттi газ-шысы:

PbO₂ + SO₂ = PbSO₄

Mn2+ тұзда  - перманганатқа дейiн - иондар:

    5PbO₂ + 2MnSO₄ + H₂SO₄ = 5PbSO₄ + 2HMnO₄ + 2H₂O.

    Қорғасынның диоксидi құрастырады, содан соң  зарядтауға және өзi таралған қышқыл аккумуляторларының келесi дәрежесiнде шығын шығарады. (IV ) қорғасынның Қосулары типтiрек  амфотер қасиеттерiмен әлi ие болады. Осылай, 4 бурыл түстiң (OH ) Pbсi ермейтiн  гидроксид қышқылдар және щелочьлердегiнi оңай ашып тастайды:

    Pb(OH)₄ + 6HCl = H₂PbCl₆;

    Pb(OH)₄ + 2NaOH = Na₂Pb(OH)₆

    Қорғасынның диоксидi, сонымен бiрге (IV ) кешендi плюмбатты  сiлтiмен сезiне құрастырады:

    PbO₂ + 2NaOH + 2H₂O = Na₂[Pb(OH)₆].

    Егер PbO2 қатты сiлтiмен балқытса, Na2PbO3-шi құрамның плюмбаты құрастырады. (IV ) қорғасынға катион құрамына кiретiн Қосулардан тетраацетат өте маңызды. Ол сусыз  сiрке қышқылы бар жосаның қайнатуымен  алуға болады:

    Pb₃O₄ + 8CH₃COOH = Pb(CH₃COO)₄ + 2Pb(CH₃COO)₂ + 4H₂O.

    Қорғасынның тетраацетатасы түссiз кристаллдар  ерiтiндiден сууiнде адыраяды. Басқа  әдiс - сары жасыл түстi iсiктердiң (II ) қорғасынның ацетатының тотығуы:

    2Pb(CH₃COO)₂ + Cl₂ = Pb(CH₃COO)₄ + PbCl₂

    Тетраацетат сумен PbO2 және CH3COOHге дейiн лезде  гидролдайды. Қорғасынның Тетраацетаты органикалық химиядағы қолдануы таңдаулы тотықтырғыш ретiнде табады. Мысалы, ол тiптi сайлау целлюлоза молекулаларындағы  тек қана кейбiр су топтарды тотықтырады, 5 - фенил - қорғасын пентанол тетраацетатаның  әсерiнен бiр уақыттағы циклизациямен  және 2-шi бiлiмiмен қышқылданады - бензилфурана. Қорғасынның органикалық туындылары - түссiз өте зәрлi сұйықтар. Олардың  синтезiнiң әдiстердiң бiрлерi - натриы бар қорғасынның балқымасына  Алкилгалогенид әсерi:

    4C₂H₅Cl + 4PbNa = (C₂H₅)₄Pb + 4NaCl + 3Pb

    Газ сияқты HClдар әсермен ар жағында  бiр алкиль радикалының қорғасынының тетразамещенныхы басқа олардың  хлорына алмастыра тамызықты  жаңқалауға болады. R4Pb Қосулар қыздыруда  таза металлдың нәзiк қабыршағының бiлiмiмен шiридi. Тетраметилсвинца мұндай жiктеу еркiн радикалдардың өмiрдiң  уақытының анықтауы үшiн болды. Тетраэтилқорғасын - моторлы отынның қарсы детонатор. 
 

    БАСҚА МЕТАЛЛДАРМЕН ӘРЕКЕТТЕСУІ 

    (2-шi  қисық) бiрiншi балқыма 300 қорғасынның  мол кристаллдарын ерекшелеумен  жанында кристалданады. Қалған  балқыманың бiр бөлiгi қорғасынмен  кедей, демек онда сүрменiң  шоғырландыруы өседi, және. ол қашан  13% жетедi, 246 болғанда (қисықтың көлденең  бөлiмшесiн қара) ақырғы кристаллизацияда  болады.

     Екiншi (3-шi қисық) балқыма сол сияқты бiрiншi кристалданады, бiрақ оларда кристаллизацияның  нүктесi, сонымен бiрге кристаллизация 246 болғанда бiтедi,

1-сурет.  Сүрменiң шоғырландыруы қашан қорғасыны қорытпа күйiнiң диаграммасына 13% жетедi 

(4-шi  қисық) үшiншi балқыма қорғасын  және сүрменiң кристаллдарын бiр  уақыттағы түсiп қалумен ( 246) бiр  температураның жанында толық  кристалданады. (5-шi қисық) төртiншi балқыма сүрменiң мол кристаллдарының  сүрменiң сұйық балқымасында 400 ерекшелеумен  жанында барлық кристалданады,  және, оның мазмұны 13%ке дейiн  төмендегенде 246 болғанда ақырғы  кристаллизация, барлық нүкте болып  бастайтын аз болып қалыптасады  және қорғасынның кристаллизациясының  аяғы, төрт балқымалар негiзгi диаграммаға  көшiруге көрcетiлген сүрмелер. Арыстан  сызықтарды барлық нүкте қосып  кристаллизация бастады алады.  Бұл сызықтар ликвидуспен деп  аталады. Барлық балқымалар, ликвидус  жататын жоғары, сұйық күйде болады.Мем сызық солидуспен деп аталады. Барлық балқымалар бұл сызық төменде қатты күйде болады. Беттiң аралығында интервалда - видусом және солидуспен екi фазаларда болады: сұйық балқыма. .) және компоненттердiң бiрлерiнiң кристаллдары. Мамырдың төңiрегiдегi - сұйық балқыма және қорғасынның кристаллдары, хауа ананың төңiрегiдегi - сұйық балқыма және сүрменiң кристаллдары. Бiр температураның жанында кристалдайтын 13% сүрме болатын балқыма эвтектиялық деп аталады. Ол кристалдану температурасын ең аласа алады және бiр қалыпты құрылыммен айырмашылығы болады. Балқымалар, эвтектикадан солға жататын болатын 13% сүрмеден кемдер доэвтектиялық деп аталады, 13% сүрмеден астам - заэвтектиялық.Эвтектиялық, доэвтектиялық және заэвтектиялық балқымаларды құрылымдар күштi өзара өзгешеленедi. Эвтектика - компоненттермен бiр қалыпты таратылғандармен құрылым. Қатар эвтектикамен доэвтектиялық балқымаларында қорғасынның кристаллдарында болады, заэвтектиялық - құрылымдардың айырмашылығы сүрменiң кристаллдары қатар эвтектикамен қасиеттер, балқымалардың айырмашылығын анықтайды. Осы балқыманы шоғырландыруды нүктенiң керегi кез келген температураға және кристаллизацияның нүктелерiнiң табылуының жанында балқыманың күйiнiң анықтаулары үшiн диаграмма арқылы ликвидус сызығы және солидустан қиылысуға дейiн перпендикулярын сүйеу.Перпендикулярдың қиылысу нүктелерi кристаллизацияның алды-арттарының көрсетедi. Мысалы, қорғасынның диаграммасының практикалық қолдануы подшипник балқымасының таңдауында табады. Бұл диаграммамен пайдалана отырып, және подшипник балқымалары үшiн өте жарамды сүрменiң қатты кристаллдары жұмсақ эвтектикадан және Жұмсақ негiздiң сүрменiң қатты дақ түсiрулерi бiрнеше ескiруге тұратын заэвтектиялық балқымалар болып табылады сақталынатынын орнатты сондықтан жұмсақ негiз қуыстарындағы подшипниктер үшiн балқымалармен сылау өте лайық барлығымен заэвтектиялық жақсы жығылмай тұрады мазмұны бар балқымалар 15—20% 5 Ь көрсеттi, ( 340—360) бұл балқымалардың (балқу ) кристалдану температурасы өйткенi жанында подшипниктердiң құюында болған температураларға сәйкес келедi. 2-шi тектiң диаграммасы талдардың компоненттерiнде сұйық және қатты күйде ерiтiндiлердi құрастырған балқымаларға сәйкес келедi.Оған мыс мыс, темiр тағы басқалар қорытпа күйiнiң диаграммасы балқымаларды жатады 9-шы сурет көрсетiлген. / қисық 1083-шi кристаллизациясының нүкте таза Медиолар 2-шi 1452 С.қисықтың кристаллизациясының нүктесi кристаллизацияны 20% мiнездейтiн 5-шi никелге қисық (немесе 80% -Медиолардың балқымасының ногосы) никелдiң балқымасының ногосы жатады. Бұл балқыманың кристаллизацияларын басқа кристалданғанда нүкте сәйкес келедi.Ъ кристаллизация нүктеге бiтедi. Сол яқты 40% кристалданады - (3-шi қисық ) және 80% -(4-шi қисық ) никелдiң балқымалары, дегенмен нүкте бастады) ный) ный. Аав ликвидус сызығы және Аьв солидус сызығын барлық нүкте көшiре бастады және Медиолардың кристаллизацияның аяғы және никел және (9-шы сурет оңнан солға) негiзгi диаграммаға балқымалары көрcетiлген жоғары және бұл нүктелер қосып аламыз. 

     2-сурет. 20% никелде болатын Медиолардың керегесi мыс қорытпа күйiнiң диаграммасы. 

    Никелi бар Медиолардың балқымалары  Аав сызықтар жоғары сұйық күйде  болады, Аьв-шiнiң сызығы төменде  қатты. Аав және Аьвтiң аралығында аймақта екi фазаларда болады: сұйық  балқыма және қатты ерiтiндiнiң  кристаллдары Медиолардағы никелi. 2-шi тектiң диаграммасы бiр кристалды  тор бұл жерде құрастыратын 1-шi тектiң диаграммасынан айырмашылығы болады, демек, жоқ және бұл механикалық  қоспа жасаушы балқымаларда байқалатын эвтектикалық қорытпа. 3-шi тектiң диаграммасы, химия Қосуларын қатудың нәтижесiнде  құрастырған тиiстi балқымаларға осы  оқулықта қаралмайды.3-шi тектiң диаграммасы, химия Қосуларын қатудың нәтижесiнде құрастырған тиiстi балқымаларға осы оқулықта қаралмайды. Кейбiр балқымаларда механикалық қоспа, қатты ерiтiндi және химия Қосуы бiр уақытта бола алады. Мысалмен көмiртектi темiр қорытпалары қызмет көрсетедi - болат және басында 3 толық қаралатын шойындар. 

ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ АЛЫНУЫ ЖӘНЕ ҚОЛДАНЫЛУЫ 

     Анығында, қорғасын - көпшiлiгiнде тамаша металл оны қасиеттiң өнеркәсiбi үшiн маңызды  массамен ие болады. Өте анық олардың iшiнен - (жинағы 327) аласа балқу температурасымен ұғындырылатын кендердiң оның алуын салыстырмалы жеңiлдiгi. Галенит - Ең маңызды қорғасын кенiнiң өңдеуiнiң жанында, металл күкiрттен оңай бөлiнедi,- деп. Көмiрмен галенит ол үшiн ауада күйдiруге араластыруға жеткiлiктi.Қорғасынның биiк әсемдiлiгi артынан парақтарда және басқа металлдары бар әр түрлi балқымалардың жасауы үшiн оның машина жасау өнеркәсiбiнде қолдануға мүмкiндiк берген сымды оңай үрлеп, дауыс жаңғырады. Әбден танымал болумен әр түрлi металлдардың дәнекерi үшiн (қалайысы бар қорғасынның подшипник балқымалары, цинкпен және кейбiр басқа металлдармен) баббиттер, сүрмесi бар қорғасынның типографиялық балқымалары және қалайымен, қалайысы бар қорғасынның балқымаларын деп аталатын пайдаланады.

     Металлдық қорғасын - радиоактивтi шығарудың барлық түрлерi және рентген сәулелерiнен  қорғау тәп-тәуiр. Ол алжапқыштың Резеңкесiне және дәрiгер-рентгенологтiң қорғайтын  қолғаптары енгiзiлген ұстай олардың  құртатын әсерiнен организм қоруыштай  жаңқалауға және ренткен. Радиоактивтi шығарудан және қорғасынның тотық  болатын шыныны қорғайды. Ұқсас қорғасын шынысы "Механикалық қол" радиоактивтi материалдардың өңдеуiмен олар арқылы басқаруға мүмкiндiк бередi - манипулятор.

    Ауаның  әсерiнде, сулар және қорғасынның  әр түрлi қышқылдары үлкен орнықтылықты көрсетедi. Бұл қасиеттер оның электротехникалық  өнеркәсiбiнде қолдануға кең мүмкiндiк  бередi, аккумуляторлар және кабелдiк  рубкалардың жасауы үшiн әсiресе. Соңғысы әуе және радиоөнеркәсiптегi кең қолданулары табады. Қорғасынның  орнықтылығы оны қолдануға мүмкiндiк  бередi және телеграф және телефон сызықтарының мыс өткiзгiштерiнiң бұзуынан сақтауы  үшiн. Нәзiк қорғасын парақтарымен (Медиолардың  электролизы, тағы басқа металлдарды  цинк үшiн ванна) химия әсер ұшыраған темiр және мыс бөлшектерiн жабады.

    Тiптi қорғасынның қолдану облыстары  аса көп санап шығу мүмкiн: электрлiк  кабельлер, қорғасын шынысы және хрусталь, (және бұл әлi емес барлық) глазурьлердiң  қышқылдардың қотарылуы және химия  лабораторияларының ағынды тұрбасы, өндiрiсi үшiн химия аппаратурасының iшкi бетi, тұрбаның өңдеуi. Кiтап, журналдар, газеттер басылып жатады қорғасын болатын  типографиялық металл көмегiнсiз  емес. Мысалы, бұл металлдың кейбiр  Қосуларынан ақ сырдың бояуларын  даярлайды. (жоса, глет) қорғасынның  табиғи Қосулары әдемi орнықты сары, қызғылт сары және қызыл түстермен  ие болады және бояуларды сияқты қолданылады. Қорғасынның тотығы металлургияда, шыны iсi және дәрiгерлiкке қолданылады. Пвх - қорғасын стабилизаторларының  қолдануы индустриялар терезелiк профильлер, орнықты деформацияларға, қыздыруға  және күн жарығына құруға мүмкiндiк  бередi.

    Оның  салыстырмалы арзандығын атап өту керек  қорғасынның бағасы туралы айта атап өту керек. Лондондық металл биржасының бағалары бойынша, цинк ол арзандау орташа 100-150 $ге, алюмини 800 $ге, Медиолар - тоннаға 2000 $ге.

    Барлық  өз қадырлары, қорғасын неткенмен адамның  денсаулығы үшiн зиян келтiрген, өнеркәсiптегi оның кең қолдануы қорғасын ластануы барлық жерде бiлдiруге болғанын келтiрдi. Ең маңызды құрайтын биосфералар, сондай ауалар, су және топырақты қарап  шығамыз.

    Дүние жүзiнiң өнеркәсiбi дәл қазiр экологиялық  стандарт қаталдандыруға қатысты өрнектеулердiң  кезектi кезеңi қам жейдi қорғасынның  барлығына ортақ бас тартуында  болады. Германия оның қолдану 2000 жылдан, Голландияны айтарлықтай шектедi - 2002 жылдан, мұндай қолына түсу, Австрия  және Швейцария, қолдану қорғасындарды  тiптi тыйым салған еуропалық елдер. Сонымен бiрге 2015 АҚШ жылындағы  бәрiмiзге ортақ ел Естерiнiң бұл  тенденциялары және Ресей қорғасынның  қолдануына екiнiң бiрлерiн табуға көмектесетiн технология белсене  жетiлдiретiн болады. Бастаушы корпорациялардың көпшiлiгi бiрiншi кезектегi есептердiң  тiзiмдерiнде қорғасындардан ақауға шарт қояды. 
 

    ОРГАНИЗМГЕ  ТҮСУ ЖОЛЫ 

    Қорғасынның әсерiнiң алғашқы жолы - тынысты  шаң көтер, түтiндер немесе булар. Қорғасын ойын таcтарындағы ол бойынша бiлiге бой бойынша таратып жiберетiн  қан айналым жүйесiне негiзiнен  жеңiл түсiп кiре алады.

    Екiншi жол - азықтың қорытуында. Егер адам қорғасын қағынған тырнақтар түтiп  жесе, қорғасын азықтың қабылдауы, iшу, шылым тартуды процесстегi асқазанға  түсе алады немесе.